Eya go dikagare

Eya go lelokelelo la dikagare

PHIHLELO

Bohwa bja Rena Melokong e Šupa

Bohwa bja Rena Melokong e Šupa

Batho ba bolela gore ke swana le tate. Tsela yeo ke emago ka yona, mahlo a ka le ka mokgwa wo ke ratago metlae ka gona, tše ka moka ke di abetše go tate. Eupša tate o ile a fetišetša bohwa bjo bongwe bjo bo bego bo tšeelwa godimo ke meloko ya gešo e šupago. E re ke hlalose.

Ge tate a be a nthuta ka bohwa bja lapa lešo

Ka January 20, 1815, rakgolokhukhu-khukhu wa rakgolo e lego Thomas (1) a Williams o belegwe toropong ya Horncastle, Engelane. Mmagwe o ile a hlokofala ge a be a na le nywaga e mebedi, gomme yena le bana babo ba bararo ba ile ba godišwa ke tatago bona e lego John Williams. John o ile a ruta morwa’gwe Thomas mošomo wa go betla mapolanka eupša Thomas o be a rata go dira mešomo e mengwe.

Mehleng yeo batho ba bantši ba be ba thoma go kgahlegela bodumedi kudu Engelane. Moebangedi John Wesley o ile a tlogela Kereke ya Engelane a hloma ya gagwe yeo e bitšwago Society of Methodists, yeo e bego e bopša ke sehlopha seo se bego se gatelela taba ya go ruta batho Beibele le boebangedi. Dithuto tša Wesley di ile tša thoma go tsebega kgole le kgauswi gomme lapa la ga Williams le ile la di amogela ka pelo e tšhweu. Thomas o ile a ba moebangedi wa Kereke ya Wesele a ba a ithaopela modiro wa go ruta ka Bokriste nageng ya Borwa bja Pacific. Ka July 1840, Thomas le mosadi wa gagwe Mary, (2) ba ile ba fihla Sehlakahlakeng sa Lakeba, b Fiji, e lego Sehlakahlaka seo se ratwago ke thabamollo seo se bego se dulwa ke batho ba go ja batho.

GO PHELA LE BATHO BA GO JA BATHO

Mathomong ge ba fihla Fiji, Thomas le Mary ba ile ba kgotlelela mathata a boima. Ba be ba šoma diiri tše ditelele maemong a hlobaetšago e bile go fiša kudu. Ba ile ba bona dilo tšeo di šiišago dinamana tša mmele—dintwa tša merafo, go kgangwa ga basadi ba bahlologadi, go bolawa ga masea le batho bao ba jago batho, le gore batho ba motse ba be ba sa nyake go kwa molaetša wa bona. Mary le morwa’gwe John ba ile ba lwala kudu. Ka 1843, Thomas o ile a ngwala gore: “Ke be ke ikwa ke imetšwe kudu. . . . Ke ikemišeditše go dira selo se sengwe le se sengwe.” Eupša yena le mosadi wa gagwe Mary ba ile ba kgotlelela, ba hwetša matla go Jehofa Modimo.

Ka nako ye, Thomas o ile a thoma go diriša bokgoni bja gagwe bja go betla ka go aga ntlo ya pele ya go agwa ka tsela yeo dintlo tša Yuropa di agwago ka yona. Ntlo ye e be e agilwe ka tsela yeo lebato la yona le bego le kgona go tsenya moya e bile dilo tše dingwe tša ntlo di be di kgahla batho ba Fiji. Pele ga ge ntlo ye e ka fela, Mary o ile a belega morwa wa gagwe wa bobedi yoo a bitšwago Thomas Whitton (3) Williams, e lego rakgolokhukhu wa tate.

Ka 1843, Thomas yo mogolo o ile a thuša ka go fetolela Ebangedi ya Johane ka Sefiji, wo e be e le modiro wo Thomas a bego a bona o le thata kudu. c Lega go le bjalo, o be a na le bokgoni bja go ithuta ka batho le ditšo tša bona. O ile a ngwala dilo ka moka tšeo a nyakišišitšego ka tšona pukung ya gagwe ya Fiji and the Fijians (1858), yeo e bego e ena le pego e kgahlišago ya kamoo bophelo bo bego bo le ka gona Fiji nywageng e ka bago e lekgolo e fetilego.

Ka baka la go šoma ka thata Fiji ka nywaga e 13, Thomas yo mogolo o ile a thoma go babja, gomme yena le lapa la gagwe ba ile ba hudugela Australia. Ka morago ga go ba moruti ka nako e telele, Thomas o ile a hlokofalela toropong ya Ballarat, Victoria, ka 1891.

GAUTA KA BODIKELA

Ka 1883, Thomas Whitton Williams (yo monyenyane) le mosadi wa gagwe Phoebe, (4) le bana ba bona ba ile ba hudugela Perth ka Bodikela bja Australia. Morwa wa bona wa pele e lego Arthur Bakewell (5) Williams, e lego rakgolokhukhu-khukhu wa ka o be a na le nywaga e senyane ge ba be ba huduga.

Ge Arthur a be a na le nywaga e 22, o ile a nyaka mošomo Kalgoorlie, lefelo leo le bego le tletše meepo leo le lego mo e ka bago dikhilomithara tše 600 ka bohlabela bja Perth. Ge a le mo meepong o ile a thoma go bala dipuku le dipukwana tša Barutwana ba Beibele, bao ga bjale ba bitšwago Dihlatse tša Jehofa. O ile a kgopela go romelwa Zion’s Watch Tower. A kgahlilwe kudu ke seo a bego a se bala, Arthur o ile a thoma go boledišana le go swara seboka sa thuto ya Beibele le ba bangwe ka tsebo ya gagwe yeo a sa tšwago go e hwetša. Se e ile ya ba mathomomayo a modiro wa Dihlatse tša Jehofa ka Bodikela bja Australia.

Arthur o ile a botša lapa labo seo a bego a ithuta sona. Tatagwe e lego Thomas Whitton, o ile a thekga Arthur ge a be a kopanela le Barutwana ba Beibele eupša Thomas o ile a hlokofala ka moragonyana ga gore morwa wa gagwe a kopanele le Barutwana ba Beibele. Mmago Arthur e lego Phoebe le dikgaetšedi tša gagwe tše pedi e lego Violet le Mary, le bona ba ile ba ba Barutwana ba Beibele. Violet o ile a ba moebangedi wa nako e tletšego goba moebangedi wa ka mehla. Arthur ge a bolela ka Violet o re: “Ke moebangedi yo botse le yo a fišegago yoo a ilego a ba gona ka Bodikela bja Australia.” Arthur mohlomongwe o be a bolela se ka ge Violet e le kgaetšedi’agwe, eupša mohlala wa go fišega ga Violet o bile le tutuetšo e kgolo melokong e latetšego ya ga Williams.

Ge nako e dutše e eya, Arthur o ile a nyala gomme a hudugela Donnybrook e lego toropo yeo e bego e na le mehlare ya dienywa ka borwabodikela bja Bodikela bja Australia. O ile a bitšwa Mokgalabje wa go Gafišwa ke 1914! ka ge a be a le mafolofolo a bolela ka boporofeta bja Beibele bja mabapi le ngwaga wo. d Go kwerwa ga Arthur go ile gwa kgaotša ge Ntwa ya Bobedi ya Lefase e thoma. Arthur o be a boledišana kudu le batho bao ba bego ba etla go tlo reka lebenkeleng la gagwe, moo a bego a bea dipuku le dipukwana tša Beibele lefasetereng gore di bonwe ke bohle. Mo lefasetereng go be go beilwe leswao leo le bego le re ge e ba motho le ge e le ofe a be a ka nea mabaka a kwagalago a go nepagala ga thuto ya Boraro Botee e lego thuto yeo Arthur a bego a tloga a ganetšana le yona, o be a tla newa moputso wa diponto tše 100 (mo e ka bago diranta tše 150 000 lehono). Ga go motho yo a ilego a hwetša tšhelete ye.

Diboka tša go ithuta Beibele di be di swarelwa legaeng la ga Williams leo le bego le le Donnybrook. Ka morago Arthur o ile a aga Holo ya Mmušo e lego lefelo la borapedi la Dihlatse tša Jehofa toropong, ye e bile Holo ya Mmušo ya pele ka Bodikela bja Australia. Ge a be a na le nywaga e 70, o be a ikaparela sutu ya gagwe le thai a namela pere ya gagwe yeo a bego a e bitša Doll ke moka a eya kgole le kgauswi seleteng ka moka sa Donnybrook a boledišana le batho ka Beibele.

Bana ba Arthur ba ile ba kgongwa kudu ke tatago bona, yo a bego a ikhomoletše, a na le seriti e bile a le mafolofolo. Morwedi wa gagwe Florence (6) o ile a hlankela dinageng tše dingwe go swana le India go ruta batho ka Beibele. Barwa ba gagwe e lego Arthur Lindsay (7) le Thomas, go swana le tatago bona ba ile ba hlankela ka nako e telele e le bagolo phuthegong ya Dihlatse tša Jehofa.

LADY WILLIAMS E ROTHIŠAGO MARE

Arthur Lindsay Williams e lego rakgolokhukhu wa ka o be a tsebega le go ratwa ka baka la botho bja gagwe. O be a na le nako ya batho e bile a ba swara ka tlhompho. E be e le nkgwete ya go rema dikota, o ile a ba a thopa difoka tše 18 phadišanong ya go rema dikota ka nywaga e 12.

Lega go le bjalo Arthur ga se a ka a thaba le ganyenyane ge morwa wa gagwe wa nywaga e mebedi yo a bitšwago Ronald (8) (e lego rakgolo wa ka), a tšea selepe a rema mohlare wo monyenyane wa moapola woo o bego o le kgauswi le legae la bona. Mmago Ronald o ile a bofa mohlare wo gabotse, moo mafelelong o ilego wa enywa diapola tše bose kudu. Mohlare wo o ile wa reelelwa leina la diapola tša Lady Williams, woo o ilego wa enywa diapola tšeo di bitšwago Cripps Pink, e lego mohuta o mongwe wa diapola tšeo di tsebegago lefaseng ka bophara.

Rakgolo, o ile a thoma go dira mešomo ya go aga. Yena le koko ba ile ba šoma ka nywaga e mentši e le baithaopi medirong ya go aga ya Dihlatse Australia le Dihlakahlakeng tša Solomon. Ga bjale rakgolo o nywageng ya gagwe ya bo-80, gomme o sa dutše a hlankela e le mogolo phuthegong ya Dihlatse tša Jehofa le go thuša ka go aga le go tsošološa mafelo a borapedi a Dihlatse ka Bodikela bja Australia.

GO TŠEELA BOHWA BJA KA GODIMO

E le go boloka bohwa bja lapa lešo, batswadi ba ka e lego Geoffrey (9) le Janice (10) Williams, ba ile ba šoma ka thata go godiša nna (12) le kgaetšedi ya ka Katharine (11) gore re hlomphe melao ya Bokriste. Ge ke be ke na le nywaga e 13, ke ile ka thoma go ithuta go rata Jehofa. Kopanong ya Dihlatse, ke ile ka kwa John E. Barr e lego setho sa Sehlopha se Bušago sa Dihlatse tša Jehofa a kgothatša bafsa ka gore: “Le se ke la senya selo se bohlokwa bophelong bja lena e lego sebaka sa go tseba le go rata Jehofa.” Bošegong bjoo ke ile ka botša Jehofa ka thapelo gore ke ineela go yena. Nywaga e mebedi e latetšego, ke ile ka ba mmulamadibogo.

Lehono, ke thabela gore nna le mosadi wa ka Chloe re dula re bolela le batho ka Beibele, motseng wa Tom Price wo o lego lekatana ka Bodikela bja Australia. Re šoma matšatši a itšego mo bekeng gore re kgone go itlhokomela. Batswadi ba ka le kgaetšedi’aka Katharine le monna wa gagwe Andrew ke baebangedi Port Hedland yeo e lego dikhilomithara tše 420 ka leboa. Nna le tate re hlankela re le bagolo phuthegong ya Dihlatse tša Jehofa.

Melokong e šupa e fetilego, rakgolokhukhu-khukhu wa rakgolo e lego Thomas Williams o be a ikemišeditše go hlankela Jehofa Modimo. Bohwa bjo bja tumelo le go šomela Modimo bo ile bja fetišetšwa go nna. Ruri ke kwa ke šegofaditšwe ka bohwa bja mahumo a a go hlankela Modimo.

a Nomoro e nngwe le e nngwe e sepedišana le batho bao ba lego diswantšhong tšeo di lego go matlakala 12 le 13.

b Sehlakahlaka seo se bego se tsebja e le Lakemba, se ka bohlabela bja Dihlakahlaka ts̆a Lau ts̆eo di lego Fiji.

c Moebangedi John Hunt yo a bego a ruta batho Bokriste dinageng tše dingwe, o ile a fetolela karolo e kgolo ya Testamente e Mpsha yeo e ilego ya lokollwa ka 1847 ka Sefiji. Phetolelo ye e tsebega kudu ka go diriša leina la Modimo “Jehofa” leo le balegago ka gore “Jiova.”

d Bona lemetletšo “1914—Ngwaga o Bohlokwa Boporofeteng bja Beibele” ka pukung ya Ke Eng Seo ge e le Gabotse Beibele e se Rutago? yeo e gatišitšwego ke Dihlatse tša Jehofa e bile e hwetšagala Wepesaeteng ya www.isa4310.com/nso.