“Re tla Aroganywa ke Lehu”

KE BANYALANI ba bakae bao ba ilego ba bolela mantšu ao letšatšing la bona la lenyalo—mohlomongwe ba sa nagane kudu ka seo a se bolelago? Botšofadi, bolwetši goba dikotsi ke dilo tšeo di tlwaelegilego tšeo di ka bolayago moratiwa, tša tlogela molekane yo a šetšego a lewa ke bodutu e bile a nyamile.—Mmoledi 9:11; Baroma 5:12.

Dipalo-palo di bontšha gore mo e nyakilego go ba seripa-gare sa basadi ba lego nywageng ya bo-65 goba go feta moo ke bahlologadi. Ruri, ka gobane go na le kgonagalo e ntši ya gore basadi e be bahlologadi go feta banna, go llela molekane go bitšwa “boemo bja basadi.” Se ga se go bolela gore banna ga ba kwe bohloko. Taba ke gore batho ba dimilione ba ile ba lebeletšana le boemo bjo bjoo bo gateletšago. Na o yo mongwe wa bona?

Wena monna goba mosadi, ke’ng seo o ka se dirago ge o le boemong bjo? Na Beibele e ka thuša motho gore a kgone go lebeletšana le boemo bjo bjalo bja manyami? Bahlologadi ba bangwe le bahlolo ba kgonne bjang go lebeletšana le boemo bjo? Gaešita le ge go se na mohuta o tee wa tharollo woo o ka dirišwago boemong bjo bongwe le bjo bongwe, go na le melao ya motheo le ditšhišinyo tšeo di ka thušago.

Go Lebeletšana le Boemo bjo

Gaešita le ge ba bangwe ba nagana gore go lla ke seka sa bofokodi goba ba nagana gore go kotsi, setsebi sa monagano Dr. Joyce Brothers, yo e lego mohlologadi, o swantšha megokgo le thušo ya pele. Ge e le gabotse, sello ke karolo e tlwaelegilego ya go nyama gomme go thuša go fokotša bohloko. O se ke wa lešwa dihlong ke megokgo ya gago. Beibele e na le mohlala o mobotse wa se. Aborahama e be e le monna wa tumelo e tiilego gomme o ile a ba le tokelo ya go bitšwa mogwera wa Modimo. Lega go le bjalo, ge mosadi wa gagwe a hwile, o ile “a mo hlokofalêla a mo llêla.”—Genesi 23:2.

Gaešita le ge go tlwaelegile go nyaka go ba nnoši, o se ke wa ikarola. Diema 18:1 e re lemoša gore: “Mo-dula-thokô  ó ile le boithatêlô.” Go e na le moo, tsoma thekgo ya ba leloko le bagwera bao ba go kwelago bohloko. Boemong bjo, phuthego ya Bokriste ke thekgo e kgahlišago, moo banna ba godilego moyeng ba neago thekgo le keletšo ge go nyakega.—Jesaya 32:1, 2.

Ba bangwe ba lemogile gore go araba mangwalo le dikarata tša go homotša go a thuša. Sebaka se se ka dirišwa go ngwala dilo tše di kgahlišago tšeo o di gopolago ka molekane wa gago le dinako tšeo le di thabetšego le le gotee. Go dira puku ya go boloka diswantšho, mangwalo, le dintlha tšeo le di gopolago go ka go thuša go kaonefala.

Go tlwaelegile gore motho yo a sa tšwago go hlokofalelwa a ikwe a gakanegile e bile a lahlegile, eupša go kgomarela tsela ya gago ya go dira dilo le mediro ya gago go ka go thuša. Ka mohlala, ge e ba o robala ka nako e itšego, o tsoga, o e-ja goba o dira mešomo e mengwe ya ka lapeng, leka go dira bjalo ka mehla. Ge e ba go lahlegelwa go bonala go gateletša kudu, rulaganya e sa le pele seo o tla se dirago mafelo-bekeng le ka matšatši a kgethegilego, a bjalo ka letšatši la gago la lenyalo. Go bohlokwa go tšwela pele o dira dilo tša moya.—1 Bakorinthe 15:58.

Kahlolo e ka širega ge e ba motho a gateletšegile kudu. Mohlomongwe, batho bao ba nago le maikemišetšo a mabe ba ka ba ba leka go ikhola ka boemo bja gago. Ka gona, efoga go dira diphetho ka lepotla-potla mabapi le dilo tše bjalo ka go rekiša ntlo ya gago, go dira dipeeletšo tše dikgolo, go huduga goba go tsena lenyalong gape. Seema se bohlale se re: “’Kêlêllô tša serôtô di iša mokhoreng; e a pôtlakaxo ó y’o hlôka.” (Diema 21:5) Diphetogo tše bjalo di swanetše go leta go fihlela ge maikwelo a gago a boetše sekeng.

Dithoto tša molekane wa gago di ka go gateletša maikwelong, kudu-kudu ge e ba le be le e-na le nywaga e mentši le nyalane, eupša yeo ke karolo ya go nyama. Go e hlokomologa go ka katološa bohloko. (Psalme 6:6) Ba bangwe ba kgetha go dira bjalo ba nnoši; mola ba bangwe ba bona go ba le mogwera yo ba ka gopotšanago le yena dilo tše di fetilego go ka ba thuša. O ka ba wa nyaka thušo ya mogwera goba yo mongwe wa leloko gore a hlokomele ditaba tšeo di sepedišanago le go tlatšwa ga dipampiri, tše bjalo ka go hwetša mangwalo a bohlatse bja lehu; go tsebiša baemedi ba mmušo, dipanka, dikhamphani tša dikarata tša mokitlana, go fetoša maina a mong wa dithoto; go hwetša ditšhelete tšeo di sepedišanago le go hwelwa; le go lefela dikoloto tša tša kalafo.

Gopola gore re phela lefaseng leo le sego la hlweka boitshwarong. Ka ge ga bjale o nnoši, maiteko a gago a go tšwela pele o sekile a ka lekwa. Mantšu a moapostola Paulo le lehono a sa dutše a le nakong, ge a re: “Yo mongwe le yo mongwe wa lena a tsebe go swara sebjana sa gagwe ka kgethego le kgodišo, e sego ka kganyogo ya botona le botshadi ya go duma tša ba bangwe go etša yeo le ditšhaba tšeo di sa tsebego Modimo di nago le yona.” (1 Bathesalonika 4:4, 5) Ka gona, ke ga bohlale go efoga difilimi, dipuku le mmino tšeo di bolelago ka lerato goba ka dikopano tša botona le botshadi.

Go feta tšohle, tseba gore go boela sekeng go tšea nako. USA Today e bega gore dinyakišišo tšeo di dirilwego ke Yunibesithi ya Michigan Institute for Social Research e bontšha gore molekane yo a hwetšwego o nyaka bonyenyane dikgwedi tše 18 go thoma go boela sekeng mmeleng le monaganong. Rapela Modimo gore a go nee kgotlelelo, yeo e matlafatšwago ke dienywa tša moya wa gagwe. (Bagalatia 5:22, 23) Gaešita le ge o ka se  nagane bjalo gona bjale, boemo bo tla kaonefala letšatši le lengwe le le lengwe ge nako e dutše e e-ya.

Kamoo ba Bangwe ba Kgonnego go Kgotlelela

Go Anna, yo a thabetšego lenyalo ka nywaga e 40, lehu la monna wa gagwe leo le sa tšwago go feta le mo hlaka-hlakantše. “Mma o hwile ge ke be ke e-na le nywaga e 13, ke moka gwa hwa tate le dikgaetšedi tša-ka tše pedi gotee le moratho’a-ka. Eupša nka bolela ke kgodišegile gore mahu a ka moka ga se a ka a nnyamiša kudu go swana le lehu la monna wa-ka. Go be go le bjalo ka ge eka ke ripilwe diripa tše pedi. Bohloko bo be bo sa kgotlelelege.” Ke’ng seo se mo thušitšego go kgotlelela bohloko bjoo? “Ke dirile puku e kgolo ya di-e-mail le di karata tšeo ke ngwadilego mantšu a hlalosago kamoo ke ratago le go leboga dika tša Darryl tše dibotse. Seka se sengwe le se sengwe se hlalosa selo se itšego ka yena. Ke kgodišegile gore Jehofa le yena o a mo gopola gomme o tla mo tsoša nakong ya ge a tsoša ba hwilego.”

Esther yo a nago le nywaga e 88 o bolela ka seo se dirilego gore a kgone go kgotlelela, o re: “Ka morago ga ge re feditše nywaga e 46 re dula gotee, bothata bjo bogolo e bile go lewa ke bodutu. Ke lemogile gore go dula ke swaregile ka dilo tša moya go nthušitše kudu. Ga se ka tlogela mokgwa wa go ba gona dibokeng tša Bokriste, go boledišana le batho ba bangwe ka molaetša wa Beibele, le go e bala. Go se ipee lekatana le gona go nthušitše. Ke nyaka go boledišana le bagwera bao ba ntheetšago. Ga se gore ka mehla ba na le seo ba ka se bolelago seo se ka nkhomotšago, eupša ke leboga nako yeo ba e fetšago le nna le go ntheetša.”

Robert, yo mosadi wa gagwe a bolailwego ke kankere ka morago ga nywaga e 48 ba nyalane, o bolela gore: “Go tloga go le thata go kgotlelela bohloko bja go lahlegelwa ke molekane yo o ka boledišanago le yena, o ka dirago diphetho le yena, yoo o thabelago go tšea maeto le maikhutšo  le yena gotee le go botšana diphihlelo tša letšatši. Go bile thata, eupša ke ikemišeditše go se langwe eupša go tšwela pele ka bophelo bja-ka. Ke thušitšwe ke go dula ke le mafolofolo mmeleng le monaganong. Thapelo le yona e bile mothopo wa khomotšo.”

Bophelo bjo bo Nago le Morero ka Morago ga go Hwelwa

Gaešita le ge go hwelwa ke molekane yo a rategago e le e nngwe ya diphihlelo tše di nyamišago tšeo motho a ka bago le tšona, ga se mafelelo a bophelo. Go lebelela ka lehlakoreng le le kgahlišago, ga bjale o ka bona sebaka se sebotse sa go tšea karolo medirong yeo pele o bego o e-na le nako e nyenyane ya go e dira, e bjalo ka go itloša bodutu goba go tšea maeto. Mediro ye e ka thuša go tswalela sekgoba sa molekane yo a hwilego. Go ba bangwe, se e ka ba sebaka sa go tšea karolo ka botlalo bodireding bja Bokriste. Lethabo le kgotsofalo tšeo di tlišwago ke go thuša ba bangwe ka tsela ye di kgonthišeditšwe, ka gobane Jesu o itše: “Go na le lethabo le legolo go neeng go feta go amogeleng.”—Ditiro 20:35.

O se ke wa nagana gore o ka se tsoge o hweditše lethabo gape. Kgodišega gore Jehofa Modimo o tla go hlokomela ge o retologela go yena. Mopsalme Dafida o itše: ‘Jehofa o babalela mosadi wa mohlologadi.’ (Psalme 146:9) Go a kgothatša go tseba gore Beibele ga e hlalose feela gore Jehofa ke “Tate wa dikgaugelo tše bonolo le Modimo wa khomotšo yohle,” eupša gape e bolela ka Jehofa gore: “O khupurolla ’atla sa xaxo, ’me ka moka tše di phelaxo O di horiša lethabô.” (2 Bakorinthe 1:3; Psalme 145:16) Ka kgonthe, Modimo yo lerato, Jehofa, o a kgona e bile o ikemišeditše go thuša bao ba tlogago ba nyaka thušo go yena. Eka le ka ikwa go swana le Baisiraele ba bogologolo bao ba ilego ba opela ba re: “Ke llalêla kua dithabeng.—Thlakodišô ya-ka e tlo tšwa kae? Thlakodišô ya-ka e tšwa xo Morêna, Mo-dira-maxodimo-le-lefase.”—Psalme 121:1, 2.

[Ntlhakgolo go letlakala 19]

Ba dimilione ba na le phihlelo ya go hwelwa ke molekane le go lewa ke bodutu. Na o yo mongwe wa bona?

[Lepokisi go letlakala 21]

Go Thwe’ng ka go Tsena Lenyalong Gape?

Beibele e bontšha gore lehu le fediša tlemagano ya lenyalo, ka gona le nea molekane yo a šetšego sebaka sa go ka tsena lenyalong gape. (1 Bakorinthe 7:39) Lega go le bjalo, phetho e bjalo ke ya motho ka noši. Lega go le bjalo, go bohlokwa gore bana ba tsebe ka phetho ya motswadi wa bona le gore ba mo thekge ge go kgonega. (Bafilipi 2:4) Ka mohlala, Andrés peleng o be a le kgahlanong le taba ya gore tatagwe o nyaka go nyala gape. O be a rata mmagwe kudu gomme o be a nagana gore ga go na motho yo a swanetšego go tšea legato la gagwe. O re: “Eupša kapejana ke ile ka lemoga gore tate o be a dirile phetho e botse. Lenyalo le ile la dira gore a thabe gape. O ile a thoma go dira dilo tšeo a bego a šetše a feditše nako e telele a sa di dire, tše bjalo ka go ya maeto. E bile ke leboga mosadi wa gagwe yo mofsa, o ile a mo hlokomela gabotse mmeleng le maikwelong.”

[Diswantšho go letlakala 20, 21]

Go dula o swaregile le go rapela Modimo gore a go fe kgotlelelo go ka go thuša go boela sekeng