BATHO bao ba phetšego nywageng ya ka godimo ga e 200 e fetilego ba be ba sa bote dilo ka moka tšeo di ngwadilwego dikuranteng. Lehono re ka se dumele dilo ka moka tšeo re di balago goba re di bonago Inthaneteng. Go na le boitsebišo bjo bontši Inthaneteng, gomme thekinolotši ya lehono e dira gore re bo hwetše gabonolo. Bjo bontši bja boitsebišo bjoo bo nepagetše, bo a hola, e bile ga bo kotsi, eupša bjo bongwe bjo bontši ke maaka, ga bo na mohola e bile bo kotsi. Ke ka baka leo re swanetšego go kgetha ka kelohloko seo re se balago. Batho ba bangwe ge ba thoma go diriša Inthanete ba ka nagana gore ditaba tšeo ba di balago di nepagetše feela ka gobane di hwetšagala Inthaneteng goba mogwera wa bona a ba rometše tšona ka e-mail. Ba ka dumela taba e itšego le ge e kwagala e sa tlwaelega. Eupša Beibele e re lemoša gore: “Mang le mang yo a se nago temogo o dumela mantšu ka moka, eupša yo bohlale o šetša dikgato tša gagwe.”—Diema 14:15.

Motho yo e sego lešilo, goba yo a sa fogo dumela selo se sengwe le se sengwe seo a se kwago, o bohlale. Ge re le bohlale, re ba šedi e bile re dumela feela dilo tšeo re tsebago gore ke therešo. Re ka se forwe gomme ra dumela taba ya maaka yeo re e balago Inthaneteng, le ge batho ba bantši ba ka ba ba e dumela. Ke’ng seo se ka go thušago gore o be bohlale? Sa pele, ipotšiše gore: ‘Na taba ye e tšwa wepesaeteng yeo e lego molaong, yeo e ka botwago? Goba na e tšwa wepesaeteng yeo e dumelelago motho le ge e le ofe go ngwala pono ya gagwe, goba e bile ga go tsebje gore e tšwa kae? Na wepesaete yeo e ka botwago e šetše e bontšhitše gore taba yeo ke maaka?’ * (Bona mongwalo wa ka tlase.) Ge e ba go le bjalo, diriša bohlale. (Diema 7:7) Ge e ba taba e itšego e kwagala e belaetša, gona go ka direga gore ke maaka. Le gona, ge o bala ditaba tšeo di senyago batho ba bangwe maina, ipotšiše gore ke bomang ba tlago go holega ge o ka phatlalatša taba yeo le gore ke ka baka la eng motho yo a itšego a ka nyaka go e phatlalatša.

Batho ba bangwe ba ka romela ditaba ka e-mail go batho ka moka bao ba nago le diaterese tša bona le pele ba ka kgonthišetša gore ditaba tšeo ke therešo goba  pele ba nagana seo se ka diregago ge ba di rometše. Mohlomongwe ba dira se ka gobane ba nyaka go retwa ke batho gomme ba nyaka gore e be bona ba pele ba go fetiša ditaba. (2 Samuele 13:28-33) Eupša motho yo bohlale o nagana ka kotsi yeo e ka bakwago ke seo. Ka mohlala, taba yeo e ka senya botumo bja motho goba bja mokgatlo o itšego.

Motho yo a romelago ba bangwe ditaba a ka fo se kgonthišetše pele ge e ba ditaba tšeo ke therešo ka gobane go dira bjalo go nyaka nako le maiteko. O nagana gore bao a ba romelago molaetša woo ba tla itirela nyakišišo. Eupša le bona ga ba na nako ya go hlwa ba dira dinyakišišo. (Baefeso 5:15, 16) Ka gona, go e na le gore re romele ba bangwe ditaba tšeo re sa kgonthišegego ka tšona, go tla ba kaone gore re nagane gore: “Ge e ba ke sa kgodišege ka taba ye, ke swanetše go e phumola!”

Ipotšiše gore: ‘Na ke tlwaetše go fetiša di e-mail? Na ke ile ka swanelwa ke go kgopela tshwarelo bathong bao ke ba rometšego di e-mail ka ge go ile gwa hwetšagala gore taba yeo e fošagetše goba ke maaka a matala? Na go na le motho yo a kilego a nkgopela gore ke kgaotše go fetiša di e-mail?’ Gopola gore ge e ba bagwera ba gago ba na le di e-mail, go ra gore ba ka kgona go diriša le Inthanete gomme ga ba hloke thušo ya gago gore ba hwetše ditaba tšeo di kgahlišago. Ga ba nyake go romelwa di e-mail tše dintši tšeo di akaretšago metlae, dibidio goba dinepe. Le gona ga se gabohlale go romela batho dipolelo tša Beibele tšeo di rekhotilwego goba mantšu ka moka ao a ngwalolotšwego polelong yeo. * (Bona mongwalo wa ka tlase.) Le gona gopola gore ge e ba motho a itirela nyakišišo, a bala ditemana tša Beibele, goba a lokišeletša dikarabo tša gagwe bakeng sa diboka, o tla holega kudu go feta ge wena o mo rometše boitsebišo bjoo.

O swanetše go dira’ng ge o bona selo se itšego Inthaneteng seo se phatlalatšago maaka ka mokgatlo wa Jehofa? Tswalela maaka ao gateetee! O se ke wa a dumela. E ka se be gabohlale go romela batho ba bangwe seo o se badilego gomme wa kgopela go kwa dikgopolo tša bona ka gobane seo e tla ba go phatlalatša le go feta boitsebišo bjo kotsi. Ge e ba selo se itšego seo o se bonego Inthaneteng se go tshwenya, kgopela Jehofa gore a go nee bohlale gomme o kgopele thušo go bana babo rena bao ba godilego moyeng. (Jakobo 1:5, 6; Juda 22, 23) Ga se ra swanela go makatšwa ke gore batho ba bolela maaka ka rena. Batho ba ile ba bolela maaka ka  Jesu, le gona o ile a lemoša barutiwa ba gagwe gore manaba a bona a tla ba tlaiša le “go bolela mohuta o mongwe le o mongwe wa selo se sebe ka” bona. (Mateo 5:11; 11:19; Johane 10:19-21) Ka gona ge e ba o le bohlale e bile o naganišiša, o tla kgona go lemoga ge motho a go botša maaka gomme a leka go fora ba bangwe.—Diema 2:10-16.

Le gona re swanetše go ba šedi ge re botša ba bangwe ditaba tša mabapi le bana babo rena goba go ba botša diphihlelo tšeo re di kwelego. Ka dinako tše dingwe, e ka se be gabohlale goba go bontšha lerato go phatlalatša ditaba tše itšego ka bona gaešita le ge e le therešo. (Mateo 7:12) Ka mohlala, re tla ba re sa bontšhe lerato goba go kgothatša ba bangwe ge re ba botša ditaba tše di sa thabišego ka ba bangwe. (2 Bathesalonika 3:11; 1 Timotheo 5:13) Le gona ditaba tše dingwe e ka ba e le dikhupamarama. Beng ba ditaba tšeo ba ka ba ba nyaka go tlo di utolla ka moragonyana goba go di utolla ka tsela e itšego. Ka gona re swanetše go hlompha tshwanelo ya bona ya go ikgethela gore ba di utolla neng le gona bjang. Ge e le gabotse, ge e ba re botša ba bangwe ditaba tše pele ga nako, re ka baka mathata a magolo.

Lehono, ditaba di phatlalala kapela kudu. E ka ba e le therešo goba maaka, e le tše di holago goba di se na mohola, di le kotsi goba di se kotsi. Le ge o ka romela motho o tee molaetša, motho yoo a ka o fetišetša bathong ba bangwe lefaseng ka moka ka metsotswana feela. Ka gona itshware ge o lekega go fetiša e-mail kapejana, le bathong bao o ba tsebago. Gaešita le ge lerato “le dumela tšohle” e bile le sa belaele selo, ga se ra swanela go hloka temogo gomme ra dumela taba e nngwe le e nngwe e mpsha le e kgahlišago. (1 Bakorinthe 13:7) Le gona re ka se tsoge re dumetše maaka goba ditaba tšeo di bolelwago ke batho bao ba hloilego mokgatlo wa Jehofa le bana babo rena bao re ba ratago. Gopola gore bao ba thomago maaka a le go a phatlalatša ba thabiša Sathane Diabolo, yena “tatago maaka.” (Johane 8:44) Ka gona anke re beng bohlale gomme ka mehla re naganišišeng kamoo re dirišago ditaba tše dintši tšeo re di hwetšago letšatši le letšatši. Go etša ge Beibele e bolela, “yo a se nago temogo o tla bontšha bošilo, eupša ba bohlale ba tla rwala tsebo hlogong.”—Diema 14:18.