1, 2. (a) Ke’ng seo baetapele ba bangwe ba bodumedi ba bego ba nyaka go se tseba, gona Petro o ile a ba araba bjang? (Bona seswantšho se se lego ka mo godimo.) (b) Ke’ng seo se thušitšego Petro go ba le sebete tiragalong yeo?

MATŠATŠI a sego kae ka morago ga lehu la Jesu, moapostola Petro o ile a wela ka diatleng tša sehlopha sa banna ba matla le ba bogale. Banna bao e be e le baetapele ba matla ba bodumedi ba Bajuda—bona bao ba ilego ba loga maanomabe a gore Jesu a bolawe. Ba be ba nyaka gore Petro a tšwe ka taba. Petro o be a fodišitše monna yo a belegwego e le segole, gomme ba be ba nyaka go tseba gore o dirišitše matla afe goba leina la mang go fodiša monna yoo. Moapostola yo o ile a araba ka sebete a re: “Ka leina la Jesu Kriste wa Monatsaretha, yo le mo kokotetšego koteng eupša e le yo Modimo a mo tsošitšego bahung, ke ka yena ge monna yo a eme mo pele ga lena a phetše gabotse.”—Dit. 4:5-10.

² Pejana ga moo, Petro o be a kile a boifa batho gomme a latola Jesu ka makga a mararo. (Mar. 14:66-72) Ka ge ga bjale a be a eme ka pele ga baetapele ba bodumedi, o be a tšea kae sebete sa go bolela le bona? O ile a thušwa ke moya o mokgethwa, eupša kgodišego ya gagwe ya gore Jesu o tsošitšwe bahung le yona e ile ya mo thuša. Ke’ng seo se ilego sa tloga se kgodiša Petro gore Jesu o tsošitšwe bahung? Gona rena re ka bontšha bjang kgodišego e swanago?

3, 4. (a) Nea mehlala ya batho bao ba ilego ba tsošwa bahung pele baapostola ba Jesu ba ka belegwa. (b) Jesu o ile a tsoša bomang?

 ³ Taba ya gore bahu ba ka boela ba phela e be e se e mpsha go baapostola ba Jesu; go na le batho bao ba ilego ba tsošwa bahung pele bona ba ka belegwa. Ba be ba tseba gore Modimo o ile a nea moporofeta Eliya le moporofeta Elisha matla a go dira mehlolo e bjalo. (1 Dikg. 17:17-24; 2 Dikg. 4:32-37) Le gona monna yo mongwe o ile a tsoga bahung ka morago ga gore setopo sa gagwe se lahlelwe ka lebitleng la Elisha gomme se kgwathe marapo a gagwe. (2 Dikg. 13:20, 21) Bakriste ba lekgolong la pele la nywaga ba be ba dumela dipego tše tša Mangwalo, go etša ge re dumela gore Lentšu la Modimo ke therešo.

⁴ Ga go pelaelo gore ka moka ga rena re ile ra kgomega kudu ge re be re bala dipego tša batho bao Jesu a ba tsošitšego. Ge a be a tsoša morwa a nnoši wa mosadi yo a itšego wa mohlologadi, mosadi yoo o swanetše go ba a ile a šala a maketše. (Luka 7:11-15) Lebakeng le lengwe, Jesu o ile a tsoša ngwanenyana wa nywaga e 12. Nagana kamoo batswadi ba gagwe bao ba bego ba nyamile ba ilego ba thaba kudu ka gona le go makala ge morwedi wa bona a be a tsošitšwe bahung! (Luka 8:49-56) Le gona nagana kamoo babogedi ba ilego ba thaba ka gona ge ba be ba bona Latsaro a etšwa ka lebitleng a phetše gabotse!—Joh. 11:38-44.

5. Tsogo ya Jesu e fapana bjang le ya batho bao ba ilego ba tsošwa pele ga gagwe?

⁵ Baapostola ba be ba tseba gore tsogo ya Jesu e be e sa swane le tša batho bao ba ilego ba tsošwa pele ga gagwe. Batho bao ba ile ba tsošwa ka mebele ya nama gomme ba feleletša ba hwile gape. Jesu yena o ile a tsošwa ka mmele wa moya woo o sa senyegego. (Bala Ditiro 13:34.) Petro o ngwadile gore Jesu “o ile a bolawa nameng, eupša a phedišwa moyeng.” Go feta moo, “o ka letsogong le letona la Modimo gobane o ile legodimong; ge e le barongwa le balaodi ba ile ba dirwa gore ba ikokobeletše yena, le mebušo le yona ya dirwa gore e ikokobeletše yena.” (1 Pet. 3:18-22) Ke therešo gore ditsogo tša nakong e fetilego di be di kgahliša e bile e le mehlolo, eupša ga go le e tee ya tšona yeo e swanago le ya Jesu.

6. Tsogo ya Jesu e ile ya kgoma barutiwa ba gagwe bjang?

⁶ Tsogo ya Jesu e ile ya kgoma barutiwa ba gagwe ka tsela e kgolo kudu. Ga se gore o be a hwetše sa ruri, go etša ge manaba a gagwe a be a nagana bjalo. Jesu o be a phela e le motho yo matla wa moya yoo go bego go se na motho yo a bego a ka mo dira selo. Tsogo ya gagwe e ile ya hlatsela gore e be e le Morwa wa Modimo, gomme go tseba seo go ile gwa matlafatša barutiwa ba gagwe gore ba thabe kudu go e na le go dula ba nyamile. Go oketša moo, ba ile ba thoma go ba le sebete go e na le go boifa batho. Tsogo ya Jesu e be e kgatha tema e kgolo kudu morerong wa Jehofa e bile e le tabakgolo ya molaetša woo ba ilego ba o bolela kgole le kgauswi.

7. Jesu o dira’ng ka se sebaka, gona go rotoga dipotšišo dife?

⁷ Ka ge re le bahlanka ba Jehofa, re tseba gabotse gore Jesu e be e se motho feela yo a phagamego. Re a tseba gore ka se sebaka o a phela le gore o hlahla modiro wo o kgomago motho yo mongwe le yo mongwe mo lefaseng. Ka ge Jesu Kriste e šetše e le Kgoši ya Mmušo wa Modimo wa legodimong, kgauswinyane o tla fediša bokgopo mo lefaseng gomme a le dira paradeise yeo go yona batho ba tlago go phela ka mo go sa felego. (Luka 23:43) Dilo tše ka moka di be di ka se direge ge nkabe Jesu a se a ka a tsošwa bahung. Bjale ke mabaka afe ao a re kgodišago gore o ile a tsošwa bahung? Gona tsogo ya gagwe e bolela’ng go rena?

8, 9. (a) Ke ka baka la’ng baetapele ba bodumedi ba Bajuda ba ile ba kgopela gore lebitla la Jesu le hlapetšwe? (b) Go ile gwa direga’ng ge basadi ba itšego ba be ba fihla lebitleng leo?

⁸ Ka morago ga gore Jesu a bolawe, baperisita  ba bagolo le Bafarisei ba ile ba tla go Pilato gomme ba re: “Mohlomphegi, re gopotše gore moikgakanyi yola ge a be a sa phela o ile a re: ‘Ke tla tsošwa ka morago ga matšatši a mararo.’ Ka gona laela gore lebitla le hlapetšwe go fihlela letšatšing la boraro, gore le ka mohla barutiwa ba gagwe ba se ke ba tla ba mo utswa gomme ba re go batho: ‘O tsošitšwe bahung!’ Ke moka boikgakanyo bjo bja mafelelo e tla ba bjo bobe go feta bja pele.” Pilato o ile a ba araba ka gore: “Le na le baleti. Eyang go le hlapetša kamoo le tsebago ka gona.” Ba ile ba dira sona seo.—Mat. 27:62-66.

⁹ Setopo sa Jesu se be se bolokilwe ka lebitleng le le epilwego leswikeng gomme le tswaletšwe ka leswika le legolo. Ke moo baetapele ba bodumedi ba Bajuda ba bego ba nyaka gore Jesu a bolele gona—a se sa tsoga bahung. Eupša Jehofa o be a na le kgopolo e fapanego kgole le ya bona. Ge Maria Magdalena le Maria yo mongwe ba be ba fihla lebitleng la Jesu letšatšing la boraro, ba ile ba hwetša leswika leo le pshikološitšwe gomme morongwa a dutše godimo ga lona. Morongwa yoo o ile a botša basadi bao gore ba lebelele ka lebitleng gomme ba bone gore ga go na motho. Morongwa yoo o ile a re: “Ga a gona, gobane o tsošitšwe.” (Mat. 28:1-6) Jesu o be a tsogile bahung!

10. Paulo o boletše bohlatse bofe bja gore Jesu o tsošitšwe bahung?

¹⁰ Dilo tšeo di ilego tša direga matšatšing a 40 ka morago ga moo di ile tša hlatsela gore Jesu o tsošitšwe bahung. Ge moapostola Paulo a be a bolela ka boripana bohlatse bja taba ye, o ile a ngwalela Bakorinthe gore: “Gare ga dilo tša pele tšeo ke di fetišeditšego go lena e bile tšeo le nna ke di amogetšego, gore Kriste o hwetše dibe tša rena go ya ka Mangwalo, gore o ile a bolokwa, gore o tsošitšwe ka letšatši la boraro go ya ka Mangwalo, gore o iponagaditše go Kefase ke moka ka morago go ba lesomepedi. Ka morago ga moo a iponagatša go bana bešo ba ka godimo ga ba makgolohlano ka nako e tee, bao bontši bja bona ba sa dutšego ba na le rena, le ge ba bangwe ba robetše lehung. Ka morago ga moo o ile a iponagatša go Jakobo, ke moka a tla a iponagatša go baapostola ka moka; eupša mafelelong o iponagaditše le go nna bjalo ka ge eka ke go yo a belegwego pele ga nako.”—1 Bakor. 15:3-8.

11. Ke ka baka la’ng go thwe tsogo ya Jesu e diragetše “go ya ka Mangwalo”?

¹¹ Lebaka la pele leo re tsebago ka lona gore Jesu o tsošitšwe bahung ke ka gobane tsogo ya gagwe e diragetše “go ya ka Mangwalo.” Lentšu la Modimo le boletše e sa le pele gore o be a tlo tsošwa bahung. Ka mohlala, Dafida o ile a ngwala gore ‘mohlanka yo mogolo yo a botegago’ wa Modimo o be a ka se tlogelwe a le Bodulabahu. (Bala Psalme 16:10.) Ka letšatši la Pentekoste ya 33 C.E., moapostola Petro o ile a diriša temana yeo ya boporofeta go Jesu ka go bolela gore: “[Dafida] o bone e sa le pele gomme a bolela ka tsogo ya Kriste gore ga se a ka a tlogelwa a le Bodulabahu le gore nama ya gagwe ga se ya bona go bola.”—Dit. 2:23-27, 31.

12. Ke bomang bao ba ilego ba bona Jesu yo a tsošitšwego bahung?

¹² Lebaka la bobedi leo re tsebago ka lona gore Jesu o tsošitšwe bahung ke ka gobane go na le dihlatse tše dintši tšeo di bonego seo. Lebakeng la matšatši a 40, Jesu yo a tsošitšwego o ile a iponagatša go barutiwa ba gagwe serapeng seo lebitla la gagwe le bego le le go sona, a iponagatša go ba bangwe ge ba be ba le leetong la go ya Emause le mafelong a mangwe. (Luka 24:13-15) Mabakeng ao, o ile a bolela le batho ba itšego ka go lebanya, go akaretša le Petro, gomme go a mangwe a bolela le bona e le dihlopha. E bile lebakeng le lengwe Jesu yo a tsošitšwego o ile a iponagatša go lešaba la batho ba ka godimo ga ba 500! Ruri ga go na kamoo bohlatse bja batho ba bantši gakaakaa bo ka ganetšwago!

13. Mafolofolo a barutiwa ba Jesu a ile a bontšha bjang gore ba be ba kgodišegile gore Jesu o tsošitšwe bahung?

 ¹³ Lebaka la boraro leo re tsebago ka lona gore Jesu o tsošitšwe bahung ke mafolofolo ao barutiwa ba gagwe ba a bonagaditšego ge ba be ba botša batho taba yeo. Go botša batho ka mafolofolo gore Kriste o tsošitšwe bahung go ile gwa dira gore ba tlaišwe, ba swarwe gampe le go bolawa. Ge e ba tsogo ya Jesu e be e le nonwane feela, ke ka baka la’ng Petro a be a ka bea bophelo bja gagwe kotsing ka go botša baetapele ba bodumedi gore Kriste o tsošitšwe, bona bao ba bego ba hloile Jesu le go mo logela maanomabe a gore a bolawe? Petro o ile a ba botša seo ka gobane yena le barutiwa ba bangwe ba be ba kgodišegile gore Jesu o a phela le gore o hlahla modiro woo Modimo a ba neilego wona. Go oketša moo, tsogo ya Jesu e ile ya kgonthišetša balatedi ba gagwe gore le bona ba be ba tlo tsošwa bahung. Ka mohlala, Stefano o ile a hwa a kgodišegile gore go tla ba le tsogo ya bahu.—Dit. 7:55-60.

14. Ke ka baka la’ng o dumela gore Jesu o a phela?

¹⁴ Lebaka la bone leo re tsebago ka lona gore Jesu o tsošitšwe bahung ke ka gobane re na le bohlatse bja gore gona bjale o buša e le Kgoši le gore ke Hlogo ya phuthego ya Bokriste. Ka baka leo, Bokriste bja therešo bo a gola. Na se se be se ka direga ge nkabe Jesu a se a ka a tsošwa bahung? Ge e le gabotse, mohlomongwe nkabe re sa mo tsebe ge nkabe a se a ka a tsošwa bahung. Eupša re na le mabaka a matla a go dumela gore Jesu o a phela le gore gona bjale o a re hlahla ge re dutše re tsebatša ditaba tše dibotse kgole le kgauswi.

15. Ke ka baka la’ng tsogo ya Jesu e re nea sebete sa go dira boboledi?

¹⁵ Tsogo ya Kriste e re nea sebete sa go dira boboledi. Ka nywaga e 2 000, manaba a Modimo a dirišitše mehuta ka moka ya dibetša go leka go fediša modiro wa go bolela ka ditaba tše dibotse—a dirišitše bohlanogi, dikwero, bošoro bja bahlolampherefere, dithibelo, tlaišo le go bolaya. Eupša ga go ‘sebetša le ge e le sefe seo se ruletšwego go lwa le rena’ seo se kgonnego go kgaotša modiro wa rena wa go bolela ka Mmušo le wa go dira barutiwa. (Jes. 54:17) Ga re boife makgoba a Sathane. Jesu o na le rena e bile o a re thekga go etša ge a re holofeditše. (Mat. 28:20) Ga re na lebaka la go boifa, ka gobane le ge manaba a rena a ka leka makatika a ona, a ka se tsoge a re tswaletše melomo!

16, 17. (a) Tsogo ya Jesu e kgonthišetša bjang gore dilo tše a di rutilego ke therešo? (b) Go ya ka Johane 11:25, Modimo o neile Jesu matla a go dira’ng?

¹⁶ Tsogo ya Jesu e dira gore re kgolwe dilo ka moka tšeo a di rutilego. Paulo o ngwadile gore ge e ba Kriste a se a tsošwa bahung, gona tumelo ya Bokriste le modiro wa boboledi e be e tla ba tša lefeela. Seithuti se sengwe sa Beibele se ngwadile gore: “Ge e ba Kriste a se a tsošwa, . . . seo se be se tla ra gore Bakriste ba forilwe, ba tšhetšwe phori mahlong.” Ge e ba Jesu a se a tsošwa, gona dipego tša Diebangedi di fetoga dikanegelo feela tše di kwešago bohloko tša mabapi le monna yo bohlale le wa moloki yo a ilego a bolawa ke manaba a gagwe. Eupša Kriste o tsogile bahung, gomme seo se kgonthišetša gore dilo ka moka tšeo a di rutilego ke therešo, go akaretša le seo a se boletšego ka bokamoso.—Bala 1 Bakorinthe 15:14, 15, 20.

¹⁷ Jesu o itše: “Ke nna tsogo le bophelo. Yo a dumelago go nna, gaešita le ge a ka hwa, o tla phela.” (Joh. 11:25) Kholofetšo ye e tla phethagala e le ka kgonthe. Jehofa ga se a nea Jesu matla a go tsoša feela bao ba yago go phela legodimong, eupša o mo neile le matla a go tsoša batho ba dibilione bao ba tlago go phela ka mo go sa felego mo lefaseng. Sehlabelo sa Jesu sa topollo le tsogo ya gagwe di kgonthišetša gore lehu le ka se sa ba gona. Na seo ga se go matlafaletše go kgotlelela teko le ge e le efe gaešita le go se boife go hwa?

18. Tsogo ya Jesu e re kgonthišetša’ng?

 ¹⁸ Tsogo ya Jesu e re kgonthišetša gore batho ba tlo ahlolwa go ya ka ditekanyetšo tša Jehofa tše lerato. Ge Paulo a be a bolela le sehlopha sa banna le basadi kua Athene ya bogologolo o itše: “[Modimo] o beile letšatši leo ka lona a rerago go ahlola lefase ka toko a diriša motho yo a mmeilego; gomme o tiišeditše batho ka moka ka ge a mo tsošitše bahung.” (Dit. 17:31) Ee, Jesu ke Moahlodi yo a kgethilwego ke Modimo, gomme re ka kgodišega gore o tla ahlola ka toka le ka lerato.—Bala Jesaya 11:2-4.

19. Go dumela tsogong ya Kriste go re kgoma bjang?

¹⁹ Go dumela tsogong ya Jesu go re tutueletša go dira thato ya Modimo. Ge nkabe e se ka lehu la Jesu la sehlabelo le tsogo ya gagwe, nkabe re sa ahloletšwe sebe le lehu. (Baroma 5:12; 6:23) Ge nkabe Jesu a se a tsošwa, le rena re be re tla re: “A re jeng gomme re nweng, gobane gosasa re tla hwa.” (1 Bakor. 15:32) Eupša ga re phelele menate ya lefase. Go e na le moo, re tšeela godimo kholofelo ya tsogo e bile re na le mabaka a mantši a go kwa tlhahlo ya Jehofa dilong ka moka.

20. Tsogo ya Jesu e hlatsela bjang gore Modimo ke yo mogolo?

²⁰ Tsogo ya Kriste e nea bohlatse bjo bo sa lemogegego eupša e le bjo matla bja gore Jehofa ke yo mogolo, yena yoo “e [bago] moputsi wa bao ba mo tsomago ka phišego.” (Baheb. 11:6) Ruri Jehofa o dirišitše matla a magolo le bohlale gore a tsošetše Jesu bophelong bja go se hwe legodimong! Go oketša moo, o bontšhitše gore o na le bokgoni bja go phethagatša dikholofetšo tša Gagwe ka moka. Se se akaretša kholofetšo ya Modimo ya boporofeta yeo e bontšhago gore “peu” e kgethegilego e be e tla kgatha tema ya bohlokwa go rarolleng kgang ya bogoši bja legohle. E le gore kholofetšo yeo e phethagale, go be go nyakega gore Jesu a hwe le go tsoga bahung.—Gen. 3:15.

21. Kholofelo ya tsogo e bolela’ng go wena?

²¹ Na ga o leboge Jehofa, yena yo a re holofeditšego gore o tlo re tsoša bahung? Mangwalo a re kgonthišetša ka gore: “Bonang! Tente ya Modimo e bathong, o tla dula le bona gomme e tla ba batho ba gagwe. Modimo ka noši o tla ba le bona. O tla phumola megokgo ka moka mahlong a bona gomme lehu le ka se hlwe le sa ba gona, le ge e le manyami goba sello goba bohloko di ka se hlwe di sa ba gona. Dilo tša pele di fetile.” Kholofetšo yeo e kgahlišago e ile ya tsebišwa moapostola yo a botegago e lego Johane, yo a ilego a botšwa gore: “Ngwala, gobane mantšu a a botega e bile ke a therešo.” Ke mang yo a tsebišitšego Johane ditaba tše tšeo di tšwago go Modimo? Ke Jesu Kriste yo a tsošitšwego.—Kut. 1:1; 21:3-5.