Ke Bone Matla a Therešo ya Beibele

Ka ge go anega Vito Fraese

MOHLOMONGWE ke la mathomo o ekwa ka leina Trentinara. Ke toropo e nyenyane ya ka borwa bja Naples, kua Italy. Batswadi ba ka le mogolwake, Angelo, ba belegetšwe moo. Ge Angelo a se na go belegwa, batswadi ba ka ba ile ba hudugela United States gomme ba dula Rochester, kua New York, e lego mo ke belegetšwego gona ka 1926. Ka 1922, tate o ile a kopana la mathomo le Barutwana ba Beibele, bjalo ka ge Dihlatse tša Jehofa di be di bitšwa bjalo ka nako yeo. Go se go ye kae, ke ge yena le mma e le Barutwana ba Beibele.

Tate e be e le motho yo bonolo, yo a ikhomoletšego, eupša o be a galefišwa ke go hloka toka. O be a sa kwešiše gore ke ka baka la eng baruti ba hlokomologa batho, ka gona o be a dula a boledišana le batho bao ka ditherešo tša Beibele. Ge a se na go rola modiro, o ile a tsenela tirelo ya nako e tletšego gomme a e kgomarela go fihlela a šitišwa ke bolwetši le marega a go tonya kudu a na le nywaga e 74. Gaešita le ka nako yeo, o be a kgona go fetša diiri tša magareng ga tše 40 le tše 60 ka kgwedi modirong wa boboledi ge a be a obelela nywaga e 90. Mohlala wa tate o nkgomile kudu. Gaešita le ge a be a na le metlae, o be a le šedi. Gantši o be a re: “Therešo e swanetše go tšeelwa godimo.”

Tate le mma ba ile ba katanela go ruta rena bana ba bahlano Lentšu la Modimo. Ke kolobeditšwe ka August 23, 1943, gomme ka June 1944, ke ile ka ba mmulamadibogo. Kgaetšedi ya ka e lego Carmella e be e le mmulamadibogo kua Geneva, New York, le modirišani ka yena yo mafolofolo e lego Fern. Go se go ye kae, ke ile ka lemoga gore Fern ke mosadi yo nka ratago go fetša bophelo bja ka ka moka le yena. Ka gona re ile ra nyalana ka August 1946.

Modiro wa Boromiwa

Dikabelo tša rena tše pedi tša mathomo e bile go hlankela re le babulamadibogo ba kgethegilego kua Geneva le Norwich, New York. Ka August 1948, re ile ra ba le tokelo ya go ya klaseng ya bo-12 ya Gilead. Ke moka re ile ra romelwa Naples, kua Italy, ra sepela le banyalani ba bangwe ba baromiwa e lego, Carl le Joanne Ridgeway. Ka nako yeo, go be go le thata gore maemo a boele sekeng kua Naples ka morago ga tshenyo yeo e bakilwego ke ntwa. Go be go le thata go hwetša ntlo, ka gona re ile ra fetša dikgwedi tše mmalwa re dula foleteng e nyenyane ya diphapoši tše pedi.

Ke gotše ke ekwa batswadi ba ka ba boledišana ka se-Neapolitan, ka gona batho ba be ba kwešiša Setaliana seo ke bego ke se bolela—gaešita le ge go be go kwagala gore ke tšwa Amerika. Go bile thata gore Fern a ithute leleme le. Eupša o ile a ithuta lona a ba a mphala.

Mathomong, batho feela bao re ilego ra ba hwetša bao ba bego ba thabela e be e le lapa la batho ba bane. Ba be ba rekiša disekerete tše di sego molaong. Letšatši le lengwe le le lengwe gare ga beke, Teresa e lego setho sa lapa leo, o be a dira diphetogo tše di makatšago. Mesong, ge a  be a tladitše dipotla tše dintši tša sekhethe sa gagwe ka disekerete, o be a bonala a nonne. Mantšiboa o be a bonala a otile bjalo ka lehlokwa. Therešo e ile ya fetoša lapa le ka mo go feletšego. Mafelelong, ditho tše 16 tša lapa le di ile tša fetoga Dihlatse. Ga bjale go na le Dihlatse tše e ka bago tše 3 700 kua motseng wa Naples.

Kganetšo Modirong wa Rena

Ka morago ga ge re bile Naples ka dikgwedi tše senyane feela, mmušo o ile wa re gapeletša ka moka ga rena re le ba bane go tloga toropong yeo. Re ile ra fetša mo e ka bago kgwedi re le Switzerland gomme ra boela Italy ka di-visa tša basepedi. Nna gotee le Fern re ile ra abelwa go ya Turin. Mathomong, mosadi yo mongwe o ile a re hirišetša phapoši gomme re be re šomiša phapoši ya gagwe ya bohlapelo le khitšhi ya gagwe. Ge ba ga-Ridgeway ba goroga kua Turin re ile ra hiriša folete gotee le bona. Ge nako e dutše e eya, dihlopha tša banyalani ba bahlano ba baromiwa di ile tša dula ntlong e tee.

Ka 1955, ge mmušo o be o re gapeletša gore re tloge Turin, go be go šetše go hlomilwe diphuthego tše nne. Go be go šetše go na le bana babo rena bao ba ka hlokomelago diphuthego tše. Mmušo o ile wa re botša gore: “Re kgodišegile gore ge lena ma-Amerika le šetše le tlogile, seo le se agilego se tlo šwalalanywa.” Eupša koketšego yeo e be e bontšha gore modiro wo o atlegišwa ke Modimo. Lehono, go na le Dihlatse tša ka godimo ga 4 600 le diphuthego tše 56 kua Turin.

Florence—Motse o Mobotse

Ka morago re ile ra abelwa go ya kua Florence. Gantši re be re ekwa go bolelwa ka motse wo, ka ge kgaetšedi ya ka Carmella le monna wa gagwe, Merlin Hartzler ba be ba hlankela gona e le baromiwa. Eupša inagane o dula moo. Mafelo a bjalo ka Piazza della Signoria, Ponte Vecchio, Piazzale Michelangelo le Palazzo Pitti a be a dira gore motse wo o kgahliše kudu! Go be go thabiša go bona tsela yeo batho ba bangwe ba kua Florence ba bego ba arabela ka yona ditabeng tše dibotse.

Re ithutile le lapa le lengwe gomme batswadi ba moo ba ile ba kolobetšwa. Lega go le bjalo, tate wa lapa leo o be a kgoga. Ka 1973, Morokami o ile wa bontšha gore go kgoga ke mokgwa o sa hlwekago gomme wa kgothaletša babadi gore ba kgaotše go kgoga. Bana ba gagwe ba bagolo ba ile ba mo lopa gore a kgaotše go kgoga. O ile a holofetša gore o tla kgaotša eupša ga se a ka a dira bjalo. Bošegong bjo bongwe mosadi wa gagwe o ile  a re bana ba gagwe ba mafahla ba nywaga e senyane ba ye go robala le pele a ba rapelela. Ka morago o ile a itshola gomme a ya phapošing ya bona ya go robala. Bana bao ba be ba šetše ba ithapeletše. Mmago bona o ile a ba botšiša gore: “Le itše’ng ge le rapela?” Ba re re itše: “Jehofa, hle thuša tate gore a kgaotše go kgoga.” Mosadi yo o ile a bitša monna wa gagwe a re: “Tlaa o kwe thapelo ya bana ba gago.” Ge a se na go e kwa, o ile a lla gabohloko gomme a re: “Nka se tsoge ke kgogile gape!” O ile a phetha kholofetšo yeo gomme ga bjale ditho tša ka godimo ga tše 15 tša lapa leo ke Dihlatse.

Go Hlankela Afrika

Ka 1959 re ile ra romelwa Mogadishu, Somalia, le baromiwa ba bangwe ba babedi, e lego Arturo Leveris le morwarre Angelo. Ge re be re fihla, boemo bja dipolitiki bo be bo sa kgahliše. Ditšhaba tše Kopanego di be di laetše mmušo wa Italy gore o dire gore Somalia e ikemele, eupša boemo bo be bo bonagala bo phuhlama. Ba bangwe ba Mataliana bao re bego re ithuta le bona ba ile ba tloga nageng gomme go be go sa kgonege go ba hweletša phuthego mo ba bego ba eya gona.

Ka nako yeo, molebeledi yo a etelago makala o ile a nkgopela gore ke be mothuši wa gagwe. Ka gona re ile ra thoma go etela dinaga tša kgauswi. Ba bangwe ba bao re bego re ithuta le bona ba be ba tšwela pele gabotse eupša ba ile ba boela dinageng tša gabo bona ka baka la kganetšo. Ba bangwe ba ile ba dula le ge ba be ba swanetše go kgotlelela tlaišo e šoro. * Re sa dutše re kgongwa kudu ge re nagana ka tsela yeo ba bego ba rata Jehofa ka yona le kgotlelelo ya bona gore ba dule ba botega.

Gantši phišo le monola tša kua Somalia le Eritrea di be di gakala. Re be re efsa le go feta ge re be re eja dijo tša moo. La mathomo ge re be re eja legaeng la morutwana wa rena wa Beibele, mosadi wa ka o ile a swaswa ka gore dijo tšeo di be di baba kudu moo a ilego a hubala ditsebe!

Ge Angelo le Arturo ba be ba hwetša kabelo e nngwe, re ile ra šala re nnoši. Go be go se bonolo ka ge re be re se na motho yo a ka re kgothatšago. Lega go le bjalo, boemo bjo bo ile bja re thuša gore re batamele kgauswi le Jehofa le go mmota ka botlalo. Ge e le gabotse, go etela dinaga tšeo modiro wa rena o bego o thibetšwe go tšona go be go re kgothatša.

Go be go na le mathata a mehutahuta kua Somalia. Re be re se na setšidifatši, ka gona letšatši le letšatši re be re reka dijo tše di lekanego tšeo re bego re ka di fetša, e ka ba hlapi goba dienywa tše bjalo ka dimanko, diphopho, di-grapefruit, dikhokhonate goba dipanana. Gantši re be re swanetše go kgotlelela dikhunkhwane. Ka dinako  tše dingwe di be di re loma melala ge re be re swere dithuto tša magae tša Beibele. Go be go le kaone ka gore re be re na le sethuthuthu, ka gona re be re ka se sepele diiri tše ditelele letšatšing le le fišago tšhiritšhiri.

Go Boela Italy

Ka thušo ya bagwera bao ba nago le seatla se se bulegilego, re ile ra sepela ka sekepe sa go rwala dipanana re boela Italy gore re kgone go ya kopanong ya ditšhabatšhaba kua Turin ka 1961. Re ile ra kwa gore re tla hwetša kabelo e nngwe. Ka September 1962, re ile ra boela Italy moo ke ilego ka thoma go hlankela ke le molebeledi wa tikologo. Re ile ra reka koloi yeo re ilego ra sepela ka yona nywaga e mehlano go ya ditikologong tše pedi.

Ka morago ga go phela phišong ya Afrika, re ile ra swanelwa ke go lebana le go tonya. Maregeng a mathomo ge re be re etetše phuthego ye e lego botlaseng bja Alps, re ile ra robala ka phapošing ya go bolokela bjang yeo e bego e se na seruthetši. Go be go tonya kudu moo re ilego ra robala re apere dijase. Bošegong bjoo, dikgogo tše nne le dimpša tše pedi di ile tša hwa ka baka la phefo!

Ka morago ke ile ka ba ka hlankela ke le molebeledi wa selete. Ka nako yeo re be re akaretša Italy ka moka. Mafelo a go swana le Calabria le Sicily, re a etetše gantši. Re be re kgothatša bafsa gore ba gole moyeng le go katanela go hlankela e le balebeledi ba phuthego, badiredi ba basepedi goba ditho tša lapa la Bethele.

Re ithutile go gontši go bana babo rena ba ba botegago bao ba hlanketšego Jehofa ka dipelo ka moka. Re ile ra kgahlwa ke dika tša bona tše bjalo ka go ineela go Jehofa ka mo go feletšego, go nea ka seatla se se bulegilego, go rata bana babo bona le moya wa go fetofetoga le maemo gotee le boikgafo. Re bile gona manyalong ao a bego a swaretšwe Diholong tša Mmušo. A be a sepedišwa ke Dihlatse tšeo di bego di tsebja ka molao e le badiredi ba bodumedi e lego selo seo se bego se sa tlwaelega nywageng yeo. Diphuthego ga di sa swarela diboka ka dikhitšhing tša bana babo rena le go dula mapolankeng go etša ge di be di dira bjalo kua Turin. Go e na le moo, diphuthego tše dintši di na le Diholo tše dibotse tša Mmušo tšeo di godišago Jehofa. Ga re sa swarela dikopano mafelong a go bogela dipapadi tša sethaleng ao a sego boemong bjo bobotse eupša re di swarela Diholong tša Kopano tšeo di bulegilego. Go be go thabiša go bona palo ya bagoeledi e feta 243 000. Ge re be re fihla Italy, go be go na le bagoeledi ba 490 feela.

Re Dirile Dikgetho tše Dibotse

Le rena re bile le mathata, ao a akaretšago go gopola gae le go babja. Fern o be a gopola gae ka mehla ge a bona lewatle. O ile a swanelwa ke go buiwa mo gogolo ka makga a mararo. Ka letšatši  le lengwe ge a be a eya go swara thuto ya Beibele, moganetši yo mongwe o ile a mo hlaba ka foroko ya go lema. Ka baka leo o ile a ya sepetlele.

Le ge ka dinako tše dingwe re be re nyama, re ile ra ‘letela Jehofa,’ ka go dumelelana le Dillo tša Jeremia 3:24. Ke Modimo wa khomotšo. Nakong e nngwe ge re be re nyamile, Fern o ile a hwetša lengwalo le le kgahlišago go tšwa go Ngwanabo rena Nathan Knorr. O ngwadile gore o tseba gabotse gore basadi ba ma-Dutch ba go tšwa Pennsylvania, ba go swana le Fern, ba tiile e bile ba ikemišeditše—ka ge le yena a belegetšwe Betlelehema, Pennsylvania, moo Fern a thomilego go bula madibogo gona. O be a nepile. Go theoša le nywaga, batho ba bantši ba re kgothaditše ka ditsela tše dintši.

Re ile ra leka go dula re fišega bodireding go sa šetšwe mathata. Ge Fern a be a bapetša moya wa go fišega le go benyabenya ga beine ya Lambrusco, e lego beine e bose ya kua Italy, o ile a bolela a swere metlae a re, “Ka go swana le beine ye, ga se ra swanela go dumelela phišego ya rena e kgaotša go benyabenya.” Ka morago ga nywaga e fetago e 40 re sepela modirong wa tikologo le wa selete, re ile ra hwetša tokelo e mpsha ya go etela le go rulaganya dihlopha le diphuthego tšeo di bolelago maleme a mangwe ntle le Setaliana. Dihlopha tšeo di ile tša dira boboledi bathong bao ba tšwago Bangladesh, China, Eritrea, Ethiopia, Ghana, India, Nigeria, Philippines, Sri Lanka le dinageng tše dingwe. Re be re ka tlatša puku ka dipego tša dilo tšeo re di thabetšego ge re be re bona matla a Lentšu la Modimo ge le fetoša maphelo a bao ba ilego ba latswa botho bja Jehofa.—Mika 7:18, 19.

Re rapela Jehofa ka mehla gore a tšwele pele a re nea matla maikwelong le nameng gore re phethe bodiredi bja rena. Re matlafatšwa ke ge re dira dilo tšeo Morena a di thabelago. Ge re dutše re phatlalatša ditherešo tša Beibele re a thaba e bile re a kgodišega gore re dirile diphetho tše dibotse bophelong.—Baef. 3:7; Bakol. 1:29.

[Mongwalo wa tlase]

[Chart/​Pictures on page 27-29]

(Bakeng sa mongwalo o beakantšwego ka mokgwa wa kgatišo, bona kgatišo ka boyona)

Batswadi ba ka ba le kua Rochester, New York

1948

Nna le Fern pele re ka ya Italy

1949

Ke le South Lansing sehlopheng sa bo-12 sa sekolo sa Gilead

Capri, Italy

1952

Re le kua Turin le Naples le baromiwa ba bangwe

1963

Fern a na le barutwana ba bangwe

“Ga se ra swanela go dumelela phišego ya rena e kgaotša go benyabenya”