Eya go dikagare

BAFSA BA A BOTŠIŠA

Ke Eng Seo ke Swanetšego go se Tseba ka go Gobošwa ka Thobalano?—Karolo 1: Megato ya go Itšhireletša

Ke Eng Seo ke Swanetšego go se Tseba ka go Gobošwa ka Thobalano?—Karolo 1: Megato ya go Itšhireletša

 Go Gobošwa ka Thobalano ke Eng?

 Le ge ditlhaloso tša molao di fapana go ya ka mafelo, ka kakaretšo “go gobošwa ka thobalano” go ka bolela go swarwa ka tsela yeo e sa nyakegego yeo e ka tsošago dikganyogo tša thobalano, yeo ka nako e nngwe e akaretšago go gapeletšwa. Se se ka akaretša dilo tše swanago le go tlaišwa ka thobalano ga bana le bafsa, go robala le wa leloko, go kata le go tlaišwa ka thobalano ke motho yo o mmotago—e ka ba ngaka, morutiši goba yo mongwe wa ditho tša baruti. Bahlaselwa ba bangwe bao ba tlaišwago ka mantšu goba go tlaišwa mmeleng, ba tšhošetšwa ka gore ba tla kwešwa bohloko ge ba ka bolela seo se diregilego.

 Go ya ka nyakišišo e nngwe, ngwaga le ngwaga kua United States feela, batho ba ka godimo ga kotara ya milione ba bega ka go tlaišwa ga bona ka thobalano. Mo e ka bago seripa sa bona ba magareng ga mengwaga e 12 le e 18.

 Seo o swanetšego go se tseba

  •   Beibele e ganetša go tlaišwa ka thobalano. Beibele e bolela ka sehlopha seo se bego se tsošitše mpherefere seo se bego se nyaka go kata banna ba babedi bao ba bego ba etetše motse wa Sodoma mo e ka bago mengwaga e 4 000 e fetilego—tiragalo ye e ile ya dira gore Jehofa a fediše motse wo. (Genesi 19:4-13) Go oketša moo, Molao wo o bego o neilwe Moshe mengwaga e 3 500 e fetilego o be o thibela go robala le wa leloko go akaretša go tlaiša wa leloko ka thobalano.—Lefitiko 18:6.

  •   Ditlaišo tše dintši di dirwa ke bao re ba tlwaetšego. Puku ya Talking Sex With Your Kids e bolela gore: “Mabakeng a mabedi go a mararo a go katwa, mohlaselwa o tsebana le motho yo a mo katilego. Ga se motho feela yo a iphetelago ka tsela.”

  •   Go tlaišwa ka thobalano go diragalela banna le basadi. Kua United States, diperesente tše lesome tša bahlaselwa ke banna. Go ya ka mokgatlo wa Rape, Abuse & Incest National Network (RAINN), bahlaselwa ba banna “ba ka tšhoga gore tlaišo e bjalo e ka ba dira di-gay” goba “go ikwa eka ga se banna ba makgonthe.”

  •   Go ata ga ditiragalo tša go tlaišwa ka thobalano ga go makatše. Beibele e boletše e sa le pele gore “mehleng ya bofelo” batho ba bantši e tla ba bao “ba se nago lerato la tlhago” gomme e tla ba “ba bogale” le ba “se nago boitshwaro.” (2 Timotheo 3:1-3) Mekgwa ye e bonagala bathong bao ba lekago go ikhola ka ba bangwe ka thobalano.

  •   Go gobošwa ka thobalano ga se phošo ya mohlaselwa. Ga go na motho yo a swanelwago ke go tlaišwa ka thobalano. Motho yo a tlaišago ba bangwe ke yena a ikarabelago ditirong tša gagwe. Lega go le bjalo, o ka tšea kgato ya go fokotša dikgonagalo tša go tlaišwa ka thobalano.

 Seo o ka se dirago

  •   Dula o itokišitše. Tseba e sa le pele seo o ka se dirago ge e ba yo mongwe—le ge e ka ba motho yo o ratanago le yena goba wa leloko—a leka go go gapeletša go robala le yena. Mosetsana yo a bitšwago Erin o kgothaletša gore e le go itokišeletša mohuta o mongwe le o mongwe wa kgateletšo ya dithaka, o ka diragatša dikarolo tšeo o naganago gore e ka ba tšona tše kotsi gomme o lokišetše kamoo o ka lebeletšanago le tšona. Erin o oketša ka gore: “Se se ka bonala e le bošilo, eupša nakong ya kotsi, o ka kgona go loga leano la go tšwa boemong bjo.”

     Beibele e re: “Dulang le phakgametše gore kamoo le sepelago ka gona ga se bjalo ka batho ba ba sa hlalefago eupša ke bjalo ka ba bohlale, . . . gobane mehla ke e mebe.”—Baefeso 5:15, 16.

     Ipotšiše gore: ‘Nka dira eng ge motho yo mongwe a ka ntshwara ka tsela yeo ke sa e ratego?’

  •   Eba le leano la go tloga boemong bjoo. RAINN e kgothaletša gore “eba le lentšu le itšego leo le tsebjago ke ba lapa leno goba bagwera gore ge o thoma go ikwa o se wa lokologa o ba leletše mogala go ba botša ka boemo bjo o lego go bjona ntle le gore motho yoo a lemoge. Bagwera ba gago goba ba lapa leno ba ka tla go go tšea goba ba dira leano la gore o tloge boemong bjo.” O ka efoga go tsena mathateng ka go se ipee maemong ao a ka go bakelago mathata di sa tloga fase.

     Beibele e re: “Yo bohlale ke yo a bonego kotsi a ikuta, eupša ba se nago temogo ba fetile ba wela kotsing.”—Diema 22:3.

     Ipotšiše gore: ‘Ke leano lefe la go itšhireletša leo ke nago le lona?’

    Ka mehla eba le leano la go tloga bothateng

  •   Bea mellwane—gomme o e kgomarele. Ka mohlala, ge eba o na le motho yo o ratanago le yena, le swanetše go ahlaahla tsela ye e lokilego le e sa lokago yeo le swanetšego go itshwara ka yona. Ge motho yo o ratanago le yena a nagana gore go bea mellwane ke bošilo feela, gona o ka nyaka motho yo mongwe—yo a tlago go hlompha tsela ya gago ya boitshwaro.

     Beibele e re: “Lerato ... ga le dire tša go leša dihlong, ga le nyake tša go ikhola.”—1 Bakorinthe 13:4, 5.

     Ipotšiše gore: ‘Ditekanyetšo tša ka tša boitshwaro ke dife? Ke boitshwaro bja mohuta mang bjo bo sa lokago?’