BAFSA BA A BOTŠIŠA
Ke ka Baka La’ng ke se na Bagwera?
O inthaneteng gomme o lebeletše dinepe tša moletlo wo o sa tšwago go direga. Bagwera ba gago ka moka ba be ba le moo, ba ipshina. Eupša go na le motho yo a sego gona. Motho yoo ke wena!
O ipotšiša gore, ‘Ke ka baka la eng nna ke se ka memiwa?’
Dilo tšeo o di naganago di dira gore o kwate. O kwa o ka re bagwera ba gago ba go lahlile! E bile o kwa o ka re tswalano yeo o nago le yona le bagwera ba gago e swana le ntlo yeo e dirilwego ka dikarata tša go bapala. O thoma go ikwa o ka re ga o sa na bagwera gomme o ipotšiša gore, ‘Ke ka baka la eng ke se na bagwera?’
Dipotšišo tša mabapi le go lewa ke bodutu
Araba ka Ee goba Aowa
Na go ba le bagwera ba bantšhi go ka dira gore o se ke wa lewa ke bodutu?
Na go tsenela mokero o itšego wa inthanete wa poledišano le wa go bea dinepe le dibidio go ka dira gore o se ke wa lewa ke bodutu?
Na go kgona go romelana melaetša e mentšhi ka moo o ratago ka gona le batho go ka dira gore o se lewe ke bodutu?
Na go direla batho dilo tše dibotse go ka dira gore o se ke wa tsoga o jelwe ke bodutu?
Dikarabo tša dipotšišo tše tše nne ke aowa.
Ka baka la eng?
Seo o swanetšego go se tseba ka bagwera le bodutu
Go ba le bagwera ba bantšhi ga go bolele gore o ka se fele o lewa ke bodutu.
“Ke rata bagwera ba ka, eupša ka dinako tše dingwe ga ke nagane gore bona ba na le taba le nna. Go bona o ka re bagwera ba gago ga ba go rate goba ga ba go hloke mola wena o ba rata, go ka dira gore o lewe ke bodutu kudu le go feta.”—Anne.
Go tsenela mokero o itšego wa inthanete wa poledišano le wa go bea dinepe le dibidio ga go bolele gore o ka se tsoge o jelwe ke bodutu.
“Batho ba bantšhi ba kgetha bagwera o ka re ba kgetha dibapadišwa. Eupša go ba le bagwera ba bantšhi ga sa nka gwa dira gore motho a se lewe ke bodutu. Ge e ba o se na ditswalano tše di holago le batho bao o bolelago le bona inthaneteng, go no swana le ge eka o gwerana le dibapadišwa tšeo di sa phelego.”—Elaine.
Go kgona go romelana melaetša e mentšhi ka moo o ratago ka gona le batho ga go re gore o ka se tsoge o jelwe ke bodutu.
“Ka dinako tše dingwe ge o lewa ke bodutu o ka dulela go lebelela founo go bona ge e ba bagwera ba gago ba go rometše melaetša. E bile ge o šetše o lewa ke bodutu gomme o lemoga gore ga go na motho yo a go rometšego molaetša, o ka nyama le go feta!”—Serena.
Go direla batho dilo tše dibotse ga go re gore o ka se tsoge o jelwe ke bodutu.
“Ka mehla ke be ke leka go fa bagwera ba ka dilo eupša ke lemoga gore bona ba be ba sa dire seo. Ga ke itsholele gore ke be ke ba fa dilo eupša go kweša bohloko go bona gore bona ba be ba sa dire se se swanago.”—Richard.
Tabakgolo: Bodutu ke selo seo se lego ka monaganong. Moswa yo a bitšwago Jeanette o re: “Ke selo seo se diregago ka gare ga motho, e sego ka ntle.”
O ka dira eng ge e ba o ikwa o se na bagwera e bile o lewa ke bodutu?
Kamoo o ka fenyago ntwa ya go lewa ke bodutu
Ithute go ikholofela.
“Go lewa ke bodutu go ka tlišwa ke go se ikholofele. Go thata go leka go dira bagwera ge o ikwa o ka re ga o bohlokwa go batho ba bangwe.”—Jeanette.
Beibele e re: “O rate wa geno ka mokgwa wo o ithatago ka wona.” (Bagalatia 5:14) Gore re ipshine ka go ba le ditswalano tše dibotse le bagwera ba rena, re swanetše go ithata eupša re hlokomele gore re se ke ra ithata ka mo go feteletšego.—Bagalatia 6:3, 4.
O se ke wa ikwela bohloko.
“Bodutu bo swana le lefelo leo le dulago e le leraga. Ge o leka go tšwa ka gare ga leraga leo ke moo o sobelago le go feta. Ka mo go swanago, ge o ka dumelela bodutu bo laola tsela yeo o naganago ka yona, mafelelong o tlo ikwela bohloko gomme gwa se be le motho yo a nyakago go gwerana le wena. Ka baka leo o tlo lewa ke bodutu le go feta.”—Erin.
Beibele e re: “Lerato . . . ga le nyake tša go ikhola.” (1 Bakorinthe 13:4, 5) Taba ke gore, ge re ka nagana kudu ka rena seo se ka dira gore re se be le kwelobohloko gomme seo se tla dira gore go se be bonolo go dira bagwera. (2 Bakorinthe 12:15) Nnete ke gore, ge o ithekgile ka batho ba bangwe gore o atlege gona o ka se tsoge o atlegile! Ge e le gabotse, mantšu a go swana le gore, “Ga go na motho yo a mphounelago” le gore “Ga go na motho yo a mmemago” a bontšha gore o ithekgile ka batho ba bangwe gore o thabe. Na seo ga se dire gore go bonagale eka ba laola bophelo bja gago?
O se ke wa no kgetha mang le mang gore e be mogwera wa gago.
“Batho bao ba lewago ke bodutu ba nyaka batho ba ba rata, e bile go ka fihla le mo e lego gore ga ba na taba gore ba ratwa ke mang. Ba no nyaka go ikwa ba ratwa. Eupša batho ba bangwe ba ka go dira gore o ikwe o ratwa ke moka ba ikhola ka wena. Seo se ka dira gore o lewe ke bodutu le go feta.”—Brianne.
Beibele e re: “Yo a sepelago le ba bohlale o tla hlalefa, eupša yo a gweranago le ditlaela o tla tshereana.” (Diema 13:20) Motho yo a swerwego ke tlala a ka ja selo le ge e le sefe. Ka mo go swanago, batho bao ba tlogago ba nyaka bagwera ba ka ba nyaka le mo go sa swanelago. Go ka ba bonolo gore batho ba ba hlalefetše, e bile ba ka no bona go gwerana le batho ba mohuta woo go sa tshwenye le gore ba swanetše go no swarwa ka tsela yeo.
Phetho: Batho ka moka ba fela ba lewa ke bodutu, e no ba fela gore re lewa ke bodutu ka ditsela tša go se swane. Go lewa ke bodutu go a nyamiša eupša tseba gore e no ba maikwelo fela. Dilo tšeo re di naganago di dira gore re ikwe ka tsela yeo re ikwago ka yona, eupša re ka kgona go laola tsela yeo re naganago ka yona.
O se ke wa letela dilo tša go se kgonege go batho ba bangwe. Kgaetšedi yo re boletšego ka yena pejana e lego Jeanette o re: “Ga se batho ka moka bao e tla dulago e le bagwera ba gago eupša o ka hwetša batho bao ba tlogago ba tshwenyega ka wena. Ge e le gabotse o hloka fela motho yo a nago le taba le wena. Seo ke sona se tla go thušago gore o se ke wa lewa ke bodutu.”
Na o hloka thušo e oketšegilego? Bala sehlogo seo se rego “ Go Fenya go Tšhaba go ba le Bagwera.” Taonelouta le PDF e rego “Go Katanela go se Lewe ke Bodutu.”