IS HET ONTWORPEN?
Het filtersysteem van de manta
De manta eet door tijdens het zwemmen een combinatie van zeewater en plankton in zijn mond op te vangen. Dat mengsel wordt gefilterd, waarbij het plankton in de keel van de manta terechtkomt en wordt doorgeslikt. Het water wordt via de kieuwen weer naar buiten geleid. Maar de manta kan plankton uitfilteren dat veel kleiner is dan de openingen in zijn filter. Volgens wetenschapsjournalist Ed Yong is dat vermogen ‘iets dat eigenlijk onmogelijk had moeten zijn’.
Sta hier eens bij stil: Het filtersysteem van de manta ziet eruit als vijf bogen die op dubbelzijdige kammen lijken. Sommige tanden (kwabben) van die kammen staan naar voren gericht en sommige naar achteren. Die kwabben scheiden het zeewater, waarbij een deel boven de kwabben langs stroomt en een deel tussen de kwabben door, wat kleine draaikolken veroorzaakt.
Als plankton of andere voedseldeeltjes de rand van de kwabben raken, kaatsen ze terug en komen ze in de snellere stroom terecht. Die leidt ze naar de keel van de manta, waar ze vervolgens worden doorgeslikt. Ook plankton dat klein genoeg is om tussen de kwabben door te kunnen, eindigt in de keel van de manta omdat het door de draaikolken sneller gaat bewegen en wordt teruggekaatst in de snelle stroom. Dankzij dit filtersysteem kan de manta voedseldeeltjes eten die normaal gesproken tussen de kwabben door zouden stromen en weer in de zee zouden terechtkomen.
Bovendien raakt het filtersysteem van de manta niet verstopt en is het zelfreinigend. Het maakt daarbij niet uit hoe snel de manta zwemt of hoeveel plankton er in het water zit.
Onderzoekers hopen de techniek van het filtermechanisme van de manta na te bootsen en filters te ontwerpen die afvalwater kunnen reinigen en zeer kleine schadelijke plasticdeeltjes kunnen uitfilteren.
Wat denkt u? Is het filtersysteem van de manta door evolutie ontstaan? Of is het ontworpen?