Bijna twee miljard mensen over de hele wereld vieren elk jaar op 25 december Kerstmis, en minstens 200 miljoen mensen vieren de geboorte van Jezus Christus op 7 januari. Toch zijn er ook miljoenen mensen die ervoor kiezen Kerstmis helemaal niet te vieren. Waarom?

Een reden kan zijn dat ze tot een niet-christelijke religie behoren. Dat geldt bijvoorbeeld voor joden, hindoes of shintoïsten. Voor anderen, zoals atheïsten, agnostici, vrijdenkers en seculier humanisten, is het kerstverhaal een mythe.

Maar verbazend genoeg verwerpen vrij veel mensen die wel in Jezus geloven toch de kersttradities. Daar hebben ze minstens vier redenen voor.

Ten eerste geloven ze niet dat Jezus in december of januari is geboren. De Bijbel geeft geen specifieke datum voor zijn geboorte. Er wordt gewoon gezegd: „Er waren in diezelfde landstreek ook herders, die buitenshuis verbleven en ’s nachts de wacht hielden over hun kudden. En plotseling stond Jehovah’s engel bij hen, en (...) de engel zei tot hen: ’(...) Heden is u in Davids stad een Redder geboren, die Christus de Heer is’” (Lukas 2:8-11).

De feiten duiden erop dat Jezus ergens begin oktober geboren moet zijn, toen herders ’s nachts met hun schapen nog buiten op het veld overnachtten. Op het platteland rond Bethlehem is het in de maanden december en januari het koudst. De kudden worden dan ’s nachts naar binnen gebracht om ze tegen de kou te beschermen.

Een tweede reden: Jezus heeft zijn volgelingen alleen specifiek instructies gegeven om zijn dood te herdenken. Dat moest als een eenvoudige gezamenlijke maaltijd worden gedaan (Lukas 22:19, 20). Het is ook opmerkelijk dat de evangeliën van Markus en Johannes niets over Jezus’ geboorte zeggen.

Een derde reden: er zijn geen historische bewijzen dat de eerste christenen de geboorte van Christus vierden. Maar ze herdachten wel zijn dood (1 Korinthiërs 11:23-26). Pas meer dan driehonderd jaar na Jezus’ geboorte begon de christenheid op 25 december officieel Kerstmis te vieren. Het is interessant dat halverwege de zeventiende eeuw het parlement in Engeland een wet goedkeurde die kerstvieringen verbood. En in de VS deed de Massachusetts General Court hetzelfde. Waarom? Het boek The Battle for Christmas zegt: „Er is geen Bijbelse of historische reden om ervan uit te gaan dat Jezus op 25 december werd geboren.” Het voegt eraan toe dat voor de puriteinen „Kerstmis niets meer was dan een heidens feest in een christelijk jasje”.

Dat brengt ons bij een vierde reden: de bedenkelijke oorsprong van de viering zelf. Die oorsprong gaat terug tot het heidense Rome met zijn mix van feesten ter ere van de god van de landbouw, Saturnus, en de zonnegod Sol Invictus of Mithras. De antropologen Christian Rätsch en Claudia Müller-Ebeling schrijven in het boek Weihnachtsbaum und Blutenwunder: „Het oude feest ter herdenking van de jaarlijkse terugkeer van de zon werd, net als veel voorchristelijke gebruiken en ideeën, aan iets nieuws gewijd, namelijk aan de geboorte van Christus.”

Kunt u zich voorstellen waarom ware christenen geen Kerstmis vieren?