Hedendaagse Azteken worden ware christenen

„De tempels verdwenen, werden stof en as, de afgodsbeelden werden vernietigd en de heilige boeken werden door vlammen verteerd, maar de oude goden leven nog altijd voort in het hart van de indianen.” — Altmexikanische Kulturen.

MEXICO is het land van de Azteken, die van een klein immigrantenvolk in de dertiende eeuw uitgroeiden tot een rijk dat zich kon meten met dat van de Inka in Peru. Het Azteekse rijk viel toen de Spanjaard Hernán Cortés in 1521 Tenochtitlán veroverde, maar de taal van de Azteken, het Nahuatl, is allesbehalve dood. * Het wordt nog steeds gesproken door zo’n anderhalf miljoen inheemse mensen in minstens vijftien staten van Mexico. Die taal heeft ertoe bijgedragen dat enkele van de oude Azteekse geloofsopvattingen bewaard zijn gebleven, zoals de hierboven aangehaalde onderzoeker Walter Krickeberg opmerkte. Wat waren een paar van die opvattingen?

Vreemde en toch bekende gewoonten

De bekendste gewoonte van de Azteken is misschien wel die van mensenoffers. Ze geloofden namelijk dat de zon zou sterven als ze niet gevoed werd met harten en bloed van mensen. In 1487 werden bij de inwijding van de grote tempelpiramide van Tenochtitlán in vier dagen tijd meer dan 80.000 mensen geofferd, zo zegt de Spaanse monnik Diego Durán.

Hoewel de Spanjaarden dit een walgelijk gebruik vonden, waren ze verbaasd te zien dat veel andere geloofsopvattingen van de Azteken leken op die van hun eigen katholieke kerk. De Azteken hadden bijvoorbeeld een soort communie waarbij afgodsbeelden van mais werden gegeten. Soms aten ze ook het vlees van geofferde mensen. Nog meer overeenkomsten waren het kruis, de biecht en de kinderdoop. De opvallendste was misschien wel de aanbidding van Tonantzin, een maagdelijke „Moeder van de Goden” die door de Azteken Ons Moedertje werd genoemd.

Naar verluidt verscheen in 1531 de donkere, Nahuatl-sprekende, katholieke Maagd van Guadalupe aan een Azteekse indiaan, uitgerekend op de heuvel waar de Azteken Tonantzin hadden aanbeden. Dat versnelde de bekering van de Azteken tot het katholicisme. Er werd op de fundamenten van Tonantzins tempel een heiligdom voor deze maagd gebouwd. De basiliek wordt elk jaar op 12 december bezocht door honderdduizenden vrome Mexicanen, van wie er veel Nahuatl spreken.

De Nahua houden in hun afgelegen bergdorpen verschillende feesten voor hun beschermheiligen, die soms wel dagen of weken duren. Het boek L’Universe des Azteques zegt dat de inheemse mensen „de aanbidding van de heiligen  van de katholieke kerk associëren met ceremoniën uit de tijd vóór Cortés”. De Nahua houden zich ook veel bezig met spiritisme. Als ze ziek zijn, gaan ze naar genezers die aan rituele reiniging doen en dierenoffers brengen. Er is ook veel analfabetisme; de meeste kunnen geen Spaans of Nahuatl lezen. Omdat ze vasthouden aan hun tradities en taal en in armoede leven, worden ze vaak gediscrimineerd.

Hedendaagse Azteken horen de Bijbelse waarheid

Al jaren proberen Jehovah’s Getuigen in Mexico het „goede nieuws van het koninkrijk” tot alle mensen te prediken (Mattheüs 24:14). In 2000 begon het Mexicaanse bijkantoor van Jehovah’s Getuigen met een project om alle Nahuatl-sprekende mensen in hun eigen taal te bereiken. Ze organiseerden Nahuatl-gemeenten voor Nahua die naar de Spaanse vergaderingen gingen. Er kwam een vertaalteam voor Bijbelse lectuur in het Nahuatl. Ook werd er moeite gedaan om Nahuatl-sprekende mensen in hun eigen taal te leren lezen en schrijven. Het resultaat? Hier volgen een paar voorbeelden.

Toen een Nahua-vrouw voor het eerst een Bijbelse toespraak in haar eigen taal hoorde, zei ze enthousiast: „We gingen al tien jaar naar de vergaderingen en hadden daarna altijd hoofdpijn omdat we het Spaans niet goed begrepen. Maar nu voelen we ons als herboren!” Juan is een man van zestig die met zijn vrouw en kinderen de Bijbel bestudeerde en naar de Spaanse vergaderingen ging maar na acht jaar nog steeds geen vorderingen had gemaakt. Toen begon hij de Bijbel in het Nahuatl te bestuderen. Binnen een jaar was hij een gedoopte Getuige!

Veel Nahua hoorden de Bijbelse boodschap dus voor het eerst in het Spaans maar begrepen het niet goed. Door vergaderingen en lectuur in hun eigen taal werden ze geholpen de Bijbelse waarheid te aanvaarden en te begrijpen wat het betekent een christen te zijn.

Obstakels overwinnen

Vaak moeten de Nahua heel wat overwinnen om vorderingen te maken. Ze worden bijvoorbeeld onder druk gezet om aan religieuze feesten mee te doen. In San Agustín Oapan mochten Jehovah’s Getuigen niet huis aan huis prediken, want dat zou de mensen ertoe kunnen brengen geen geld meer te geven voor de feesten. Toen een groepje plaatselijke Nahua-Getuigen aan het prediken was, werden Florencio en twee anderen gearresteerd. Binnen twintig minuten had zich een hele groep mensen verzameld om te bepalen wat er met ze moest gebeuren.

„Ze wilden ons ter plekke uit de weg ruimen”, vertelt Florencio. „Sommigen wilden ons vastbinden en in de rivier gooien, zodat we zouden verdrinken! We brachten die nacht in de gevangenis door. De volgende dag kwam een Getuige die advocaat is met twee andere broeders om ons te helpen. Zij werden ook gevangengezet. Uiteindelijk lieten de autoriteiten ons allemaal gaan op voorwaarde dat we de stad verlieten.” Toch werd daar een jaar later een gemeente opgericht, met zeventien gedoopte Getuigen en gemiddeld vijftig aanwezigen op de vergaderingen.

In de Nahua-gemeenschap Coapala werd Alberto, ook een Getuige, gevraagd aan een plaatselijk feest mee te doen. Hij weigerde en werd gevangengezet. De gemeenschap werd bij elkaar geroepen en sommigen schreeuwden dat hij opgehangen moest worden. Dat zou personen afschrikken die er misschien over nadachten zich bij zijn religie aan te sluiten en de plaatselijke gebruiken op te geven. Andere Getuigen probeerden hem vrij te krijgen, maar ook zij werden gearresteerd. Toen het feest na een week voorbij was, werden ze allemaal vrijgelaten. Omdat de tegenstand aanhield was het nodig  de hulp in te roepen van hogere instanties. Met een rechterlijk bevel kwam er een eind aan de vervolging. Het bijzondere was dat de felste tegenstander kort daarna de Bijbelse waarheid aanvaardde en werd gedoopt. Nu is er in Coapala een gemeente.

Rijp voor de oogst

Omdat heel wat Nahua belangstelling hebben voor de Bijbelse boodschap zijn veel Getuigen hun taal gaan leren. Maar dat is nog niet zo makkelijk. De Nahua zijn erg verlegen en gebruiken niet zo gauw hun eigen taal omdat ze worden gediscrimineerd. En dan zijn er ook nog veel dialecten.

Sonia, een fulltimepredikster, legt uit waarom ze de uitdaging is aangegaan: „Twee uur bij mij vandaan wonen ongeveer zesduizend Nahua-arbeidsmigranten in bewaakte opvangcentra. Deze kwetsbare mensen leven in vernederende omstandigheden. Het maakte me echt verdrietig dat te zien omdat de Nahua ooit een trots volk waren waarin onze cultuur geworteld is. We predikten al twintig jaar tegen ze in het Spaans, maar ze begrepen het niet helemaal en hadden niet veel belangstelling. Toen ik een paar woordjes Nahuatl had geleerd, veranderde alles. Ze kwamen allemaal om me heen staan luisteren. Ik bood een van de vrouwen aan haar te leren lezen en schrijven als zij mij Nahuatl zou leren. Nu kennen ze me in alle opvangcentra als ’de taalvrouw’. Ik voel me een zendeling in mijn eigen land.” Er is nu een Nahuatl-gemeente in dat gebied.

Maricela, die ook fulltime predikt, doet veel moeite om Nahuatl te leren. Ze gaf Félix, een man van zeventig, eerst in het Spaans Bijbelles. Toen ze beter Nahuatl sprak, ging ze hem dingen in zijn eigen taal uitleggen. Dat had goede resultaten. Ze vond het heel ontroerend dat Félix vroeg: „Luistert Jehovah naar me als ik in het Nahuatl tegen hem praat?” Félix was blij te horen dat Jehovah alle talen begrijpt. Hij komt regelmatig naar de vergaderingen, ook al moet hij daar anderhalf uur voor lopen, en hij heeft zich laten dopen. Maricela zegt: „Ik ben zo blij dat ik mag samenwerken met de engel die goed nieuws heeft om aan alle volken bekend te maken!” — Openbaring 14:6, 7.

Het Nahuatl-veld is inderdaad ’wit om geoogst te worden’ (Johannes 4:35). We bidden dat mensen uit alle volken, ook de hedendaagse Azteken, naar Jehovah’s „berg” zullen blijven komen om door hem onderwezen te worden (Jesaja 2:2, 3).

[Voetnoot]

[Kaart op blz. 13]

(Zie publicatie voor volledig gezette tekst)

MEXICO-STAD

AZTEEKSE BEVOLKING PER STAAT

150.000

MINDER DAN 1000