TOEVAL OF ONTWERP?
De baard van de mossel
NET als de zeepok hecht de mossel zich vast aan een rots, aan hout of aan de romp van een schip. Maar in tegenstelling tot de zeepok, die zich ergens stevig aan vastklampt, bungelt de mossel aan een oppervlak met behulp van een bundel fijne draadjes die byssusdraden genoemd worden. Hoewel de mossel zich hierdoor beter kan verplaatsen en makkelijker aan eten kan komen, lijken de draadjes te breekbaar om de kracht van oceaangolven aan te kunnen. Hoe helpt het byssus (ook wel de baard genoemd) de mossel om zich vast te houden en niet de zee in getrokken te worden?
Wetenswaardigheid: Een byssusdraad is hard aan het ene uiteinde en zacht en rekbaar aan het andere. Onderzoekers hebben ontdekt dat de specifieke verhouding die de mossel gebruikt — 80 procent hard en 20 procent zacht materiaal — voor de sterkste aanhechting zorgt. Daardoor kan het byssus het onvoorspelbare getrek en geduw van de onstuimige zee veel beter aan.
Volgens hoogleraar Guy Genin zijn de resultaten van dit onderzoek ‘verbluffend’. Hij voegt eraan toe: ‘Het bijzondere aan dit organisme is de structureel ingenieuze combinatie van het buigzame gedeelte en het harde gedeelte.’ Onderzoekers zijn van mening dat het ontwerp van de byssusdraden op allerlei manieren gebruikt zou kunnen worden, bijvoorbeeld voor het bevestigen van apparatuur aan gebouwen en onderwatervoertuigen, het verbinden van pezen aan botten en het dichten van chirurgische incisies. Herbert Waite, hoogleraar aan de Universiteit van Californië in Santa Barbara (VS) zegt: ‘De natuur is een onuitputtelijke schatkist als het om hechtingsmethoden gaat.’
Wat denkt u? Is de baard van de mossel door toeval ontstaan? Of is die ontworpen?