Doorgaan naar inhoud

Doorgaan naar inhoudsopgave

Toeval of ontwerp?

Een zeeslak met een bijzonder huisje

Een zeeslak met een bijzonder huisje

● Bij veel zeedieren komt bioluminescentie voor, dat wil zeggen dat ze licht kunnen uitstralen. Maar er is een zeeslak die dat op een wel heel unieke manier doet: de Hinea brasiliana. Als deze zeeslak door een krab belaagd wordt, schrikt hij hem af door ineens lichtflitsen te produceren. Maar hoe kan het licht door zijn huisje heen schijnen?

Wetenswaardigheid: Het slakkenhuis houdt het licht niet tegen maar verstrooit het juist. Dimitri Deheyn en Nerida Wilson, onderzoekers aan het Scripps Oceanografisch Instituut in San Diego (VS), hebben ontdekt dat het licht dat door de slak geproduceerd wordt, zich gelijkmatig door het hele slakkenhuis verspreidt. Het huisje verstrooit licht tien keer efficiënter dan een commercieel verkrijgbare lichtverstrooier van dezelfde dikte (0,5 mm). Tegelijkertijd kan het slakkenhuis het licht acht keer efficiënter uitstralen dan lichtverstrooiers die door mensen gemaakt zijn. Verrassend genoeg wordt dit bijzondere vermogen om licht te verstrooien of uit te stralen niet aangetroffen bij de huisjes van verwante zeeslakken die niet bioluminescent zijn. Het is ook interessant dat het uitgestraalde licht de kleur heeft die het verst doordringt in zeewater.

Dr. Deheyn zegt dat kennis over deze zeeslak „een bijdrage kan leveren aan het ontwikkelen van bouwmaterialen met betere lichtgeleidende eigenschappen”. Verder onderzoek kan ook nuttig zijn voor de biofotonica, een vakgebied waarbij licht wordt gebruikt voor medische onderzoeken en behandelingen. En in het huidige led-tijdperk zullen lichtverstrooiers die kleine lichtbronnen efficiënter kunnen verspreiden ongetwijfeld energiebesparing opleveren.

Wat denkt u? Is het huisje van deze zeeslak door evolutie ontstaan of is het ontworpen?

[Illustratie op blz. 18]

Slakkenhuisje (uitvergroot)

[Illustratie op blz. 18]

Slakkenhuisje dat licht uitstraalt (uitvergroot)

[Illustratieverantwoording op blz. 18]

Left: www.robastra.com; center and right: Courtesy of Dr. D. Deheyn, Scripps Institution of Oceanography, UC San Diego