De zienswijze van de Bijbel

Wat maakt ons goed of slecht?

DE GESCHIEDENIS kent veel verslagen over haat en bloedvergieten. Toch worden te midden van al die ellende vaak buitengewone daden van menslievendheid en zelfopoffering verricht. Waarom wordt de ene mens een koelbloedige moordenaar en de andere een warmhartige weldoener? Hoe komt het dat menselijk gedrag soms dierlijke trekken vertoont?

Onvolmaaktheid en het geweten

De Bijbel zegt eerlijk: „De neiging van ’s mensen hart is slecht van zijn jeugd af” (Genesis 8:21). Kinderen zijn dus al geneigd om kattenkwaad uit te halen (Spreuken 22:15). Wij allemaal hebben vanaf onze geboorte de neiging om slechte dingen te doen (Psalm 51:5). Het goede doen kost inspanning, net als tegen de stroom oproeien.

We hebben echter ook een geweten. Dat aangeboren besef van goed en kwaad zet de meesten van ons ertoe aan om binnen de grenzen van het menselijk fatsoen te blijven. Daarom staan zelfs mensen die geen morele principes bijgebracht hebben gekregen, soms bekend om hun goedheid (Romeinen 2:14, 15). Maar de hierboven genoemde neiging om slechte dingen te doen, kan een conflict in ons veroorzaken. Wat kan in onze strijd tussen goed en kwaad nog meer op ons van invloed zijn?

Onze omgeving

Een kameleon verandert van kleur om zich aan zijn omgeving aan te passen. Zo zullen ook mensen die met criminelen omgaan, eerder misdadige trekken overnemen. De Bijbel waarschuwt: „Gij moogt de grote massa niet volgen met kwade oogmerken” (Exodus 23:2). Aan de andere kant is geregelde omgang met mensen die eerlijk, rechtvaardig en integer zijn, een stimulans om het goede te doen (Spreuken 13:20).

Toch moeten we niet denken dat we vrij zijn van slechte invloeden omdat we nu eenmaal niet met mensen omgaan die slechte dingen doen. Doordat we onvolmaakt zijn, kan het kwaad ergens diep in onze geest verborgen zitten, wachtend op een gelegenheid om zich te doen gelden (Genesis 4:7). Verder kan het via de media onze huiskamer binnenkomen. In games, tv-programma’s en films draait vaak alles om geweld en wraak. Zelfs geregeld naar het nieuws kijken kan ons al ongevoelig maken voor menselijk lijden.

Wat is de grondoorzaak van die ’besmette’ omgeving? De Bijbel antwoordt: „De gehele wereld ligt in de macht van de goddeloze” (1 Johannes 5:19). Die „goddeloze”, Satan de Duivel, wordt in de Bijbel ontmaskerd als een leugenaar en een moordenaar (Johannes 8:44). Hij verbreidt het kwaad via de invloed van zijn wereld.

Omdat er zo veel factoren van invloed zijn op ons doen en laten, vinden sommigen misschien dat ze niet verantwoordelijk zijn voor de slechte dingen die ze doen. Maar hoe zit het in werkelijkheid? Net zoals een auto door een stuur in de gewenste richting wordt geleid, en een schip door een roer, zo wordt ons lichaam door onze geest bestuurd.

Goed of slecht — De keus is aan u

Elke bewuste daad, goed of slecht, wordt voorafgegaan door een gedachte. Positieve, goede gedachten brengen goede ’vruchten’  voort. Maar als we egoïstische verlangens in onze geest laten ontkiemen, is het gevolg waarschijnlijk een recordoogst aan kwaad (Lukas 6:43-45; Jakobus 1:14, 15). Daarom kan er gezegd worden dat iemand zo goed of zo slecht is als hij zelf verkiest.

Gelukkig maakt de Bijbel duidelijk dat goedheid te leren is (Jesaja 1:16, 17). Liefde is de aandrijvende kracht om het goede te doen, want „liefde berokkent de naaste geen kwaad” (Romeinen 13:10). Als we liefde voor mensen aankweken, komt het niet in ons op iemand kwaad te doen.

Ray uit Pennsylvania (VS) heeft dat ondervonden. Hij leerde al heel jong te vechten, en dat bezorgde hem al snel de bijnaam Punch (Dreun). Hij was ook opvliegend. Maar door Bijbelse principes toe te passen, veranderde hij geleidelijk. Dat was niet altijd even makkelijk. Soms voelde hij zich net als de Bijbelschrijver Paulus: ’Wanneer ik het juiste wens te doen, is het slechte bij mij aanwezig’ (Romeinen 7:21). Nu is Ray na jaren van vastberaden pogingen in staat „het kwade [te] overwinnen met het goede” (Romeinen 12:21).

Waarom is het de moeite waard „de weg der goeden [te] bewandelen”? (Spreuken 2:20-22) Omdat het goede uiteindelijk over het kwade zal zegevieren. De Bijbel zegt: „De boosdoeners zelf zullen afgesneden worden (...) Nog maar een korte tijd en de goddeloze zal er niet meer zijn (...) De zachtmoedigen daarentegen zullen de aarde bezitten, en zij zullen inderdaad hun heerlijke verrukking vinden in de overvloed van vrede” (Psalm 37:9-11). God zal elk spoortje van kwaad verwijderen. Wat een schitterende toekomst wacht degenen die er hard aan werken het goede te doen!

WAT DENKT U?

● Wie is verantwoordelijk voor onze daden? — Jakobus 1:14.

● Kunnen we ons gedrag veranderen? — Jesaja 1:16, 17.

● Zal er ooit een eind aan het kwaad komen? — Psalm 37:9, 10; Spreuken 2:20-22.

[Illustraties op blz. 21]

Iemand is zo goed of zo slecht als hij zelf verkiest