Een blik op de wereld

Kunstmatige insectenogen

„De NASA heeft robotinsectenogen die ontworpen zijn door Australische wetenschappers gekocht om op een Marssonde te gebruiken”, bericht de krant The Australian. Onderzoekers van de Australische Nationale Universiteit hebben het ontwerp van de kunstmatige sensoren gebaseerd op de ogen van sprinkhanen. Het bericht zegt dat „het biorobotische gezichtslaboratorium van de universiteit jarenlang heeft geobserveerd hoe sprinkhanen, bijen en libellen hun gezichtsvermogen gebruiken om hun vlucht te controleren. Ze hebben de regels afgeleid waardoor vliegen wordt beheerst en mathematische algoritmen opgesteld om die te reproduceren.” De NASA wil de kunstmatige sprinkhanenogen bevestigen aan een uiterst kleine sonde die „vlak over de rotsige grond van Mars zal schieten zonder in te slaan of ermee in botsing te komen, net als een insect”. Als het goed gaat, zal de sonde „de gelaagdheid van de rotsen onderzoeken van de grootste canyon in het zonnestelsel — de 4000 kilometer lange en 7 kilometer diepe Valles Marineris, in een poging achter de geologische geschiedenis van de rode planeet te komen”.

 Orka’s aangetrokken door dialecten

„Hoe slagen orka’s die hun hele leven binnen dezelfde kleine school leven erin inteelt te vermijden?”, vraagt de Canadese Vancouver Sun. „Op grond van zeven jaar genetisch onderzoek en 340 DNA-monsters van orka’s in British Columbia en Alaska heeft Lance Barrett-Lennard, wetenschappelijk medewerker van het Vancouver Aquarium, ontdekt dat vrouwtjes zich uitsluitend voortplanten met mannetjes uit andere scholen”, maar niet buiten de plaatselijke populatie, of groep van scholen. „Er zijn geen sporen van incestueus paargedrag”, zegt Barrett-Lennard. „Bijna al het paren vindt plaats tussen scholen met zeer uiteenlopende dialecten.” Het artikel zegt verder dat „orka’s een partner kiezen die zo min mogelijk verwant is, een proces dat waarschijnlijk gebaseerd is op het luisteren naar de vocalisatie, of het dialect, van andere orka’s en het vinden van die dialecten die het minst lijken op dat van henzelf”.

De mensenhaai gevolgd

„Met een satelliet is de grootste roofvis, de mensenhaai, gevolgd en is ontdekt dat die duizenden kilometers door open zee trekt”, zegt de Londense Daily Telegraph. Deze ontdekking, gepubliceerd in het tijdschrift Nature, heeft eerdere meningen over mensenhaaien van tafel geveegd. Hoewel de haai wereldwijd wordt aangetroffen, dacht men dat hij kustlijnen volgde, daar op zeehonden en zeeleeuwen jaagde en nooit ver van zijn thuisgebied afdwaalde. Maar onlangs hebben onderzoekers in Californië, toen ze vier mannetjes en twee vrouwtjes volgden, ontdekt dat één haai helemaal tot de eilanden van Hawaii trok — 3700 kilometer van de Californische kust — waarbij hij minstens 70 kilometer per dag aflegde. Uit het onderzoek bleek ook dat mensenhaaien bij de kust weliswaar zelden dieper duiken dan 30 meter maar in open zee soms heel diep duiken.

Economische moeilijkheden tot in klinieken merkbaar

De economische moeilijkheden in verband met de val van de Argentijnse peso doen Argentijnen en masse met stressgerelateerde gezondheidsproblemen in ziekenhuizen en klinieken belanden die daardoor boven hun capaciteit worden belast, bericht de krant Clarín. De gezondheidsproblemen zijn onder andere „hoofdpijn, hoge bloeddruk, maagzweren, gastritis, slapeloosheid en angst”. Sommige mensen vallen flauw „zonder neurologische oorzaak”, zei een arts. Het aantal consulten wegens stress, depressiviteit en angst nam in één kliniek in slechts enkele dagen met 300 procent toe. Artsen en verpleegkundigen krijgen niet alleen te maken met overvolle wachtkamers maar moeten ook omgaan met patiënten die kwaad zijn door de financiële crisis. Sommige patiënten hebben zelfs artsen en verpleegkundigen aangevallen. Eén verpleegster werd in het gezicht geslagen.

Snelste achtbaan

„In het pretpark Fujikyu Highland is de snelste achtbaan ter wereld geopend”, bericht de Japanse krant IHT Asahi Shimbun. „In nog geen twee seconden van stilstand een snelheid bereiken van 172 kilometer per uur is niet iets voor lafaards. Het is alsof je met een raket wordt afgeschoten. Mensen die een ritje maken, kunnen een gravitatiekracht ervaren die normaalgesproken op het terrein van gevechtspiloten ligt.” Heith Robertson, projectmanager van het bedrijf dat de baan heeft gebouwd, zei: „Een vliegtuig kan, wanneer het opstijgt, een kracht van 2,5 G [2,5 keer de zwaartekracht] ervaren. Hier is het 3,6 G.” De achtbaan heeft karretjes met „wielen als van een klein vliegtuig” en wordt aangedreven door drie luchtcompressoren die 50.000 paardenkracht opwekken, wat „vergelijkbaar [is] met een kleine raket”.

Tabak en hartkwalen in India

„Cardiologen [in India] zeggen dat het aantal gevallen van kransvatvernauwing toeneemt”, wordt in Mumbai Newsline opgemerkt. „Volgens dr. Ashwin Mehta, hoofd cardiologie van het Jaslok-ziekenhuis, hebben Indiërs een genetische aanleg voor hartkwalen.” Wat vooral zorgen baart is dat meer jonge mensen „hartproblemen [hebben] doordat er steeds meer wordt gerookt”. Dr. P. L. Tiwari, consulterend cardioloog aan het Bombay-ziekenhuis, denkt dat als er geen drastische maatregelen worden genomen, India op zekere dag de meeste hartpatiënten ter wereld zal hebben. In het buurland Bangladesh rookt 70 procent van de mannen tussen de 35 en 49 jaar, zegt The Times of India, en „hoe lager het inkomen, hoe meer er wordt gerookt”. Gemiddeld besteedt elke roker „aan sigaretten meer dan tweemaal het bedrag dat per hoofd van de bevolking aan kleding, huisvesting, gezondheid en onderwijs wordt uitgegeven”. Men schat dat 10,5 miljoen slecht gevoede personen in dit arme land voldoende voedsel zouden kunnen hebben als het geld dat aan tabak wordt uitgegeven voor voedsel bestemd zou worden.

Hoge gebouwen — nog steeds in trek

„Het instorten van de Twin Towers heeft architecten en ingenieurs met een schok tot een nieuw en beangstigend besef gebracht”, zegt U.S.News and World Report. „Ondanks tijdelijke terughoudendheid zal de vraag naar wolkenkrabbers niet verdwijnen.” Een reden is dat grond in sommige gebieden schaars en erg duur is. Bovendien willen steden kunnen opscheppen. Extreem hoge gebouwen „hebben te maken met aanzien verwerven, met bij de tijd blijven en zulk soort dingen”, zegt William Mitchell, decaan van de school voor architectuur en planning van het Massachusetts Institute of Technology. Maar architecten zijn erover aan het discussiëren hoe hun gebouwen veiliger gemaakt kunnen worden. Gebouwen kunnen met explosiebestendige muren en ramen versterkt worden tegen aanslagen, maar die maken het gebouw zwaarder en zijn onbetaalbaar. In China vereisen bouwverordeningen om de 15 verdiepingen een open, lege „vluchtverdieping”. Bouwverordeningen op andere lokaties bedingen een lift, tot helemaal bovenaan, die alleen voor brandweerlieden is bedoeld, alsook trappenhuizen waarin de luchtdruk is verhoogd om rook buiten te houden. Ontwerpers van het Shanghai World Financial Center, dat misschien het hoogste gebouw ter wereld wordt, zijn al extra voorzorgsmaatregelen in hun ontwerp aan het verwerken.

Omgevingslawaai en gehoorschade

„Een op de vijf schoolgaande kinderen en een op de drie volwassenen in Polen heeft hoorproblemen”, zegt het Poolse weekblad Polityka. Uit onderzoeken blijkt dat de grootste geluidsoverlast veroorzaakt wordt door onder andere verkeerslawaai en lawaaierige audio-, video- en huishoudelijke apparatuur. In een rapport over de toestand van het milieu stond dat de verkeerstoename in Warschau het geluidsniveau op een van de hoofdstraten al tot 100 decibel heeft verhoogd. Het geschreeuw van spelende kinderen bereikt soortgelijke niveaus. Versterkers in disco’s kunnen geluidsniveaus bereiken van wel 120 decibel, wat net onder de pijngrens van 130 tot 140 decibel ligt. Deze harde geluiden, aldus specialisten, zijn een rechtstreekse oorzaak van gehoorschade. Professor Henryk Skarżyński, keel-, neus- en oorspecialist aan het Instituut voor Fysiologie en Pathologie van het Gehoor, zegt: „Gehoorschade heeft ernstige maatschappelijke kwalen tot gevolg. Mensen die erdoor worden getroffen, zijn eerder geïrriteerd, hebben leerproblemen [en] vinden het moeilijker een vreemde taal te leren.”