Terrorisme krijgt een nieuw gezicht

De laatste keer dat dit blad het uitvoerig over het onderwerp terrorisme had, werd op de omslag een vertrouwd beeld gebruikt — dat van gemaskerde, gewapende moordenaars tegen een achtergrond van een krachtige explosie. Tegenwoordig is de situatie echter anders.

IN DE schemering beweegt een konvooi vrachtwagens zonder opschrift zich onopvallend door de woonwijk. De vrachtwagens houden stil bij een schoolgebouw. Al gauw baant een speciaal opgeleid team van mannen met gasmaskers en gifbeschermingspakken zich moeizaam een weg door de bladerrijke struiken. Het enige wat ze weten, is dat er tijdens een sportevenement in de gymzaal van de school een kleine bom tot ontploffing is gebracht, waarbij dampen vrijkwamen waardoor talloze toeschouwers misselijk werden. Samen met plaatselijke hulpverleners betreden de vier mannen voorzichtig het besmette gebied om erachter te komen wat er is gebeurd. Wat is er bij de explosie vrijgekomen? Antrax? Zenuwgas?

De mannen lopen langzaam naar de gymzaal en hebben een assortiment aan instrumenten bij zich om scheikundige analyses uit te voeren. Ze komen in een klein vertrek waar ze de resten van de bom aantreffen. Hun werk vergt grote zorgvuldigheid: met uiterst kleine detectieapparatuur werken en zware voorwerpen verplaatsen.

Al gauw beginnen hun maskers te beslaan. Het werk vormt een zware belasting, zelfs voor getrainde mannen. Maar binnen tien minuten is het residu geïdentificeerd. „Uitslag positief antrax”, verzekert de chemicus die hen vergezelt.

Het veranderende gezicht van terreur

Dit voorval was niet zo gevaarlijk als het klinkt. Het was een oefening om de reactie van het team te testen op een gesimuleerde gasaanval ergens in het noorden van de staat New York. De groep is een van de onlangs gevormde civiele bijstandteams die hulp moeten bieden bij een eventuele aanval met massavernietigingswapens. Deze  teams hebben als taak de omvang en de ernst van een nieuw soort terroristische aanslagen vast te stellen door onderzoek te doen naar vermoede bacteriën, chemicaliën of radioactief materiaal.

Dit team is een van de vele teams die wereldwijd zijn gevormd als reactie op de veranderende dreigingen en problemen door toedoen van terrorisme. * Gebeurtenissen in de afgelopen jaren wijzen op een toename van terreuracties door onafhankelijke groepen of afzonderlijke extremisten. Hoewel veel terroristen het nog steeds gemunt hebben op militaire installaties en ambassadegebouwen, hebben sommige hun lijst uitgebreid met aanslagen op zogeheten ’softe’ doelen zoals het openbaar vervoer, sportevenementen, drukbezochte plaatsen in de stad, hotels en toeristische plekken.

Porter Goss, voorzitter van de inlichtingencommissie van het Huis van Afgevaardigden in de VS, bevestigde deze verandering in het gedrag van terroristen door op te merken: „We zullen ons oude idee van door regeringen gesteund terrorisme geleidelijk plaats moeten laten maken voor het nieuwe gezicht van terrorisme. We hebben steeds vaker te maken met terrorisme waar mensen achter zitten die voor een bepaald doel vechten.”

Het nieuwe gezicht dat terrorisme begint aan te nemen, omvat acties en methoden die misschien wel moeilijker te voorkomen of te bestrijden zijn. Terroristen hebben steeds vaker de beschikking over nieuwe technologieën en weten zich te verzekeren van onafhankelijke geldelijke steun. USA Today bericht: „Nieuwe computer- en communicatietechnologie en connecties met de georganiseerde misdaad maken terrorisme nog moeilijker te bestrijden.” Het nieuwe gezicht brengt ook nieuwe doelwitten met zich, zodat verslaggevers en nieuwscommentators gedwongen zijn uitdrukkingen te bedenken als „cyberterrorisme”, „bioterrorisme” en „ecoterrorisme”.

Hoe bedreigend is het nieuwe gezicht van terrorisme? Is uw persoonlijke veiligheid in gevaar? Bestaat er een oplossing voor de plaag van het internationale terrorisme? De volgende artikelen zullen enig licht op deze vragen werpen.

[Voetnoot]

 [Kader/Kaart op blz. 4, 5]

(Zie publicatie voor volledig gezette tekst)

 Een decennium van TERRORISME

1. Buenos Aires (Argentinië)

17 maart 1992

Een autobom vernielt de Israëlische ambassade. Doden: 29. Gewonden: 242

2. Algiers (Algerije)

26 augustus 1992

Op de internationale luchthaven ontploft een bom. Doden: 12. Gewonden: minstens 128

3. New York (Verenigde Staten)

26 februari 1993

Religieuze extremisten brengen een zware bom tot ontploffing onder het World Trade Center. Doden: 6. Gewonden: ongeveer 1000

4. Matsumoto (Japan)

27 juni 1994

Leden van de groep Aum Shinrikyo verspreiden het gas sarin in een woonwijk. Doden: 7. Gewonden: 270

5. Tokio (Japan)

20 maart 1995

Leden van Aum Shinrikyo leggen zes pakjes in metrotreinen in Tokio, waaruit het dodelijke gas sarin vrijkomt. Doden: 12. Gewonden: ruim 5000

6. Oklahoma City (Verenigde Staten)

19 april 1995

Bij een overheidsgebouw ontploft een autobom. Rechtse extremisten worden verantwoordelijk gesteld. Doden: 168. Gewonden: ruim 500

7. Colombo (Sri Lanka)

31 januari 1996

Etnische terroristen rammen een bankgebouw met een vrachtwagen vol explosieven. Doden: 90. Gewonden: ruim 1400

8. Londen (Groot-Brittannië)

9 februari 1996

Ierse terroristen brengen een bom tot ontploffing in een parkeergarage. Doden: 2. Gewonden: ruim 100

9. Jeruzalem (Israël)

25 februari 1996

Bij een zelfmoordaanslag wordt een bus opgeblazen. Religieuze extremisten worden ervan verdacht. Doden: 26. Gewonden: ongeveer 80

10. Dhahran (Saoedi-Arabië)

25 juni 1996

Bij een Amerikaanse kazerne explodeert een tankauto met een bom. Doden: 19. Gewonden: 515

11. Phnom Penh (Kambodja)

30 maart 1997

Aanvallers gooien vier granaten in een demonstratie. Doden: 16. Gewonden: ruim 100

12. Coimbatore (India)

14 februari 1998

Religieuze activisten plegen een reeks bomaanslagen. Doden: 43. Gewonden: 200

13. Nairobi (Kenia) en Dar es Salaam (Tanzania)

7 augustus 1998

Er worden bomaanslagen gepleegd op de Amerikaanse ambassades. Doden: 250. Gewonden: ruim 5500

14. Colombia

18 oktober en 3 november 1998

Een bomaanslag en een raketaanval. Een oliepijpleiding is het doelwit van de eerste aanslag. Doden: 209. Gewonden: ruim 130

15. Moskou (Rusland)

9 en 13 september 1999

Twee flatgebouwen worden door twee enorme explosies verwoest. Doden: 212. Gewonden: ruim 300

[Verantwoording]

Bron: Interdisciplinair Centrum, Herzliya (Israël)

Mountain High Maps® Copyright © 1997 Digital Wisdom, Inc.

Victor Grubicy/Sipa Press

[Kader/Illustratie op blz. 6]

Cyberaanvallen

Maart 1999: Uit berichten blijkt dat de computers van het Pentagon onder een „gecoördineerd, georganiseerd” spervuur van indringers hebben gelegen. Dagelijks registreren de computersystemen van het Amerikaanse Ministerie van Defensie zestig tot tachtig aanvallen door hackers.

Midden 1999: Binnen een periode van drie maanden verschaffen tegen de regering gekante hackers zich illegaal toegang tot webpagina’s van de Senaat, de Federale Recherche (FBI), het leger, het Witte Huis en verscheidene ministeries in de VS.

Januari 2000: Wereldwijd hebben bedrijven het voorgaande jaar naar verluidt $12,1 miljard besteed aan het bestrijden van „economisch terrorisme” in de vorm van schadelijke computervirussen.

Augustus 2000: Een hacker dringt websites binnen van overheidsinstanties en plaatselijke autoriteiten in het Verenigd Koninkrijk.