1. Waarom kan het in deze tijd zo moeilijk zijn een huishouding te besturen?

„HET toneel van deze wereld is bezig te veranderen” (1 Korinthiërs 7:31). Deze woorden werden meer dan 1900 jaar geleden opgetekend, en hoe waar zijn ze in deze tijd! Dingen zijn echt aan het veranderen, vooral met betrekking tot het gezinsleven. Wat veertig of vijftig jaar geleden als normaal of traditioneel werd beschouwd, is vandaag de dag vaak niet aanvaardbaar. Tengevolge hiervan kan het succesvol besturen van een huishouding iemand voor enorme uitdagingen plaatsen. Toch kunt u, indien u schriftuurlijke raad opvolgt, het hoofd bieden aan deze uitdagingen.

2. Welke economische omstandigheden veroorzaken spanning in een gezin?

² Tegenwoordig zijn veel mensen niet meer tevreden met een eenvoudige, op het gezin georiënteerde levenswijze. Daar de commerciële wereld steeds meer produkten vervaardigt en reclametechnieken aanwendt om te proberen het publiek te lokken, besteden miljoenen vaders en moeders vele uren aan het verdienen van geld zodat zij deze produkten kunnen kopen. Miljoenen anderen moeten dag in dag uit zwoegen om alleen maar wat eten op tafel te krijgen. Zij moeten veel meer tijd aan werken besteden dan vroeger, er misschien twee banen op na houden, enkel om geld te hebben voor noodzakelijke levensbehoeften. Weer anderen zouden blij zijn een baan te krijgen, aangezien werkloosheid een wijdverbreid  probleem is. Ja, het leven is voor het hedendaagse gezin niet altijd gemakkelijk, maar bijbelse beginselen kunnen gezinnen helpen het beste van de situatie te maken.

3. Welk beginsel zette de apostel Paulus uiteen, en hoe kan het toepassen ervan iemand helpen succesvol een huishouding te besturen?

³ De apostel Paulus moest aan economische druk het hoofd bieden. Terwijl hij dit deed, leerde hij een waardevolle les, die hij in zijn brief aan zijn vriend Timotheüs uiteenzet. Paulus schrijft: „Wij hebben niets in de wereld meegebracht en kunnen er ook niets uit meenemen. Wanneer wij daarom voedsel, kleding en onderdak hebben, zullen wij daarmee tevreden zijn” (1 Timotheüs 6:7, 8). Een gezin heeft meer nodig dan voedsel, kleding en een dak boven hun hoofd. De kinderen hebben onderwijs nodig. En er moeten doktersrekeningen en andere onkosten worden betaald. Toch is het beginsel van Paulus’ woorden van toepassing. Als wij er tevreden mee zijn in onze behoeften te voorzien in plaats van aan onze wensen toe te geven, zal het leven gemakkelijker zijn.

4, 5. Hoe kunnen beraad en planning een hulp vormen bij het besturen van een huishouding?

⁴ Nog een nuttig beginsel wordt in een van Jezus’ illustraties aangetroffen. Hij zei: „Wie van u . . . die een toren wil bouwen, gaat er niet eerst voor zitten om de kosten te berekenen, om te zien of hij genoeg heeft om hem te voltooien?” (Lukas 14:28) Jezus spreekt hier over beraad, planning. In een vorig hoofdstuk hebben wij gezien hoe nuttig dit is wanneer een jong stel erover denkt te trouwen. En na het huwelijk draagt het er ook toe bij een huishouding te besturen. Beraad op dit terrein betekent ook een budget te hebben, van tevoren te plannen hoe beschikbare middelen zo verstandig mogelijk gebruikt kunnen worden. Op deze wijze kan een gezin uitgaven onder controle houden, terwijl zij geld opzij leggen om elke dag of elke week aan noodzakelijke dingen te besteden en niet boven hun stand leven.

 ⁵ In sommige landen zou het opmaken van zo’n budget kunnen betekenen dat men weerstand moet bieden aan de drang om tegen hoge rente geld te lenen voor het kopen van onnodige dingen. In andere landen zou het kunnen betekenen het gebruik van creditcards sterk in de hand te houden (Spreuken 22:7). Het zou ook kunnen betekenen weerstand te bieden aan impulsief kopen — iets kopen op de ingeving van het ogenblik, zonder af te wegen of er wel behoefte aan bestaat en wat de gevolgen zijn. Verder maakt een budget duidelijk dat zelfzuchtig geld verspillen aan gokken, roken en buitensporig drinken, nadelig is voor de financiële situatie van het gezin, afgezien nog van het feit dat het tegen bijbelse beginselen indruist. — Spreuken 23:20, 21, 29-35; Romeinen 6:19; Efeziërs 5:3-5.

6. Welke bijbelse waarheden zijn een hulp voor degenen die in armoede moeten leven?

⁶ Maar hoe staat het met degenen die noodgedwongen in armoede leven? In de eerste plaats kan de wetenschap dat dit wereldomvattende probleem slechts tijdelijk is, vertroostend voor hen zijn. In de snel naderbij komende nieuwe wereld zal Jehovah armoede te zamen met alle andere euvelen die de mensheid in ellende dompelen, uitbannen (Psalm 72:1, 12-16). Ondertussen voelen ware christenen, zelfs als zij heel arm zijn, zich niet volkomen wanhopig, want zij hebben geloof in Jehovah’s belofte: „Ik wil u geenszins in de steek laten noch u ooit verlaten.” Een gelovige kan dus vol vertrouwen zeggen: „Jehovah is mijn helper; ik wil niet bevreesd zijn” (Hebreeën 13:5, 6). In deze moeilijke tijd heeft Jehovah zijn aanbidders op vele manieren ondersteund wanneer zij naar zijn beginselen leven en zijn koninkrijk op de eerste plaats stellen in hun leven (Mattheüs 6:33). Grote aantallen van hen kunnen hiervan getuigen en met de apostel Paulus zeggen: „In alles en in alle omstandigheden heb ik van beide het geheim geleerd: verzadigd te zijn en honger te lijden, overvloed te hebben en gebrek te lijden. Voor alle dingen  bezit ik de sterkte door hem die mij kracht verleent.” — Filippenzen 4:12, 13.

7. Welke woorden van Jezus zullen, indien ze worden toegepast, tot een succesvol functionerend gezin bijdragen?

⁷ Tegen het einde van zijn aardse bediening zei Jezus: „Gij moet uw naaste liefhebben als uzelf” (Mattheüs 22:39). Het toepassen van deze raad in het gezin draagt zeer veel bij tot een goed functionerend gezin. Zijn degenen die tot ons gezin behoren — man en vrouw, ouders en kinderen — per slot van rekening niet onze meest nabije en meest geliefde naasten? Hoe kunnen gezinsleden liefde voor elkaar tonen?

8. Hoe kan binnen het gezin liefde tot uitdrukking worden gebracht?

 ⁸ Eén manier is dat elk gezinslid zijn redelijke deel doet van huishoudelijke karweitjes. Zo moet kinderen worden geleerd dingen op te ruimen na ze te hebben gebruikt, of het nu kleren of speelgoed betreft. Het kan tijd en moeite kosten om elke ochtend het bed op te maken, maar het vormt wel een nuttige bijdrage. Natuurlijk is een kleine, tijdelijke onordelijkheid onvermijdelijk, maar allen kunnen samenwerken om het huis redelijk netjes te houden en ook na de maaltijden alles zoveel mogelijk op te ruimen. Luiheid, genotzucht en een mopperige, tegenpruttelende geest hebben een negatieve uitwerking op iedereen (Spreuken 26:14-16). Een opgewekte, bereidwillige geest daarentegen bevordert een gelukkig gezinsleven. „God heeft een blijmoedige gever lief.” — 2 Korinthiërs 9:7.

9, 10. (a) Welke last rust vaak op de vrouw des huizes, en hoe kan deze verlicht worden? (b) Welke evenwichtige kijk op huishoudelijk werk wordt aan de hand gedaan?

⁹ Consideratie en liefde zullen ertoe bijdragen een situatie te voorkomen die in sommige huisgezinnen een ernstig probleem vormt. Moeders zijn vanouds de spil van het huiselijk leven. Zij verzorgen de kinderen, maken het huis schoon, doen de gezinswas en kopen en bereiden het voedsel. In sommige landen werken vrouwen in de regel ook op het veld, verkopen produkten op de markt of dragen anderszins bij tot het gezinsbudget. Zelfs daar waar dit vroeger niet de gewoonte was, hebben miljoenen getrouwde vrouwen noodgedwongen werk buitenshuis moeten zoeken. Een vrouw en moeder die hard werkt op deze verschillende terreinen verdient het geprezen te worden. Evenals de in de bijbel beschreven „bekwame vrouw” zijn haar dagen goed gevuld. „Het brood der luiheid eet zij niet” (Spreuken 31:10, 27). Dit betekent echter niet dat een vrouw de enige is die in staat is het werk in huis te doen. Dient de echtgenote, nadat man en vrouw de hele dag buitenshuis hebben gewerkt, al het huishoudelijke werk alleen te verrichten, terwijl de man en de rest  van het gezin hun gemak ervan nemen? Beslist niet. (Vergelijk 2 Korinthiërs 8:13, 14.) Dus wanneer de moeder bijvoorbeeld een maaltijd gaat klaarmaken, zal zij het wellicht op prijs stellen als andere gezinsleden bij de voorbereiding helpen door de tafel te dekken, enkele boodschappen te doen of wat schoon te maken in en om het huis. Ja, allen kunnen in de verantwoordelijkheid delen. — Vergelijk Galaten 6:2.

¹⁰ Sommigen zullen zeggen: „Waar ik woon, behoort dit niet tot de taak van een man.” Dat is misschien wel zo, maar zou het niet goed zijn om hier eens over na te denken? Toen Jehovah God het gezin in het leven riep, verordende hij niet dat bepaalde werkzaamheden alleen door vrouwen verricht zouden worden. Toen de getrouwe man Abraham eens door speciale boodschappers van Jehovah werd bezocht, had hij persoonlijk een aandeel aan het bereiden en opdienen van een maaltijd voor de bezoekers (Genesis 18:1-8). De bijbel geeft de raad: „Mannen [behoren] hun vrouw lief te hebben als hun eigen lichaam” (Efeziërs 5:28). Als de echtgenoot aan het einde van de dag moe is en wil rusten, zal dat dan met de vrouw ook niet zo zijn, misschien zelfs in nog sterkere mate? (1 Petrus 3:7) Zou het voor de echtgenoot dan niet passend en liefdevol zijn dat hij thuis meehelpt? — Filippenzen 2:3, 4.

11. In welk opzicht gaf Jezus ieder gezinslid een voortreffelijk voorbeeld?

¹¹ Jezus is het beste voorbeeld van iemand die God behaagde en zijn metgezellen gelukkig maakte. Ofschoon hij nooit getrouwd is geweest, is Jezus niet alleen een goed voorbeeld voor echtgenoten maar ook voor vrouwen en kinderen. Hij zei over zichzelf: „De Zoon des mensen [is] niet gekomen . . . om gediend te worden, maar om te dienen”, dat wil zeggen, anderen te dienen (Mattheüs 20:28). Wat heerlijk als in gezinnen elkeen zo’n houding aankweekt!

12. Wat verlangt Jehovah van degenen die hem dienen?

¹² Nog een bijbels beginsel dat tot het welzijn van het hele gezin kan bijdragen, staat in 2 Korinthiërs 7:1. Daar lezen wij: „Laten wij ons reinigen van elke verontreiniging van vlees en geest.” Degenen die deze geïnspireerde woorden gehoorzamen, zijn aanvaardbaar voor Jehovah, die aanbidding verlangt die „rein en onbesmet is” (Jakobus 1:27). En hun huisgezin ontvangt hieruit voortvloeiende voordelen.

13. Waarom is reinheid belangrijk voor het welzijn van het hele gezin?

¹³ De bijbel verzekert ons bijvoorbeeld dat de dag zal komen dat er geen kwalen en ziekten meer zullen zijn. Dan zal „geen inwoner . . . zeggen: ’Ik ben ziek’” (Jesaja 33:24; Openbaring 21:4, 5). Tot het zover is, zal elk gezin echter nu en dan met ziekte te maken krijgen. Zelfs Paulus en Timotheüs werden ziek (Galaten 4:13; 1 Timotheüs 5:23). Toch zeggen medische autoriteiten dat veel  ziekten te voorkomen zijn. Verstandige gezinnen blijven verschoond van sommige te voorkomen ziekten als zij lichamelijke en geestelijke onreinheid vermijden. Laten wij eens zien hoe. — Vergelijk Spreuken 22:3.

14. Hoe kan morele reinheid een gezin tegen ziekte beschermen?

¹⁴ Geestelijke reinheid omvat ook morele reinheid. Zoals algemeen bekend is, staat de bijbel hoge morele maatstaven voor en veroordeelt elke soort van buitenechtelijke seksuele intimiteit. „Noch hoereerders, . . . noch overspelers, noch mannen die er voor tegennatuurlijke doeleinden op na worden gehouden, noch mannen die bij mannen liggen, . . . zullen Gods koninkrijk beërven” (1 Korinthiërs 6:9, 10). Zich aan deze strikte maatstaven houden, is heel belangrijk voor christenen die in de huidige ontaarde wereld leven. Dit te doen, behaagt God en draagt er ook toe bij het gezin te beschermen tegen seksueel overdraagbare ziekten als aids, syfilis, gonorroe en chlamydia. — Spreuken 7:10-23.

15. Geef een voorbeeld van gebrek aan fysieke reinheid waardoor onnodige ziekte kan worden veroorzaakt.

¹⁵ ’Zich reinigen van elke verontreiniging van vlees’ draagt ertoe bij het gezin tegen andere ziekten te beschermen. Veel ziekten worden veroorzaakt door gebrek aan fysieke reinheid. Een voorbeeld bij uitstek is de rookgewoonte. Roken verontreinigt niet alleen de longen, de kleren en zelfs de lucht, maar maakt mensen ook ziek. Elk jaar sterven miljoenen mensen aan de gevolgen van roken. Denk daar eens over na; elk jaar zouden miljoenen mensen niet ziek zijn geworden en geen voortijdige dood zijn gestorven als zij die ’verontreiniging van het vlees’ hadden vermeden!

16, 17. (a) Welke door Jehovah gegeven wet beschermde de Israëlieten tegen bepaalde ziekten? (b) Hoe kan het aan Deuteronomium 23:12, 13 ten grondslag liggende beginsel in alle huisgezinnen worden toegepast?

¹⁶ Beschouw nog een voorbeeld. Ongeveer 3500 jaar geleden gaf God de natie Israël zijn Wet teneinde hun aanbidding  en in zekere mate ook hun dagelijks leven te organiseren. Die Wet droeg ertoe bij de natie tegen ziekte te beschermen door sommige basisregels voor een goede hygiëne vast te leggen. Een zo’n wet had te maken met het zich ontdoen van menselijke faecaliën, die op juiste wijze buiten de legerplaats begraven moesten worden zodat het gebied waar de mensen woonden, niet verontreinigd zou worden (Deuteronomium 23:12, 13). Die oude wet bevat nog steeds goede raad. Zelfs in deze tijd worden mensen ziek en sterven omdat zij zich daar niet aan houden. *

¹⁷ In overeenstemming met het beginsel dat aan die  Israëlitische wet ten grondslag ligt, dient de plaats waar zich de badkamer en het toilet van het gezin bevinden — of dit nu binnenshuis of buitenshuis is — rein en ontsmet gehouden te worden. Als de toiletruimte niet schoongehouden wordt en de uitwerpselen niet afgedekt worden, zullen zich daar vliegen verzamelen die ziektekiemen naar andere plekken in huis verbreiden — zelfs op ons eten! Bovendien dienen kinderen en volwassenen na hun bezoek aan de toiletruimte hun handen te wassen. Anders komen zij met ziektekiemen op hun huid terug. Volgens een Franse arts is handen wassen „nog steeds een van de beste waarborgen ter voorkoming van bepaalde infecties van het spijsverteringsstelsel, de luchtwegen of de huid”.

18, 19. Welke suggesties worden gegeven om zelfs in een arme buurt het huis rein te houden?

¹⁸ Het is waar dat het in een arme buurt een uitdaging vormt om reinheid te bewaren. Iemand die zulke plaatsen kent, verklaarde: „Het drukkend hete klimaat maakt het schoonmaakwerk dubbel moeilijk. Stofstormen vullen elk spleetje van een huis met een fijn bruin poeder. . . . De uitdijende bevolking van steden en ook van sommige plattelandsgebieden brengt eveneens gevaren voor de gezondheid met zich mee. Alom ziet men open riolen, hopen niet-opgehaald vuilnis, vuile gemeenschappelijke toiletten en ziekten overbrengende ratten, kakkerlakken en vliegen.”

¹⁹ Reinheid handhaven onder deze omstandigheden is moeilijk. Toch is het de moeite waard. Zeep, water en een beetje extra werk zijn goedkoper dan dokters- en ziekenhuisrekeningen. Als u in zo’n omgeving woont, houd uw huis en uw erf dan zo schoon mogelijk en verwijder dierlijke uitwerpselen. Als het pad naar uw huis in regenperiodes gewoonlijk modderig wordt, zou u dan wat grind kunnen strooien of stenen kunnen neerleggen om de modder buiten te houden? Als er schoenen of sandalen  gedragen worden, kunnen die dan uitgedaan worden voordat de persoon het huis binnengaat? Ook moet u uw watervoorraad vrij van besmetting houden. Naar schatting sterven er jaarlijks ten minste twee miljoen mensen aan ziekten die met verontreinigd water en slechte sanitaire voorzieningen verband houden.

20. Wie moeten mede de verantwoordelijkheid dragen voor het rein houden van het huis?

²⁰ Een rein huis hangt van iedereen af — moeder, vader, kinderen en bezoekers. Een moeder van acht kinderen in Kenia zei: „Ze hebben allemaal geleerd hun deel te doen.” Een rein, keurig net huis strekt het hele gezin tot eer. Een Spaans gezegde luidt: „Als je arm bent, kun je nog wel schoon zijn.” Of iemand nu in een herenhuis, een flat, een nederige woning of een hut woont, reinheid is een sleutel tot een gezonder gezin.

21. Wat zal, in overeenstemming met Spreuken 31:28, ertoe bijdragen een huisgezin gelukkig te maken?

²¹ Sprekend over de bekwame vrouw zegt het boek Spreuken: „Haar zonen zijn opgestaan en hebben haar vervolgens gelukkig geprezen; haar eigenaar staat op, en hij roemt haar” (Spreuken 31:28). Wanneer hebt u voor het laatst een lid van uw gezin geprezen? Werkelijk, wij zijn als planten in de lente die gaan bloeien zodra ze wat warmte en vocht ontvangen. In ons geval hebben wij de warmte van prijzende woorden nodig. Het helpt een vrouw te weten dat haar man haar harde werk en liefdevolle zorg waardeert en dat hij haar niet als iets vanzelfsprekends beschouwt (Spreuken 15:23; 25:11). En het is aangenaam wanneer een vrouw haar man prijst voor het werk dat hij buitenshuis en binnenshuis doet. Ook kinderen fleuren op wanneer hun ouders hen prijzen voor hun inspanningen thuis, op school of in de christelijke gemeente. En hoeveel goeds kan door een klein beetje dankbaarheid bewerkstelligd worden! Wat kost het  „Dank je wel” te zeggen? Heel weinig, maar wat u er qua gezinsmoreel voor terugkrijgt, kan geweldig veel zijn.

22. Wat is nodig wil een huisgezin „stevig bevestigd” zijn, en hoe kan dit bereikt worden?

²² Om tal van redenen is het besturen van een huishouding niet gemakkelijk. Toch kan het met succes worden gedaan. Een bijbelse spreuk zegt: „Door wijsheid zal een huisgezin worden opgebouwd, en door onderscheidingsvermogen zal het stevig bevestigd blijken te zijn” (Spreuken 24:3). Wijsheid en onderscheidingsvermogen kunnen verworven worden wanneer allen in het gezin ernaar streven Gods wil te leren kennen en die in hun leven toe te passen. Een gelukkig gezin loont beslist de moeite!