Heeft Johannes de Doper echt bestaan?
In de evangelieverslagen wordt gesproken over Johannes de Doper, die in Judea predikte over Gods Koninkrijk. Is het Bijbelse verslag over deze man nauwkeurig? Sta eens stil bij het volgende:
De Bijbel zegt: ‘Johannes de Doper kwam naar de woestijn van Judea en ging daar prediken. Hij zei: “Heb berouw, want het Koninkrijk van de hemel is nabij”’ (Mattheüs 3:1, 2). Kan dat bevestigd worden door niet-religieuze bronnen? Ja.
De eerste-eeuwse geschiedschrijver Flavius Josephus beschreef een man met de naam ‘Joannes bijgenaamd de Doper’. Die man ‘riep de Joden op deugdzaam te leven, tegenover elkaar gerechtigheid te betrachten, en eerbied tegenover God, en zich door hem te laten dopen’ (De Oude Geschiedenis van de Joden, Boek XVIII).
De Bijbel zegt dat Johannes kritiek uitte op Herodes Antipas, die districtsregeerder was in Galilea en Perea. Herodes was in naam een Jood en beleed onder de wet van Mozes te staan. Johannes wees Herodes terecht wegens zijn huwelijk met Herodias, de vrouw van zijn halfbroer (Markus 6:18). Dat detail wordt ook bevestigd in een andere bron dan de Bijbel.
Josephus zei dat ‘Herodes verliefd werd op Herodias’ en dat ‘hij zelfs de euvele moed opbracht het onderwerp huwelijk ter sprake te brengen’. Herodias ging op zijn voorstel in en verliet haar man om met Herodes te trouwen.
De Bijbel vermeldt dat ‘mensen uit Jeruzalem, heel Judea en de hele Jordaanstreek naar hem [Johannes] toe gingen. Ze lieten zich door hem in de rivier de Jordaan dopen’ (Mattheüs 3:5, 6).
Ook dat detail wordt door Josephus bevestigd. Hij schreef dat ‘de mensen massaal toestroomden’ om Johannes te zien en dat ze ‘door naar zijn woorden te luisteren bovenmate opgewonden werden’.
De eerste-eeuwse geschiedschrijver Josephus bezag Johannes de Doper dus als een historisch persoon. Ook wij kunnen ervan overtuigd zijn dat Johannes de Doper echt heeft bestaan.