Skip to content

Skip to table of contents

Kia Fakakikila Tumau Hau a ‘Amaamanaki ke he Fakamouiaga’!

Kia Fakakikila Tumau Hau a ‘Amaamanaki ke he Fakamouiaga’!

Kia Fakakikila Tumau Hau a ‘Amaamanaki ke he Fakamouiaga’!

“Kia tapulu . . . e potiki tau, ko e amaamanaki haia ke he fakamouiaga.”—1 TESALONIA 5:8.

1. Lagomatai fefe he ‘amaamanaki ke he fakamouiaga’ ke fakauka?

KUA maeke ke lagomatai he amaamanakiaga ke moua e fakamouiaga e tagata ke fakauka, ti pihia ni ke he tau tutuaga hagahaga kelea lahi. Ko e tagata ne pe e toga kua fakauka loa i luga he akau lafalafa kaeke iloa e ia kua tata mai e lagomatai. Ne pihia foki ke he afe e tau tau, kua lagomatai he amaamanaki ke he “fakamouiaga mai ia Iehova” e tau tane mo e tau fifine ne tua he tau vaha matematekelea, ti nakala lagataha ke fakaatukehe e amaamanakiaga nei. (Esoto 14:13; Salamo 3:8; Roma 5:5; 9:33) Ne fakatai he aposetolo ko Paulo e ‘amaamanaki ke he fakamouiaga’ ke he “potiki tau” he tapulu tau fakaagaga he Kerisiano. (1 Tesalonia 5:8; Efeso 6:17) Haia, kua mauokafua a tautolu to fakamoui he Atua a tautolu he puipui e tau manamanatuaga, lagomatai a tautolu ke nonofo fakalatalata pete ko e tau matematekelea, tau totokoaga, mo e tau kamatamataaga.

2. Ko e tau puhala fe ne eke e ‘amaamanaki ke he fakamouiaga’ mo matapatu he tapuaki moli?

2 “Ko e amaamanakiaga hagaao ke he vaha anoiha nakai ko e mailogaaga ia he lalolagi pouliuli,” ko e lalolagi ne takai viko ke he tau Kerisiano he senetenari fakamua, he tohi he The International Standard Bible Encyclopedia. (Efeso 2:12; 1 Tesalonia 4:13) Ka ko e ‘amaamanaki ke he fakamouiaga’ ko e matapatu fakaakoaga ia he tapuakiaga moli. He puhala fe? Fakamua, ko e amaamanakiaga he tau fekafekau ha Iehova kua matutaki ke he hana ni a higoa. Ne liogi e salamo ko Asafo: “Ko e Atua na e, ha mautolu a fakamouiaga, kia lagomatai mai ā kia mautolu ha ko e hāu a higoa lilifu; kia laveaki e koe a mautolu.” (Salamo 79:9; Esekielu 20:9) Mua atu, he kua mauokafua ke he tau monuina ne mavehe mai e Iehova, kua aoga lahi ke moua aki e fakafetuiaga mitaki mo ia. Ne talahau pehenei e Paulo: “Ka nakai tua, ti nakai maeke ke fakafiafia kia ia; ha ko e mena lata ia ia kua fina atu ke he Atua ke talia kua moui a ia, ko ia foki kua taui mai a lautolu kua kumi fakamakutu kia ia.” (Heperu 11:6) Ne fakamaama foki e Paulo, ko e fakamouiaga ha lautolu ne tokihala, ko e kakano uho a ia ne hau ai a Iesu ke he lalolagi. Ne talahau e ia: “Ko e kupu moli hanai, kua lata ke talia fakaoti ni ne haele mai a Keriso Iesu ke he lalolagi ke fakamomoui e tau tagata hala.” (1 Timoteo 1:15) Mo e hagaao atu e aposetolo ko Peteru ke he fakamouiaga mo ‘fakahikuaga [po ke, fua fakahiku] he tua ha tautolu.’ (1 Peteru 1:9) Maali ai, kua tonu ke amaamanaki ke he fakamouiaga. Ka ko e heigoa moli e fakamouiaga? Mo e heigoa ka taute ke moua aki?

Ko e Heigoa e Fakamouiaga?

3. Ko e heigoa e fakamouiaga ne fakafita ki ai e tau fekafekau ha Iehova he vaha i tuai?

3 I loto he tau Tohiaga Tapu Heperu, ko e kakano fa mahani he “fakamouiaga” ko e fakahaoaga po ke laveakiaga mai he ekefakakelea po ke mai he mate fakalutukia kelea. Ke tuga anei, he ui a Iehova ko e “fakamoui,” ne talahau a Tavita: “Ko e Atua he haku a maka tumau . . . mo e haku a taue, ko e haku a fakamoui, kua fakamoui e koe au mai ia lautolu ne favale mai. Kua ui au kia Iehova, ko ia kua lata ke fakaheke ki ai; ti fakamoui ai au mai ia lautolu kua fai fi kia au.” (2 Samuela 22:2-4) Kua iloa e Tavita na fanogonogo a Iehova he magaaho ka ole lagomatai e fekafekau tua fakamoli Hana.—Salamo 31:22, 23; 145:19.

4. Ko e heigoa e amaamanakiaga ma e moui he vaha anoiha ne olioli he tau fekafekau Kerisiano ha Iehova?

4 Kua olioli foki he tau fekafekau fakamua to Kerisiano ha Iehova e amaamanakiaga ke he moui anoiha. (Iopu 14:13-15; Isaia 25:8; Tanielu 12:13) Ti ko e tau maveheaga loga ne moua i loto he tau Tohiaga Tapu Heperu kua fakaperofeta mai e fakamouiaga ne mua—ko e fakamouiaga ka takitaki atu ke he moui tukulagi. (Isaia 49:6, 8; Gahua 13:47; 2 Korinito 6:2) He vaha ha Iesu, kua tokologa e tau Iutaia ne amaamanaki ke he moui tukulagi, ka kua nakai mahalo a lautolu ke talia a Iesu ko e kei ke fakamoli aki e amaamanakiaga ha lautolu. Ne tala age a Iesu ke he tau takitaki lotu he vaha hana: “Kia kumikumi a mutolu ke he tau Tohi, ha ko e mena kua manatu a mutolu, ke moua ai e mutolu e moui tukulagi; ko e tau Tohi foki ia kua talahau a au.”—Ioane 5:39.

5. Ko e heigoa e kakano he fakamouiaga he mogo fakahiku?

5 He puhala ia Iesu, ne fakakite he Atua e fakatino katoa he kakano he fakamouiaga. Kua putoia ai e laveakiaga mai he pule he hala, mai he liliaga ke he lotu fakavai, mai he lalolagi ne pule e Satani, mai he matakutaku tagata, mo e mai foki he matakutaku ke he mate. (Ioane 17:16; Roma 8:2; Kolose 1:13; Fakakiteaga 18:2, 4) Ke fakahiku, ma e tau fekafekau tua fakamoli he Atua, ko e kakano he fakamouiaga he Atua kua nakai ni laveaki mai he ekefakakelea mo e tupetupeaga ka kua putoia ai e amanakiaga foki ke moua e moui tukulagi. (Ioane 6:40; 17:3) Ne fakaako e Iesu, ko e kakano he fakamouiaga ma e “fuifui mamoe gahoa” ko e liu tu mai ke he moui he lagi ke pule mo Keriso ke he Kautu. (Luka 12:32) Ma e tau tagata ne toe, ko e kakano he fakamouiaga ko e liu moui ke he moui mitaki katoatoa mo e fakafetuiaga mo e Atua ne olioli e Atamu mo Eva he katene ko Etena fakamua to hala laua. (Gahua 3:21; Efeso 1:10) Ko e moui tukulagi i lalo he tau tutuaga parataiso pihia, ko e finagalo fakamua he Atua ma e tau tagata. (Kenese 1:28; Mareko 10:30) Ka kua maeke fefe ke liu moui ke he tau tutuaga pihia?

Ko e Matapatu he Fakamouiaga —Ko e Lukutoto

6, 7. Ko e heigoa e matagahua ha Iesu ke he ha tautolu a fakamouiaga?

6 Kua moua ni e fakamouiaga tukulagi he puhala he poa lukutoto he Keriso. Ko e ha ia? Ne fakamaama mai he Tohi Tapu ko e magaaho ne hala a Atamu, ne “fakafua” ne ia a ia katoa mo e tau hologa oti hana i mua, fakalataha ai a tautolu, ke he hala—ati foaki ai e lukutoto ke moua he tau tagata e amaamanakiaga kua mauokafua. (Roma 5:14, 15; 7:14) Ke foaki he Atua e lukutoto ma e tau tagata oti kana kua fakaata mai he tau poa manu i lalo he Fakatufono faka-Mose. (Heperu 10:1-10; 1 Ioane 2:2) Ko e poa ha Iesu ne kua fakamoli ai e tau fakatino fakaperofeta ia. Ne fakailoa mai e agelu ha Iehova ato fanau a Iesu: “Ko e mena fakamoui e ia hana tau tagata mai he tau hala ha lautolu.”—Mataio 1:21; Heperu 2:10.

7 Kua fanau mana he tama fifine taopou ko Maria a Iesu, ti ko e Tama he Atua, ne nakai moua e ia e mate mai ia Atamu. Ko e moli nei katoa mo e hana puhala mitaki katoatoa he tua fakamoli, kua foaki ke he moui hana e mena uho ne kua lata ke liu fakatau aki e tau tagata mai he hala mo e mate. (Ioane 8:36; 1 Korinito 15:22) Ti nakai tatai mo e falu tagata, kua nakai fakahala a Iesu ke mate ha ko e hala. Ne hau pauaki a ia ke he lalolagi ke “foaki atu foki hana moui mo lukutoto ke hukui aki e tau tagata tokologa.” (Mataio 20:28) He taute pihia, ko Iesu ne fakaliu tu mai mo e nofo he nofoa patuiki kua maeke ke foaki e fakamouiaga ki a lautolu oti ne omaoma ke he tau fakatufono he Atua.—Fakakiteaga 12:10.

Ko e Heigoa kua Lata ke Moua Aki e Fakamouiaga?

8, 9. (a) Tali fefe e Iesu e huhu hagaao ke he fakamouiaga he fuata pule mautu? (e) Fakaaoga fefe e Iesu e magaaho nei ke fakaako e tau tutaki hana?

8 Ne huhu agataha e fuata mautu Isaraela ki a Iesu: “Ko e heigoa e mena ke eke e au ke moua mai ai e au e moui tukulagi?” (Mareko 10:17) Liga kua fakakite he huhu hana e manamanatu faka-Iutaia ne holofa he vaha hana—kua manako e Atua ke he falu a gahua mitaki ti ka lahi e taute he tau gahua ia, kua maeke he tagata ke moua e fakamouiaga mai he Atua. Ka ko e puhala fakamoli pauaki pihia kua fakalata ni ke hake mai he tau manatu fulukovi. Kua kaumahala e tau gahua pihia ke foaki e amaamanakiaga moli ke he fakamouiaga, ha kua nakai maeke he ha tagata nakai mitaki katoatoa ke fakatatai atu ke he tau tutuaga he Atua.

9 He tali atu ke he huhu he tagata ia, ne fakamanatu age e Iesu kua lata ia ia ke omaoma ke he tau poakiaga he Atua. Ne mafiti e pule fuata ke tala age ki a Iesu kua leva he toka ia ia e tau koloa nei tali mai he vaha tote hana. Kua omoi he tali hana a Iesu ke fakaalofa ki a ia. Ne tala age a Iesu ki a ia: “Taha e mena kua toe nakaila moua e koe, Ati fano a, fakafua atu hau a tau mena oti, mo e age ke he tau nonofogati, ti moua ai e koe e koloa lahi ke he lagi; ati hau a koe, mo e nikiti e satauro, ti mui mai kia au.” Ka kua fano kehe e fuata tane mo e momoko, “ha ko e mena loga hana koloa.” Ati peehi age e Iesu ke he tau tutaki hana kua fakaalaia he fakaalofa lahi ke he tau koloa loga he lalolagi nei e puhala ke he fakamouiaga. Ne lafi a ia kua nakai maeke ha taha tagata ke moua e fakamouiaga ha ko e laliaga ni hana. Ka e fakaholo atu a Iesu ke fakamafana a lautolu: “Nakai maeke ke he tau tagata, ka ko e Atua ni; ha kua maeke ke he Atua e tau mena oti kana.” (Mareko 10:18-27; Luka 18:18-23) Kua maeke fefe e fakamouiaga?

10. Ko e heigoa e tau tutuaga kua lata ke omaoma a tautolu ki ai ke moua e fakamouiaga?

10 Ko e mena fakaalofa mai he Atua e fakamouiaga, ka e nakai amanaki ni ti moua. (Roma 6:23) Ha ha ai e tau matapatu tutuaga ne kua lata he tau tagata takitokotaha ke omaoma ki ai ke moua e mena fakaalofa ia. Ne pehe a Iesu: “Nukua pihia e fakaalofa mai he Atua ke he lalolagi, kua ta mai ai hana Tama fuataha, kia nakai mate taha ne tua kia ia, ka kia moua e ia e moui tukulagi.” Mo e lafi ki ai he aposetolo ko Ioane: “Ko e tagata ne tua ke he Tama, ha ha ia ia e moui tukulagi; ka ko e tagata nakai tua ke he Tama, nakai kitia e ia e moui.” (Ioane 3:16, 36) Maali ai, kua manako e Atua ke tua mo e omaoma a lautolu takitokotaha ne amaamanaki ke moua e fakamouiaga tukulagi. Kia igatia ke taute e fakafiliaga ke talia e lukutoto mo e muitua ke he tau tuaga hui a Iesu.

11. Maeke fefe e tagata nakai mitaki katoatoa ke moua e taliaaga a Iehova?

11 Ha kua nakai mitaki katoatoa a tautolu, nakai ko e manatu pauaki a ia ma tautolu ke omaoma ti kua nakai maeke ia tautolu ke omaoma katoatoa. Ko e kakano haia ne foaki e Iehova e lukutoto ke totogi aki e tau hala ha tautolu. Pete he pihia, lata ia tautolu ke aaka tumau ke moui hagaao ke he tau puhala he Atua. Tuga he tala age e Iesu ke he pule fuata, kua lata ia tautolu ke taofi mau e tau poakiaga he Atua. He taute pihia ka nakai ni ta mai e taliaaga he Atua ka ko e fiafia mahaki foki, ha kua “nakai mamafa foki hana tau poaki”; ka kua “fakamalu.” (1 Ioane 5:3; Tau Fakatai 3:1, 8) Pete ni ia, kua nakai mukamuka ke kuku mau ke he amaamanakiaga he fakamouiaga.

“Ke Tau Fakalahi ha ko e Tua”

12. Maeke fefe he amaamanaki ke he fakamouiaga ke fakamalolo e Kerisiano ke totoko ke he tau kamatamataaga he mahani feuaki?

12 Kua manako e tutaki ko Iuta ke tohi ke he tau Kerisiano fakamua hagaao “ke he fakamouiaga kua tuku fakalapalapa [e lautolu].” Ka kua omoi he matagi kelea hane holofa i ai a ia ke fakatonu e tau matakainaga hana ke “tau fakalahi ha ko e tua.” Haia, ke moua e fakamouiaga kua nakai lata ke tua ni hokoia, ke piki mau ke he tua Kerisiano moli, mo e ke omaoma ni ka holo mitaki e tau mena oti. Kua lata ke malolo lahi e fakamoli ha tautolu ki a Iehova ke maeke ke lagomatai a tautolu ke totoko ke he tau kamatamataaga mo e tau fakaohoohoaga he mahani feuaki. Ka kua fakakeukeu ni he mahani nakai gali mo e muikau he fakatane mo e fifine, nakai fakalilifu ke he tau pule malolo, tau mavehevehe, mo e tau fakauaua, e agaga he fakapotopotoaga he senetenari ke fakamua aki. Ti ke lagomatai a lautolu ke totoko ke he tau fakaohoohoaga pihia, ne fakamafana e Iuta e tau katofia Kerisiano ke mau maaliali he loto e foliaga ha lautolu: “Ko e tau fakahelehele na e, kia ati hake e mutolu a mutolu ke he ha mutolu a tua kua tapu ue atu, ko e Agaga Tapu ke liogi ai a mutolu, kia fakatumau e mutolu a mutolu ke he fakaalofa he Atua, ti fakatalitali ke he fakaalofa he Iki ha tautolu ko Iesu Keriso, kia hoko atu ke he moui tukulagi.” (Iuta 3, 4, 8, 19-21) Ko e amaamanakiaga ke moua e fakamouiaga kua maeke ke fakamalolo a lautolu he taufetului ke fakatumau ke mahani mea.

13. Maeke fefe ia tautolu ke fakakite kua nakai talia teao e tautolu e fakaalofa noa he finagalo he Atua?

13 Kua amanaki a Iehova ko e Atua ke mahani mitaki a lautolu ka foaki e ia ki ai e fakamouiaga. (1 Korinito 6:9, 10) Ti ke kuku mau ke he tau tutuaga mitaki he Atua, kua nakai kakano ke fakafili e falu. Nakai ko tautolu ka fifili e moui tukulagi he tau katofia tagata ha tautolu. Ka ko e Atua ni ka taute e mena ia, tuga ne tala age e Paulo ke he tau Heleni i Atenai: “Ko e mena kua kotofa e ia e aho ke fakafili ai e lalolagi mo e tututonu he tagata kua kotofa ne ia”—ko Iesu Keriso. (Gahua 17:31; Ioane 5:22) Kaeke kua moui a tautolu ke he tua he lukutoto ha Iesu kua nakai lata ia tautolu ke matakutaku ke he aho he fakafiliaga ka hoko mai. (Heperu 10:38, 39) Ko e mena ne mua ke nakai fakai a tautolu ke “talia teao . . . e fakaalofa noa he Atua [ha tautolu a fakafeilo ki a ia he puhala he lukutoto]” he fakaata ni e tautolu a tautolu ke kamatamata he fakahehe e tau manamanatuaga mo e tau mahani. (2 Korinito 6:1) Taha mena foki, he lagomatai falu ke moua e fakamouiaga, ne fakakite e tautolu kua nakai talia teao e tautolu e finagalo he fakaalofa he Atua. Maeke fefe a tautolu ke lagomatai a lautolu?

Tufatufa e Amaamanakiaga he Fakamouiaga

14, 15. Ko hai ne kotofa e Iesu ke fakailoa e tala mitaki he fakamouiaga?

14 He fatiaki e perofeta ko Ioelu, ne tohia e Paulo: “Ko e mena fakamomoui a lautolu oti kana kua ui ke he higoa he Iki.” Ti lafi a ia ki ai: “Hanai, po ke tauui fefe a lautolu kia ia kua nakai tua ki ai a lautolu? ka e tua fefe a lautolu kia ia kua nakai fanogonogo atu ki ai a lautolu, ka e fanogonogo atu fefe a lautolu, ka nakai fai tagata ke fakamatala atu?” He tau kupu ne mui mai, ne talahau e Paulo kua nakai amanaki ni ti moua noa e tua; ka kua “tupu . . . mai he ogo,” ko e mena ia, “ko e kupu hagaao ke he [“Keriso,” NW].”—Roma 10:13, 14, 17; Ioelu 2:32.

15 Ko hai ka ta mai e “kupu hagaao ke he Keriso” ke he tau motu? Ne kotofa e Iesu e gahua ia ke he tau tutaki hana—ko lautolu ne kua fita he fakaako e “kupu” ia. (Mataio 24:14; 28:19, 20; Ioane 17:20) Ka fakafita a tautolu ke he gahua fakamatala he Kautu mo e taute tutaki, kua taute e tautolu e mena ne tohi e aposetolo ko Paulo ki ai, kua fatiaki ai e Isaia he mogonei: “Kua fulufuluola ni e tau hui ha lautolu kua ta mai e tala mitaki ke he monuina, ko lautolu kua ta mai e tala ke he tau mena mitaki.” Pete ni ka nakai talia he tokologa e tala mitaki ne ta mai e tautolu, kua “fulufuluola” agaia e tau hui ha tautolu ki a Iehova.—Roma 10:15; Isaia 52:7.

16, 17. Ko e heigoa e tau kakano ua he gahua fakamatala ha tautolu?

16 Kua fakakatoatoa he fakamoliaga he poaki nei e tau matagahua ua ne mua. Fakamua, kua lata ke fakamatala e tala mitaki ke fakaheke e higoa he Atua mo e ke iloa e lautolu ne manako ke moua e fakamouiaga, e puhala ke fuluhi ki ai. Ne maama e Paulo e vala nei he poakiaga. Ne tohi e ia: “Ha ko e mena kua pihia ne poaki mai he Iki kia mautolu, Kua kotofa e au a koe mo maama he tau motu kehe, kia eke a koe mo fakamouiaga ke hoko ke he fakaotiaga he lalolagi.” Ti, ko e tau tutaki he Keriso, kia igatia a tautolu ke uta e fekau he fakamouiaga ke he tau tagata.—Gahua 13:47; Isaia 49:6.

17 Ke ua aki, kua fakatoka he fakamatalaaga he tala mitaki e fakaveaga ma e fakafiliaga tututonu he Atua. Hagaao ke he fakafiliaga ia, ne talahau e Iesu: “Ka hau e Tama he tagata mo e hana lilifu, ko e tau agelu tapu oti foki fakalataha mo ia, ti nofo ai a ia ke he hana nofoaiki lilifu. To fakapotopoto ki mua hana e tau motu oti kana; ati vevehe kehekehe ai e ia a lautolu, tuga e leveki mamoe kua vevehe e tau mamoe mo e tau koti.” Pete ni to fakahoko e fakafiliaga mo e vevehe kehekehe he magaaho “ka hau e Tama he tagata mo e hana lilifu,” kua foaki he gahua fakamatala ke he tau tagata he vaha nei e magaaho ke fioia e tau matakainaga fakaagaga he Keriso mo e ke lagomatai a lautolu ma e ha lautolu ni a fakamouiaga tukulagi.—Mataio 25:31-46.

Fakatumau e ‘Mauokafua ke he Amaamanaki’

18. Maeke fefe ia tautolu ke fakatumau e ‘amaamanaki ke he fakamouiaga’ kikila ha tautolu?

18 Ko e ha tautolu a makutu ke fakalataha ke he gahua fakamatala ko e puhala foki a ia ke lagomatai a tautolu ke fakatumau e amaamanakiaga kikila ha tautolu. Ne tohia e Paulo: “Kua manako lahi a mautolu kia takitokotaha a mutolu mo e fakakite mai e fakamakutu ia, kia mauokafua ai e amaamanaki ato hohoko ke he fakahikuaga.” (Heperu 6:11) Kia igatia a tautolu, mogoia, ke tui e “potiki tau, ko e amaamanaki haia ke he fakamouiaga,” he manatu kua “nakai kotofa he Atua a tautolu ke he ita, ka kia moua e moui ha ko e Iki ha tautolu ko Iesu Keriso.” (1 Tesalonia 5:8, 9) Kia tokaloto foki e tautolu e tomatomaaga ha Peteru: “Kia pipi hake e tau tokupu he tau loto ha mutolu, kia nonofo fakalatalata, kia amaamanaki mo e loto katoatoa, ke he fakaalofa noa ke ta mai kia mutolu.” (1 Peteru 1:13) Ko lautolu oti ne taute pihia to kitia ha lautolu a ‘amaamanaki ke he fakamouiaga’ ka fakamoli katoatoa!

19. Ko e heigoa ka kitekite ki ai a tautolu he vala tala ka mui mai?

19 Ka e he mogonei, kua lata ke fefe e onoonoaga ha tautolu ke he magaaho ne toe agaia he fakatokaaga nei? Maeke fefe a tautolu ke fakaaoga e magaaho ia ke moua e fakamouiaga ma tautolu ni mo e falu? To kitekite a tautolu ke he tau huhu nei he vala tala ka mui mai.

Maeke Nakai a Koe ke Fakamaama?

• Ko e ha kua lata ia tautolu ke fakatumau ke fakakikila ha tautolu a ‘amaamanaki ke he fakamouiaga’?

• Ko e heigoa ne putoia ke he fakamouiaga?

• Ko e heigoa kua lata ia tautolu ke taute ke moua e mena fakaalofa he fakamouiaga?

• Ko e heigoa ne fakakatoatoa he gahua fakamatala ha tautolu he matutaki ke he finagalo he Atua?

[Tau Huhu he Fakaakoaga]

[Tau Fakatino he lau 20]

Kua mua atu e kakano he fakamouiaga ke he laveaki mai he fakatulakiaga