Biblia kijtoua ika Jehová yejua toTajtsin akin melauak, akin okichijchiuj nochi tlen onka (Apocalipsis 4:11). Yejua akin okiueyichiujkej Abrahán, Moisés, niman noijki Jesús (Génesis 24:27; Éxodo 15:1, 2; Juan 20:17). Jehová xsan kiyekana se kalpan, yejua ueyixtika “ipan nochi tlaltikpaktli” (Salmo 47:2).

 Biblia kijtoua ika toTajtsin itoka Jehová, niman san yejua kinamiki ijkon manotokayoti (Éxodo 3:15; Salmo 83:18). Itoka ualeua itech se tlajtojli hebreo tlen kijtosneki “kichiua manochiua”. Sekimej ixtlamatkej kijtouaj ika itoka kijtosneki: “Yejua Kichiua Manochiua”. Yejuin kuajli kiteititia ika Jehová okichijchiuj nochi tlen onka niman ika kichiua manochiua nochi tlen yejua kineki (Isaías 55:10, 11). Biblia noijki techpaleuiya matikmatikan kenon tlanemilia niman noijki techpaleuiya matikitakan ika yejua melak tetlasojtla (Éxodo 34:5-7; Lucas 6:35; 1 Juan 4:8).

 Itoka toTajtsin onoijkuilo ika hebreo niman ika español noijtoua Jehová. Ika hebreo yejuin tokayotl noijkuiloua ika naui letras tlen noixmatij ken Tetragrámaton (יהוה), ika toabecedario yeskiaj YHWH. Maski xakaj kuajli kimati kenon melauak noijtouaya, melak youejkauj ika miyekej ika español kitokayotiaj Jehová. Kachtopa Biblia tlen okis ika español itoka Salmos de Juan de Valdés niman ompa noijki onotlali itoka toTajtsin. Yejuin Biblia okis kanaj ipan xiuitl 1537. a

¿Tleka xakaj kuajli kimati kenon melauak noijtouaya itoka toTajtsin ika hebreo?

 Yeuejkaui akin tlajtouayaj hebreo xkinkuiyaj vocales ijkuak tlajkuilouayaj. Kuakon, ijkuak yakaj tlaamapouaya san no yejua kintlalilijtiaya vocales. San ika, ijkuak otlan noijkuilouaj Tlajkuiloltin ika hebreo (Antiguo Testamento), sekimej judíos opeuj kineltokaj ika xkuajli katka tla yakaj kitokayotiaya toTajtsin. Ika yejon, ijkuak chikauak tlaamapouayaj niman kinextiayaj itoka toTajtsin, yejuamej kipatlayaj ika tlajtojli “toTeko” noso “toTajtsin” niman xkijtouayaj ijkon ken ijkuiliujtoya. Sakin melak miyekej noijki opeuj kineltokaj ika xkuajli katka tla kitokayotiayaj toTajtsin, ika yejon, opeuj noilkaua kenon melauak noijtouaya itoka. b

 Sekimej kinemiliaj ika itoka toTajtsin noijtouaya “Yahweh” (“Yahvé”), san ika, oksekimej xijkon kinemiliaj. Ipan tlajkuilolamamej tlen ononextijkej ipan mar Muerto uajnestiuj se tlaxelojli de Levítico ika griego, ompa ijkuiliujtok itoka toTajtsin ken “Iao”. Sekimej ixtlamatkej griegos kijtouaj ika itoka toTajtsin noijki uelis noijtos ken “Iaé”, “Iabé” noso “Iaoué”. San ika, xakaj kimati kenon melauak noijtouaya ika tlajtojli hebreo. c

Tlen sekimej kijtouaj itech itoka toTajtsin

 Tlen sekimej kijtouaj: Itoka toTajtsin xnoneki notlalis ipan Biblia pampa xakaj kuajli kimati kenon noijtouaya yeuejkaui ika hebreo.

 Tlen melauak: Ijkuak miyekej ijkon kijtouaj kentla kijtojtoskiaj ika toTajtsin kineki ika nochimej, maski san katlejua tlajtojli matlajtokan, san noijki makijtokan itoka. San ika, Biblia kijtoua ika itekipanojkauan toTajtsin akin yeuejkaui onenkej kinmijtouayaj tokayomej ika intlajtol.

 Matikitakan kenon noijtouaya itoka Josué, akin katka se israelita. Akin kachtopa opeuj kichiuaj ken Cristo akin tlajtouayaj hebreo, kanaj kijtouayaj “Yeshúa”, niman akin tlajtouayaj griego kanaj kijtouayaj “Iesous”. Ipan Biblia tikitaj ika tokayotl Josué, tlen onkatka ika hebreo, okitlalijkej ika griego. Yejuin techititia ika akin kichiuayaj ken Cristo kinmijtouayaj tokayomej ika intlajtol (Hechos 7:45; Hebreos 4:8).

 Noijki ijkon panoua ika itoka toTajtsin. Melak noneki manotlali kampa noneki yas ipan Biblia, maski xakaj kuajli kimati kenon melauak noijtouaya yeuejkaui.