Omapulo ga za kaaleshi
Oolye ya li aapolisi yotempeli yAajuda? Iilonga yawo oya li yashike?
Aalevi yamwe mboka kaaya li aayambi, oya li ye na iinakugwanithwa yilwe, ngaashi okukala aapolisi yotempeli. Oya li haya wilikwa komukwatelikomeho gwawo gwotempeli. Omunyoli gumwe Omujuda, gwedhina Philo, okwa yelitha kombinga yaashoka sha li hashi ningwa kaapolisi mboka, a ti: “Yamwe [yomAalevi] mbaka oya li aakeeleli yopomiyelo, omanga yamwe ya li haya kala [mehale lyotempeli], ano komeho yotempeli, opo ya keelele kehe ngoka inaa pitikwa a ye mo kutya nduno ote shi ningi papuko nenge owina. Yamwe oya li haye yi langele taya ningi omalufo, uusiku nomutenya.”
Etanga ndika lyaapolisi, olya li hali vulu okupulwa koshigongi shaatokoli li ya kwathele. Etanga ndika olyo owala lya li lya pitikwa kepangelo lyaRoma li kale li na iikondjitho.
Omulongwantu gwOmbiimbeli, Joachim Jeremias, okwa ti kutya “sho aapolisi ya li ya kwata po Jesus, Jesus okwe ya pula kutya oshike inaaye mu kwata po, sho a li ta longo aantu motempeli. (Mat. 26:55) Jesus ka li e na oku ya pula ngawo, ando kaya li yamwe yomaapolisi yotempeli.” Oku wete wo kutya aantu mboka ya li ya hala okukwata po Jesus oshikando shimwe monakuziwa, nayo oya li aapolisi yotempeli. (Joh. 7:32, 45, 46) Aalangeli pamwe nomukwatelikomeho gwayo, lwanima oya li ye eta aalongwa yaJesus komeho gaatokoli, notashi vulika aalangeli mboka ya li yamwe yomwaamboka ya kookololele omuyapostoli Paulus pondje yotempeli. — Iil. 4:1-3; 5:17-27; 21:27-30.