Ricito raguma gore ra 1920, vabari vangu vakajija cokwadi. Izvo zvakaitika ivona vacito vacadha. Inini ndakabahwa mukutanga ko gore ra 1939. Pondainga mujaha, itusu taigara ku Ingratera. Ndaienda kumusongano no vabari vangu perapo ndakazotaririsa pa Cikora co Mushando wo Umwari. Ndiri kuceukija zvakaitika pa hurukuro yangu yokutanga. Ndakakhwira panyezuru po kasha kuti ndikwanise kuvona vandhu vainga vecipurukira.

Kuti ndiende mu basa ro kucumaera, babangu vainditarira kadhi kuti ndikwanise kucumaera ndirona. Ndainga ndino makore masere pondakaenda pa vhaza yo kutanga kocumaera ndoga. Ndakadakajihwa maningi mune wo muzi paakaverenga kadhi rangu no kuashira bhuku raizwi “Seja Deus Verdadeiro”! Ndakagogoma kwenda kovhunja baba zvaingari zvaitika. Basa ro kucumaera no musongano zvakandiita kuti ndidakare maningi no kundibesera kuti ndiengejere cido cangu co kuda kushandira Jehovha nguva jese.

Cokwadi co Bhaibheri cakatanga kundipsasa kamare, babangu povakakwanisa kutaririsa zina ravo kuti vaashire Murindiri kuitira inini. Ndaiverenga revhista imwe nga imwe payaindoviya kamare. Kuthemba kwangu Jehovha kwakaengejeka, kondiita kuti ndipire upenyu hwangu kwaari.

Mu gore ra 1950, mbhuri yangu yakaenda ku gungano rainga no musoro waiti, Aumento da Teocracia, ku Novha Yorki. Ngo mucitatu njiku 3 ya Agosto, musoro wo njikuyo wainanga kudari: “Njiku yo Mamisionario.” Mu njiku yondhoyo, Hama Carey Barber, vakazoshanda inga umwe wo Mukhumbi Unotonga, ndivona vakaita hurukuro yo rubhabhatijo. Pavakapera kuita muvhunjo muviri kuno vanoda kubhabhatijwa kumbhiri ko hurukuru yavo, inini ndakamuka ndoti, “hina!” Ndainga no gumi na rimwe o makore asi ndaizwisisa kuti ndainga ndaita  ciro cinosisira maningi. Asi ndainga ndecithya maningi kunghwina mu kumwa ngokuti andicaikwanisa kusambira. Baamudoko wangu vakaenda na inini ku gandhwa ro kubhabhatijihwa, vondigondesa kuti zvese zvaizofamba ushoni. Ndizvona kamare zvakaitika, ngo kukasika soka jangu ajizivi no kucika mu gandhwa riya. Ndakatakuhwa ngo hama imweni ndopekejwa hama imweni yakazondibhabhatija no kundibudisa kunja. Kuvhira mu njiku iyi inosisira, Jehovha wakaenderera mberi ecirungamisa makwanja angu.

Pondakapeja kujija, ndaida kushanda inga piyona, asi porosori wangu wakandivhunja kuti ndiende kojija ku univhersidhadhi. Ndakatoridakarira zanoro, ndotoenda ku univhersidhadhi. Asi ngo kukasika, ndakazwisisa kuti andicaizoenderera mberi ndiri mu cokwadi panguya yondhoyo ndobatikana pa jijo yondaiita. Ngo kudaro, ndakabuda ku univhersidhadhi. Ndakaita mukumbiro kuna Jehovha ngo pamusoro po shwiro iyi. Ndototara karata kuna porosori wiya ndecinanga kuti ndainga ndecipejisa gore rondhoro kujija ku univhersidhadhi. Ndecithemba Jehovha, ngo kukasika ndakatanga kushanda inga piyona.

Mu mweji wa Julho wo 1957, ndakatanga kushanda mu nguva yakazara mu dhorobha ro Wellingborough. Ndakakumbira hama jo Bheteri ro Rondre kuti jitumire hama yainga yaano makore yecishanda inga piyona kuti iviye koshanda na inini. Hama Bert Vaisey vakandijijisa zviro zvakawanda maningi. Ivona vaivangisira maningi mu basa ro kucumaera. Cimwenizve, vakandibesera kuti ndive no urongwa hwaushoni kuitira basa ro kucumaera. Ungano yedu yainga no hambzaji ndhandatu kubatanijavo na hama Vaisey na inini. Kunasirira no kupa mupinguro pa musongano jese, zvaindipa mukana wo kuvangisa kuthemba kwangu Jehovha no kuvonesa pambhene rutendo hwangu.

Pa mukuvo mushomani nondabuda mukadheya ngo ndava yo kuramba kunghwina mu basa ro usoca, ndakazivana na Bharbhara, hambzaji yaishanda inga piyona anosisira. Takacadha mu gore ro 1959. Tainga no cido co kuda kwenda kuri kwese kotaizogajwa. Pakutanga, takagajwa kwenda ku Lancashire, kanjikazi ko Ingratera. Perapo, mu mweji wa Janeiro wo 1961, ndakakokwa kuti ndiende koita kursu yo mweji umwe yo Cikora co Mushando wo Umambo, ku Bheteri ro Rondre. Zvakandishamaisa ngo zvokuti, pakupeja kursu iyi, ndakagajwa kuti ndive muvonereri wo ndharaundha. Ndakapeja sumana mbiri ndecijijiswa no muvonereri umweni wo ndharaundha wainga waano makore akati kuti mu basa iri, ku dhorobha ro Birmingham. Bharbhara wakatendehwa kushanda na inini. Perapo, takaenda ku basa rotakagajwa ku dhorobha ro Lancashire no Cheshire.

Mu mweji wa Agosto wo 1962 potainga mu feriya, takaashira karata yaivha ku Bheteri. Mukatimo mainga no petisau yo kwenda kucikora co Giriyadhi. Pasure po kuita mukumbiro ngo pamusoro pazvo, inini na Bharbhara takapresheri petisau ngo kukasika toihwirija ku Bheteri inga zvakakumbihwa. No papera mweji mushanu, itusu tainga taamugwanja ro kwenda Brooklyn, Novha Yorki, kuti tikursari turma yo 38 yo Giriyadhi. Takapeja gumi ro mweji tecijija zviro zvo umwari.

 Pacikora co Giriyadhi takajijira maningi ngo pamusoro po Soko ra Mwari, sangano rake pomwe no hama no hambzaji kutenderera nyika yese. Potainga no makore anodarika 20, takajijira maningi kuvha kuvajiji vamweni vatainga navo. Ndakava no cidakajiso cokushanda njiku jese na hama Fred Rusk, umwe wo vajijisi vedu. Ciro cimwe cavaikohomejera maningi, cainga cokupa mbhangiro yakarungama, kana kuti kuva no cokwadi cokuti mbhangiro yatiri kuparo yakacijikira mu Bhaibheri. Pakati po hama jaiita hurukuro potainga tecijija, painga no hama jainga no makore akawanda no jiri mucokwadi, jakadari inga hama Nathan Knorr, Frederick Franz na Karl Klein. Takajijira maningi ngo muezaniso wo kujidodokesa wa hama Alexander Hugh Macmillan, avo vakatijijisa kuti kuitisa kudini Jehovha wakabesera vandhu vake pavaisongana no zvineso kutangira mugore ra 1914 mbhera 1919.

Potakapera kujija, hama Knorr vakavhunja inini na Bharbhara kuti tagajwa kuti tiende koshandira ku Bhurundi, ku Afrika. Takapsaka Bhuku Regore mundau inogara mabhuku ku Bheteri kuti tikwanise kuziva kuti kwainga no vacumaeri vangana pamukuvo wondhowo. Zvakatikahamaja maningi ngo zvokuti kwainga kucina no mucumaeri umwe hake ku Bhurundi! Hina, tainga tecienda kundau yainga icizivi kumbocumaehwa, ku nyika yatainga ticikazivi kamare. Taithimwa-thimwa maningi! Asi pataiita mukumbiro taijizwa takagajana.

Ku nyika iyi, zvese zvainga zvakasiyana kamare no zvataiziva, mugariro wo kunja, zvirovejeso no ndumi. Wari taidikana kujijira Cifransa. Takanesehwa maningi kuti tiwane ndau yo kugara. No papera njiku mbiri no tiri kondhoyo, hama Harry Arnott, votakajija navo ku Giriyadhi, vakativhakacira povainga vecihwirira ko vainga vecishandira ku Zambiya. Ivona vakatibesera kuti tiwane pokugara, iyo yakazova nyumba yokutanga yo mamisiyonario. Ngo kukasika, itusu takatanga kuteverehwa ngo utongi, iwona wainga ucikazivi ciri cese ngo pamusoro po Zvapupu zva Jehovha. Potainga tecitanga kudakajihwa ngo basa redu, utongi hwakativhunja kuti aticaitendehwa kugara mu nyika iyi, ngokuti basa redu rainga ricikazivi kutendehwa zvo pa mutemo. Zvinosuruvarisa ngo zvokuti, taidikana kubuda mu nyika iyi no kurovejana no nyika imweni, vhaza iyi yainga nyika yo Uganda.

Takathimwa-thimwa maningi pataida kwenda Uganda, ngokuti tainga ticina maphaso aititendera, asi takathemba Jehovha. Hama imweni yaishandira kunodiwa maningi vacumaeri ku Uganda, yakasanangurira  mugariro wedu ku mutungamiriri wo maporisia anovonerera kupinda ko vandhu no kubuda kwavo mu nyika. Mutungamiriri uwu, wakananga kuti taizogara mu nyikeyo ko mweji jakati kuti mbhera tokwanisa kunasirira maphaso aizotitendera kugaremo. Zvakaitikari zvakakhombija kamare kuti Jehovha wainga ecitibesera.

Mugariro wo nyika iyi wainga wakasiyana kamare no wo taingaya nawo ku Bhurundi. Basa ro kucumaera masoko akanaka rainga ratotanga pa mukuvo wondhowo, ngokuti kondhoyo kwainga kwaano Zvapupu zvinokwana kuita 28. Mu ndima iyi, takawana vandhu vakawanda vaibhuya Cingezi. Ngo kukasika takazwisisa kuti, kudari tecida kubesera vandhu vaidakarira cokwadi, taidikana kujija ndumi jakawanda maningi jaibhuiwa mu nyikemo. Takatanga kucumaera ku ndharaundha yo Kampala, kwaibhuiwa ndumi yaizwi Luganda. Ngo kudaro, takabatikana maningi ngo kujijira ndumi yondhoyo. Zvakatora makore akawanda kuti tinase kubhuya ndumi iyi, asi zvakatibesera kuti tibudirire mu basa ro kucumaera. Takatanga kuzwisisa ushoni zvaida vajiji vedu vo Bhaibheri kuti vaenderere mberi ku divi ro umwari. Inga muviyo ivona vaitokwanisa kutivhunjavo zvovaizwa kamare ngo pamusoro po zviro zvavaijija.

Taidakara maningi ngo kubesera vandhu kujija cokwadi. Cimwenizve, takadakara maningi potakavhunjwa kuti tishande inga vavonereri vo ndharaundha mu nyikeyo. Tecitungamirihwa ngo Bheteri ro Keniya, takakhwira karu yo kutanga, tecienda kopsaka ndau inoda maningi mapiyona anosisira. Pa vhaza jakawanda tainasa kuashihwa kamare ngo vandhu vainga vacikazivi kumbovonana no Zvapupu. Ivona vaiita kuti tiijizwe ushoni kamare no kutinasirira zvokuha.

Kuvha Kampala takakhwira karu imweni. Takafamba njiku mbiri kuti tigume ku dhorobha ro Mombasa ku Keniya. Perapo takakhwira piketi kuti tiende Seychelles, ku cirundu co Oseano Indiko. Pakufamba ko nguva, kutangira mu gore ra 1965 mbhera 1972, Bharbhara wakabatana na inini mu basa ro kuvhakacira dhorobha ro Seychelles. Pakutanga, kwainga kuno vacumaeri vaviri basi, pakufamba ko nguva kwakava no grupo. Perapo, kwakatova no ungano kamare. Ndakakhwira karu imweni kuti ndiende kovhakacira hama jo Eritreia, Etiyopiya no Sudhau.

Mugariro wo zvomatongehwe o nyika wakacinja ku Uganda apo cikwata co masoca pocakatanga kutonga. Makore akazotevera ainga akashatisisa maningi. Iwona akandijijisa kuti zvaushoni maningi kuzwira ndhungamiro yo Bhaibheri yo kuti “ipanyi Sézare bza Sézare.” (Marco 12:17) Wakaguma mukuvo wo kuti vandhu vese vaivha nyika jimweni, vaidikana kwenda kotaririsa ku maporisia, ainga phedo no pavaigararo. Ngo kukasika itusu takazwira. No papera njiku shomani, potainga tecienda Kampala, mutungamiriri wo maporisia o cifeshe-fishe wakatiimisa. Cifuva cedu cakamuka kubharuka! Ivona vakatipumbha kuti tainga vafei. Ngo kudaro, vakatitora kwenda ku cine ro maporisia kotakazokwanisa kusanangura kuti tainga vandhu vaiita basa ra Mwari. Takavavhunjazve kuti itusu tainga takataririsa ku maporisia, asi ivona vakaramba kutipurukira. Takasungwa, totohwa kwenda ku cine ro maporisia riri phedo no nyumba yo mamisionario. Takadakara maningi potakavona mwanarume wakatitaririsaya, ngo kukasika iyena wakatiziva, wovhunja mungwariri kuti atisujunure!

Mu njiku jiya, taisongana no mugariro jakadari masoca povaifunga citaka, maningi-ningi potaiimiswa ngo masoca ainga akadhakwa. Nguva jese,  taiita mukumbiro, potaipera kuita, taijizwa kamare takagajana potaitendehwa kudarika. Zvinosuruvarisa ngo zvokuti, mu gore ro 1973 mamisionario ese ainga Uganda akavhunjwa kuti aidikana kubuda mu nyikemo.

Pa vhaza iyi takadikana kucinja toenda Kosta dhu Marfim, kumavirira ko Afrika. Takasonganazve no cinjo jakasiyana-siyana, jakadari inga: Kujijira zvirovejeso zvipsa, takadikanazve kugara mukuvo wese tecibhuya Cifransa no kujijira kugara pamwepo no mamisionario amweni aivha ku nyika jakasiyana-siyana. Hina, pa vhaza iyi takakwanisa kuvonazve kuti Jehovha wainga ecititungamirira, ngo kuita kuti vandhu vano mwoyo wakanaka vadakarire masoko akanaka. Takakwanisa kuvona kamare kuti kuthemba Jehovha kwakarungamisa makwanja edu.

Zvinosuruvarisa ngo zvokuti, Bharbhara wakabatwa ngo ndhenda yo Kanseri. Pikija takaita hwendo hwakawanda kwenda ku nyika jimweni kuti araphwe, mu gore ro 1983 takakwanisa kuvona kuti taidikana kusiya kushandira ku Afrika. Izvo zvakatisuruvarisa maningi!

Ndhenda yo kanseri ya Bharbhara yakaenderera mberi patainga tecishandira ku Bheteri ro Rondre. Pakufamba ko nguva, wakazotamika. Mbhuri yo Bheteri yakandibesera maningi. Varovorani vamweni vakandibesera maningi kuti ndirovejane no mugariro mupsa no kwenderera mberi ndecithemba Jehovha. Perapo, ndakazozivana no hambzaji imweni yaiviya kobesera ku Bheteri. Cimwenizve, yainga yaano makore akawanda yecishanda inga piona anosisira. Iyona yaikhombija kuti yaida maningi Jehovha. Takacadha mu gore 1989, perapo takashanda tese ku Bheteri ro Rondre.

Kuvhira mu gore ra 1995 mbhera 2018, ndakava no cidakajiso co kushanda inga muimiriri wo cine ro pasi pese (waidanijwa kuti muvonereri wo zona), takaenda ku nyika jinokhwedera kuita 60 jakasiyanasiyana. Mu nyika imwe nga imwe, ndakakwanisa kuvona kamare kuti Jehovha anokomborera vashandiri vake, azvinenyi ngowapi mugariro wavo.

Mu gore ro 2017 takaendazve kovhakacira Afrika. Ndakadakajihwa maningi ngo kwenda na Ann pa vhaza yo kutanga ku Bhurundi. Zvakatidakajisa maningi kuvona kuti vandhu vakawanda vakajija cokwadi. Mu citaka co takafamba potainga tecicumaera muzi ngo muzi mu gore ro 1964, wari maano Bheteri rakaseja maningi raivonerera basa raiithwa ngo vacumaeri vanokwana kuita 15.500.

Mudakaro wedu wakaengejeka maningi potakakokwa kuti tiite hwendo mu gore ro 2018. Vhaza ino taidikana kwenda ku Kosta do Marfim. Taidikana kugumira ku dhorobha ro Abidjan. Zvaidari inga kwenda kanyi kamare. Potakabata rista ino numero jo foni jo hama jinoshandira pa Bheteri, takakwanisa kuvona kuti pa musuvo unotevera painga na hama Sossou. Ndakaceukija kuti iyona yainga yakashanda inga muvonereri wo ndharaundha pondainga ku dhorobha ro Abidjan. Asi ndainga ndecisvejeka. Wainga mwana wa hama Sossou.

Jehovha nguva jese anokwanirisa cigondiso cake. Pikija no zvineso zvakasiyana-siyana, ndakajijira kuti patinothemba Jehovha, iyena anozorungamisa makwanja edu. Wari tinoda kwenderera mberi tecifamba mu gwanja iri ricina magumo, mbhera kuwana upenyu mu nyika imbza.—Mazwi Akangwara 4:18.