Yeqa uye kokuphakathi

KWAZENZAKALELA YINI?

Inyoni Okuthiwa yi-Gannet Edayivela Emanzini

Inyoni Okuthiwa yi-Gannet Edayivela Emanzini

 Ama-gannet zinyoni zolwandle ezinkulu ezidayivela elwandle ngesiqubu esingaba ngamakhilomitha angu-190 ngehola elilodwa. Inyoni lezi zitshaya amanzi ngamandla aphinda ka-20 amandla adonsela izinto phansi (force of gravity). Kuyini okwenza inyoni lezi zidayivele emanzini ngesiqubu esikhulu kangaka kodwa zingalimali lanxa lokhu zikwenza izikhathi ezinengi?

 Cabanga ngalokhu: Nxa inyoni okuthiwa yi-gannet idayivela emanzini iyelula impiko zayo ziye emuva komzimba wayo, ibe angathi ngumtshoko. Iyenelisa ukuvikela amehlo ayo lokukhukhumalisa intamo lesifuba sayo ukuze ingalimali nxa isitshaya amanzi.

 Nxa isitshaya amanzi, iyacitshijisa umlomo lentamo ukuze inganyeli intamo. Nxa ingena nje emanzini kulotshintsho olwenzakalayo emehlweni ayo ukuze yenelise ukubona nxa isiphakathi kwamanzi.

 I-gannet ingena itshone okwebanga elinganani emanzini? Ingatshona okwamamitha angaba ngu-11, kodwa nxa ingantsheza ngempiko langenyawo zayo ezinjengezedada ingatshona okudlula lapho. Ezinye inyoni lezi ziyake zibonakale zitshone elwandle ngamamitha edlula angu-25. Nxa inyoni le isifuna ukubuyela phezulu, ayisebenzisi amandla ayo kodwa amanzi ayayiphakamisa ize iyefika phezulu, ibisiqalisa ukuphapha futhi.

 Bukela ama-gannet edayivela emanzini

 Abezesayensi benze imitshina enjengenyoni lezi ukuze isebenze ukudinga lokuhlenga abantu abagalule emanzini. Babekhangelele ukuthi imitshina le yenelise ukuphapha, ibisidayivela emanzini, iphinde iphume iphaphe futhi. Kodwa kwathi kuhlolwa ukuthi imitshina le ingakwenza yini lokhu, omunye wakhona wephuka kanengi ngenxa yesiqubu owawutshaya ngaso amanzi. Abezesayensi baphetha ngokuthi imitshina le yayingeke yenelise ukudayivela emanzini njengama-gannet.

 Ubona njani? Indlela ama-gannet adayivela ngayo emanzini yazenzakalela yini kumbe yadalwa?