UDami wafelwa nguyise eleminyaka engu-6 kuphela. Wabulawa ngumkhuhlane ohlasela imithambo yegazi. UDerrick yena wayeleminyaka engu-9 ngesikhathi uyise ebulawa ngumkhuhlane wenhliziyo. UJeannie wafelwa ngunina eleminyaka engu-7. Wabulawa yimvukuzane yesibeletho. *

Abantwana laba bafelwa ngabantu ababathandayo besesebancane kakhulu. Okwabehlelayo kwake kwenzakala yini lakuwe? Isihloko lesi sizakududuza nxa wake waba sesimeni esinjalo. * Ake sikhulume ngokunye okumayelana lokudabuka nxa ufelwe.

Sikhala ngezindlela ezitshiyeneyo. Indlela otshengisa ngayo ukudabuka nxa ufelwe ingatshiyana leyabanye. Ibhuku elithi Helping Teens Cope With Death lithi: “Akulamthetho otshoyo ukuthi umuntu kumele akhale loba adabuke njani nxa efelwe.” Akumelanga ufihle ukuthi udabukile ngenxa yezizatho ezilandelayo:

Kungakulimaza. UJeannie okukhulunywe ngaye ekuqaliseni uthi: “Ngangifihla ukuthi ngidabukile ngenxa yokuthi ngangifuna ukududuza umnawami. Lanamuhla nxa kungaba lento engizwisa ubuhlungu angitshengiseli ukuthi ngidabukile lanxa lokhu kungilimaza.”

Ibhuku elithi The Grieving Teen lithi: “Awusoze ukufihle mtshokotsho ukuthi udabukile. Uzathi ulibele uzitshela ukuthi ususizwa ngcono uqalise ukukhathazeka kakhulu kumbe ugule.” Nxa usenza angani konke kuhamba kuhle wena ngapha udabukile ungacina usunatha kakhulu utshwala kumbe ususebenzisa izidakamizwa ukuze uthobe ubuhlungu.

Kungenza uzisole kumbe usole abanye. Abanye bacina bezondela umufi ngoba besithi “ubatshiyile.” Abanye basola uNkulunkulu besithi bekungamelanga avumele ukufa komuntu lo. Abantu abanengi abadabukileyo bayazisola kakhulu ngezinto abazenzayo labazitshela umufi esaphila ngoba bengasatholanga ithuba lokulungisa indaba zabo.

Umuntu odabukileyo uyabe ephakathi kobunzima sibili. Manje nxa udabukile kuyini ongakwenza ukuze ubengcono njalo uqhubeke ngempilo?

Tshela omunye indlela ozizwa ngayo. Kwesinye isikhathi kuyabe kusithi ube ngunkomo idla yodwa nxa ufelwe. Kodwa ungatshela isihlobo kumbe umngane ungazizwa ngcono.—Isimiso seBhayibhili: IZaga 18:24.

Bhala phansi. Bhala okuthile ngomufi. Ngokwesibonelo ungabhala okuhle okukhumbulayo ngomzali wakho. Kanti njalo ungabhala ngobuntu bakhe owawubuthanda. Yibuphi ubuntu bakhe ofuna ukubulingisela empilweni yakho?

Mhlawumbe uhlala ukhathazwa ngamazwi abuhlungu owawatshela umzali engakafi. Bhala phansi indlela ozwa ngayo lokuthi kungani usizwa njalo. Ngokwesibonelo ungabhala ukuthi, “Ngizizwa ngilecala ngoba ngaxabana lobaba engakafi.”

Ngemva kwalokho, khangela ukuthi izizathu zakho zilesisindo yini. Ibhuku elithi The Grieving Teen liphinda lithi, “Akumelanga uzethese icala ngoba wawungazi ukuthi uzaswela ithuba lokuxolisa. Akulangqondo ukulindela ukuthi umuntu uzahlala ethola ithuba lokuxolisa kukho konke akukhulumayo lakwenzayo.”—Isimiso seBhayibhili: UJobe 10:1.

Ungazikhalali. Dlana ukudla okwakha umzimba, uhlale uselula umzimba (exercise) njalo ube lesikhathi esaneleyo sokuphumula. Kulokuthi uhle wekele ukudla nxa inhliziyo yakho imnyama, dlana ukudla okwakha umzimba lanxa kukuncane. Qhubeka usenza lokhu inhliziyo yakho ize ibe mhlophe. Ungadli ukudla okungaqedakaliyo loba ucine usunatha utshwala ngoba lokhu kungakulimaza.

Thandaza. IBhayibhili lithi: “Yethula iziswelo zakho kuJehova yena uzakusekela.” (IHubo 55:22) Ukuthandaza akusiyonto ongayenza ukuze uzizwe ngcono kuphela kodwa yikukhuluma loNkulunkulu “osiduduzayo kuzo zonke izinhlupheko zethu.”—2 KwabaseKhorinte 1:3, 4.

UNkulunkulu usebenzisa leLizwi lakhe ukuze aduduze abafelweyo. IBhayibhili lizakufundisa ngesimo sabantu abafileyo langethemba lokuvuswa kwabo. *—Isimiso seBhayibhili: IHubo 94:19.