1. ¿Tlake mosentlalijtok kichiuas toTeotsij ipan Tlaltipaktli?

TOTEOTSIJ mosentlalijtok kichiuas tlen tlauel kuali ipan Tlaltipaktli. Kineki nochi ma yolpakikaj uan kuali ma itstokaj. Biblia kiijtoua “toTeko [Jehová] kitojki se xochimili tlen itoka Edén” uan “kichijki ma moskalti [...] kuatinij tlen yejyektsitsij nesiyaya uan [...] tlen temakaj kuatlajkayotl para kikuasej”. Teipa kema kinchijki Adán uan Eva, kinkajki nopaya uan kiniljuik: “Xikinpiakaj miak inmokoneuaj para inijuantij itstosej kampa ueli ipan nochi Tlaltipaktli para ma tlanauatikaj” (Génesis 1:28; 2:8, 9, 15). Uajka toTeotsij kinekiyaya ma kinpiakaj ininkoneuaj, ma kichiuakaj nochi Tlaltipaktli se xochimili uan ma kinmokuitlauikaj tlapialmej.

2. 1) ¿Kenke uelis timotemachisej toTeotsij nelnelia kichiuas tlen mosentlalijtok? 2) ¿Ajkia inijuantij kiijtoua Biblia itstosej nochipa?

² ¿Timoiljuia asis nopa tonali kema nelnelia nochi itstosej ipan Xochimili tlen Jehová kichiuas? ToTeotsij techiljuia: “Keja nopa panos, uan melauak keja nopa elis” (Isaías 46:9-11; 55:11). Uajka toTeotsij temachtli kichiuas nochi tlen mosentlalijtok. Ya kiijtoua Tlaltipaktli “axkichijchijki para eltos kaktok”, kichijki “para ipan  ma itstokaj tlakamej [o maseualmej]” (Isaías 45:18). ¿Ajkia inijuantij kinekiyaya ma itstokaj ipan Tlaltipaktli? ¿Keski tonali kinekiyaya ma itstokaj? Biblia technankilia: “Tlen itstokej xitlauakej iixpa toTeko moaxkatisej nopa tlali tlen yajaya kinmakas, uan nepa itstosej para nochipa” (Salmo 37:29; Apocalipsis [Revelación] 21:3, 4).

3. ¿Tlake tlamantli tlen tlauel amo kuali tikitaj panotok, uan tlake ueliskia timotlajtlanisej?

³ Tlen toTeotsij mosentlalijtok kichiuas ayamo moaxitia. Maseualmej kipiaj kokolistli, mikij, kemantika moteuiaj uan momiktiaj. Amo mochijki tlen toTeotsij kinekiyaya. Jehová amo kinekiyaya ma pano tlen nama tikitaj. Uajka, ¿kenke panok ni? ¿Kenke amo moaxitijtok tlen toTeotsij mosentlalijtok? Tlaj tijnekij tijmatisej, amo moneki tijtemosej ipan amochtli kampa kiijtoua tlen uejkajkia panok, pampa nopa kuesoli pejki ne iluikak.

4, 5. 1) ¿Ajkia kitekiuik nopa kouatl kema kinojnotski Eva? 2) ¿Kenijkatsa se akajya katli amo tleno tekuilia ueliskia mochiuas se tlachtejketl?

⁴ Ipan Génesis techiljuia kenijkatsa mochijki se toTeotsij ikualankaitaka ipan Xochimili Edén. Maske kitokaxtiaj “kouatl”, amo sanse kej sekinok kouamej. Ipan Apocalipsis kiijtoua “itoka Axkualtlakatl [...] tlen kinkajkayaua nochi tlakamej tlen itstokej kampa ueli ipan Tlaltipaktli”. Nojkia kitokaxtiaj “kouatl tlen uejkajkia” (Génesis 3:1; Apocalipsis 12:9). Ya se iluikaejketl, kipia chikaualistli, amo nesi uan kitekiuik se kouatl kema kinojnotski Eva. Kichijki kejuak ma nesi kamanaltiyaya nopa kouatl. Ni iluikaejketl nojkia itstoya kema toTeotsij kikualchijchijki Tlaltipaktli kampa itstoskiaj maseualmej (Job 38:4, 7).

 ⁵ Tijmatij nochi tlen Jehová kichiua tlauel kuali. Uajka, ¿ajkia kichijki ma itsto nopa “Diablo” uan “Satanás”? Nopa toTeotsij iiluikaejka tlen kipia miak chikaualistli, iselti mokuepki Diablo. ¿Kenijkatsa panok ni? Nojkia kej kema se akajya amo tleno tekuilia uan teipa mochiua tlachtejketl. Achtoui uelis moiljuis kichiuas tlen amo kuali, uan tlaj san kiilnamiktos nopa, tlauel kinekis kichiuas. Uajka tlaj ipan se tonali ueliskia kichiuas, ya nopa kichiuaskia (xijpoua Santiago 1:13-15).

6. ¿Kenijkatsa se toTeotsij iiluikaejka tlen kipia miak chikaualistli mochijki Satanás uan Diablo?

⁶ Ya nopa kipanok Satanás. Uelis kikajki kema Jehová kiniljuik Adán uan Eva ma kinpiakaj ininkoneuaj uan ma momiakilikaj ipan nochi Tlaltipaktli (Génesis 1:27, 28). Uelis moiljuik: “¡Nochi ni maseualmej ueliskiaj nechueyichiuasej na uan amo toTeotsij!”. Tlauel kinejki ma pano nopa, yeka teipa kikajkayajki Eva kema kiistlakauik toTeotsij (xijpoua Génesis 3:1-5). Kej nopa, mochijki “Diablo” tlen kiijtosneki “teistlakauijketl”. Nojkia mochijki “Satanás”, ni kiijtosneki “tlaijixnamijketl”.

7. 1) ¿Kenke mijkej Adán uan Eva? 2) ¿Kenke nochi tiueuejtiaj uan timikij?

⁷ Kema Satanás kinkajkayajki Adán uan Eva kichijki ayokmo ma kineltokakaj toTeotsij (Génesis 2:17; 3:6). Yeka mijkej kej toTeotsij kiniljuijtoya (Génesis 3:17-19). Kema Adán tlaixpanok mochijki tlajtlakole, yeka nochi ikoneuaj nojkia tlajtlakolejkej (xijpoua Romanos 5:12). Ueliskia tikijtosej panok kej kema uetsi uan tlapani se kentsi nopa tepostli tlen ika tlaxkalchiuaj. ¿Kenijkatsa kisaskia tlaxkali tlaj nojua kitekiuiskiaj? Amo kuajkuali kisaskia. Ika maseualmej nojkia kej nopa pano, pampa ika nopa tlajtlakoli tlen kichijki Adán, nochi tojuantij titlakatij titlajtlakolejkej. Yeka tiueuejtiaj uan timikij (Romanos 3:23).

8, 9. 1) ¿Kenijkatsa Satanás kiistlakauik Jehová? 2) ¿Kenke toTeotsij amo kintsontlamiltik nimantsi nopa tlaijixnamikinij?

 ⁸ Kema Satanás kichijki Adán uan Eva ma kiixpanokaj toTeotsij, mochijki katli kinyakana tlaijixnamikinij. Kiijixnamijki Jehová kema kiijtok amo kuali tlanauatia.  Kejuak kiijtok: “Ya amo kuali tlanauatijketl pampa kinkajkayaua itekipanojkauaj uan amo kinkaua ma moyolpakiltikaj. Maseualmej uelis monauatisej ininselti, inijuantij uelis kitlapejpenisej tlen kuali o amo kuali. Tlaj na nechneltokasej kena kuali itstosej”. ¿Tlake kichijtoskia toTeotsij kema Satanás kiistlakauik? Sekij moiljuiaj kinamikiyaya kinmiktijtoskia nopa tlaijixnamikinij. Tlaj Jehová kinmiktijtoskia, ¿kinextijtoskia san istlakatiyaya Satanás? ¿Kinextijtoskia Jehová ya nelia kuali tlanauatia?

⁹ Jehová tlauel kuali tetlajtolsenkaua. Yeka amo nimantsi kintsontlamiltik nopa tlaijixnamikinij. Kiijtok monekiyaya kikauas ma pano tonali uan kej nopa kinextiskia Satanás san istlakatiyaya. Uajka Jehová kinkajki maseualmej ma monauatikaj ininselti se keski tonali kampa Satanás tekichijtok. Ipan tlamachtili 11 tlen ni amochtli moixtoma kenke kej nopa kichijki uan kenke kikajtok ma pano miak tonali. Ximoiljui ni tlamantli: ¿kinamikiyaya Adán uan Eva ma kineltokakaj Satanás tlaj ya amo kema kinpaleuijtoya? ¿Kinamikiyaya moiljuiskiaj Jehová katli kinmakatoya nochi, eliyaya se istlakatiketl? ¿Tlake tijchijtoskia ta?

10. ¿Kenijkatsa ueliskia tijchiuas tlen Jehová kineki uan tijnextis amo nelia tlen Satanás kiijtok?

¹⁰ Moneki ma timoyoliljuikaj ipan ni tlajtlanili, pampa nama nojkia moneki ma tijnextikaj ajkia tijneltokaj. Ta uelis tijchiuas tlen Jehová kineki uan kej nopa tijnextis amo nelia tlen Satanás kiijtok. Uelis tikitas toTeotsij kej motlanauatijka uan kiampa uelis tijnextis Diablo san se istlakatiketl (Salmo 73:28; xijpoua Proverbios 27:11). Maske ipan Tlaltipaktli itstokej tlauel miakej, san se keskij kichiuaj nopa. Yeka ma timotlajtlanikaj ni: ¿Nelnelia techmachtia ipan Biblia Satanás tlanauatia ipan Tlaltipaktli?

11, 12. 1) ¿Kenijkatsa kinextik Satanás yaya tlanauatia ipan Tlaltipaktli kema kiyejyekok Jesús? 2) ¿Tlake sekinok tlamantli nojkia kinextia Satanás tlanauatia ipan Tlaltipaktli?

¹¹ Jesús kimajtoya Satanás tlanauatia ipan Tlaltipaktli. Se tonali Diablo kinextilik “nochi tlanauatianij ipan nochi tlaltinij ipan Tlaltipaktli uan nochi ininricojyo”, uan kiiljuik: “Nochi ya ni nimitsmakas intla timotlankuaketsas uan tinechueyichiuas” (Mateo 4:8, 9; Lucas 4:5, 6). Tlaj Satanás amo kinauatiskia nochi, ¿kiyejyekojtoskia Jesús ika ni? Jesús amo kema kiijtok tlaj amo eliyaya Diablo iaxka. Ya kiijtojtoskia tlaj toTeotsij ikualankaitaka amo kinauatiyaya nochi.

¹² Jehová katli kipia nochi Chikaualistli kichijki nopa ueyi iluikaktli uan Tlaltipaktli (Apocalipsis 4:11). Maske ipan Biblia amo kiijtoua tlaj toTeotsij uan Jesucristo kinauatiaj Tlaltipaktli, Jesús kena kiijtok nopa Diablo “tlanauatia ipan ni Tlaltipaktli” (Juan 12:31; 14:30; 16:11). Uan apóstol Juan kiijkuilok tlen ni tlaijixnamijketl: “Nochi sekinok tlakamej kampa ueli ipan Tlaltipaktli mokauaj ipan ichikaualis Axkualtlakatl” (1 Juan 5:19).

13. ¿Kenke moneki ma onka se yankuik Tlaltipaktli?

¹³ Sejse xiuitl mochijtia tlen tlauel amo kuali ipan Tlaltipaktli. Miakej soldados tlateuiaj, katli itstokej ipan política amo kichiuaj tlen xitlauak, ipan religiones tekajkayauaj uan miakej tlemach techiuiliaj. Nochi ni tlen amo kuali amo aka uelis kitlamiltis. Biblia kiijtoua toTeotsij nechka kitlamiltis ni ipan nopa ueyi tlauilankayotl tlen itoka Armagedón, uan teipa onkas se yankuik Tlaltipaktli (Apocalipsis 16:14-16).

14. ¿Ajkia kitekitlalik toTeotsij ipan iTlanauatijkayo ne iluikak, uan kenijkatsa kiijtojtoyaj panoskia nopa?

 ¹⁴ Jehová kitekitlalik Jesucristo ipan iTlanauatijkayo ne iluikak. Uejkajkia Biblia kiijtok: “Tlakajtok se pilokichpiltsi para tojuantij. ToTeko techmakatok se konetl. Yajaya kipias nochi tekiuejkayotl para tlanauatis. Uan kitokaxtisej [...] Tlanauatijketl tlen temaka Tlaseuilistli. Itlanauatilis moskaltijtias hasta asis kampa ueli. Uan kampa yajaya tlanauatis onkas tlaseuilistli tlen axkema tlamis” (Isaías 9:6, 7). Jesús kiniljuik itokilijkauaj kema momaijtoskiaj ma kitlajtlanikaj toTeotsij ma tekichiua. Kiijtok: “Xiuala, xitlanauatiki nikaj. Ma kichiuakaj mopakilis nochi ipan ni Tlaltipaktli keja mochijtok nepa iluikak” (Mateo 6:10). Teipa tikitasej kenijkatsa toTeotsij iTlanauatijkayo nechka kintsontlamiltis nochi tlanauatianij uan kintekipatlas (xijpoua Daniel 2:44). Uan teipa kichiuas Tlaltipaktli se xochimili.

15. ¿Tlake kiijtosneki nopa “Tlaltipaktli yankuik”?

¹⁵ Biblia techiljuia temachtli onkas “yankuik iluikaktli uan Tlaltipaktli yankuik tlen toTeko techtenkauilijtok kampa nochi kichiuasej san tlen xitlauak” (2 Pedro 3:13; Isaías 65:17). Kemantika kema Biblia kiijtoua “Tlaltipaktli”, nojkia kiijtosneki nochi maseualmej (Génesis 11:1). Uajka nopa “Tlaltipaktli yankuik”, kiijtosneki maseualmej katli kichiuaj tlen kipaktia toTeotsij.

16. ¿Tlake kinmakas toTeotsij katli kichiuaj tlen ya kipaktia, uan tlake moneki ma tijchiuakaj tlaj tijnekij tijselisej?

¹⁶ Jesús kiijtok kema mochiuas nopa yankuik Tlaltipaktli, toTeotsij kichiuas maseualmej ma ‘itstokaj nochipa’ (Marcos 10:30). Xikontemo ipan moBiblia Juan 3:16 uan 17:3, uan xikita tlake kiijtok Jesús moneki tijchiuasej  tlaj tijnekij tiitstosej nochipa. Nama ma tikitakaj ipan Biblia kenijkatsa kinteochiuasej katli itstosej nochipa ipan Xochimili.

17, 18. ¿Kenke uelis timotemachisej ipan nochi Tlaltipaktli nelnelia onkas tlayolseuilistli uan kuali tiitstosej?

¹⁷ Ayokmo onkas tlen amo kuali, uejueyi tlauilankayotl, tlasisinijkayotl yon katli kiixpanoj tlanauatili. “Ayok uejkauas noja itstosej axkuajkualmej [...]. Pero tlakamej tlen moiknonekij iixpa toTeko itstosej ipan nopa kuali tlali.” (Salmo 37:10, 11.) Onkas tlaseuilistli, pampa toTeotsij “kiketsa nochi tlateuijkayotl hasta kampa ontlantok nochi Tlaltipaktli” (Salmo 46:9; Isaías 2:4). Nopaya ‘itstosej xitlauakej’ uan onkas “miak tlaseuilistli hasta itlamia tonali”, ni kiijtosneki amo kema tlamis (Salmo 72:7).

¹⁸ Jehová itekipanojkauaj kuali itstosej. Uejkajkia, kema israeleuanij kineltokayayaj toTeotsij kuali itstoyaj (Levítico 25:18, 19). ¡Tlauel tiyolpakisej kema kuali tiitstosej ipan Xochimili! (Xijpoua Isaías 32:18; Miqueas 4:4.)

19. ¿Kenke tijmatij toTeotsij temachtli kichiuas ma onka miak tlakualistli ipan yankuik Tlaltipaktli?

¹⁹ Nochipa onkas tlakualistli. Ipan Salmo kiijtoua: “Onkas miak trigo ipan nochi nopa tlali, uan hasta nopa kuatinij tlen onka ipan tepetinij [...] temakasej inintlajka” (Salmo 72:16). Jehová kinteochiuas katli amo kikauaj, uan ‘tlali temakas miak pixkistli’ (Salmo 67:6).

20. ¿Kenke uelis timotemachijtosej nochi Tlaltipaktli mochiuas se xochimili?

²⁰ Nochi Tlaltipaktli mochiuas se xochimili. Kampa tlasosolojtokej onkas yejyektsitsij kali uan nopaya moxochitokisej (xijpoua Isaías 65:21-24; Apocalipsis 11:18). Ika yolik kampa ueli mopatlatias Tlaltipaktli, tlauel tlayejyektsi mochiuas uan onkas miak tlakualistli kej eltoya ipan Xochimili Edén. ToTeotsij nochipa ‘kinteochiuas nochi tlen yoltokej, pampa kinmakas tlen kikuasej uan tlen kiisej’ (Salmo 145:16).

21. ¿Kenke maseualmej ayokmo kinimakasisej tlapialmej?

 ²¹ Amo aka kinimakasis tlapialmej. Kuatitlatlapialmej uan tlen tikiniskaltiaj kalijtik sansejko tlakuasej. Yon se pilokichpiltsi amo kinimakasis tlapialmej tlen nama ueliskia techmiktiskiaj (xijpoua Isaías 11:6-9; 65:25).

22. ¿Tlake panos ika kokolistli?

²² Tlamis kokolistli. Kema Jesús tekichiuas ipan toTeotsij iTlanauatijkayo ne iluikak, kinchikauas nochi maseualmej (Mateo 9:35; Marcos 1:40-42; Juan 5:5-9). “Tlen itstokej nopano ayok kiijtosej para mokokouaj.” (Isaías 33:24; 35:5, 6.)

23. ¿Kenke tlauel tiyolpakisej kema nochi moyolkuisej?

²³ Tochampoyouaj katli miktokej moyolkuisej uan uelis itstosej nochipa. Nochi katli miktokej uan tlen toTeotsij kinilnamiktok moyolkuisej. Nelnelia, ‘toTeko kinyolitis tlakamej tlen ya miktokej, tlen kuajkualmej uan tlen axkuajkualmej’ (Hechos 24:15; xijpoua Juan 5:28 uan 29).

24. ¿Mitspaktiskia tiitstos ipan Tlaltipaktli kema ya mochijtos se Xochimili?

²⁴ Katli kinekij kuali kiixmatisej Jehová tlen Techchijki, uan kitlapejpenisej kitekipanosej, tlauel kuali itstosej. Nojkia tlauel moneki nojua ma timomachtikaj tlen Jesucristo, pampa ika tlen ya kichijki uelis tijselisej nochi ni tlateochiualistli.