വിവരങ്ങള്‍ കാണിക്കുക

ഉള്ളടക്കം കാണിക്കുക

അനുകൂലനക്ഷമതയുള്ള രോഗാണുക്കൾ—അവ തിരിച്ചടിക്കുന്ന വിധം

അനുകൂലനക്ഷമതയുള്ള രോഗാണുക്കൾ—അവ തിരിച്ചടിക്കുന്ന വിധം

അനുകൂ​ല​ന​ക്ഷ​മ​ത​യുള്ള രോഗാ​ണു​ക്കൾ—അവ തിരി​ച്ച​ടി​ക്കുന്ന വിധം

വൈറ​സു​ക​ളും ബാക്ടീ​രി​യ​ങ്ങ​ളും പ്രോ​ട്ടോ​സോ​വ​നു​ക​ളും ഫംഗസു​ക​ളും മറ്റ്‌ സൂക്ഷ്‌മാ​ണു​ജീ​വി​ക​ളും ഭൂമി​യിൽ ജീവൻ ഉത്ഭവി​ച്ച​പ്പോൾ മുതൽ ഇവിടെ ഉണ്ടായി​രു​ന്ന​താ​യി കാണുന്നു. സകല ജീവി​ക​ളി​ലും വെച്ച്‌ ഏറ്റവും ലഘുവായ ഘടനയുള്ള ഈ സൂക്ഷ്‌മാ​ണു​ക്ക​ളു​ടെ വിസ്‌മ​യ​ക​ര​മായ അനുകൂ​ല​ന​ക്ഷമത അല്ലെങ്കിൽ പൊരു​ത്ത​പ്പെടൽ പ്രാപ്‌തി, മറ്റൊരു ജീവി​ക്കും അതിജീ​വി​ക്കാ​നാ​കാത്ത ചുറ്റു​പാ​ടു​ക​ളിൽ കഴിഞ്ഞു​കൂ​ടാൻ അവയെ പ്രാപ്‌ത​മാ​ക്കി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. സമു​ദ്ര​ത്തി​ന്റെ അടിത്ത​ട്ടി​ലെ, തിളച്ച വെള്ളവും ധാതു​ക്ക​ളും പുറ​ത്തേക്കു തുപ്പുന്ന ഉഷ്‌ണജല ഉറവു​ക​ളി​ലും ആർട്ടി​ക്കി​ലെ തണുത്തു​റഞ്ഞ വെള്ളത്തി​ലും അവയെ കാണാം. ഇപ്പോ​ഴി​താ, ഈ അണുക്കൾ അവയുടെ നിലനിൽപ്പിന്‌ ഭീഷണി ഉയർത്തുന്ന ആക്രമ​ണ​ങ്ങ​ളിൽ ഏറ്റവും തീവ്ര​മാ​യ​തി​നെ ചെറു​ത്തു​നിൽക്കു​ക​യാണ്‌—പ്രതി​സൂ​ക്ഷ്‌മ​ജീ​വീയ ഔഷധ​ങ്ങളെ.

നമുക്ക്‌ ഒരു നൂറു വർഷം പുറ​കോ​ട്ടു പോകാം. അന്ന്‌, ചില സൂക്ഷ്‌മാ​ണു​ജീ​വി​കൾ രോഗം ഉണ്ടാക്കു​ന്ന​താ​യി അറിവു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും പ്രതി​സൂ​ക്ഷ്‌മ​ജീ​വീയ ഔഷധ​ങ്ങളെ കുറിച്ച്‌ ആരും കേട്ടി​രു​ന്നില്ല. അതു​കൊണ്ട്‌ ഒരു വ്യക്തിക്ക്‌ ഗുരു​ത​ര​മായ ഒരു പകർച്ച​വ്യാ​ധി പിടി​പെ​ട്ടാൽ പല ഡോക്ടർമാ​രു​ടെ​യും പക്കൽ ചികി​ത്സ​യൊ​ന്നും ഉണ്ടായി​രു​ന്നില്ല. അവർക്ക്‌ ആകെക്കൂ​ടി നൽകാൻ കഴിയു​മാ​യി​രു​ന്നത്‌ ധാർമിക പിന്തുണ മാത്ര​മാ​യി​രു​ന്നു. രോഗി​യു​ടെ പ്രതി​രോ​ധ​വ്യ​വ​സ്ഥ​തന്നെ രോഗ​ബാ​ധയെ ചെറു​ത്തു​തോൽപ്പി​ക്കേ​ണ്ടി​യി​രു​ന്നു. പ്രതി​രോ​ധ​വ്യ​വസ്ഥ വേണ്ടത്ര ശക്തമ​ല്ലെ​ങ്കിൽ ഫലം പലപ്പോ​ഴും ദാരു​ണ​മാ​യി​രു​ന്നു. അണുബാ​ധി​ത​മായ നേരിയ ഒരു മുറിവു പോലും ഒട്ടുമി​ക്ക​പ്പോ​ഴും ആളുകളെ മരണത്തി​ലേക്കു തള്ളിവി​ട്ടി​രു​ന്നു.

അതു​കൊ​ണ്ടു​ത​ന്നെ, ആദ്യത്തെ സുരക്ഷി​ത​മായ പ്രതി​സൂ​ക്ഷ്‌മ​ജീ​വീയ ഔഷധ​ങ്ങ​ളു​ടെ—ആന്റിബ​യോ​ട്ടി​ക്കു​ക​ളു​ടെ—കണ്ടുപി​ടി​ത്തം വൈദ്യ​ശാ​സ്‌ത്ര​ത്തിൽ ഒരു വിപ്ലവം സൃഷ്ടിച്ചു. a 1930-കളിൽ സൾഫാ മരുന്നു​ക​ളു​ടെ​യും 1940-കളിൽ പെനി​സി​ലിൻ, സ്‌​ട്രെ​പ്‌റ്റോ​മൈ​സിൻ തുടങ്ങിയ മരുന്നു​ക​ളു​ടെ​യും വൈദ്യ​ശാ​സ്‌ത്ര​പ​ര​മായ ഉപയോ​ഗം തുടർന്നു​വന്ന ദശകങ്ങ​ളിൽ നിരവധി കണ്ടുപി​ടി​ത്ത​ങ്ങ​ളി​ലേക്കു നയിച്ചു. 1990-കൾ ആയപ്പോ​ഴേ​ക്കും ആന്റിബ​യോ​ട്ടിക്‌ ആയുധ​ശേ​ഖ​ര​ത്തിൽ 15 വ്യത്യസ്‌ത വിഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളിൽപ്പെട്ട 150-ഓളം സംയു​ക്തങ്ങൾ ഉണ്ടായി​രു​ന്നു.

വിജയ​പ്ര​തീക്ഷ തകിടം​മ​റി​യു​ന്നു

ചില ആളുകൾ 1950-കളും 60-കളും ആയപ്പോ​ഴേ​ക്കും പകർച്ച​വ്യാ​ധി​ക​ളു​ടെ മേലുള്ള വിജയം കൊണ്ടാ​ടാൻ തുടങ്ങി​യി​രു​ന്നു. ഈ രോഗങ്ങൾ താമസി​യാ​തെ കഴിഞ്ഞ​കാ​ല​ത്തി​ന്റെ മാത്രം ഒരു പേടി​സ്വ​പ്‌ന​മാ​യി മാറു​മെന്നു പോലും ചില സൂക്ഷ്‌മ​ജീ​വി​ശാ​സ്‌ത്രജ്ഞർ കരുതി. പെട്ടെ​ന്നു​തന്നെ മാനവ​രാ​ശി​യു​ടെ മുന്നിൽ “പകർച്ച​വ്യാ​ധി​കൾ എന്നത്‌ ഒരു അടഞ്ഞ അധ്യായം” ആയിത്തീർന്നേ​ക്കാം എന്ന്‌ 1969-ൽ യു.എസ്‌. സർജൻ ജനറൽ, കോൺഗ്രസ്സ്‌ കമ്മിറ്റി​ക്കു മുമ്പാകെ പ്രസ്‌താ​വി​ക്കു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. 1972-ൽ, നോബൽ സമ്മാന ജേതാ​വായ മക്‌ഫാർലൻ ബർനെ​റ്റും ഡേവിഡ്‌ വൈറ്റും ഇപ്രകാ​രം എഴുതി: “പകർച്ച​വ്യാ​ധി​യു​ടെ ഭാവി ഇരുള​ട​ഞ്ഞ​താ​യി​രി​ക്കാ​നുള്ള സർവസാ​ധ്യ​ത​യും കാണു​ന്നുണ്ട്‌.” വാസ്‌ത​വ​ത്തിൽ, അത്തരം രോഗങ്ങൾ പാടേ നിർമാർജനം ചെയ്യ​പ്പെ​ട്ടേ​ക്കാ​മെന്നു ചിലർ കരുതി.

പകർച്ച​വ്യാ​ധി​കളെ ഫലത്തിൽ തറപറ്റി​ക്കാൻ കഴിഞ്ഞു എന്ന ധാരണ അമിത ആത്മവി​ശ്വാ​സം പരക്കാൻ ഇടയാക്കി. ആന്റിബ​യോ​ട്ടി​ക്കു​ക​ളു​ടെ ആഗമന​ത്തി​നു മുമ്പ്‌ രോഗാ​ണു​ക്കൾ ഉയർത്തിയ ഘോര​മായ ഭീഷണി​യെ കുറിച്ച്‌ അറിയാ​വുന്ന ഒരു നേഴ്‌സ്‌ ചെറു​പ്പ​ക്കാ​രി​ക​ളായ ചില നേഴ്‌സു​മാർ അടിസ്ഥാന ശുചി​ത്വ​ത്തി​ന്റെ കാര്യ​ത്തിൽ അശ്രദ്ധ കാണി​ക്കാൻ തുടങ്ങി​യ​താ​യി പറയു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. കൈകൾ കഴുകാൻ അവരെ ഓർമി​പ്പി​ക്കു​മ്പോൾ അവരുടെ മറുപടി ഇതായി​രു​ന്ന​ത്രേ: “പേടി​ക്കേ​ണ്ടെന്നേ! നമുക്ക്‌ ഇപ്പോൾ ആന്റിബ​യോ​ട്ടി​ക്കു​ക​ളല്ലേ ഉള്ളത്‌.”

എന്നാൽ, ആന്റിബ​യോ​ട്ടി​ക്കു​ക​ളി​ലുള്ള ആശ്രയ​വും അവയുടെ അമിത ഉപയോ​ഗ​വും വിപത്‌ക​ര​മായ ഫലങ്ങൾ ഉളവാ​ക്കി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. പകർച്ച​വ്യാ​ധി​കൾ പിടി​ച്ചു​നി​ന്നി​രി​ക്കു​ന്നു. മാത്രമല്ല, അവ വളരെ​യേറെ ശക്തി​യോ​ടെ തിരി​ച്ച​ടി​ക്കു​ക​യും ലോക​ത്തിൽ മരണം വിതയ്‌ക്കുന്ന പ്രമുഖ ഘടകം ആയിത്തീ​രു​ക​യും ചെയ്‌തി​രി​ക്കു​ന്നു! യുദ്ധം സൃഷ്ടി​ക്കുന്ന ക്രമരാ​ഹി​ത്യം, വികസ്വര രാജ്യ​ങ്ങ​ളിൽ വ്യാപ​ക​മാ​യി​രി​ക്കുന്ന വികല​പോ​ഷണം, ശുദ്ധജ​ല​ത്തി​ന്റെ​യും ശുചി​ത്വ​ത്തി​ന്റെ​യും അഭാവം, ദ്രുത​ഗ​തി​യി​ലുള്ള രാജ്യാ​ന്തര യാത്ര, കാലാ​വ​സ്ഥ​യിൽ വരുന്ന ആഗോള മാറ്റം എന്നിവ​യാണ്‌ പകർച്ച​വ്യാ​ധി​ക​ളു​ടെ വ്യാപ​ന​ത്തിന്‌ ഇടയാ​ക്കി​യി​രി​ക്കുന്ന മറ്റു ഘടകങ്ങൾ.

ബാക്ടീ​രി​യങ്ങൾ പ്രതി​രോ​ധ​ശേഷി ആർജി​ച്ച​പ്പോൾ

സാധാരണ രോഗാ​ണു​ക്ക​ളു​ടെ വിസ്‌മ​യാ​വ​ഹ​മായ അനുകൂ​ല​ന​ക്ഷമത ഒരു വലിയ പ്രശ്‌ന​മാ​യി​ത്തീർന്നി​രി​ക്കു​ന്നു, സാധാ​ര​ണ​ഗ​തി​യിൽ ആരും പ്രതീ​ക്ഷി​ക്കാ​തി​രുന്ന ഒന്നുതന്നെ. എങ്കിലും പിന്തി​രി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കു​മ്പോൾ, രോഗാ​ണു​ക്കൾ ഔഷധ പ്രതി​രോ​ധ​ശേഷി വളർത്തി​യെ​ടു​ക്കും എന്നത്‌ പ്രതീ​ക്ഷി​ക്കേ​ണ്ട​താ​യി​രു​ന്നു എന്നു തോന്നു​ന്നു. എന്തു​കൊണ്ട്‌? ഉദാഹ​ര​ണ​ത്തിന്‌ 1940-കളുടെ മധ്യത്തിൽ ഡിഡിറ്റി എന്ന കീടനാ​ശി​നി​യു​ടെ ആഗമന​ത്തോട്‌ അനുബ​ന്ധിച്ച്‌ ഉണ്ടായ സമാന​മായ ഒരു കാര്യം പരിചി​ന്തി​ക്കുക. b അന്ന്‌, ഡിഡിറ്റി തളിച്ച​തി​ന്റെ ഫലമായി ഈച്ചകൾ മിക്കവാ​റും അപ്രത്യ​ക്ഷ​മാ​യതു കണ്ട്‌ ക്ഷീരവ്യ​വ​സാ​യി​കൾ ആഹ്ലാദി​ച്ചു. എന്നാൽ ഏതാനും ഈച്ചകൾ അതിജീ​വി​ച്ചു. ഡിഡിറ്റി-യെ പ്രതി​രോ​ധി​ക്കാ​നുള്ള ശേഷി അവയുടെ സന്താന​ങ്ങ​ളി​ലേക്കു കൈമാ​റ​പ്പെ​ടു​ക​യും ചെയ്‌തു. ഡിഡിറ്റി-യാൽ ലവലേശം ബാധി​ക്ക​പ്പെ​ടാത്ത ഇത്തരം ഈച്ചകൾ പെട്ടെ​ന്നു​തന്നെ കൂട്ടമാ​യി പെരുകി.

ഡിഡിറ്റി ഉപയോ​ഗി​ച്ചു തുടങ്ങും മുമ്പേ, 1944-ൽ പെനി​സി​ലിൻ മരുന്നു​ക​ട​ക​ളിൽ ലഭ്യമാ​കും മുമ്പു​തന്നെ, ഉപദ്ര​വ​കാ​രി​ക​ളായ ബാക്ടീ​രി​യങ്ങൾ അവയുടെ അത്ഭുത​ക​ര​മായ പ്രതി​രോധ സന്നാഹത്തെ കുറിച്ച്‌ മുൻസൂ​ചന നൽകി​യി​രു​ന്നു. പെനി​സി​ലിൻ കണ്ടുപി​ടിച്ച ഡോ. അലക്‌സാ​ണ്ടർ ഫ്‌ളെ​മിങ്‌ ഇതേക്കു​റിച്ച്‌ മനസ്സി​ലാ​ക്കാ​നി​ട​യാ​യി. സ്റ്റാഫി​ലോ​കോ​ക്കസ്‌ ഓറി​യസ്‌ (ഹോസ്‌പി​റ്റൽ സ്റ്റാഫ്‌) എന്ന ബാക്ടീ​രി​യ​ങ്ങ​ളു​ടെ പിൻത​ല​മു​റകൾ, താൻ കണ്ടുപി​ടിച്ച മരുന്നി​നെ പ്രതി​രോ​ധി​ക്കാൻ കൂടുതൽ കൂടുതൽ ശേഷി​യുള്ള കോശ​ഭി​ത്തി​കൾ വികസി​പ്പി​ച്ചെ​ടു​ക്കു​ന്നത്‌ അദ്ദേഹം തന്റെ പരീക്ഷ​ണ​ശാ​ല​യിൽ നിരീ​ക്ഷി​ച്ചു.

ഈ നിരീ​ക്ഷണം, അണുബാ​ധി​ത​നായ ഒരു വ്യക്തി​യി​ലുള്ള ഉപദ്ര​വ​കാ​രി​ക​ളായ ബാക്ടീ​രി​യ​ങ്ങൾക്ക്‌ പെനി​സി​ലി​നെ പ്രതി​രോ​ധി​ക്കാ​നുള്ള ശേഷി വളർത്തി​യെ​ടു​ക്കാ​നാ​കും എന്ന്‌ ഏതാണ്ട്‌ 60 വർഷം മുമ്പ്‌ മുന്നറി​യി​പ്പു നൽകാൻ ഡോ. ഫ്‌ളെ​മി​ങ്ങി​നെ പ്രേരി​പ്പി​ച്ചു. അതു​കൊണ്ട്‌ പെനി​സി​ലി​ന്റെ മാത്രകൾ ഉപദ്ര​വ​കാ​രി​ക​ളായ ബാക്ടീ​രി​യ​ങ്ങ​ളു​ടെ മതിയായ എണ്ണത്തെ കൊന്നി​ല്ലെ​ങ്കിൽ, ഔഷധ പ്രതി​രോ​ധ​ശേ​ഷി​യുള്ള അവയുടെ സന്താനം പെരു​കും. ഫലമോ? പെനി​സി​ലിന്‌ ഭേദമാ​ക്കാൻ കഴിയു​ന്ന​തി​ലും ശക്തി​യോ​ടെ രോഗം വീണ്ടും തലപൊ​ക്കും.

ദി ആന്റിബ​യോ​ട്ടിക്‌ പാര​ഡോ​ക്‌സ്‌ എന്ന പുസ്‌തകം ഇപ്രകാ​രം പറയുന്നു: “ഫ്‌ളെ​മി​ങ്ങി​ന്റെ പ്രവച​നങ്ങൾ അദ്ദേഹം അനുമാ​നി​ച്ച​തി​നെ​ക്കാൾ വിനാ​ശ​ക​മായ വിധത്തിൽ സത്യ​മെന്നു തെളിഞ്ഞു.” അതെങ്ങനെ? ബാക്ടീ​രി​യ​ങ്ങ​ളു​ടെ ചില ഇനങ്ങളിൽ ജീനുകൾ—ബാക്ടീ​രി​യ​ത്തി​ന്റെ ഡിഎൻഎ-യിലെ കൊച്ചു ബ്ലൂപ്രി​ന്റു​കൾ—പെനി​സി​ലി​നെ നിർവീ​ര്യ​മാ​ക്കുന്ന എൻ​സൈ​മു​കൾ ഉത്‌പാ​ദി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​താ​യി കണ്ടെത്ത​പ്പെട്ടു. അതിന്റെ ഫലമായി, പെനി​സി​ലി​ന്റെ നീണ്ട കോഴ്‌സു​കൾ പോലും പലപ്പോ​ഴും നിഷ്‌ഫ​ല​മെന്നു തെളി​യു​ന്നു. എത്ര ഞെട്ടി​ക്കുന്ന ഒരു യാഥാർഥ്യം!

സാം​ക്ര​മി​ക രോഗ​ങ്ങൾക്ക്‌ എതി​രെ​യുള്ള പോരാ​ട്ട​ത്തിൽ വിജയി​ക്കാ​നുള്ള ശ്രമത്തിൽ, 1940-കൾ മുതൽ 70-കൾ വരെയുള്ള കാലഘ​ട്ട​ത്തിൽ പുതിയ പുതിയ ആന്റിബ​യോ​ട്ടി​ക്കു​കൾ ക്രമമാ​യി വൈദ്യ​ചി​കി​ത്സ​യിൽ ഉപയോ​ഗി​ച്ചു​തു​ടങ്ങി. അതു​പോ​ലെ​തന്നെ 1980-കളിലും 90-കളിലും ഏതാനും പുതിയ ആന്റിബ​യോ​ട്ടി​ക്കു​കൾ രംഗ​പ്ര​വേശം ചെയ്‌തു. നേരത്തേ ഉപയോ​ഗി​ച്ചു​പോ​ന്നി​രുന്ന ഔഷധ​ങ്ങളെ പ്രതി​രോ​ധി​ക്കാ​നുള്ള ശേഷി വളർത്തി​യെ​ടുത്ത ബാക്ടീ​രി​യ​ങ്ങൾക്കെ​തി​രെ​യുള്ള ചികി​ത്സ​യ്‌ക്ക്‌ ഇവ ഉപകരി​ച്ചു. എന്നാൽ ഏതാനും വർഷങ്ങൾക്കു​ള്ളിൽ, ഈ പുതിയ മരുന്നു​ക​ളെ​യും പ്രതി​രോ​ധി​ക്കാൻ ശേഷി​യുള്ള ബാക്ടീ​രി​യാ ഇനങ്ങൾ തലപൊ​ക്കി.

ബാക്ടീ​രി​യ​ങ്ങ​ളു​ടെ പ്രതി​രോധ സംവി​ധാ​നം അത്ഭുത​ക​ര​മാം​വി​ധം കാര്യ​ക്ഷ​മ​മാ​ണെന്ന്‌ മനുഷ്യർ മനസ്സി​ലാ​ക്കാൻ ഇടവന്നി​രി​ക്കു​ന്നു. ബാക്ടീ​രി​യ​ങ്ങൾക്ക്‌, ആന്റിബ​യോ​ട്ടിക്‌ ഉള്ളിൽ കടക്കു​ന്നത്‌ തടയാ​നാ​യി അവയുടെ കോശ​ഭി​ത്തി​യിൽ മാറ്റം വരുത്താ​നോ ആന്റിബ​യോ​ട്ടി​ക്കിന്‌ അവയെ നശിപ്പി​ക്കാൻ കഴിയാത്ത വിധം സ്വന്തം രസത​ന്ത്ര​ത്തിൽ വ്യതി​യാ​നം വരുത്താ​നോ ഉള്ള കഴിവുണ്ട്‌. ഇനിയും അവ ആന്റിബ​യോ​ട്ടിക്‌ കടക്കുന്ന ഉടൻതന്നെ അതിനെ നീക്കം​ചെ​യ്യു​ക​യോ അതിനെ വിഘടി​പ്പി​ച്ചു​കൊണ്ട്‌ നിർവീ​ര്യ​മാ​ക്കു​ക​യോ ചെയ്‌തേ​ക്കാം.

ആന്റിബ​യോ​ട്ടി​ക്കു​ക​ളു​ടെ ഉപയോ​ഗം വർധി​ച്ച​തോ​ടെ ബാക്ടീ​രി​യ​ങ്ങ​ളു​ടെ പ്രതി​രോ​ധ​ശേ​ഷി​യുള്ള ഇനങ്ങൾ പെരു​കു​ക​യും വ്യാപി​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തി​രി​ക്കു​ന്നു. ഇതിന്റെ അർഥം ആന്റിബ​യോ​ട്ടി​ക്കു​ക​ളു​ടെ ഉപയോ​ഗം പൂർണ പരാജ​യ​മാ​ണെ​ന്നാ​ണോ? മിക്ക സന്ദർഭ​ങ്ങ​ളി​ലും അങ്ങനെയല്ല. ഒരു പ്രത്യേക അണുബാ​ധ​യ്‌ക്ക്‌ ഒരു ആന്റിബ​യോ​ട്ടിക്‌ ഫലിക്കു​ന്നി​ല്ലെ​ങ്കിൽ സാധാ​ര​ണ​ഗ​തി​യിൽ മറ്റൊന്ന്‌ ഫലിക്കാ​റുണ്ട്‌. ബാക്ടീ​രി​യ​ങ്ങ​ളു​ടെ പ്രതി​രോ​ധ​ശേഷി ഒരു വലിയ തലവേദന തന്നെ ആണ്‌. എങ്കിലും, അടുത്ത​കാ​ലം വരെ അതിനെ പൊതു​വേ നിയ​ന്ത്രി​ക്കാ​നാ​യി​ട്ടുണ്ട്‌.

ബഹുഔ​ഷധ പ്രതി​രോ​ധ​ശേഷി

അങ്ങനെ​യി​രി​ക്കെ​യാണ്‌, കിടി​ലം​കൊ​ള്ളി​ക്കുന്ന ആ സംഗതി വൈദ്യ​ശാ​സ്‌ത്രജ്ഞർ മനസ്സി​ലാ​ക്കി​യത്‌. ബാക്ടീ​രി​യങ്ങൾ പരസ്‌പരം ജീനുകൾ കൈമാ​റു​ന്നു. ഒരേ ഇനം ബാക്ടീ​രി​യ​ങ്ങൾക്കു മാത്രമേ ജീനുകൾ കൈമാ​റാൻ കഴിയൂ എന്നാണ്‌ ആദ്യം കരുതി​യത്‌. എന്നാൽ പിന്നീട്‌, പ്രതി​രോ​ധ​ശേഷി നൽകുന്ന ഒരേ ജീനു​കളെ തന്നെ തികച്ചും വ്യത്യസ്‌ത ഇനം ബാക്ടീ​രി​യ​ങ്ങ​ളിൽ കണ്ടെത്തു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. അത്തരം കൈമാ​റ്റ​ങ്ങ​ളു​ടെ ഫലമായി, ബാക്ടീ​രി​യ​ങ്ങ​ളു​ടെ വ്യത്യസ്‌ത ഇനങ്ങൾ സാധാരണ ഉപയോ​ഗി​ച്ചു​വ​രുന്ന പലതരം മരുന്നു​കളെ പ്രതി​രോ​ധി​ക്കാ​നുള്ള ശേഷി ആർജി​ച്ചി​രി​ക്കു​ക​യാണ്‌.

ഇതി​നെ​ല്ലാം പുറമേ, കാര്യ​ങ്ങളെ കൂടുതൽ വഷളാ​ക്കി​ക്കൊണ്ട്‌, ചില ബാക്ടീ​രി​യ​ങ്ങൾക്ക്‌ ഔഷധ പ്രതി​രോ​ധ​ശേഷി തനിയെ കൈവ​രി​ക്കാൻ കഴിയു​ന്ന​താ​യി 1990-കളിലെ പഠനങ്ങൾ കാണിച്ചു. ഒറ്റയൊ​രു ആന്റിബ​യോ​ട്ടി​ക്കി​ന്റെ സാന്നി​ധ്യ​ത്തിൽത്തന്നെ ചിലയി​നം ബാക്ടീ​രി​യങ്ങൾ പ്രകൃ​തി​ദ​ത്ത​വും കൃത്രി​മ​വു​മായ പല ആന്റിബ​യോ​ട്ടി​ക്കു​കളെ പ്രതി​രോ​ധി​ക്കാ​നുള്ള ശേഷി വളർത്തി​യെ​ടു​ക്കു​ന്നു.

ഒരു ഇരുളടഞ്ഞ ഭാവി

മിക്ക ആന്റിബ​യോ​ട്ടി​ക്കു​ക​ളും ഇപ്പോ​ഴും ഭൂരി​പക്ഷം ആളുക​ളു​ടെ കാര്യ​ത്തി​ലും ഫലകര​മാ​ണെ​ങ്കി​ലും ഭാവി​യിൽ ആ മരുന്നു​കൾ എത്ര​ത്തോ​ളം ഗുണം​ചെ​യ്യും? ദി ആന്റിബ​യോ​ട്ടിക്‌ പാര​ഡോ​ക്‌സ്‌ എന്ന പുസ്‌തകം ഇപ്രകാ​രം അഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ടു​ന്നു: “ഏതെങ്കി​ലും അണുബാധ, തിര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്കുന്ന ആദ്യത്തെ ആന്റിബ​യോ​ട്ടി​ക്കു​കൊണ്ട്‌ ഭേദമാ​കു​മെന്ന്‌ നമുക്ക്‌ മേലാൽ പ്രതീ​ക്ഷി​ക്കാ​നാ​വില്ല.” ആ പുസ്‌തകം ഇങ്ങനെ കൂട്ടി​ച്ചേർക്കു​ന്നു: “ആന്റിബ​യോ​ട്ടിക്‌ ശേഖരം പരിമി​ത​മാ​യി​രി​ക്കുന്ന ലോക​ത്തി​ന്റെ ചില ഭാഗങ്ങ​ളിൽ ലഭ്യമായ ഒരു ആന്റിബ​യോ​ട്ടി​ക്കും ഫലകര​മ​ല്ലെന്നു വരുന്നു.  . . . ഭൂമു​ഖ​ത്തു​നിന്ന്‌ തുടച്ചു​നീ​ക്ക​പ്പെ​ടു​മെന്ന്‌ ചിലർ 50 വർഷം മുമ്പ്‌ പ്രവചിച്ച രോഗങ്ങൾ നിമിത്തം ആളുകൾ യാതന അനുഭ​വി​ക്കു​ക​യും മരിക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്നു.”

ഔഷധ പ്രതി​രോ​ധ​ശേഷി ആർജി​ച്ചി​ട്ടുള്ള രോഗാ​ണു​ക്കൾ ബാക്ടീ​രി​യങ്ങൾ മാത്രമല്ല. വൈറ​സു​ക​ളും ഫംഗസു​ക​ളും മറ്റു തീരെ ചെറിയ പരാദ​ങ്ങ​ളും എല്ലാം അത്ഭുത​ക​ര​മായ പൊരു​ത്ത​പ്പെടൽ പ്രാപ്‌തി പ്രകടി​പ്പി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. ഇതാകട്ടെ, രോഗാ​ണു​പ്ര​തി​രോധ മരുന്നു​കൾ കണ്ടുപി​ടി​ക്കാ​നും ഉത്‌പാ​ദി​പ്പി​ക്കാ​നും ഉള്ള എല്ലാ ശ്രമങ്ങ​ളെ​യും വിഫല​മാ​ക്കു​മെന്ന ഭീഷണി​യു​മാ​യി നിൽക്കുന്ന രോഗാ​ണു ഇനങ്ങളെ ലോക​ത്തി​നു സമ്മാനി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു.

അപ്പോൾപ്പി​ന്നെ, എന്താണ്‌ ചെയ്യാൻ കഴിയുക? ഔഷധ പ്രതി​രോ​ധ​ശേഷി ഇല്ലാതാ​ക്കാ​നോ കുറഞ്ഞ​പക്ഷം നിയ​ന്ത്രി​ക്കാ​നോ കഴിയു​മോ? പകർച്ച​വ്യാ​ധി​കൾ സംഹാ​ര​താ​ണ്ഡ​വ​മാ​ടുന്ന ഒരു ലോക​ത്തിൽ ആന്റിബ​യോ​ട്ടി​ക്കു​ക​ളും മറ്റു പ്രതി​സൂ​ക്ഷ്‌മ​ജീ​വീ​യ​ങ്ങ​ളും വരിച്ച വിജയ​ത്തി​ന്റെ തിളക്കം എങ്ങനെ മങ്ങാതെ നിലനി​റു​ത്താ​നാ​കും? (g03 10/22)

[അടിക്കു​റി​പ്പു​കൾ]

a ബാക്ടീരിയങ്ങളെ ചെറു​ക്കുന്ന ഔഷധം എന്ന അർഥത്തി​ലാണ്‌ “ആന്റിബ​യോ​ട്ടിക്‌” എന്ന പദം സാധാ​ര​ണ​മാ​യി ഉപയോ​ഗി​ച്ചു​വ​രു​ന്നത്‌. “പ്രതി​സൂ​ക്ഷ്‌മ​ജീ​വീ​യം” എന്നത്‌ കുറേ​ക്കൂ​ടെ പൊതു​വായ അർഥം ഉൾക്കൊ​ള്ളുന്ന ഒരു പദമാണ്‌. വൈറ​സു​കൾ, ബാക്ടീ​രി​യങ്ങൾ, ഫംഗസു​കൾ, തീരെ ചെറിയ പരാദങ്ങൾ എന്നിങ്ങ​നെ​യുള്ള രോഗ​കാ​രി​ക​ളായ സൂക്ഷ്‌മാ​ണു​ക്കളെ ചെറു​ക്കുന്ന ഏത്‌ ഔഷധ​വും ഈ ഗണത്തിൽ പെടുന്നു.

b കീടനാശിനികൾ വിഷപ​ദാർഥ​ങ്ങ​ളാണ്‌. മരുന്നു​ക​ളും അങ്ങനെ​ത​ന്നെ​യാണ്‌. രണ്ടിനും ഗുണവു​മുണ്ട്‌, ദോഷ​വു​മുണ്ട്‌. ആന്റിബ​യോ​ട്ടിക്‌ ഔഷധങ്ങൾ ഉപദ്ര​വ​കാ​രി​ക​ളായ സൂക്ഷ്‌മാ​ണു​ക്കളെ കൊ​ന്നേ​ക്കാം, എന്നാൽ അക്കൂട്ട​ത്തിൽ അവ ഉപകാ​രി​ക​ളായ ബാക്ടീ​രി​യ​ങ്ങ​ളെ​യും കൊല്ലു​ന്നു.

[6-ാം പേജിലെ ചതുരം/ചിത്രം]

പ്രതിസൂക്ഷ്‌മജീവീയങ്ങൾ എന്നാൽ എന്ത്‌?

ഒരു ഡോക്ടർ നിങ്ങൾക്കു കുറിച്ചു തരുന്ന ആന്റിബ​യോ​ട്ടിക്‌ പ്രതി​സൂ​ക്ഷ്‌മ​ജീ​വീ​യങ്ങൾ എന്നു വിളി​ക്ക​പ്പെ​ടുന്ന ഔഷധ ഗണത്തി​ലാ​ണു പെടു​ന്നത്‌. ഇവ “കിമോ​തെ​റാ​പ്പി” (രാസചി​കിത്സ) എന്ന പൊതു വിഭാ​ഗ​ത്തിൽ പെടുന്നു. രാസവ​സ്‌തു​ക്കൾ ഉപയോ​ഗി​ച്ചുള്ള രോഗ​ചി​കി​ത്സ​യാണ്‌ അത്‌. “കിമോ​തെ​റാ​പ്പി” എന്ന പദം അർബുദ ചികി​ത്സ​യോ​ടുള്ള ബന്ധത്തി​ലാണ്‌ പലപ്പോ​ഴും ഉപയോ​ഗി​ച്ചു വരുന്ന​തെ​ങ്കി​ലും, യഥാർഥ​ത്തിൽ മുമ്പ്‌ അത്‌ പകർച്ച​വ്യാ​ധി ചികി​ത്സയെ കുറി​ക്കാ​നാണ്‌ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രു​ന്നത്‌; ഇന്നും ആ അർഥത്തിൽ അത്‌ ഉപയോ​ഗി​ക്കു​ന്നുണ്ട്‌. പകർച്ച​വ്യാ​ധി ചികി​ത്സയെ കുറി​ക്കു​മ്പോൾ അത്‌ പ്രതി​സൂ​ക്ഷ്‌മ​ജീ​വീയ രാസചി​കിത്സ (antimicrobial chemotherapy) എന്നാണ്‌ അറിയ​പ്പെ​ടു​ന്നത്‌.

സൂക്ഷ്‌മ​ദർശി​നി​യു​ടെ സഹായ​ത്താൽ മാത്രം കാണാൻ കഴിയുന്ന തീരെ ചെറിയ ജീവി​ക​ളാണ്‌ സൂക്ഷ്‌മാ​ണു​ക്കൾ അഥവാ സൂക്ഷ്‌മാ​ണു​ജീ​വി​കൾ. രോഗ​കാ​രി​ക​ളായ സൂക്ഷ്‌മാ​ണു​ക്കൾക്ക്‌ എതിരെ പ്രവർത്തി​ക്കുന്ന രാസവ​സ്‌തു​ക്ക​ളാണ്‌ പ്രതി​സൂ​ക്ഷ്‌മ​ജീ​വീ​യങ്ങൾ. എന്നാൽ സങ്കടക​ര​മെന്നു പറയട്ടെ പ്രതി​സൂ​ക്ഷ്‌മ​ജീ​വീ​യ​ങ്ങൾക്ക്‌, ഉപകാ​രി​ക​ളായ സൂക്ഷ്‌മാ​ണു​ക്കൾക്കെ​തി​രെ​യും പ്രവർത്തി​ക്കാ​നാ​കും.

സ്‌​ട്രെ​പ്‌റ്റോ​മൈ​സിൻ കണ്ടുപി​ടി​ച്ച​വ​രിൽ ഒരാളായ സെൽമൻ വോക്‌സ്‌മൻ 1941-ൽ “ആന്റിബ​യോ​ട്ടിക്‌” എന്ന പദം ചില സൂക്ഷ്‌മ​ജീ​വി​കൾ ഉത്‌പാ​ദി​പ്പി​ക്കുന്ന പ്രതി​ബാ​ക്ടീ​രി​യ​ങ്ങളെ കുറി​ക്കാ​നാ​യി ഉപയോ​ഗി​ക്കു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. ആന്റിബ​യോ​ട്ടി​ക്കു​ക​ളും വൈദ്യ​ചി​കി​ത്സ​യിൽ ഉപയോ​ഗി​ച്ചു​വ​രുന്ന മറ്റു പ്രതി​സൂ​ക്ഷ്‌മ​ജീ​വീ​യ​ങ്ങ​ളും നിർധാ​രണ വിഷാ​ലു​ത്വം (selective toxicity) എന്നു വിളി​ക്ക​പ്പെ​ടുന്ന അവയുടെ സവി​ശേഷത നിമിത്തം വില​പ്പെ​ട്ട​വ​യാണ്‌. നിങ്ങൾക്ക്‌ ഗുരു​ത​ര​മാ​യി വിഷബാധ ഏൽപ്പി​ക്കാ​തെ രോഗ​കാ​രി​ക​ളായ സൂക്ഷ്‌മാ​ണു​ക്കൾക്ക്‌ വിഷബാധ ഏൽപ്പി​ക്കാ​നുള്ള അവയുടെ കഴിവി​നെ​യാണ്‌ ഇത്‌ അർഥമാ​ക്കു​ന്നത്‌.

എന്നാൽ, ആന്റിബ​യോ​ട്ടി​ക്കു​ക​ളെ​ല്ലാം നമുക്കും കുറ​ച്ചെ​ങ്കി​ലും വിഷബാധ ഏൽപ്പി​ക്കു​ന്നുണ്ട്‌ എന്നതാണു വാസ്‌തവം. രോഗാ​ണു​ക്കളെ ബാധി​ക്കുന്ന ഔഷധ മാത്ര​യ്‌ക്കും (dosage) നമുക്കു ഹാനി വരുത്തുന്ന മാത്ര​യ്‌ക്കും ഇടയ്‌ക്കുള്ള സുരക്ഷാ മാർജിന്‌ തെറാ​പ്യൂ​ട്ടിക്‌ ഇൻഡെ​ക്‌സ്‌ എന്നാണു പറയു​ന്നത്‌. ഈ ഇൻഡെ​ക്‌സ്‌ എത്ര വലുതാ​ണോ മരുന്ന്‌ അത്രകണ്ട്‌ സുരക്ഷി​ത​മാ​യി​രി​ക്കും; അത്‌ എത്ര ചെറു​താ​ണോ അത്രകണ്ട്‌ അപകട​ക​ര​വും. ആയിര​ക്ക​ണ​ക്കിന്‌ ആന്റിബ​യോ​ട്ടിക്‌ പദാർഥങ്ങൾ കണ്ടെത്തി​യി​ട്ടുണ്ട്‌. എന്നാൽ അവയിൽ മിക്കതും വൈദ്യ​ശാ​സ്‌ത്ര​ത്തിൽ ഉപയോ​ഗ​പ്ര​ദമല്ല. കാരണം അവ മനുഷ്യർക്കും ജന്തുക്കൾക്കും അങ്ങേയറ്റം വിഷക​ര​മാണ്‌.

ആന്തരി​ക​മാ​യി ഉപയോ​ഗി​ക്കാൻ കഴിയുന്ന ആദ്യത്തെ പ്രകൃ​തി​ദത്ത ആന്റിബ​യോ​ട്ടി​ക്കാ​യി​രു​ന്നു പെനി​സി​ലിൻ. പെനി​സി​ലി​യം നൊട്ടാ​റ്റം എന്നു വിളി​ക്ക​പ്പെ​ടുന്ന ഒരു പൂപ്പലിൽനിന്ന്‌ വേർതി​രി​ച്ചെ​ടു​ത്ത​താണ്‌ അത്‌. പെനി​സി​ലിൻ ആദ്യമാ​യി കുത്തി​വെ​ച്ചത്‌ 1941-ൽ ആണ്‌. അധികം താമസി​യാ​തെ 1943-ൽ, മണ്ണിൽ കണ്ടുവ​രുന്ന സ്‌​ട്രെ​പ്‌റ്റോ​മൈ​സെസ്‌ ഗ്രി​സെ​യുസ്‌ എന്ന ബാക്ടീ​രി​യ​ത്തിൽനിന്ന്‌ സ്‌​ട്രെ​പ്‌റ്റോ​മൈ​സിൻ വേർതി​രി​ച്ചെ​ടു​ക്കു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. കാലാ​ന്ത​ര​ത്തിൽ, നിരവധി ആന്റിബ​യോ​ട്ടി​ക്കു​കൾ കൂടെ വികസി​പ്പി​ച്ചെ​ടു​ത്തു. അവയിൽ ചിലത്‌ ജീവി​ക​ളിൽനി​ന്നു വേർതി​രി​ച്ചെ​ടു​ത്ത​തും മറ്റു ചിലത്‌ കൃത്രി​മ​മാ​യി ഉണ്ടാക്കി​യ​തും ആയിരു​ന്നു. എന്നാൽ ബാക്ടീ​രി​യങ്ങൾ ഈ ആന്റിബ​യോ​ട്ടി​ക്കു​ക​ളിൽ പലതി​നെ​യും ചെറു​ത്തു​നിൽക്കാ​നുള്ള വഴികൾ വികസി​പ്പി​ച്ചെ​ടു​ത്തി​രി​ക്കു​ന്നു. ഇത്‌ ഒരു ആഗോള വൈദ്യ​ശാ​സ്‌ത്ര പ്രശ്‌ന​ത്തിന്‌ ഇടയാ​ക്കി​യി​രി​ക്കു​ക​യാണ്‌.

[ചിത്രം]

ഈ പാത്ര​ത്തി​ന്റെ അടിയിൽ കാണുന്ന പെനി​സി​ലിൻ പൂപ്പൽ ബാക്ടീ​രി​യ​ങ്ങ​ളു​ടെ വളർച്ച തടയുന്നു

[6-ാം പേജിലെ തലവാ​ചകം]

[കടപ്പാട്‌]

Christine L. Case/Skyline College

[7-ാം പേജിലെ ചതുരം/ചിത്രങ്ങൾ]

വിവിധയിനം സൂക്ഷ്‌മാ​ണു​ക്കൾ

വൈറ​സു​കൾ. സൂക്ഷ്‌മാ​ണു​ക്ക​ളിൽ ഏറ്റവും ചെറു​താണ്‌ അവ. ജലദോ​ഷം, ഫ്‌ളൂ, തൊണ്ട​വേദന തുടങ്ങിയ സാധാരണ രോഗ​ങ്ങൾക്കു പിന്നിലെ വില്ലൻ വൈറ​സാണ്‌. പോളി​യോ, ഇബോള, എയ്‌ഡ്‌സ്‌ തുടങ്ങിയ മഹാവ്യാ​ധി​കൾക്കും വൈറസ്‌ ഇടയാ​ക്കു​ന്നു.

ബാക്ടീ​രി​യങ്ങൾ. ഏകകോ​ശ​ജീ​വി​ക​ളാണ്‌ ബാക്ടീ​രി​യങ്ങൾ. തീരെ ലഘുവായ ഘടനയുള്ള ഇവയ്‌ക്ക്‌ കോശ​മർമം ഇല്ല. മാത്രമല്ല സാധാ​ര​ണ​ഗ​തി​യിൽ ഒരു ക്രോ​മ​സോം മാത്രമേ ഉള്ളൂ. നമ്മുടെ ശരീര​ത്തിൽ ശതസഹ​സ്ര​കോ​ടി​ക്ക​ണ​ക്കിന്‌ ബാക്ടീ​രി​യങ്ങൾ ഉണ്ട്‌. അവയിൽ അധിക​വും നമ്മുടെ ദഹനവ്യ​വ​സ്ഥ​യിൽ ആണുള്ളത്‌. ആഹാര​ത്തി​ന്റെ ദഹനത്തിൽ അവ സഹായി​ക്കു​ന്നു. കൂടാതെ വിറ്റാ​മിൻ കെ-യുടെ പ്രധാന ഉറവാണ്‌ അവ. രക്തം കട്ടപി​ടി​ക്കാൻ വിറ്റാ​മിൻ കെ-യുടെ സാന്നി​ധ്യം ആവശ്യ​മാണ്‌.

ഏതാണ്ട്‌ 4,600 ഇനം ബാക്ടീ​രി​യങ്ങൾ ഉള്ളതായി കരുത​പ്പെ​ടു​ന്നു. അതിൽ 300-ഓളം എണ്ണം മാത്രമേ രോഗ​കാ​രി​ക​ളാ​യി കണക്കാ​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നു​ള്ളൂ. എങ്കിലും ബാക്ടീ​രി​യങ്ങൾ സസ്യങ്ങ​ളി​ലും ജന്തുക്ക​ളി​ലും മനുഷ്യ​രി​ലും നിരവധി രോഗ​ങ്ങൾക്ക്‌ ഇടയാ​ക്കു​ന്നു. അവ മനുഷ്യ​രിൽ ഉണ്ടാക്കുന്ന രോഗ​ങ്ങൾക്ക്‌ ഉദാഹ​ര​ണ​ങ്ങ​ളാണ്‌ ക്ഷയം, കോളറ, ഡിഫ്‌തീ​രിയ, ആന്ത്രാ​ക്‌സ്‌, ദന്തക്ഷയം, ചിലതരം ന്യൂ​മോ​ണിയ, പല തരത്തി​ലുള്ള രതിജന്യ രോഗങ്ങൾ എന്നിവ.

പ്രോ​ട്ടോ​സോ​വ​നു​കൾ. ബാക്ടീ​രി​യ​ങ്ങളെ പോ​ലെ​തന്നെ ഇവയും ഏകകോ​ശ​ജീ​വി​ക​ളാണ്‌. എങ്കിലും അവയ്‌ക്ക്‌ ഒന്നില​ധി​കം കോശ​മർമങ്ങൾ കണ്ടേക്കാം. അമീബകൾ, ട്രിപ്പ​നോ​സോ​മു​കൾ, മലമ്പനി ഉണ്ടാക്കുന്ന പരാദം എന്നിവ​യെ​ല്ലാം ഈ ഗണത്തിൽ പെടുന്നു. ജീവജാ​ല​ങ്ങ​ളിൽ മൂന്നിൽ ഒന്നോളം പരാദ​ങ്ങ​ളാണ്‌. 10,000-ത്തോളം ഇനം പരാദ​ങ്ങ​ളുണ്ട്‌. എന്നാൽ ഇവയിൽ ഏതാനും എണ്ണം മാത്രമേ മനുഷ്യ​രിൽ രോഗം ഉണ്ടാക്കു​ന്നു​ള്ളൂ.

ഫംഗസു​കൾ. ഇവയും രോഗ​ത്തി​നു കാരണ​മാ​യേ​ക്കാം. ഇവയ്‌ക്ക്‌ കോശ​മർമം ഉണ്ട്‌. ഇവയുടെ തന്തുക്കൾ കെട്ടു​പി​ണഞ്ഞ്‌ ഒരു കൂട്ടമാ​യി കിടക്കു​ന്നു. ഇവ ഉണ്ടാക്കുന്ന ഏറ്റവും സാധാ​ര​ണ​മായ പ്രശ്‌ന​ങ്ങ​ളാണ്‌ പുഴു​ക്കടി—ഇതി​ലൊ​ന്നാണ്‌ വളംകടി—കാൻഡി​ഡി​യാ​സിസ്‌ (കാൻഡിഡ) എന്നിവ. വികല​പോ​ഷണം, കാൻസർ, മരുന്നു​കൾ, പ്രതി​രോ​ധ​വ്യ​വ​സ്ഥയെ തകരാ​റി​ലാ​ക്കുന്ന വൈറസ്‌ ബാധകൾ എന്നിവ​യാൽ പ്രതി​രോ​ധ​ശേഷി ദുർബ​ല​മാ​യി​ത്തീർന്നി​ട്ടു​ള്ള​വ​രാണ്‌ ഗുരു​ത​ര​മായ ഫംഗസ്‌ ആക്രമ​ണ​ങ്ങൾക്ക്‌ സാധാരണ വിധേ​യ​മാ​കു​ന്നത്‌.

[ചിത്രങ്ങൾ]

ഇബോള വൈറസ്‌

“സ്റ്റാഫി​ലോ​കോ​ക്കസ്‌ ഓറി​യസ്‌” ബാക്ടീ​രി​യ

“ജിയാർഡിയ ലാംബ്ലിയ” പ്രോ​ട്ടോ​സോ​വൻ

പുഴുക്കടി ഉണ്ടാക്കുന്ന ഫംഗസ്‌

CDC/C. Goldsmith

CDC/Janice Carr

Courtesy Dr. Arturo Gonzáles Robles, CINVESTAV, I.P.N. México

© Bristol Biomedical Image Archive, University of Bristol

[4-ാം പേജിലെ ചിത്രം]

പെനിസിലിൻ കണ്ടുപി​ടിച്ച അലക്‌സാ​ണ്ടർ ഫ്‌ളെ​മിങ്‌