കറുത്ത മരണം—മധ്യകാല യൂറോ​പ്പി​നെ വരിഞ്ഞു​മു​റു​ക്കിയ മഹാവി​പത്ത്‌

ഫ്രാൻസിലെ ഉണരുക! ലേഖകൻ

വർഷം 1347. ആ മഹാമാ​രി അപ്പോ​ഴേ​ക്കും വിദൂര പൗരസ്‌ത്യ ദേശത്തെ പിച്ചി​ച്ചീ​ന്തി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞി​രു​ന്നു. ഇപ്പോൾ അത്‌ യൂറോ​പ്പി​ന്റെ കിഴക്കേ പ്രാന്ത​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലേക്കു പടർന്നി​രി​ക്കു​ക​യാണ്‌.

മംഗോ​ളി​യൻ സൈന്യം ക്രിമി​യ​യി​ലെ കാഫയു​ടെ—ഇപ്പോൾ ഫിഡോ​സിയ എന്നാണ്‌ ഇത്‌ അറിയ​പ്പെ​ടു​ന്നത്‌—വ്യാപാ​ര​കേ​ന്ദ്രത്തെ വളഞ്ഞി​രി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. കോട്ട​കെട്ടി ഉറപ്പി​ച്ചി​രുന്ന ഈ വ്യാപാര കേന്ദ്രം ജെനോ​വ​യി​ലാണ്‌ സ്ഥിതി ചെയ്‌തി​രു​ന്നത്‌. എന്നാൽ നിഗൂ​ഢ​മായ ആ രോഗം സൈന്യ​ത്തിൽ കനത്തനാ​ശം വിതയ്‌ക്കാൻ തുടങ്ങി​യ​തോ​ടെ ആക്രമണം പിൻവ​ലി​ക്കാൻ അവർ നിർബ​ന്ധി​ത​രാ​യി. പിൻവാ​ങ്ങു​ന്ന​തി​നു മുമ്പ്‌ അവർ പക്ഷേ അതി​ഘോ​ര​മായ ഒരു കൃത്യം കൂടി ചെയ്‌തു. ആ സമയത്തു രോഗം പിടി​പെട്ടു മരിച്ചു​വീണ സൈനി​ക​രു​ടെ ശരീരങ്ങൾ ഭീമാ​കാ​ര​മായ വിക്ഷേപണ സജ്ജീക​ര​ണങ്ങൾ ഉപയോ​ഗിച്ച്‌ അവർ നഗരമ​തി​ലു​കൾക്കു മുകളി​ലൂ​ടെ വലി​ച്ചെ​റി​ഞ്ഞു. പിന്നീട്‌, രോഗം ഒരു കാട്ടുതീ പോലെ പടർന്നു​പി​ടിച്ച ആ നഗരത്തിൽ നിന്നു രക്ഷപ്പെ​ടാൻ ജെനോ​വീസ്‌ നഗരപാ​ല​ക​രിൽ ഏതാനും പേർ ഗാലി​ക്ക​പ്പ​ലു​ക​ളിൽ കയറി. ആ കപ്പലുകൾ ഏതെല്ലാം തുറമു​ഖ​ങ്ങ​ളിൽ എത്തിയോ അവി​ടെ​യെ​ല്ലാം രോഗ​വും പരന്നു.

യൂറോ​പ്പിൽ ആകമാനം മരണത്തി​ന്റെ തണുപ്പ്‌ അരിച്ചി​റ​ങ്ങാൻ ഏതാനും മാസങ്ങളേ വേണ്ടി​വ​ന്നു​ള്ളൂ. കണ്ണടച്ചു​തു​റ​ക്കുന്ന നേരം​കൊണ്ട്‌ ഉത്തരാ​ഫ്രിക്ക, ഇറ്റലി, സ്‌പെ​യിൻ, ഇംഗ്ലണ്ട്‌, ഫ്രാൻസ്‌, ഓസ്‌ട്രിയ, ഹംഗറി, സ്വിറ്റ്‌സർലൻഡ്‌, ജർമനി, സ്‌കാൻഡി​നേ​വിയ, ബാൾട്ടി​ക്കു​കൾ എന്നിവ അതിന്റെ പിടി​യി​ല​മർന്നു. രണ്ടരവർഷ​ത്തി​ലും കുറഞ്ഞ സമയം​കൊണ്ട്‌ യൂറോ​പ്പി​ലെ ജനസം​ഖ്യ​യു​ടെ നാലി​ലൊ​ന്നി​ലു​മ​ധി​കം—ഏകദേശം 25 ദശലക്ഷം—ആളുക​ളെ​യാണ്‌ “മനുഷ്യ​വർഗം ഇന്നുവരെ അറിഞ്ഞി​ട്ടു​ള്ള​തി​ലേ​ക്കും പൈശാ​ചി​ക​മായ ജനസം​ഖ്യാ വിപത്ത്‌”—കറുത്ത മരണം a—ഈ ഭൂമു​ഖ​ത്തു​നി​ന്നു തുടച്ചു​നീ​ക്കി​യത്‌.

ദുരന്ത​ത്തിന്‌ അരങ്ങൊ​രു​ക്കു​ന്നു

കറുത്ത മരണം വിതച്ച ദുരന്ത​ത്തിൽ രോഗം മാത്രമല്ല ഉൾപ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നത്‌. ഈ ദുരന്ത​ത്തി​ന്റെ തീവ്രത വർധി​പ്പിച്ച മറ്റനേകം ഘടകങ്ങ​ളു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അതി​ലൊന്ന്‌ മതത്തോ​ടുള്ള തീക്ഷ്‌ണത ആയിരു​ന്നു. ശുദ്ധീ​ക​ര​ണ​സ്ഥലം സംബന്ധിച്ച പഠിപ്പി​ക്കൽ ഇതിന്‌ ഒരു ഉദാഹ​ര​ണ​മാണ്‌. “13-ാം നൂറ്റാ​ണ്ടി​ന്റെ അവസാ​ന​മാ​യ​പ്പോ​ഴേ​ക്കും ശുദ്ധീ​ക​ര​ണ​സ്ഥലം സംബന്ധിച്ച പഠിപ്പി​ക്കൽ എല്ലായി​ട​ത്തും വ്യാപി​ച്ചു കഴിഞ്ഞി​രു​ന്നു,” എന്ന്‌ ഫ്രഞ്ച്‌ ചരി​ത്ര​കാ​ര​നായ ഷാക്‌ ലെഗോഫ്‌ പറയുന്നു. 14-ാം നൂറ്റാ​ണ്ടി​ന്റെ തുടക്ക​ത്തിൽ ഡാന്റേ തന്റെ ഡിവൈൻ കോമഡി എന്ന കൃതി പുറത്തി​റക്കി. നരക​ത്തെ​യും ശുദ്ധീ​ക​ര​ണ​സ്ഥ​ല​ത്ത​യും കുറിച്ചു സചിത്രം വിശദ​മാ​യി പ്രതി​പാ​ദി​ച്ചി​രുന്ന ആ ഗ്രന്ഥം ആളുകളെ ശക്തമായി സ്വാധീ​നി​ക്കു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. എന്തിന്‌, യൂറോ​പ്പിൽ അന്നു നിലവി​ലു​ണ്ടാ​യി​രുന്ന മതപര​മായ അന്തരീ​ക്ഷത്തെ തന്നെ അതു മാറ്റി​മ​റി​ച്ചു. കറുത്ത മരണം ദൈവ​ത്തിൽനി​ന്നുള്ള ശിക്ഷ ആണെന്നു വിചാ​രിച്ച ആളുകൾ അതു തടയാൻ ഒരു ശ്രമവും നടത്താ​തെ​യാ​യി. മാത്രമല്ല, അവർ അതി​നോട്‌ ഒരുതരം നിസ്സം​ഗതാ മനോ​ഭാ​വ​വും പുലർത്താൻ തുടങ്ങി. നാം കാണാൻ പോകു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, അത്തര​മൊ​രു ഇരുളടഞ്ഞ കാഴ്‌ച​പ്പാട്‌ വാസ്‌ത​വ​ത്തിൽ രോഗം അതി​വേഗം പരക്കാൻ ഇടയാക്കി. “രോഗം പടർന്നു​പി​ടി​ക്കാൻ ഇതി​നെ​ക്കാൾ അനുകൂ​ല​മായ ഒരു സാഹച​ര്യം ഉണ്ടായി​രി​ക്കാൻ കഴിയു​മാ​യി​രു​ന്നില്ല,” എന്ന്‌ ഫിലിപ്പ്‌ സീഗ്ലർ എഴുതിയ കറുത്ത മരണം (ഇംഗ്ലീഷ്‌) എന്ന പുസ്‌തകം പറയുന്നു.

ഇതിനും പുറ​മേ​യാ​യി​രു​ന്നു യൂറോ​പ്പിൽ അടിക്കടി ഉണ്ടായി​ക്കൊ​ണ്ടി​രുന്ന വിളനാ​ശം എന്ന പ്രശ്‌നം. തത്‌ഫ​ല​മാ​യി, ആ ഭൂഖണ്ഡ​ത്തി​ലെ പെരു​കി​ക്കൊ​ണ്ടി​രുന്ന ജനസംഖ്യ അപ്പാടെ വികല​പോ​ഷി​ത​രാ​യി തീർന്നു. രോഗത്തെ പ്രതി​രോ​ധി​ക്കാൻ തികച്ചും അശക്തരാ​യി​രു​ന്നു അവർ.

 പ്ലേഗ്‌ പരക്കുന്നു

യൂറോ​പ്പി​നെ ബാധി​ച്ചത്‌ രണ്ടുത​ര​ത്തി​ലുള്ള പ്ലേഗ്‌ ആയിരു​ന്നു എന്നാണ്‌ ക്ലെമന്റ്‌ ആറാമൻ പാപ്പാ​യു​ടെ സ്വകാര്യ വൈദ്യ​നാ​യി​രുന്ന ഗീ ഡെ ഷോൽയാക്‌ പറയു​ന്നത്‌. ന്യൂ​മോ​ണിക്‌ പ്ലേഗും ബ്യൂ​ബോ​ണിക്‌ പ്ലേഗും. ഇവ രണ്ടി​നെ​യും കുറിച്ചു വിശദ​മാ​യി പ്രതി​പാ​ദി​ച്ചു​കൊണ്ട്‌ അദ്ദേഹം ഇങ്ങനെ എഴുതി: “ആദ്യത്തെ രണ്ടുമാ​സം ന്യൂ​മോ​ണിക്‌ പ്ലേഗ്‌ സംഹാ​ര​താ​ണ്ഡ​വ​മാ​ടി. വിട്ടു​മാ​റാത്ത പനി, രക്തം തുപ്പുക എന്നിവ​യാ​യി​രു​ന്നു അതിന്റെ ലക്ഷണങ്ങൾ. ഇതു പിടി​പെ​ട്ടാൽ മൂന്നു ദിവസ​ത്തി​നു​ള്ളിൽ മരണം സംഭവി​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു. അതിന്റെ തേർവാഴ്‌ച കഴിഞ്ഞ​പ്പോൾ പിന്നെ ബ്യൂ​ബോ​ണിക്‌ പ്ലേഗിന്റെ ഊഴമാ​യി. ശരീര​ത്തിൽ അവിട​വി​ടെ, കൂടു​ത​ലാ​യും കക്ഷത്തി​ലും കഴലയ്‌ക്കും ഉണ്ടാകുന്ന വീക്കം അല്ലെങ്കിൽ മുഴ, വിട്ടു​മാ​റാത്ത പനി എന്നിവ​യാ​യി​രു​ന്നു പ്രധാന ലക്ഷണങ്ങൾ. ഇതു പിടി​പെ​ട്ടാൽ അഞ്ചു ദിവസ​ത്തി​നകം ആൾ മരണമ​ട​യു​മാ​യി​രു​ന്നു.” പ്ലേഗിന്റെ മുന്നേ​റ്റത്തെ തടയുന്ന കാര്യ​ത്തിൽ ഡോക്ടർമാർ തികച്ചും നിസ്സഹാ​യ​രാ​യി​രു​ന്നു.

രോഗി​ക​ളാ​യി​രുന്ന ആയിര​ക്ക​ണ​ക്കിന്‌ ആളുകളെ ഉപേക്ഷിച്ച്‌ പ്രാണ​ഭ​യ​ത്താൽ അനേക​രും പലായനം ചെയ്‌തു. കുലീന വർഗത്തിൽ പെട്ട സമ്പന്നരും ഔദ്യോ​ഗിക പദവികൾ അലങ്കരി​ച്ചി​രു​ന്ന​വ​രും മറ്റും ആദ്യം രക്ഷപ്പെട്ടു. മഠങ്ങളി​ലും അരമന​ക​ളി​ലു​മൊ​ക്കെ താമസി​ക്കു​ന്ന​വ​രിൽ ചിലർ പലായനം ചെയ്‌തെ​ങ്കി​ലും അനേക​രും രോഗ​ത്തിൽനി​ന്നു രക്ഷപ്പെ​ടാ​മെന്ന വിശ്വാ​സ​ത്തിൽ അവി​ടെ​ത്തന്നെ തങ്ങി.

പരി​ഭ്രാ​ന്തി നിറഞ്ഞു​നിന്ന ഈ അവസ്ഥയി​ന്മ​ധ്യേ​യാണ്‌ പോപ്പ്‌ 1350-നെ ഒരു വിശുദ്ധ വർഷമാ​യി പ്രഖ്യാ​പി​ച്ചത്‌. റോമി​ലേക്ക്‌ തീർത്ഥ​യാ​ത്ര നടത്തു​ന്ന​വർക്ക്‌ ശുദ്ധീ​ക​ര​ണ​സ്ഥ​ലത്തു പോകാ​തെ​തന്നെ നേരിട്ട്‌ പറുദീ​സ​യി​ലേക്കു പ്രവേ​ശി​ക്കാൻ കഴിയു​മാ​യി​രു​ന്നു! ലക്ഷക്കണ​ക്കിന്‌ തീർഥാ​ടകർ ഇതി​നോ​ടു പ്രതി​ക​രി​ച്ചു. അവർ പോയി​ട​ത്തെ​ല്ലാം പ്ലേഗും പരന്നു.

പാഴ്‌ ശ്രമങ്ങൾ

കറുത്ത മരണത്തെ നിയ​ന്ത്ര​ണാ​ധീ​ന​മാ​ക്കാ​നുള്ള ശ്രമങ്ങ​ളെ​ല്ലാം പാഴാ​യി​പ്പോ​കു​ക​യാ​ണു​ണ്ടാ​യത്‌. കാരണം, ഈ രോഗം പകരു​ന്നത്‌ എങ്ങനെ​യാ​ണെന്ന്‌ ആർക്കും കൃത്യ​മാ​യി അറിഞ്ഞു​കൂ​ടാ​യി​രു​ന്നു. രോഗി​യു​മാ​യി ഏതെങ്കി​ലും തരത്തിൽ ഉള്ള ബന്ധം—അയാളു​ടെ വസ്‌ത്ര​വു​മാ​യി പോലും ഉള്ളത്‌—അപകടം ക്ഷണിച്ചു​വ​രു​ത്തു​മെന്ന്‌ അനേക​രും തിരി​ച്ച​റി​ഞ്ഞു. രോഗി​യൊന്ന്‌ നോക്കി​യാൽ പോലും രോഗം പിടി​പെ​ടു​മെന്നു ചിലർ ഭയന്നു! ഇറ്റലി​യി​ലെ ഫ്‌ളോ​റൻസ്‌ നിവാ​സി​കൾ കരുതി​യത്‌ പൂച്ചക​ളും നായ്‌ക്ക​ളു​മാ​ണു രോഗം പരത്തു​ന്നത്‌ എന്നാണ്‌. അതു​കൊണ്ട്‌ അവർ അവറ്റക​ളെ​യെ​ല്ലാം വകവരു​ത്തി. അങ്ങനെ ചെയ്യവെ, പക്ഷേ അവർ കഥയിലെ യഥാർഥ വില്ലന്‌, എലിക്ക്‌, സ്വൈ​ര്യ​മാ​യി വിഹരി​ക്കാൻ അവസരം ഒരുക്കു​ക​യാ​ണെന്ന്‌ സ്വപ്‌ന​ത്തിൽ പോലും കരുതി​യില്ല.

മരണനി​രക്ക്‌ കുത്തനെ ഉയരാൻ തുടങ്ങി​യ​തോ​ടെ, ചിലർ സഹായ​ത്തി​നാ​യി ദൈവ​ത്തി​ലേക്കു തിരിഞ്ഞു. തങ്ങൾക്കു രോഗം പിടി​പെ​ടാ​തെ ദൈവം കാക്കു​മെന്ന വിശ്വാ​സ​ത്തിൽ—ഇനി, മരിച്ചു​പോ​യാൽത്തന്നെ, അവൻ ഒരു സ്വർഗീയ ജീവൻ പ്രതി​ഫ​ല​മാ​യി നൽകു​മെന്ന വിശ്വാ​സ​ത്തിൽ—സ്‌ത്രീ​പു​രു​ഷ​ന്മാർ തങ്ങളുടെ സ്വത്തു മുഴുവൻ സഭയ്‌ക്കു സംഭാ​വ​ന​യാ​യി നൽകി. ഇതു സഭയുടെ ആസ്‌തി കണക്കി​ല്ലാ​തെ വർധി​ക്കാൻ ഇടയാക്കി. രോഗത്തെ തടയു​ന്ന​തിന്‌ ഭാഗ്യ​ര​ക്ഷ​ക​ളും ക്രിസ്‌തു​വി​ന്റെ രൂപങ്ങ​ളും ഏലസ്സു​ക​ളും ഒക്കെ പരക്കെ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രു​ന്നു. മറ്റു ചിലർ രോഗ​ശ​മ​ന​ത്തി​നാ​യി അന്ധവി​ശ്വാ​സ​ത്തി​ലേ​ക്കും ഔഷധ​ങ്ങ​ളാ​യി കരുത​പ്പെട്ട ചില വസ്‌തു​ക്ക​ളി​ലേ​ക്കു​മാ​ണു തിരി​ഞ്ഞത്‌. സുഗന്ധ​ദ്ര​വ്യ​ങ്ങൾ, വിനാ​ഗി​രി, പ്രത്യേക കൂട്ടുകൾ ചേർത്തു തയ്യാറാ​ക്കിയ കഷായം ഇവയെ​ല്ലാം രോഗത്തെ അകറ്റി​നി​റു​ത്തു​മെ​ന്നും വിശ്വ​സി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു. സാധാ​ര​ണ​മാ​യി ചെയ്‌തി​രുന്ന മറ്റൊരു പ്രതി​വി​ധി​യാ​യി​രു​ന്നു ചോര​യൊ​ഴു​ക്കി​ക്ക​ള​യുക എന്നത്‌. പ്ലേഗ്‌ ബാധി​ക്കു​ന്നത്‌ ഗ്രഹനി​ല​യി​ലെ കുഴപ്പം കൊണ്ടാ​ണെന്നു പോലും പാരീസ്‌ സർവക​ലാ​ശാ​ല​യി​ലെ വൈദ്യ​ശാ​സ്‌ത്ര വിഭാഗം അഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ടു​ക​യു​ണ്ടാ​യി! എങ്കിലും, അത്തരം അടിസ്ഥാ​ന​ര​ഹി​ത​മായ വിശദീ​ക​ര​ണ​ങ്ങൾക്കോ വ്യാജ “പ്രതി​വി​ധി​കൾ”ക്കോ ഒന്നും ഈ കൊല​യാ​ളി​യെ തളയ്‌ക്കാ​നാ​യില്ല.

നീണ്ടു​നിൽക്കുന്ന ഫലങ്ങൾ

അഞ്ചു വർഷം​കൊണ്ട്‌, കറുത്ത മരണത്തി​ന്റെ നീരാ​ളി​പ്പി​ടി​ത്ത​ത്തിൽ നിന്ന്‌ ഒടുവിൽ ലോകം മുക്തമാ​യ​തു​പോ​ലെ കാണ​പ്പെട്ടു. എന്നാൽ ആ നൂറ്റാണ്ട്‌ വിടപ​റ​യും മുമ്പേ ചുരു​ങ്ങി​യത്‌ നാലു​തവണ എങ്കിലും അതു വീണ്ടും തലപൊ​ക്കി​യി​ട്ടുണ്ട്‌. കറുത്ത മരണത്തി​ന്റെ അനന്തര​ഫ​ല​ങ്ങളെ അതു​കൊണ്ട്‌ ഒന്നാം ലോക​മ​ഹാ​യു​ദ്ധ​ത്തി​ന്റേ​തു​മാ​യി​ട്ടാണ്‌ താരത​മ്യം ചെയ്‌തി​രി​ക്കു​ന്നത്‌. “യൂറോ​പ്പി​ലെ​ങ്ങും പടർന്നു​പി​ടിച്ച ഈ മഹാമാ​രി 1348-നു ശേഷം സമൂഹ​ത്തി​ന്റെ​യും സമ്പദ്‌വ്യ​വ​സ്ഥ​യു​ടെ​യും മേൽ ആഴത്തി​ലുള്ള പ്രത്യാ​ഘാ​തങ്ങൾ ഉളവാക്കി എന്നതിൽ ആധുനിക ചരി​ത്ര​കാ​ര​ന്മാ​രു​ടെ ഇടയിൽ ഒരു അഭി​പ്രാ​യ​വ്യ​ത്യാ​സ​വു​മില്ല” എന്ന്‌ 1996-ൽ പ്രസി​ദ്ധീ​ക​രിച്ച ഇംഗ്ലണ്ടി​ലെ കറുത്ത മരണം (ഇംഗ്ലീഷ്‌) എന്ന പുസ്‌തകം പറയുന്നു. ജനസം​ഖ്യ​യു​ടെ നല്ലൊരു ശതമാനം തന്നെ ഭൂമു​ഖ​ത്തു​നി​ന്നു തുടച്ചു​നീ​ക്ക​പ്പെട്ടു. ചില പ്രദേ​ശങ്ങൾ പൂർവ​സ്ഥി​തി പ്രാപി​ക്കാൻ നൂറ്റാ​ണ്ടു​കൾതന്നെ വേണ്ടി​വന്നു. തൊഴി​ലാ​ളി​കളെ കിട്ടാ​നി​ല്ലാ​തെ​യാ​യത്‌ കൂലി കുത്തനെ ഉയരാൻ ഇടയാക്കി. ഒരിക്കൽ സമ്പന്നത​യു​ടെ മടിത്ത​ട്ടിൽ കഴിഞ്ഞി​രുന്ന ഭൂവു​ട​മകൾ ദാരി​ദ്ര്യ​ത്തി​ന്റെ പടുകു​ഴി​യി​ലേക്കു  കൂപ്പു​കു​ത്തി. അതോടെ മധ്യകാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ന്റെ മുഖമു​ദ്ര​യാ​യി​രുന്ന ഫ്യൂഡൽ വ്യവസ്ഥി​തി​യു​ടെ അസ്ഥിവാ​രം​തന്നെ ഇളകി​വീ​ണു.

അങ്ങനെ, കറുത്ത മരണം രാഷ്‌ട്രീ​യ​വും മതപര​വും സാമൂ​ഹി​ക​വു​മായ മാറ്റങ്ങൾക്കു വഴി​തെ​ളി​ച്ചു. പ്ലേഗിന്റെ ആക്രമ​ണ​ത്തി​നു മുമ്പ്‌, ഇംഗ്ലണ്ടി​ലെ വിദ്യാ​സ​മ്പ​ന്ന​രു​ടെ ഇടയിൽ ഫ്രഞ്ച്‌ സർവസാ​ധാ​ര​ണ​മാ​യി ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രു​ന്നു. എന്നാൽ രോഗം ബാധിച്ച്‌ അനേകം ഫ്രഞ്ച്‌ അധ്യാ​പകർ മരിച്ച​തോ​ടെ ബ്രിട്ട​നിൽ ഇംഗ്ലീഷ്‌ ഭാഷയ്‌ക്കാ​യി മേധാ​വി​ത്വം. മതവൃ​ത്ത​ത്തി​ലും മാറ്റങ്ങൾ ഉണ്ടായി. പൗരോ​ഹി​ത്യ​വൃ​ത്തി ഏറ്റെടു​ക്കാൻ യോഗ്യ​രാ​യ​വ​രു​ടെ എണ്ണം നന്നേ കുറവാ​യി​രു​ന്ന​തി​നാൽ “സഭ മിക്ക​പ്പോ​ഴും [ആത്മീയ കാര്യ​ങ്ങ​ളിൽ] ഉദാസീ​ന​രും അജ്ഞരു​മായ ആളുകളെ” ആണ്‌ നിയമി​ച്ചി​രു​ന്നത്‌ എന്നു ഷാക്ലീൻ ബ്രൊ​സൊ​ലെ എന്ന ഫ്രഞ്ച്‌ ചരി​ത്ര​കാ​രി പറയുന്നു. “പഠിപ്പി​ക്കു​ന്ന​തി​ലും വിശ്വാ​സം ഉൾനടു​ന്ന​തി​ലും സഭയ്‌ക്ക്‌ ഉണ്ടായ വീഴ്‌ച​യാണ്‌ മതനവീ​ക​ര​ണ​ത്തി​ലേക്കു നയിച്ച ഒരു സംഗതി” എന്നു ബ്രൊ​സൊ​ലെ തറപ്പിച്ചു പറയുന്നു.

കറുത്ത മരണം കലാരം​ഗ​ത്തും ഒരു ശക്തമായ സ്വാധീ​നം ചെലു​ത്തു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. കലാസൃ​ഷ്ടി​കൾക്ക്‌ ആധാര​മാ​കുന്ന ഒരു സാധാരണ വിഷയ​മാ​യി​ത്തീർന്നു മരണം. അസ്ഥികൂ​ട​ങ്ങ​ളും ശവശരീ​ര​ങ്ങ​ളും കഥാപാ​ത്ര​ങ്ങ​ളാ​കുന്ന ഡാൻസ്‌ മക്കാബർ, മരണത്തി​ന്റെ ശക്തിയെ പ്രതി​നി​ധാ​നം ചെയ്യുന്ന ജനപ്രീ​തി​യാർജിച്ച ഒരു നൃത്തരൂ​പ​മാ​യി തീർന്നു. ഭാവി​യെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ഒരു എത്തും​പി​ടി​യു​മി​ല്ലാ​തി​രുന്ന പ്ലേഗ്‌ അതിജീ​വ​ക​രിൽ പലരും തങ്ങളുടെ സദാചാര മൂല്യ​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം കാറ്റിൽപ്പ​റത്തി. ഫലമോ, ഞെട്ടി​ക്കുന്ന അളവി​ലുള്ള ധാർമി​ക​ച്യു​തി​യും. കറുത്ത മരണത്തിന്‌ തടയി​ടാൻ സഭ പരാജ​യ​പ്പെ​ട്ട​തു​കൊണ്ട്‌, “സഭ തങ്ങളെ നിരാ​ശ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​താ​യി മധ്യകാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ലെ ആളുകൾക്കു  തോന്നി.” (കറുത്ത മരണം) കറുത്ത മരണത്തെ തുടർന്ന്‌ സമൂഹ​ത്തിൽ സുപ്ര​ധാന മാറ്റങ്ങൾ സംഭവി​ച്ച​താ​യും ചില ചരി​ത്ര​കാ​ര​ന്മാർ പറയുന്നു. സ്വന്തം നിലയിൽ പണമു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്ന​തി​നു വേണ്ട നടപടി​കൾ സ്വീക​രി​ക്കാൻ അന്നത്തെ അവസ്ഥകൾ ആളുകളെ പ്രേരി​പ്പി​ച്ചു. അങ്ങനെ, സമൂഹ​ത്തി​ന്റെ താഴത്തെ തട്ടിലു​ള്ളവർ ഉയർന്ന തട്ടിലാ​യി​ത്തീർന്നു. അതു പിന്നീട്‌, മുതലാ​ളി​ത്ത​വ്യ​വ​സ്ഥി​തി നിലവിൽ വരുന്ന​തി​ലേക്കു നയിച്ചു.

കറുത്ത മരണം ശുചി​ത്വ​ന​ട​പ​ടി​കൾ സ്വീക​രി​ക്കാൻ ഗവൺമെ​ന്റു​കളെ നിർബ​ന്ധി​ത​മാ​ക്കി. പ്ലേഗ്‌ കെട്ടട​ങ്ങി​യ​തി​നു ശേഷം, വെനീസ്‌ നഗരത്തി​ലെ തെരു​വു​ക​ളെ​ല്ലാം വൃത്തി​യാ​ക്ക​പ്പെട്ടു. ഗുഡ്‌ എന്ന മറു​പേ​രുള്ള ഫ്രാൻസി​ലെ ജോൺ രണ്ടാമൻ രാജാ​വും പകർച്ച​വ്യാ​ധി​യു​ടെ ഭീഷണി ഉയർന്നു​വ​രാ​തി​രി​ക്കു​ന്ന​തിന്‌ തെരു​വു​കൾ വൃത്തി​യാ​ക്കാൻ ഉത്തരവി​ടു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. ഒരു ഗ്രീക്ക്‌ വൈദ്യൻ ഏഥൻസ്‌ നഗരത്തി​ലെ തെരു​വു​ക​ളെ​ല്ലാം കഴുകി വൃത്തി​യാ​ക്കി ആ നഗരത്തെ ഒരു വലിയ രോഗ​ബാ​ധ​യിൽ നിന്നു രക്ഷിച്ച​തി​നെ കുറി​ച്ചുള്ള അറിവാ​യി​രു​ന്നു ഇത്തര​മൊ​രു നടപടിക്ക്‌ അദ്ദേഹത്തെ പ്രേരി​പ്പി​ച്ചത്‌. തുറന്ന ഓടകൾ ആയിരുന്ന മധ്യകാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ലെ പല തെരു​വു​ക​ളും ഒടുവിൽ വൃത്തി​യാ​ക്ക​പ്പെട്ടു.

കഴിഞ്ഞ​കാ​ല​ത്തി​ന്റെ മാത്രം ശാപമോ?

അങ്ങനെ​യി​രി​ക്കെ, 1894-ൽ ഫ്രഞ്ച്‌ ബാക്ടീ​രി​യാ​വി​ജ്ഞാ​നി​യായ അലെക്‌സാ​ന്ദ്രെ യെർസൻ കറുത്ത മരണത്തിന്‌ ഇടയാ​ക്കിയ ബാസി​ല്ല​സി​നെ കണ്ടെത്തി. അതു​കൊണ്ട്‌, അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ പേരി​നോ​ടുള്ള ചേർച്ച​യിൽ അതിനു യെർസീ​നി​യാ പെസ്റ്റിസ്‌ എന്നു പേരിട്ടു. നാലു വർഷത്തി​നു​ശേഷം, മറ്റൊരു ഫ്രഞ്ചു​കാ​ര​നായ പോൾ-ല്വീ സിമോൻ, രോഗം പരത്തു​ന്ന​തിൽ (കരണ്ടു​തീ​നി​ക​ളു​ടെ ശരീര​ത്തിൽ ജീവി​ക്കുന്ന) ചെള്ളി​നുള്ള പങ്കു കണ്ടുപി​ടി​ച്ചു. താമസി​യാ​തെ തന്നെ, രോഗ​ത്തി​നെ​തി​രെ​യുള്ള ഒരു കുത്തി​വെപ്പ്‌ വികസി​പ്പി​ച്ചെ​ടു​ക്കു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. അതു​കൊണ്ട്‌ പക്ഷേ കാര്യ​മായ ഫലം ഉണ്ടായില്ല എന്നുമാ​ത്രം.

പ്ലേഗ്‌ ബാധ ഒരു കഴിഞ്ഞ​കാല സംഭവ​മാ​ണോ? അല്ലേയല്ല. 1910-ലെ ശിശി​ര​കാ​ലത്ത്‌ ഏകദേശം 50,000 ആളുകൾ മഞ്ചൂറി​യ​യിൽ പ്ലേഗ്‌ ബാധിച്ചു മരണമ​ട​യു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. ലോകാ​രോ​ഗ്യ സംഘടന ഓരോ വർഷവും പുതിയ ആയിര​ക്ക​ണ​ക്കി​നു കേസു​ക​ളാണ്‌ രജിസ്റ്റർ ചെയ്യു​ന്നത്‌. പ്ലേഗ്‌ പിടി​പെട്ടു മരിക്കു​ന്ന​വ​രു​ടെ എണ്ണം അങ്ങനെ വർധി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ക​യാണ്‌. മരുന്നു​കളെ പ്രതി​രോ​ധി​ക്കുന്ന തരത്തി​ലുള്ള, പ്ലേഗിന്റെ പുതിയ രൂപങ്ങ​ളും ഇപ്പോൾ രംഗ​പ്ര​വേശം ചെയ്‌തി​രി​ക്കു​ന്നു. അതേ, അടിസ്ഥാന ശുചീ​കരണ നിലവാ​രങ്ങൾ പാലി​ച്ചി​ല്ലെ​ങ്കിൽ പ്ലേഗ്‌ മനുഷ്യ​വർഗ​ത്തിന്‌ ഒരു ഭീഷണി​യാ​യി തുടരും. ജാക്വ​ലിൻ ബ്രോ​സ്സോ​ലി​റ്റും ആൻട്രി മൊളാ​റി​യും തയ്യാറാ​ക്കിയ പൂർക്വാ​ലാ ലാ പെസ്റ്റ്‌? ലാ റാ, ലാ പൂയെസ്‌, എ ലാ ബ്യൂ​ബോൻ (പ്ലേഗിന്റെ കാരണം? എലി, ചെള്ള്‌, വീക്കം) എന്ന പുസ്‌തകം ഉപസം​ഹ​രി​ക്കു​ന്നതു പോലെ “സങ്കടക​ര​മെന്നു പറയട്ടെ, മധ്യകാല യൂറോ​പ്പിൽ ഉണ്ടായി​രുന്ന ഈ രോഗം . . . ഒരുപക്ഷേ ഇനിയും ഒരു ഭീഷണി​യാ​യി തുടരും.”

[അടിക്കു​റിപ്പ്‌]

[23-ാം പേജിലെ ആകർഷ​ക​വാ​ക്യം]

തങ്ങൾക്കു രോഗം പിടി​പെ​ടാ​തെ ദൈവം കാക്കു​മെന്ന വിശ്വാ​സ​ത്തിൽ സ്‌ത്രീ​പു​രു​ഷ​ന്മാർ തങ്ങളുടെ സ്വത്തു മുഴുവൻ സഭയ്‌ക്കു സംഭാ​വ​ന​യാ​യി നൽകി

[24-ാം പേജിലെ ചതുരം/ചിത്രം]

ഫ്‌ളജല്ലൻസ്‌ എന്ന മതവി​ഭാ​ഗം

പ്ലേഗ്‌ ദൈവ​ശി​ക്ഷ​യാണ്‌ എന്നുള്ള ധാരണ​യിൽ ദൈവ​കോ​പം ശമിപ്പി​ക്കു​ന്ന​തി​നു ചിലർ ചാട്ടവാർ കൊണ്ടു സ്വയം പ്രഹരി​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു. കറുത്ത മരണം കാട്ടുതീ പോലെ പടർന്നു​പി​ടി​ച്ചി​രുന്ന സമയത്ത്‌ ബ്രദർഹുഡ്‌ ഓഫ്‌ ദ ഫ്‌ളജ​ല്ലൻസ്‌ എന്ന പ്രസ്ഥാനം ജനപ്രീ​തി​യു​ടെ കൊടു​മു​ടി​യിൽ എത്തി. അതിൽ ഏകദേശം 8,00,000 അംഗങ്ങൾ ഉണ്ടായി​രു​ന്നു എന്നാണു പറയ​പ്പെ​ടു​ന്നത്‌. വസ്‌ത്രം മാറ്റു​ന്ന​തും അലക്കു​ന്ന​തും സ്‌ത്രീ​ക​ളോ​ടു സംസാ​രി​ക്കു​ന്ന​തു​മെ​ല്ലാം അവർക്കു നിഷി​ദ്ധ​മാ​യി​രു​ന്നു. ദിവസ​ത്തിൽ രണ്ടുതവണ അവർ ചാട്ടവാർ കൊണ്ട്‌ പരസ്യ​മാ​യി സ്വയം പ്രഹരി​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു.

“ചാട്ടവാർ കൊണ്ടു സ്വയം പ്രഹരി​ക്കു​ന്നത്‌ സദാ ഭയത്തിൻ നിഴലിൽ കഴിഞ്ഞി​രുന്ന ആളുകൾക്ക്‌ ആശ്വാസം നൽകി​യി​രുന്ന ചുരുക്കം മാർഗ​ങ്ങ​ളിൽ ഒന്നായി​രു​ന്നു” എന്നു മധ്യകാ​ലഘട്ട മതവി​രു​ദ്ധ​വാ​ദം (ഇംഗ്ലീഷ്‌) എന്ന പുസ്‌തകം പറയുന്നു. സഭയുടെ പൗരോ​ഹി​ത്യ സമ്പ്രദാ​യ​ത്തെ​യും സമ്പൂർണ പാപ​മോ​ചനം നൽകി​ക്കൊണ്ട്‌ പണംവാ​രുന്ന രീതി​യെ​യും നിശി​ത​മാ​യി വിമർശി​ച്ചി​രു​ന്ന​വ​രിൽ പ്രധാ​നി​ക​ളാ​യി​രു​ന്നു ഫ്‌ളജ​ല്ലൻസു​കാർ. 1349-ൽ ഈ വിഭാ​ഗത്തെ പോപ്പ്‌ അപലപി​ച്ച​തിൽ ഒട്ടും അതിശ​യി​ക്കാ​നില്ല. കറുത്ത മരണത്തി​ന്റെ തേർവാഴ്‌ച അവസാ​നി​ച്ച​തോ​ടെ ആ വിഭാ​ഗ​വും താനേ ഇല്ലാതാ​യി.

[ചിത്രം]

ഫ്‌ളജല്ലൻസുകാർ ദൈവത്തെ പ്രീതി​പ്പെ​ടു​ത്താൻ ശ്രമിച്ചു

[കടപ്പാട്‌]

© Bibliothèque Royale de Belgique, Bruxelles

[25-ാം പേജിലെ ചിത്രം]

ഫ്രാൻസിലെ മാർസേൽസിൽ ഉണ്ടായ പ്ലേഗ്‌ ബാധ

[കടപ്പാട്‌]

© Cliché Bibliothèque Nationale de France, Paris

[25-ാം പേജിലെ ചിത്രം]

പ്ലേഗിന്‌ ഇടയാ​ക്കുന്ന ബാസി​ല്ല​സി​നെ അലെക്‌സാ​ന്ദ്രെ യെർസൻ കണ്ടെത്തി

[കടപ്പാട്‌]

Culver Pictures