സംസ്ഥാനം: അതായത്‌, യഹൂദ്യ എന്ന റോമൻ സംസ്ഥാനം. അവിടെ കൈസ​ര്യ​യി​ലാ​യി​രു​ന്നു ഗവർണ​റു​ടെ വസതി. ഈ വാക്യ​ത്തിൽ, എത്തി അധികാ​രം ഏറ്റെടുത്ത്‌ എന്നു പറഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നതു ഫെസ്‌തൊസ്‌ ആ സംസ്ഥാ​നത്തെ ഗവർണ​റാ​യി അധികാ​രം ഏറ്റതി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചാ​യി​രി​ക്കാം.

സീസർ: അഥവാ “ചക്രവർത്തി.” ആ സമയത്തെ റോമൻ ചക്രവർത്തി നീറോ ആയിരു​ന്നു. എ.ഡി. 54-ൽ ആരംഭിച്ച അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ ഭരണം എ.ഡി. 68-ൽ അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ മരണ​ത്തോ​ടെ അവസാ​നി​ച്ചു. ആ സമയത്ത്‌ ഏതാണ്ട്‌ 31 വയസ്സു​ണ്ടാ​യി​രുന്ന അദ്ദേഹം ആത്മഹത്യ ചെയ്യു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. പ്രവൃ​ത്തി​കൾ 25 മുതൽ 28 വരെയുള്ള അധ്യാ​യ​ങ്ങ​ളിൽ “സീസർ” എന്നു പറഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നതു നീറോ​യെ​ക്കു​റി​ച്ചാണ്‌.—മത്ത 22:17; പ്രവൃ 17:7 എന്നിവ​യു​ടെ പഠനക്കു​റി​പ്പു​ക​ളും പദാവ​ലി​യും കാണുക.

ഞാൻ സീസറി​ന്റെ മുമ്പാകെ അപ്പീലി​നു പോകാൻ ആഗ്രഹി​ക്കു​ന്നു!: ബൈബിൾ രേഖക​ള​നു​സ​രിച്ച്‌, ഒരു റോമൻ പൗരനെന്ന നിലയിൽ തനിക്കുള്ള അവകാ​ശങ്ങൾ പൗലോസ്‌ ഉപയോ​ഗ​പ്പെ​ടു​ത്തുന്ന മൂന്നാ​മത്തെ സന്ദർഭ​മാണ്‌ ഇത്‌. (മറ്റു രണ്ടു സന്ദർഭ​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റിച്ച്‌ അറിയാൻ പ്രവൃ 16:37; 22:25 എന്നിവ​യു​ടെ പഠനക്കു​റി​പ്പു​കൾ കാണുക.) തനി​ക്കെ​തി​രെ​യുള്ള വിധി വന്നശേ​ഷ​മോ വിചാ​ര​ണ​യ്‌ക്കി​ട​യിൽത്ത​ന്നെ​യോ ഒരാൾക്കു സീസറിന്‌ അപ്പീൽ നൽകാ​മാ​യി​രു​ന്നു. പൗലോ​സി​ന്റെ കാര്യ​ത്തിൽ ഒറ്റയ്‌ക്കു തീരു​മാ​ന​മെ​ടു​ക്കാൻ താത്‌പ​ര്യ​മി​ല്ലെ​ന്നും യരുശ​ലേ​മിൽവെച്ച്‌ വിചാരണ നടത്താ​മെ​ന്നും ഫെസ്‌തൊസ്‌ സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നുണ്ട്‌. എന്നാൽ അവി​ടെ​വെച്ച്‌ നീതി ലഭിക്കാൻ ഒരു സാധ്യ​ത​യു​മി​ല്ലാ​ഞ്ഞ​തു​കൊ​ണ്ടാണ്‌ പൗലോസ്‌ റോമൻ സാമ്രാ​ജ്യ​ത്തി​ലെ പരമോ​ന്ന​ത​കോ​ട​തി​യിൽ വിചാ​ര​ണ​യ്‌ക്കാ​യി അപ്പീൽ നൽകി​യത്‌. പക്ഷേ ഇത്തരം അപ്പീലു​കൾ തള്ളിക്ക​ള​യുന്ന കേസു​ക​ളു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഉദാഹ​ര​ണ​ത്തിന്‌, ഒരു കള്ളനെ​യോ കടൽക്കൊ​ള്ള​ക്കാ​ര​നെ​യോ കലാപം ഇളക്കി​വി​ടു​ന്ന​വ​നെ​യോ ഒക്കെ കൈ​യോ​ടെ പിടി​കൂ​ടി​യാൽ അവർക്ക്‌ അപ്പീൽ നൽകാ​നാ​കി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. സാധ്യ​ത​യ​നു​സ​രിച്ച്‌ ഇതു​കൊ​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കാം പൗലോ​സി​ന്റെ അപ്പീലിന്‌ അനുമതി നൽകു​ന്ന​തി​നു മുമ്പ്‌ ഫെസ്‌തൊസ്‌ “ഉപദേ​ശ​ക​സ​മി​തി​യു​മാ​യി” കൂടി​യാ​ലോ​ചി​ച്ചത്‌. (പ്രവൃ 25:12) പിന്നീട്‌, ഹെരോദ്‌ അഗ്രിപ്പ രണ്ടാമൻ കൈസര്യ സന്ദർശി​ച്ച​പ്പോൾ ഫെസ്‌തൊസ്‌ പൗലോ​സി​നെ വീണ്ടും വിചാരണ ചെയ്‌തു. ‘ചക്രവർത്തി​യായ’ നീറോ​യ്‌ക്കു പൗലോ​സി​ന്റെ കേസ്‌ കൈമാ​റു​മ്പോൾ ഉൾപ്പെ​ടു​ത്തേണ്ട കൂടു​ത​ലായ വിശദാം​ശങ്ങൾ ലഭിക്കാ​നാ​യി​രു​ന്നു അത്‌. (പ്രവൃ 25:12-27; 26:32; 28:19) ഇനി, അപ്പീൽ നൽകി​യ​തു​കൊണ്ട്‌ പൗലോ​സി​നു തന്റെ ആഗ്രഹം​പോ​ലെ​തന്നെ റോമിൽ എത്താനുള്ള വഴിയു​മൊ​രു​ങ്ങി. (പ്രവൃ 19:21) യേശു പൗലോ​സി​നു കൊടുത്ത പ്രാവ​ച​നിക ഉറപ്പും പിന്നീട്‌ ഒരു ദൈവ​ദൂ​ത​നി​ലൂ​ടെ അദ്ദേഹ​ത്തി​നു ലഭിച്ച സന്ദേശ​വും സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നത്‌ ഇതി​ന്റെ​യെ​ല്ലാം പിന്നിൽ ദൈവ​ത്തി​ന്റെ കരങ്ങളു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു എന്നാണ്‌.—പ്രവൃ 23:11; 27:23, 24.

അഗ്രിപ്പ: അതായത്‌ ഹെരോദ്‌ അഗ്രിപ്പ രണ്ടാമൻ. മഹാനായ ഹെരോ​ദി​ന്റെ കൊച്ചു​മ​കന്റെ മകനായ ഇദ്ദേഹം, ഹെരോദ്‌ അഗ്രിപ്പ ഒന്നാമനു ഭാര്യ​യായ സി​പ്രോ​സിൽ ജനിച്ച മകനാണ്‌.—പ്രവൃ 12:1; പദാവ​ലി​യിൽ “ഹെരോദ്‌” കാണുക.

ബർന്നീക്ക: ഹെരോദ്‌ അഗ്രിപ്പ രണ്ടാമന്റെ സഹോ​ദരി. ബർന്നീക്ക അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ സഹോ​ദ​രി​യാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും അവർ തമ്മിൽ അവിഹി​ത​ബ​ന്ധ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. പിൽക്കാ​ലത്ത്‌ ബർന്നീക്ക ടൈറ്റ​സി​ന്റെ വെപ്പാ​ട്ടി​യു​മാ​യി. ടൈറ്റസ്‌ റോമൻ ചക്രവർത്തി​യാ​കു​ന്ന​തി​നു മുമ്പാ​യി​രു​ന്നു അത്‌.

മൂപ്പന്മാർ: ജൂതജ​ന​ത​യു​ടെ നേതാ​ക്ക​ന്മാ​രായ ചില മൂപ്പന്മാ​രാണ്‌ ഇവർ. മിക്ക​പ്പോ​ഴും മുഖ്യ​പു​രോ​ഹി​ത​ന്മാ​രു​ടെ​യും ശാസ്‌ത്രി​മാ​രു​ടെ​യും കൂടെ​യാണ്‌ ഇവരെ​ക്കു​റിച്ച്‌ പറയാ​റു​ള്ളത്‌.—മത്ത 16:21-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.

ചക്രവർത്തി: അക്ഷ. “ശ്രേഷ്‌ഠ​നാ​യവൻ.” “ശ്രേഷ്‌ഠ​നാ​യവൻ” എന്ന്‌ അർഥം വരുന്ന ഒരു സ്ഥാന​പ്പേര്‌ റോമൻ ചക്രവർത്തി​മാർക്കു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഇവിടെ കാണുന്ന സെബ​സ്റ്റൊസ്‌ എന്ന ഗ്രീക്കു​പ​ദ​ത്തി​ന്റെ അർഥം “ഭയാദ​ര​വിന്‌ അർഹൻ; ബഹുമാ​ന്യൻ; ശ്രേഷ്‌ഠൻ” എന്നൊ​ക്കെ​യാണ്‌. അഗസ്റ്റസ്‌ എന്ന ലത്തീൻ സ്ഥാന​പ്പേ​രി​ന്റെ പരിഭാ​ഷ​യാ​ണു സെബ​സ്റ്റൊസ്‌. ചില ഭാഷാ​ന്ത​രങ്ങൾ ഇവിടെ ഈ പദപ്ര​യോ​ഗത്തെ “ചക്രവർത്തി തിരു​മ​നസ്സ്‌” എന്നതു​പോ​ലെ​യും പരിഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​ട്ടുണ്ട്‌. ഈ വാക്യ​ത്തിൽ പറഞ്ഞി​രി​ക്കുന്ന “ചക്രവർത്തി” സീസറായ നീറോ​യാണ്‌ (എ.ഡി. 54-എ.ഡി. 68). ഈ സ്ഥാന​പ്പേര്‌ ലഭിച്ച നാലാ​മത്തെ ചക്രവർത്തി​യാ​യി​രു​ന്നു നീറോ. ഒക്ടേവി​യന്‌ (ഒക്‌ടേവി​യ​സിന്‌) ആയിരു​ന്നു ആദ്യം ഈ സ്ഥാന​പ്പേര്‌ ലഭിച്ചത്‌.—ലൂക്ക 2:1-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.