Ilo Nobõm̦ba 11, 1918, Pata eo an Lal̦ Kein Kajuon ear jem̦l̦o̦k. Peejnej ko rar kilõk im armej rar lukkuun lañlõñ. Bõtab, ear jab to aer lañlõñ. Etke? Kõnke ear bar wal̦o̦k juon men ekauwõtata ãlikin pata eo.

Juon nañinmej ekapopo im kauwõtata etan Spanish flu ear wal̦o̦k im ajeeded ilo jikin tarin̦ae eo ilo France ilo Juun 1918. Ñe jej keidi pata eo ñan nañinmej in Spanish flu, elõñl̦o̦k rũttarin̦ae in Amedka rar mej jãn nañinmej in. Im ke ear jem̦l̦o̦k pata eo im rar ro̦o̦l ñan aelõñ ko aer, rar bõkl̦o̦k ippãer nañinmej eo. Eñin wãween an kar jino ajeeded nañinmej in Spanish flu eo ilo aolep aelõñ ipel̦aakin lal̦ in ilo m̦õkaj.

Jãn wõt kar pata eo, ear l̦ap apañ rar wal̦o̦k. Apañ ta ko? Ãlikin an kar jem̦l̦o̦k tarin̦ae eo ilo 1918, ear l̦ap kwõle ilo enañin aolep aelõñ ko ilo Europe. Im ilo 1923, ear ejjel̦o̦k tokjãn jããn eo an Jãmne, armej ro rar jab maroñ kõjerbale ñan jidik. Jiljino iiõ tokãlik, ear l̦ap apañ kõn jããn ilo aolep aelõñ ko pel̦aakin lal̦ in. Innem ilo 1939, Pata eo an Lal̦ Kein Karuo ear ijjino. Ekar ãinwõt ñe ear wõnm̦aanl̦o̦k wõt Pata eo an Lal̦ Kein Kajuon. Wõn eo ear kõm̦m̦an an wal̦o̦k jorrããn kein rel̦l̦ap?

Kanaan ko ilo Baibõl̦ rej jipañ kõj ñan kile ta eo ear lukkuun kõm̦m̦an an men kein kar wal̦o̦k, el̦aptata ikijjeen Pata eo an Lal̦ Kein Kajuon. Jijej ear ba kõn iien eo, ‘juon lal̦ enaaj tarin̦aeik bar juon lal̦’ im  enaaj jabwe m̦õñã kab lõñ nañinmej ko rekauwõtata pel̦aakin lal̦ in. (Matu 24:3, 7, UBS; Luk 21:10, 11, UBS) Ear jiroñ rijjilõk ro an bwe jorrããn kein renaaj kwal̦o̦k kakõl̦l̦en raan ko ãliktata. Elõñl̦o̦k kõmel̦el̦e ko ilo bok in Revelesõn me rej kwal̦o̦k kõn tarin̦ae eo ear wal̦o̦k ilañ im ear kõm̦m̦an an wõr jerata ilo lal̦ in.​—Lale bo̦o̦k eo  “Tarin̦ae eo Ilal̦ im Tarin̦ae eo Ilañ.”

Bok in Revelesõn ej bar kwal̦o̦k kõn rittõr ro emãn rej ettõr kõn ors ko. Im jilu iaaer rej kõkkar kõn jorrããn ko Jijej ear kanaan kaki, (1) jorrããn ko kõn tarin̦ae (2) ñũta im (3) nañinmej ko rekauwõtata. (Lale bo̦o̦k eo  “Rittõr ro Emãn kõn Ors ko Rej Ke Wõnm̦aanl̦o̦k Wõt?”) Alikkar bwe jãn Pata eo an Lal̦ Kein Kajuon ear kõm̦m̦an an jino wal̦o̦k jorrããn ko rel̦l̦ap, im rejjañin dikl̦o̦k. Baibõl̦ ej kwal̦o̦k bwe ear wõr kun̦aan Setan ilo men kein. (1 Jon 5:19) En ke bõjrak maroñ im kajoor eo an Setan?

Bok in Revelesõn ej bar jiroñ kõj bwe Setan ejel̦ã bwe “jidik wõt iien ippãn.” (Revelesõn 12:12) Eñin unin el̦ap an illu im ej kõm̦m̦an an jorrããn kein wal̦o̦k ijin ioon lal̦. Bareinwõt, jorrããn kein rej kein kam̦ool bwe m̦õttan jidik naaj ko̦kkure Setan.

Pata eo an Lal̦ Kein Kajuon ear juon iien ekabwilõñlõñ kõnke ejjañin kar wõr tarin̦ae rot in ilo lal̦. Jãn wõt kar tarin̦ae in, ear wõnm̦aanl̦o̦k wõt tarin̦ae ilo lal̦ in. Ear bar kõm̦m̦an an l̦apl̦o̦k aitwerõk im an ri tõl in kien ro jako aer lõke doon. Men in ear bareinwõt kam̦ool bwe em̦õj jolal̦tak Setan jãn lañ. (Revelesõn 12:9) Setan ej tõl aolepen lal̦ in, im el̦ap an lãj im nana men ko ej kõm̦m̦ani kõnke ejel̦ã bwe m̦õttan wõt jidik naaj ko̦kkure. Ñe naaj ko̦kkure im jol̦o̦k e, aolep nana ko rej wal̦o̦k jãn wõt kar Pata eo an Lal̦ Kein Kajuon renaaj jem̦l̦o̦k.

Kanaan eo ilo Baibõl̦ ej jipañ kõj ñan tõmak bwe m̦õttan jidik, Jijej Kũraij, Kiiñ eo ad ilañ enaaj “ko̦kkure jerbal ko an tepil̦.” (1 Jon 3:8) Milien armej rej jar kõn Aelõñ ak Kien eo an Anij bwe en itõk, ak baj kwe? El̦ap an ri karejar ro an Jeova kam̦m̦oolol bwe renaaj mour ium̦win tõl eo an Aelõñ eo an Anij, im jab ium̦win tõl eo an Setan. (Matu 6:9, 10) Eban bar wõr tarin̦ae ilo aolepen lal̦ in ñe jenaaj mour ium̦win Kien eo an Anij. (Sam 46:9) Wõnm̦aanl̦o̦k im katak kõn Aelõñ in an Anij bwe kwõn maroñ lo iien eo ñe enaaj wõr aenõm̦m̦an ilo lal̦ in!​—Aiseia 9:6, 7, UBS.