Baibõl̦ ej ba bwe ãlikin an kar ri-Midian ro bõk Josep ñan Ijipt, em̦m̦aan eo etiljek etan Jekob im baam̦le eo an rar em̦m̦akũt jãn Kenan ñan Ijipt. Rar jokwe ilo juon jikin ilo Ijipt etan Goshen, ilo Nile Delta. (Jen. 47:1, 6) Ear “lõñl̦o̦k wõt im orl̦o̦k, im kanooj kajoorl̦o̦k” ri-Israel ro. Kõn men in, ri-Ijipt ro rar jino mijak ri-Israel ro im rar kõm̦akokoiki er.​—Ex. 1:7-14.

Jet ri-jum̦ae ro ilo raan kein rej kõrraate bwebwenato in ilo Baibõl̦ im ba bwe ej juon ino̦ñ bajjek. Bõtab, ewõr kein kam̦ool ko rej kwal̦o̦k bwe ro rar itok jãn bwijjin Shem * rar jokwe ilo Ijipt ãinwõt ri-kõm̦akoko ro.

Ñan waanjoñak, rimmãlõtlõt ro me rej katak kõn mour ko an armej ilo iien ko etto rar loe bukwõn ko me ewõr jikin jokwe ko an kar armej ro ilo iien ko etto, ilo ituiõñin Ijipt. Juon rimmãlõtlõt me etijem̦l̦o̦k kõn kobban Baibõl̦ etan John Bimson ej ba bwe ewõr kein kam̦ool ko. Ej ba bwe ewõr 20 ak elõñl̦o̦k bukwõn ko me armej ro jãn bwijjin Shem rar jokwe ilo jikin in me ej pãd ituiõñin Ijipt. Innem, juon eo etijem̦l̦o̦k kõn Ijipt eo etto etan James K. Hoffmeier ej ba: “Ium̦win jet iien, emaroñ jãn kar 1800 ñan 1540 B.C., Ijipt ear juon jikin eaiboojoj bwe ro rej kõnono ilo kajin ko an armej ro jãn bwijjin Shem ilo iturilikin Eijia [ijo baam̦le eo an Jekob ej itok jãne] ren kõn̦aan em̦m̦akũtl̦o̦k ñane.” Ej wõnm̦aanl̦o̦k im ba: “Tõre in ear ejja tõre ko an Ebream, Aisak im Jekob im ej bar ekkar ñan tõre ko im wãween ko rej wal̦o̦k ilo bokin Jenesis.”

Ewõr bar juon kein kam̦ool jãn iturõkin Ijipt. Juon peba jãn tõre ko ilo c. 2000–c. 1600 B.C.E. ej laajraki etan ri-kõm̦akoko ro me rar jerbal ilo juon bukwõn ilo iturõkin Ijipt. Elõñl̦o̦k jãn 40 iaan ãt kein rej etan armej ro me rar itok jãn bwijjin Shem. Ri-kõm̦akoko rein rar jerbal ãinwõt ri-kõmat, ri-keke, im rar bar kõm̦m̦ani jerbal ko jet me reddo. James K. Hoffmeier ej ba bwe: “Kõnke elõñl̦o̦k jãn 40 ãt ko etan ro me rar itok jãn bwijjin Shem ilo bukwõn in wõt ilo Thebaid [iturõkin Ijipt], ejjel̦o̦k pere bwe emaroñ kar l̦ap oran rein ilo aolepen Ijipt, el̦aptata ilo Delta.”

Rimmãlõtlõt eo me ej katak kõn mour ko an armej ilo iien ko etto etan David Rohl ej je im ba bwe jet iaan ãt ko ilo peba eo, em̦õj kõllaajraki ãt ko etan ri-kõm̦akoko ro, ãt kein rej “ãt ko etan ro kwõj riiti ilo Baibõl̦.” Ñan waanjoñak, peba in ej kwal̦o̦k ãt ko me rej ãinl̦o̦kwõt ãt ko ãinwõt Issakar, Asher, im Shipra. (Ex. 1:3, 4, 15) L̦ein ej ba: “Men in ej kein kam̦ool bwe ri-Israel ro rar ri-kõm̦akoko ilo Ijipt.”

John Bimson rimmãlõtlõt eo etijem̦l̦o̦k kõn kobban Baibõl̦ ej ba: “Ewõr kein kam̦ool ko jãn etto me jemaroñ lõki ñan kam̦oole mel̦el̦e ko jãn baibõl̦ kõn an ri-Israel ro kar kõm̦akoko ilo Ijipt im aer kar diwõjl̦o̦k jãn Ijipt.”