Uzye Mwamanyapo Uli?
Uzye inyimbo zyacindime uli mu nsita ya Ina Izlaeli?
AINA IZLAELI yaipakizyanga sana inyimbo. Ilingi Baibo ikalanda pa yantu aalizyanga vilimba nu kwimba inyimbo. Mu mabuku aingi amuli Baibo mwaya inyimbo. Wakwe Masamu, Lwimbo lwakwe Solomoni ni Nyimbo Zya Ulanda, mabuku yonsi yaa i nyimbo. Ibuku lyakuti Music in Biblical Life likalanda ukuti: “Aina Izlaeli yaomvyanga inyimbo pa nsita izipusanepusane ukulingana ni vikucitika.”
Iimbanga inyimbo kulingana ni vikucitika. Aina Izlaeli yalizyanga ivilimba nu kwimba inyimbo kulingana na vino yayuvwanga. (Eza. 30:29) Anaci yalizyanga kangoma, kwimba alino kucina ndi cakuti yasoolola umwene umupya, lino asilika yacimvya umu ulwi alino na lino yazevyanga. (Yakapi. 11:34; 1 Sam. 18:6, 7; 1 Yamw. 1:39, 40) Nupya Aina Izlaeli imbanga inyimbo izyalangililanga ukuti yali nu ulanda ndi cakuti umwi wafwa. (2 Mila. 35:25) Ibuku lyakuti McClintock and Strong’s Cyclopedia lyalanzile ukuti, “tutanga tutwisike ukuti Aina Izlaeli yatemilwe sana ukwimba inyimbo.”
Aene amu Izlaeli yatemilwe sana inyimbo. Umwene Saulo wamile Devedi ukwisano pakuti amwimbila inyimbo. (1 Sam. 16:18, 23) Lino papisile insita lino Devedi wizile aya umwene, wapanzile ivyakulizizyako inyimbo, ukulemba inyimbo zisuma, nupya wasoolwile iumba lyakwe ya kimba aaimbanga api tempele lyakwe Yeova. (2 Mila. 7:6; Amo. 6:5) Umwene Solomoni wakweti aonsi alino na anaci amwimbilanga ukwisano.—Kasa. 2:8.
Aina Izlaeli yaomvyanga inyimbo pa kupepa Yeova. Ukupepa Yeova ali nzila icindame sana ino Aina Izlaeli yaomvezyangamo inyimbo. Aonsi aali 4,000 yalizizye ivilimba api tempele ilyali umu Yelusalemu. (1 Mila. 23:5) Yalizyanga utungoma, ya banjo, mazeeze alino na mapenga. (2 Mila. 5:12) Nomba aonsi yaa amanyikisye ivyakwimba asi aliyo sile aomvyanga inyimbo pa kupepa Yeova. Aina Izlaeli aingi imbanga inyimbo ala yakuya uku Yelusalemu umu kuzevya. Inyimbo zii yazyamanga ukuti Inyimbo Zya pa Kukweleka. (Masa. 120–134) Ukulingana ni vyalembwa vya Yayuda, Aina Izlaeli imbanga inyimbo zimwi izyaya umu Masamu a lino yazevyanga Ucilo.
Na ndakai kwene inyimbo zyacindama uku yaomvi yakwe Leza. (Yako. 5:13) Tukaimba inyimbo ku kulumbanya Yeova. (Efes. 5:19) Ndi cakuti tukwimbila capamwi inyimbo izya kulumbanya Yeova, cikalenga tuye alemane na ina itu na ya nkazi. (Kolo. 3:16) Lino tukwimba nanti tukukutika uku nyimbo izikalanda pali Yeova, tukakomeleziwa alino nu kuzizimizya intazi zino tukweti. (Mili. 16:25) Ukwimba inyimbo ali nzila ino tukalangilamo ukuti twataila Yeova nupya twamutemwa.
a Aina Izlaeli imbanga inyimbo izyaya umu Masamu cipande 113 ukufika uku cipande 188 pa kulumbanya Yeova.