1, 2. I vyani vino swensi tulinzile ukusininkizya? (Lolini cikope cakutandikilako.)

WAKWE vino twasambilile umu cipande icafumileko, Ciwa watiile imiteekele yakwe Yeova itaaya ningo nu kuti antu yangaikala ningo sana ndi cakuti yakuiteeka. Uzye vino Satana walanzile vyali ivya cumi? Elenganyini ukuti antu atiyaisoolwela ukuti yaiteeka yakwikala amanda pe. Uzye yangikala ningo ukwaula kuteekwa na Leza? Uzye mungaya ni nsansa ndi cakuti mwaicitilanga vino mukulonda nu kwikala amanda pe?

² Pasi angamwasukila amauzyo yayo. Cila muntu alinzile ukwelenganyapo sana. Ndi mwacita vivyo, mulasininkizya ukuti ukateeka wakwe Leza u walinga. Ali kuteeka kusuma. Nupya ukateeka uwo ukalondekwa ukuti twautungilila nu mwenzo onsi. Baibo ikatunena vimwi ivingalenga tusininkizye. Lekini tulande pali vino Malembelo yakalanda pa ololoke wa kuteeka kwakwe Yeova.

3. U mulandu ci uno Yeova walingila ukuteeka?

³ Ukateeka wakwe Yeova wapapela pela u ololoke pano a Leza wa maka nupya ali Kaumba. (1 Mila. 29:11; Mili. 4:24) Pali Umbwilo 4:11, pakalanda pali ya kateeka yauze yakwe Klistu ya 144,000  umu cilolwa, ala yakuti: “We Mwene Leza witu! Wemo wazipilwa kupelwa lulumbi, mucinzi na maka, pano wewe waumvile vintu vyonsi. Ku kulonda kwako walenzile vyonsi kuti viyeko, nupya wewe waviumvile.” Mu cumi, Yeova walinga ukuteeka antu kumwi ni viumbwa vya kwi yulu pano aliwe waumvile ivintu vyonsi.

4. U mulandu ci uno ukupondokela ukateeka wakwe Leza kwaela u kuomvya untungwa uno twakwata uwa kuisoolwela uyi uyi?

⁴ Satana ataumba ivili vyonsi. Fwandi atakwata insambu zya kulonda ukuteeka iviumbwa vyonsi. Pa mulandu wakuti Satana, Adamu na Eva yali ni cilumba calenzile ukuti yapondokele ukateeka wakwe Yeova. (Yele. 10:23) Pa mulandu wakuti yakweti insambu zya kuisoolwela ivya kucita, yaali nu kusoolola ukukanatungululwa na Leza. Nomba uzye yakweti insambu zya kucita vivyo? Awe. Ukuisoolwela ivya kucita kukalenga antu ukuipingwila ivya kucita ivisuma. Fwandi yatakweti insambu zya kupondokela Kaumba wao nupya Kapeela wa Umi. Acino ukupondokela Yeova u kuomvya untungwa uno twakwata uwa kuisoolwela ivya kucita uyi uyi. Swe yantu swensi tulinzile sile ukuteekwa na Yeova.

5. U mulandu ci uno tungalandila ukuti upinguzi wakwe Leza uwa mulinganya?

⁵ Kwaya umulandu nauze uno tungalandila ukuti Yeova wakwata insambu zya kuteeka. Akaomvya amaka yano wakwata nu mulinganya. Watiile: ‘Nene indi Yeova wino akacita uluse. Nupya nkacita vyaulungami ni vyaololoke umu nsi, pano vii vili vintu vino vikanzanzya.’ (Yele. 9:24) Yeova asilondela masunde alembwa umu mabuku alembwa na antu atamalilika pakuti amanye ivya mulinganya. Akapingula ivya mulinganya ukulingana na vino akalola umwineco, ali cino akapeelela antu masunde. ‘Uololoke nu ulungi wakwe ali mufula wa wene wakwe,’ fwandi tungasininkizya ukuti masunde yakwe, visinte vyakwe, na vino akapingula i vya ololoke. (Masa. 89:14; 119:128) Nomba Satana wene nanti icakuti walanzile ukuti ukateeka wakwe Yeova uwa lufyengo wavilwa ukulenga ukuti mu nsi muye umulinganya utupu.

6. U mulandu ci onga uno tungalandila ukuti Yeova wakwata insambu zya kuteeka insi?

⁶ Nupya Yeova walinga ukuteeka pa mulandu wakuti wakwata ukumanya na mano ivikalenga ukuti asakamala iviumbwa vya mu nsi. Tukamanya vivyo muli vino Leza wapeezile umwana wakwe amaka ya kupozya amalwala yano ya sing’anga yatanga yapozye. (Mate. 4:23, 24; Mako 5:25-29) Kuli Yeova ukucita vii citaali icizungusyo. Wamanya vino alinzile ukucita nupya wakwata amaka akufumyapo ivipe vyonsi. Ali wino wakwata na maka yakututulula afwe nu kulesya mazanzo yonsi akaponela antu.

7. Uzye mano yakwe Yeova yakulisya uli ukuluta antu aaya umu nsi ii yakwe Satana?

⁷ Insi ii iikatungululwa na Satana icili ikalonda inzila zya kuletelamo umutende umu mpanga zipusane pusane, lelo Yeova sile aliwe wakwata amano yakuletelamo umutende umu nsi yonsi. (Eza. 2:3, 4; 54:13) Lino tukusambilila pa kumanya kwakwe Yeova na mano yano wakwata, tukauvwa wakwe vino umutumwa Paulo uvwanga, uwalemvile ukuti: “Lolini vino ukama wakwe Leza wavulisya! Na mano yakwe vino yavulisya nga nu kumanya vino wamanyikisya vintu. Uzye aweni angalondolola vino upinguzi wakwe waya? Uzye aweni angamanya vino akacita?”—Loma 11:33.

8. I cani cikalenga mupalame sana kuli Yeova ndi mwelenganya pali ukateeka wakwe?

⁸ Kulingana na vino twasambilila twalola ukuti Baibo yalondolola ningo ukuti Yeova wakwata insambu zya kuteeka. Ikalangilila vino ukateeka wakwe Yeova wacindamisya ukuluta mauteeko yauze. Umulandu onga u wakuti Yeova  akateeka nu kutemwa. Tukapalama kuli aliwe ndi cakuti twelenganya pali vino akateeka. Wene uwa “luse na mizu, asisoka zuwa, uwazula nu kutemwa kwa manda pe, uwatailwa na antu yakwe.” (Kufu. 34:6) Leza wacindika sana aomvi yakwe. Wene akatusakamala ukuluta vino tungaisakamala. Ukupusana na vino Ciwa walanzile, Yeova asiima ya kapepa yakwe acisinka ivintu ivili vyonsi ivisuma. Ali mulandu uno wapeelile umwana wakwe wenga ukuti aize atufwile pakuti tukaye nu umi wa manda pe!—Welengini Masamu 84:11; Loma 8:32.

9. Twamanya uli ukuti Leza wika amano uku muntu wenga na wenga?

⁹ Yeova watemwa antu yakwe yonsi pamwi. Nupya wika na mano uku muntu wenga wenga palwakwe. Iusyini ivyacitike mpiti sana, pa myaka 300, Yeova wasoololanga apinguzi nu kuyasambilizya pakuti yakulule antu yakwe amu luko lwa ina Izlaeli kuli yayo ayacuzyanga. Lino ivintu vii vyacitikanga, Yeova watwalilile ukwika mano uku muntu wenga wenga na ci calenzile alole nu mwanaci aatali umwina Izlaeli uwizina lyakuti Luti. Wasiile ivintu ivingi pakuti sile aye kapepa wa cumi. Yeova wapeezile Luti umonsi wakumutwala umusuma aiza kwata nu mwana umonsi. Nomba asi vivyo vyonga vino wamucitile. Lino Luti alatutuluka, alasambilila ukuti mu mwanakwe u mwafumile umupanda muno Mesiya wavyalilwe. Nupya elenganyini pali vino aluvwa ningo ndi cakuti wiza wamanya ukuti lyasi lyakwe lyalemvilwe muli Baibo nupya izina li buku muno ilyasi lilyo lyalembiilwe a Luti!—Luti 4:13; Mate. 1:5, 16.

10. U mulandu ci ino tungalandila ukuti muli ukateeka wakwe Yeova mutaya unkalwe?

¹⁰ Ukateeka wakwe Yeova asi wa unkalwe. Wene ukalenga antu yaye nu untungwa nupya ukaleta uluzango. (2 Kol. 3:17) Davidi walanzile vii pali Yeova: “Ululumbi nu usambazi vimuzingulwike [Leza], amaka nu luzango vili mu wikalo wakwe.” (1 Mila. 16:7, 27) Kalemba wa masamu Etani nawe walemvile ukuti: ‘Alongo antu yano wasambilizya uku kuumilila utupundu yayo akaapita umu lukundo lwako, we Yeova. Yene yakakuzangila umusanya onsi, yakalumbanya uololoke wako.’—Masa. 89:15, 16.

11. I cani cingalenga tusininkizye ukuti ukateeka wakwe Yeova usuma cuze?

¹¹ Ukulaelenganya lyonsi pa visuma vino Yeova wacita kungalenga tusininkizye sana ukuti ukateeka wakwe ali usuma cuze. Tulatandika ukuvwa wakwe vino kalemba wa masamu wayuvwanga uwatiile: “Ukwikala wanda onga umwi sano lyako kwaluta amanda izimbi lyonga ukwikala kuze.” (Masa. 84:10) Cingaya uli vivyo? Kaumba wa vintu vyonsi Yeova Leza witu wa kutemwa, wamanya vino tukalondekwa pakuti tuye ni nsansa, nupya akatucitila ivintu vivyo lyonsi. Vyonsi vino akalonda ukuti tucite i vya kutuzipila nupya vikalenga tuye ni nsansa. Vikwene avino caya nanti cakuti ukucita ivintu vivyo kukalondekwa ukuipeelesya.—Welengini Ezaya 48:17.

12. U mulandu ci uno tungatungilila ukateeka wakwe Yeova?

¹² Baibo ikalanda ukuti pa cisila ca myaka 1,000 iya kuteeka kwakwe Klistu, antu yamwi yalasoolola ukupondokela ukateeka wakwe Yeova. (Umbw. 20:7, 8) I cani limwi icingalenga yacite vivyo? Pa nsita iya, limwi Ciwa angize aezye ukutunka antu ukuti yaalola kwati yangikala manda pe ukwaula ukuti yauvwila Leza. Limwi alalonda ukulenga antu yasininkizye ukuti kwaya inzila na yuze ingalenga umuntu ukwikala manda pe ukwaula ukuvwila Yeova. Nomba ukulanda sile icumi cintu ca musango uwo citange cicitike. Nomba tungayuzya sweineco tuti: Uzye tungazumila ufi wa musango uwo? Ndi cakuti twatemwa Yeova nupya tukamuombela pa mulandu wa visuma vino akacita na pakuti wakwata insambu zya kuteeka ale ufi wa musango uwo uwasile sile. Tutalakumbwa umi wa kuteekwa nu muntu muze ukucila  pa umi uwa kuteekwa na Yeova uwakwata insambu zya kuteeka nupya akateeka nu kutemwa.

13. Uzye ukukolanya Leza kukalangilila uli ukuti tukutungilila ukateeka wakwe?

¹³ Mu cumi ukateeka wakwe Yeova ukalondekwa ukuti twautungilila. Wakwe vino twatitusambilila, Yeova wakwata insambu zya kuteeka, nupya ukateeka wakwe usuma cuze. Tungatungilila ukateeka wakwe Yeova ndi cakuti twatwalilila ukuya akaele nu kumuombela ni cisinka. I vyani vyuze vino tungacita pa kutungilila ukateeka wakwe Yeova? Tulinzile ukucita ivintu ukulingana nu kulonda kwakwe. Lino tukucita ivintu wakwe vino Yeova angacita, tukalanga ukuti twatemwa ukateeka wakwe nupya tukuutungilila.—Welengini Efeso 5:1, 2.

14. Uzye imitwe ya ndupwa na ya eluda yangacita uli pakuti yakolanye Yeova?

¹⁴ Tukasambilila muli Baibo ukuti Yeova akaomvya amaka yakwe umu kutemwa. Vivyo kwene avino ni mitwe ya ndupwa na ya eluda atemwa ukateeka wakwe yafwile ukuya, lino yakutungulula yatalinzile ukuya nu unkalwe ngati yakuteeka umu tumawene twao. Lelo yalinzile ukukolanya Yeova. Avino Paulo wali, wakolanyanga sana Leza nu mwanakwe. (1 Kol. 11:1) Paulo atazewanyanga yauze nanti ukuyapatikizya ukucita vino yasikulonda ukucita. Nomba, wayakomelezyanga ukucita ivilungame. (Loma 12:1; Efes. 4:1; Filim. 8-10) Vivyo kwene ali vino na Yeova akacita. Fwandi ali vino na yonsi atemwa ukateeka wakwe nupya akautungilila yalinzile ukucita.

15. Uzye ukulanga umucinzi kuli yayo apeelwa amaka ya kututungulula kukalanga uli ukuti twatemwa ukateeka wakwe Yeova?

¹⁵ Uzye tukacita uli lino yamwi apeelwa amaka ya kututungulula yatunena ukucita vimwi? Ndi cakuti tukuombela pamwi nayo nupya tukuyapeela umucinzi, tukalanga ukuti tukatungilila ukateeka wakwe Yeova. Nanti icakuti  tutuvwikisye nanti tutatemilwe vino iyapingula, nalyo kwene tulinzile ukulalanga ukuti tukulonda ukutungilila ivintu vivyo. Ukucita vivyo kwapusana sana na vino antu ya mu nsi ii yakacita, nomba vivyo kwene ali vino cifwile ukuya muli ukateeka wakwe Yeova. (Efes. 5:22, 23; 6:1-3; Ayeb. 13:17) Nupya ivisuma ivingi vikafumamo ndi cakuti twacita vivyo, pano ali vino Yeova akalonda ukuti ciye uku yantu yakwe.

16. Uzye yayo yonsi akatungilila ukateeka wakwe Leza yakapingulapo uli ivya kucita?

¹⁶ Nupya tukalanga ukuti tukatungilila ukateeka wakwe Leza ndi cakuti tukupingulapo ningo ivya kucita. Yeova asitunena masunde pa vintu vyonsi vino tulinzile ukucita. Nomba, akatunena vino akaelenganya. Atalanda vino Aina Klistu yalinzile ukuzwala. Lelo watulondolwela vino tulinzile ukuloleka ukuti tulinzile ukuzwala ivya kuzwala vya mucinzi ivingalenga tuloleke ukuti sweswe yaomvi yakwe. (1 Tim. 2:9, 10) Nupya akalonda ukuti tutaasosya yauze pa mulandu na vino tukapingulapo ukucita. (1 Kol. 10:31-33) Ndi cakuti tukupingulapo ukucita ivintu kulingana na vino Yeova akaelenganya, tukalanga ukuti twatemwa ukateeka wakwe nupya tukautungilila.

17, 18. Inzila ci zimwi zimwi zino atwalane yangalangilamo ukuti yakatungilila ukateeka wakwe Yeova?

¹⁷ Lekini tulande pali cimwi muno Aina Klistu atwalane yakatungilila ukateeka wakwe Yeova. Nga ndi cakuti umu cupo mwaya intazi zino atwalane yayo yatenekelanga? Nupya limwi cico calenga nu kuti yatoovoke. Yangamala intazi zizyo ndi cakuti yelenganya sana pali vino Yeova wacitanga uku ina Izlaeli. Wailondolwile umwineco ukuti wali wakwe iya kuli aliyo. (Eza. 54:5; 62:4) Mu “cupo” cici mwali sana intazi. Nomba Yeova atatoovokanga zuwa. Imiku iingi wayelanga aina Izlaeli uluse nupya watwalilile ukuya uwa cisinka uku cipangano cino wapangine nayo. (Welengini Masamu 106:43-45.) Uzye ucisinka uwo usilenga ukuti tuye sana ya cuza yakwe Yeova?

¹⁸ Vivyo kwene avino na atwalane atemwa Yeova yalinzile ukucita. Yene lino yaya ni ntazi yasilonda ukucita vino malembelo yasilanda. Lyonsi yakaiusya ukuti Yeova wayalundanya nu kuti akalonda ukuti yatwalilile “kuilundanya” vivyo kwene. Icintu sile conga cino Malembelo yalanda cino yalinzile ukutaanilapo nu kutwala nanti ukutwalwa kuze uucende. (Mate. 19:5, 6, 9) Ukwezya ukumala intazi zizyo nu kuzifya icupo cao cilalanga ukuti yakatungilila ukateeka wakwe Yeova.

19. Ndi cakuti pa nsita imwi twavilwa ukutungilila ukateeka wakwe Yeova, i vyani vino tulinzile ukucita?

¹⁹ Pa mulandu wakuti tutamalilika insita zingi tukacita ivintu ivikalenga Yeova ukusoka. Wamanya vivyo nupya ali mulandu uno watupeela impolelwa ya mwana wakwe. Fwandi ndi twalola ukuti twaluvyanya tulinzile ukulenga Yeova ukuti atwelele. (1 Yoa. 2:1, 2) Ukucila ukutwalilila ukuvwa uyi pa vipe vino twacisile, tulinzile ukusambilila ku vintu vivyo. Ndi cakuti twatwalilila ukuya ya cuza yakwe Yeova, alatwelela nu kutwazwa ukuta ukwelenganya pa vintu vivyo alino nu kutwazwa ukumanya ivya kucita lino ivintu vya musango uwo vilatucitikila nupya.—Masa. 103:3.

20. U mulandu ci uno tulinzile ukutungilila ukateeka wakwe Yeova pali ndakai?

²⁰ Mu nsi ipya, antu yonsi yalateekwa na Yeova nupya yalamanya inzila zyakwe izyololoke. (Eza. 11:9) Nomba na likwene tungasambilila pa nzila zizyo. Nupya likwene insita yasya ifike lino kutalaya aliwensi alatwisika ukateeka wakwe Yeova. Ikwene ali nsita ino tungalanga ukuti tukatungilila ukateeka wakwe ndi cakuti tuli akaele, lino tukumuombela, alino nu kwezya na maka ukumukolanya muli vyonsi vino tukucita.