Be Maria En Min Nyasaye?

TUGE

Dwoko ma Muma chiwo

Ooyo, Muma ok puonj ni Maria en min Nyasaye, kata ni Jokristo onego olam Maria * kendo miye luor e yo moro makende. Ne ane ranyisi ma luwogi:

Maria ne ok owacho ni en min Nyasaye. Muma wacho ni ne onyuolo “Wuod Nyasaye,” to ok Nyasaye owuon.—Mariko 1:1; Luka 1:32.
Yesu Kristo ne ok owacho ni Maria en min Nyasaye kata ni onego omiye luor makende. Kinde moro, norieyo dhako moro ma ne temo pako Maria komiyego luor makende nikech ne en min-gi. Yesu nowachone niya: “Ooyo, kar mano, jo mamor gin jogo ma winjo wach Nyasaye kendo timo!”—Luka 11:27, 28.
Weche kaka “Min Nyasaye” kod “Theotokos” (ma nonyuolo Nyasaye) ok yudre e Muma.
Weche motigo e Muma ni “Ruoth ma Dhako mar Polo”, ok wuo kuom Maria, to oti kodgi kiwuoyo kuom nyasaye moro ma dhako ma Jo-Israel ma noseng’anyo ne lamo. (Jeremia 44:15-19) “Ruoth ma Dhako mar Polo” nyalo bedo ni ne en Ishtar (Astarte), nyasaye ma dhako mar Jo-Babulon.
Jokristo mokwongo ne ok lam Maria kata miye luor moro makende. Ja histori moro wacho ni Jokristo mokwongo ne “nyalo kwedo lamo kaka mago kendo neno ni miyo Maria luor makende ne nyalo miyo ji ochak lame kaka nyasaye ma dhako.”—In Quest of the Jewish Mary.
Muma wacho ni Nyasaye osebetie kinde duto. (Zaburi 90:1, 2; Isaya 40:28) Nikech Nyasaye onge gi chakruok, ok onyal bedo gi min-gi. E wi mano, Maria ne ok nyal ting’o Nyasaye e iye nikech Muma wacho maler ni kata polo ok nyal romo Nyasaye.—1 Ruodhi 8:27.

Maria ne En Min Yesu to Ok “Min Nyasaye”

Maria ne en nyar Jo-Yahudi, kendo ne oa e anyuola mar Ruoth Daudi. (Luka 3:23-31) Nyasaye noguedhe ahinya nikech yiene kod chiwruokne. (Luka 1:28) Nyasaye noyiere mondo obed min Yesu. (Luka 1:31, 35) Maria gi Josef ne onyuolo nyithindo mamoko bende.—Mariko 6:3.

Kata obedo ni Muma wacho ni Maria ne en japuonjre Yesu, ok ochiw weche momedore kuome.—Tich Joote 1:14.

Ang’o momiyo jomoko wacho ni Maria en min Nyasaye?

Lamo Maria kaka min Nyasaye nochakore higni mag mia adek bang’ ka Yesu osedok e polo. Gie kindeno, kanisa mar Katholik e ma ne chiko Loch mar Rumi. Nikech mano, ng’eny joma ne ok lam Nyasaye nobedo Jokristo. Kanisano nosechako luwo puonj ma wacho ni Nyasaye en nyadidek.

Puonjno nomiyo ji mang’eny ma ne nie kanisano ochako wacho ni ka Yesu en Nyasaye, to kare Maria en min Nyasaye. E higa mar 431 Bang’ Kristo, bura moro mar kanisa manie taon mar Efeso, nolando ayanga ni Maria en “Min Nyasaye.” Bang’ lendono, lamo Maria (Mariolatry) nonya ahinya. Kaka joma ne ok lam Nyasaye ne medo riwore kodgi, e kaka ji ne medo tiyo gi sanamu mar Maria e lamo kendo bang’e, sanamugo nokawo kar nyiseche ma mon kaka Artemis (Diana, mar Jo-Rumi) kod Isis.

E higa mag 432 B K, pop miluongo ni Sixtus III nogolo chik ni oger kanisa moro mimiyogo “Min Nyasaye” duong’ e piny Rumi. Nogere machiegni gi hekalu mar nyasaye ma dhako miluongo ni Lucina, ma en nyasach nyuol mar Jo-Rumi. Jandiko moro nowacho ni kanisano “en ranyisi manyiso kaka joma ne lamo nyasaye ma dhako miluongo ni Lucina noduogo oyie gi puonj mag joma luongore ni Jokristo, kae to gin bende gichako lamo Maria.”—Mary—The Complete Resource.

^ par. 1 Dinde mang’eny puonjo ni Maria en min Nyasaye. Ginyalo luonge ni “Ruoth ma Dhako mar Polo” kata Theotokos, ma en dho Grik ma tiende en “ma nonyuolo Nyasaye.”