We Roho mar Nyasaye Ochiki, to Ok Chuny mar Piny

“Ne ok wayudo chuny mar piny, to [roho] moa kuom Nyasaye; ni mondo wang’e mich ma Nyasaye ochiwonwa.”​—1 KOR. 2:12.

1, 2. (a) Jokristo madier nie lweny mane? (b) Gin penjo mage mwabiro nono?

JOKRISTO madier nie lweny! Jasikwa nigi teko ahinya, otiyo gi riekni maricho, kendo osekedo e lwenyni gaming’a. Otiyo gi gir lweny ma osekonye ahinya loyo thoth oganda dhano. Kata kamano, ok onego wapar ni waonge teko, kendo ni nyaka olowa. (Isa. 41:10) Wan gi gima sirowa, kendo en gi teko maonge gimoro amora manyalo loye.

² Lweny ma wakedoe ok en mar ringruok; en mar ranyisi. Jasikwa en Satan kendo Jachien, to gir lweny motiyogo ahinya en “chuny mar piny.” (1 Kor. 2:12) Roho mar Nyasaye e gimaduong’ ahinya ma geng’owa kuom yore ma Satan monjowago. Mondo omi watony e lwenyni kendo siko gi winjruok machiegni gi Nyasaye, dwarore ni wakwa Nyasaye omiwa rohone, kendo wanyis nyak mar rohono e ngimawa. (Gal. 5:22, 23) Kata kamano, chuny mar piny en ang’o, to ere kaka ne obedo gi teko ahinya mar chiko ji? Ere kaka wanyalo ng’eyo ka dipo ni chuny mar piny chikowa? To ang’o mwanyalo puonjore kuom Yesu e wi yudo roho mar Nyasaye koda kwedo chuny mar piny?

Ang’o Momiyo Chuny mar Piny Onya Ahinya?

3. Chuny mar pinyni en ang’o?

³ Chuny mar pinyni a kuom Satan, ma e “jaloch pinyni,” kendo chunyno ok winjre chuth gi roho maler mar Nyasaye. (Joh. 12:31; 14:30; 1 Joh. 5:19) En e chuny kata kido monya ahinya machiko paro koda timbe ji. Chunyno nigi teko mar chiko oganda dhano e timo gik mopogore gi dwaro mar Nyasaye.

4, 5. Ere kaka chuny mar piny ma Satan jiwo ne obiro monya ahinya?

⁴ Ere kaka chuny mar piny ma Satan jiwo ne obiro monya ahinya? Mokwongo, Satan nowuondo Hawa e puodho mar Eden. Ne omiyo Hawa oparo ni weyo bedo e bwo loch Nyasaye ne dhi kelone ber e ngima. (Chak. 3:13) To mano kaka Satan ne en jamiriambo ndi! (Joh. 8:⁠44) Bang’e, kokalo kuom dhakono, Satan nomiyo Adam oketho chik Jehova. Nikech richo mar Adam, dhano duto ne ong’iew mobedo e bwo richo, kuom mano, dhano duto onyuol gi nyawo mamiyo chuny mar ng’anjo mar Satan chikogi mayot.​—Som Jo Efeso 2:1-3.

⁵ Satan bende nowuondo malaike mang’eny, ma bang’e nobedo jochiende. (Fwe. 12:3, 4)  Ng’anjo ma ne otim ne Nyasayeno, ne obedoe ka Ataro mar ndalo Noa podi. Malaikego noparo ni ne gidhi yudo ber kuom weyo migepegi e polo, kendo luwo gombo maok owinjore kodgi e pinyka. (Juda 6) Kotiyo gi jochiendego, masani nie kar dak mar chwech mag roho, Satan “wuondo piny ngima.” (Fwe. 12:9) En gima lit ni thoth oganda dhano ok ong’eyo ni jochiende chiko ngima dhano mang’eny.​—2 Kor. 4:4.

Be Chuny mar Pinyni Chiki?

6. Chuny mar piny nyalo chikowa mana ka watimo ang’o?

⁶ Ji mang’eny ok ong’eyo kaka Satan chiko dhano, kata kamano, Jokristo madier to ong’eyo yore motiyogo. (2 Kor. 2:⁠11) Kuom adier, chuny mar piny ok nyal chikowa mak mana ka wamiye thuolo mar timo kamano. Weuru mondo wanon ane penjo ang’wen mabiro konyowa ng’eyo kabe roho mar Nyasaye ema chikowa koso chuny mar pinyni.

7. En yo mane achiel ma Satan temo pogowago gi Jehova?

⁷ Yore ma ayiero mag manyo mor, nyiso ang’o kuoma? (Som Jakobo 3:14-18.) Satan temo pogowa gi Nyasaye kuom miyo wabed joma ohero timbe gero e chunywa. Jachien ong’eyo ni Jehova osin gi ng’ato ang’ata mohero timbe gero. (Zab. 11:5) Kuom mano, Satan temo tiyo gi buge, gasede, sinembe, thum, tuke mag kompyuta​—ma moko kuomgi jiwo tuke mag terruok kod timbe malich mag gero—​kodwaro ni wabed gi gombo mag timo gigo. Satan dwaro ni wabed gi chuny mopogore, ma konchiel hero tim makare to komachielo hero gik maricho, ma ojiwo.​​—Zab. 97:10.

8, 9. Gin penjo mage ma onego wapenjre kuom yore mag manyo mor?

⁸ Mopogore gi mano, roho mar Nyasaye jiwo jogo ma yude, obed maler, oher kuwe, kendo mogundho gi muolo. Ber ka wapenjore wawegi kama, ‘Be yore ma aluwo mag manyo mor jiwa mondo abed gi timbe mabeyo?’ Rieko moa e polo malo ‘ok gang wach.’ Jogo ma roho mar Nyasaye chiko ok land ne jomoko wach timbe maler kod kuwe, ka koni to ging’iyo piche mag timbe gero kod terruok sama gin kar kendgi pacho.

⁹ Jehova dwaro ni en kende ema walame maok wariwie gimoro amora. Kata kamano, Satan to nyalo dwaro ni wagone chongwa piny kata mana dichiel kende, mana kaka ne odwaro ni Yesu otimne. (Luka 4:⁠7, 8) Wanyalo penjore wawegi kama: ‘Be yore ma ayiero mag manyo mor, miyo lamona duto dhi ne Nyasaye kende? Be yiero ma atimo miyo bedona matek kata mayot kwedo chuny mar piny? Be nitie lokruok moko madwarore ni atim e yiero mabiro?’

10, 11. (a) Kaluwore gi wach mwandu, en paro mane ma chuny mar pinyni jiwo? (b) Wach mokudh gi roho mar Nyasaye to jiwo paro mane?

¹⁰ An gi paro mane kuom mwandu mag ringruok? (Som Luka 18:⁠24-​30.) Chuny mar pinyni miyo ji bedo gi “gombo mar wang’,” nimar ojiwo tim wuoro kod hero mwandu. (1 Joh. 2:16) Osemiyo ji mang’eny obedo gi gombo mar bedo jomwandu. (1 Tim. 6:9, 10) Chunyno dwaro ni wapar ni ka ng’ato nigi mwandu mang’eny mag ringruok, to mano biro miye rit mosiko. (Nge. 18:11) Kata kamano, kapo ni waweyo hera mar pesa okaw kar hera mwaherogo Nyasaye, mano biro miyo Satan olowa. Onego wapenjre kama, ‘Be asepong’o ngimana duto mana gi tij manyo mwandu kod mor mag ringruok?’

¹¹ Mopogore gi mano, Wach Nyasaye mokudhi kuom rohone jiwowa mondo waket pesa e kare mowinjore, kendo wati matek mondo wayud gigo mochuno ahinya e rito ngimawa kaachiel gi joodwa. (1 Tim. 5:8) Roho mar Nyasaye konyo jogo mayude, mondo giluw kit Jehova mar bedo jochiwo. Joma kamago ong’ere kaka jochiwo, to ok jokawo. Gihero ji ahinya moloyo gik ringruok, kendo gichiwo gigegi mondo okony jomoko ka mano nyalore. (Nge. 3:27, 28) Kendo ok  giwe mondo manyo pesa obed gimaduong’ e ngimagi moloyo tiyo ne Nyasaye.

12, 13. Mopogore gi chuny mar pinyni, roho mar Nyasaye nyalo konyowa e yo mane?

¹² En chuny kata kido mane ma anyiso e kit ngimana? (Som Jo Kolosai 3:8-10, 13.) Chuny mar piny jiwo timbe mag ringruok. (Gal. 5:19-21) Sama weche dhinwa maber ok e sama wabiro ng’eyo gadier ni en chuny mane machikowa, to en sama ok en kamano, kaka sama owadwa kata nyaminwa moro ma Jakristo ok dewwa, ochwanyowa, kata otimonwa richo moro. E wi mano, sama wan kendwa pacho eka nyalo nenore maler ni en chuny mane machikowa. Nyalo dwarore ni wanonre wawegi. Penjri ane kama, ‘Kuom dweche auchiel mosekalo, be kita osemedo bedo kaka mar Kristo koso asedok mosmos e kit ngima marach korka wechena koda timbena? ’

¹³ Roho mar Nyasaye nyalo jiwowa ‘lonyo dhano machon gi timbene’ kendo rwako “dhano manyien.” Mano biro miyo wamed nyiso hera kod ng’wono. Wabiro bedo moikore weyore richo ng’ato gi ng’ato, kata ka nenore ni nitie wach moro ma otimnwa maok kare. Ka otimnwa gik mwaparo ni ok kare, ok wabi kawo okang’ mar bedo gi ‘kecho kod mirima gi ich wang’, gi koko gi ayany kod himruok.’ Kar mano, wabiro bedo jogo ma nyisore ‘kech’ mayom.​—Efe. 4:31, 32.

14. Ji mang’eny e piny kawo nade Wach Nyasaye?

¹⁴ Be achiwo luor kendo hero puonj koda chike mag Muma? (Som Ngeche 3:5, 6.) Chuny mar piny miyo ji ng’anjo ne Wach Nyasaye. Jogo ma chuny mar pinyni chiko ok dew chuth puonj ma gineno ni ok morgi ei Muma, giyie mana gi luwo riekni kod puonj mag dhano. (2 Tim. 4:3, 4) Jomoko tamore Wach Nyasaye chuth. Joma kamago keto kiawa kabe Muma en mar Nyasaye koda kabe otiyo e ngima, kendo gisebedo mariek e wang’gi giwegi. Gikawo mayot ahinya puonj maler mag Muma makwero chode, nindruok chwo gi chwo, koda ketho kend chuth. Gipuonjo ni ‘rach ber, to gimaber rach.’ (Isa. 5:⁠20) Be chuny ma kamano osedonjo kuomwa? Be wageno kuom rieko mag dhano, moriwo nyaka riekowa wawegi, sama waromo gi chandruoge? Koso watemo ahinya luwo paro ma Muma chiwo?

15. Kar tiyo mana gi riekowa wawegi, en ang’o monego watim?

¹⁵ Roho mar Nyasaye miyo wachiwo luor ne Muma. Mana kaka jandik-zaburi, wan bende waneno wach Nyasaye kaka taya mar tiendewa kendo ler mar yorwa. (Zab. 119:105) Kar tiyo mana gi riekowa wawegi, wageno kuom Wach Nyasaye mondik, mondo okonywa pogo e kind gik maricho gi mabeyo. Wapuonjore ok mana chiwo luor kende ne Muma, to bende hero chik Nyasaye.​—Zab. 119:97.

 Puonjri Kuom Ranyisi mar Yesu

16. Bedo gi “paro mar Kristo” oriwo ang’o?

¹⁶ Mondo omi wayud roho mar Nyasaye nyaka wabed gi “paro mar Kristo.” (1 Kor. 2:16) Bedo gi paro “kaka Kristo Yesu,” dwaro ni wang’e kaka Yesu ne paro kendo timo gik moko, kae to waluw ranyisine. (Rumi 15:5; 1 Pet. 2:21) Non ane yore moko mwanyalo timogo kamano.

17, 18. (a) En ang’o mwapuonjore kuom Yesu kuom wach lamo? (b) Ang’o momiyo onego wasik ‘ka wakwayo’?

¹⁷ Kwa Nyasaye e lamo omiyi roho mare. Kapok ne oromo gi tembe, Yesu ne okwayo mondo roho mar Nyasaye okonye. (Luka 22:40, 41) Wan bende dwarore ni wakwa Nyasaye rohone maler. Jehova oikore mar chiwo rohone ne jogo duto ma kwaye ka gin gi yie. (Luka 11:13) Yesu nowacho kama: “Kwauru, eka nomiu; dwaruru, eka ununwang’; dwong’uru, eka noyawnu. Nikech ng’ato ka ng’ato ma kwayo, yudo; kendo ng’at ma dwaro, nwang’o; kendo ng’at ma dwong’o, iyawone.”—Math. 7:7, 8.

¹⁸ Sama ikwayo roho mar Jehova mondo okonyi, kik iol mapiyo kwayo. Nyalo dwarore ni walam nyading’eny, kendo timo kamano e thuolo momedore. Kinde moko, Jehova jaweyo mondo jogo makwaye onyis ni gin gi gombo matut kuom gima gikwayo, kendo gin gi yie madier, eka odwok lamogi. *

19. Yesu ne timo ang’o kinde duto, to ang’o momiyo onego waluw ranyisine?

¹⁹ Winj Jehova chuth. Yesu ne timo gik mamoro Wuon mare kinde duto. Ne nitie kinde moro achiel ma Yesu ne nigi paro mopogore gi mar Wuon mare kuom kaka ne onego otim e wach moro. Kata kamano, ne owacho ne Wuon mare ka en gadier kama: “Ok gi madwaro, to mana gi midwaro e ma mondo otimre.” (Luka 22:42) Penjri ane kama, ‘Be atimo kaka Nyasaye dwaro kata ka timo kamano ok yot? ’ Winjo Nyasaye dwarore ahinya mondo wayud ngima. Onego wawinje chuth nimar en e Jachwechwa, Soko mar ngimawa kendo Jal marito ngimano. (Zab. 95:6, 7) Onge gimoro amora manyalo kawo kar winjo Nyasaye. Nyasaye ok nyal yie kodwa ngang’ mak mana ka wawinje.

20. Gimaduong’ e ngima Yesu ne en ang’o, to wanyalo luwo ranyisine nade?

²⁰ Bed gi lony maber kuom Muma. Sama ne okwedo monj mag Satan, Yesu ne otiyo gi weche manie Ndiko. (Luka 4:1-13) Kane jotend din kwede, Yesu ne oteno wechene duto e Wach Nyasaye. (Math. 15:⁠3-6) Gima ne duong’ e ngima Yesu duto, ne en ng’eyo kendo chopo chik Nyasaye. (Math. 5:17) Wan bende dwarore ni wasik ka wapidho pachwa gi Wach Nyasaye majiwo yie. (Fili. 4:8, 9) Yudo thuolo mar timo puonjruok ma marwa wawegi koda mar joot nyalo bedo matek ne jomoko kuomwa. Kata kamano, kar weyo ni wabiro yudo thuolo, nyalo dwarore ni wan ema wakaw okang’ mar loso thuolo.​—Efe. 5:15-​17.

21. En chenro mane mwanyalo tiyogo mondo okonywa bedo gi lony kuom Wach Nyasaye kendo tiyo kode?

²¹ “Jatichno mogen, kendo mariek” osekonyowa bedo gi thuolo mar timo puonjruok marwa wawegi gi mar joot, kuom losonwa chenro mar bedo gi thuolo juma ka juma mar timo Lamo mar Joot. (Math. 24:45) Be itiyo maber gi chenrono? Mondo okonyi bedo gi paro mar Kristo, donge inyalo medo thuond weche moko mamori kuom puonj mag Yesu,  sama itimo puonjruokni juma ka juma? Inyalo tiyo gi buk mar Fahirisi mondo imanygo wach ma idwaro puonjri. Kuom ranyisi, chakre higa 2008 nyaka 2010, gocho mar ji duto mar gasedni osebedo gi sula 12 ma nigi wich mawacho ni, “Gik Mwapuonjore Kuom Yesu.” Inyalo tiyo gi sulago e puonjruok. Chakre higa 2006, Amkeni! osebedo gi sula migoyo kinde ka kinde ma wiye wacho ni, “Inyalo Dwoko Nade?” Sulano oket mondo okonywa medo bedo gi ng’eyo matut kuom Wach Nyasaye. Donge unyalo puonjore sulago e Lamo mar Joot maru kinde ka kinde?

Wanyalo Loyo Piny

22, 23. En ang’o ma nyaka watim mondo walo piny?

²² Mondo omi roho mar Nyasaye ochikwa, nyaka wakwed chuny mar piny. Teko mar kwedo chunyno ok bi mayot. Onyalo bedo kaka lweny mwakedoe matek ahinya. (Juda 3) Kata kamano, wanyalo locho! Yesu nowacho ne jopuonjrene kama: “E piny uneno malit; to timuru chir! An aseloyo piny.”​—Joh. 16:33.

²³ Wan bende wanyalo loyo piny ka wakwedo chuny kata kido monyiso, kendo timo duto mwanyalo mondo omi wayud roho mar Nyasaye. Kuom adier, “ka Nyasaye ni kodwa, ng’ano ma nyalo bet jasikwa?” (Rumi 8:31) Ka wayudo roho mar Nyasaye kendo luwo kaka rohono chikowa kaka onyis ei Muma, wabiro bedo gi chuny mokuwe kod mor, kendo bedo gadier mar yudo ngima mochwere e piny manyien ma okayo machiegni.

[Weche moler piny]

Be Inyalo Paro?

• Ang’o momiyo chuny mar piny onya ahinya?

• Gin penjo mage ang’wen monego wapenjre wawegi?

• Gin weche mage adek mwapuonjore kuom Yesu e wi wach yudo roho mar Nyasaye?

[Penjo mag Puonjruok]

[Picha manie ite mar 8]

Ere kaka malaike moko ne obedo jochiende?

[Picha manie ite mar 10]

Satan tiyo gi chuny mar piny e chiko ji, to wanyalo kwede