Bedo Joma Nyasaye Oyiego Terowa e Ngima Mochwere

“Nimar inigwedh ng’a matir; A Jehova, inibedne okumba, inigose.”​—ZAB. 5:12.

1, 2. Elija nokwayo chi liel mar Zarefath ang’o, to Elija nosingone wach mane?

DHAKO moro ma chi liel koda wuode ne gin kech, to janabi mar Nyasaye bende ne nigi kech. Sama chi lielno mar Zarefath ne oikore mar moko mach mondo oted, janabi Elija nokwaye pi modho kod kuon. Ne oikore miye pi modho, kata kamano, chiemo duto ma ne en-go ne en mana “sanja mar mogo e dak, kod mo matin e agulu.” Ne oneno ni ne oonge gi nyalo mar miyo janabino chiemo moro amora, kendo ne owacho ne janabino kamano.​—1 Ruo. 17:8-12.

² Elija noramo kama: “Ilosna kuon matin mokwongo mi ikelnago, koro eka ilos mar in kod wuodi. Niwira Jehova, Nyasach Israel, owacho kama, Mogo me dak ok norum, kata mo me agulu ok norum.”​—1 Ruo. 17:13, 14.

3. En wach mane maduong’ mochomowa waduto?

³ Wach ma ne ochomo chi lielno gie sano, ne duong’ ahinya moloyo mana kaka ne onego otim gi chiembe matin ma ne odong’. Be ne odhi geno Jehova mondo orese gi wuode, koso ne odhi keto dwache mag ringruok ema obed motelo kar manyo bedo ng’ama Nyasaye oyiego? Penjo ma kamano ochomowa waduto. Be wabiro keto kinda ahinya mondo wabed joma Nyasaye oyiego kar geno kuom gik ringruok? Wan gi gik mang’eny momiyo onego wagen kendo tiyo ne Nyasaye. Kendo nitie okang’ mopogore opogore mwanyalo kawo mondo omi Nyasaye oyie kodwa.

‘Iwinjori Yudo Lamo’

4. Ang’o momiyo owinjore Jehova oyud lamowa?

⁴ Jehova nigi ratiro mar dwaro ni dhano otine e yo ma oyiego. Moko kuom jotich Nyasaye e polo ne onyiso ni mano  dwarore kane giwero kanyachiel kama: “Yaye Ruodhwa kendo Nyasachwa, iwinjori nwang’o duong’, gi pak gi teko; nikech in e ma nichueyo gik moko duto, kendo dwaroni omiyo gintie, kendo nochuegi.” (Fwe. 4:11) Bedo ni en e Jachwech, Jehova owinjore yudo lamowa.

5. Ang’o momiyo hera ma Nyasaye nigo kuomwa onego omi watine?

⁵ Wach machielo momiyo onego wati ne Jehova en nikech herane matut kuomwa. Muma wacho kama: “Nyasaye nochweyo dhano gi kite owuon, nochweye e kido machalo kode; nochweyogi dichwo gi dhako.” (Chak. 1:27) Nyasaye omiyo dhano nyalo mar tiyo gi pache kendo timo yiero ma mare owuon. Kuom miyowa ngima, Jehova nobedo Wuoro ne dhano duto. (Luka 3:38) Mana kaka wuoro moro amora maber nyalo timo, Jehova osechiwo ne yawuote koda nyige gik moko duto madwarore mondo omi gibed mamor e ngima. “Omiyo wang’ chieng’ mare wuok” kendo “oolo koth,” mondo omi Piny onyagnwa chiemo mogundho, e alwora majaber.​—Math. 5:45.

6, 7. (a) En chandruok mane ma Adam ne orwakoe nyithinde duto? (b) Ang’o ma misango mar Kristo biro timo ne jogo duto matiyo matek mondo Nyasaye oyie kodgi?

⁶ Bende, Jehova oseresowa kuom gik malit ma richo kelo. Kuom timo richo, Adam nobedo kaka jakuo matiyo marach gi gik joode. Kokalo kuom ng’anjo ne Jehova, Adam ne omayo nyithinde geno mar dak gi mor nyaka chieng’. Timne mar guondo ne omiyo dhano obedo wasumbini mag richo. Kuom mano, dhano duto bedo matuwo, bedo gi kuyo, kendo gikone githo. Pile chudo dwarore mondo eka ogony ng’at ma en misumba, kendo Jehova osechiwo chudono manyalo resowa kuom gik malitgo. (Som Jo Rumi 5:21.) Kotimo kaluwore gi dwaro mar Wuon mare, Yesu Kristo nochiwo “ngimane odok rawar ni ji mang’eny.” (Math. 20:28) Kinde okayo machiegni, ma jogo duto ma Nyasaye oyiego biro yudo gweth duto ma chudo mar rawarno kelo.

⁷ Jehova Jachwechwa, osekawo okang’ maduong’ ma ng’ato ang’ata ok nyal timo, mondo omi wabed mamor kendo wati gi ngimawa e yo maber. Ka wabedo joma Jehova oyiego, to wabiro neno kaka obiro timo mondo otiek chuth chandruoge ma osetim ne oganda dhano duto. E ngimawa ng’ato ka ng’ato, Jehova biro dhi nyime nyisowa kaka en e jal ma nigi “mich momiyo jogo ma dware.”​—Hib. 11:6.

‘Jogi Nochiwreni gi Hera’

8. Gima ne otimore ne Isaya puonjowa ang’o kuom wach tiyo ne Nyasaye?

⁸ Mondo omi Nyasaye oyie kodwa, dwarore ni wati e yo makare gi thuolo kata nyalo momiyowa mar timo yiero. Timo kamano dwarore nimar Jehova ok chun ng’ato mondo otine. E kinde Isaya, ne openjo kama: “Naor ng’a, ng’a ma nodhinwa?” Jehova nomiyo Isaya duong’ kuom weyo ne Isaya thuolo kata ratiro mar timo yiero ma mare owuon. Par ane mor ma Isaya ne nigo kane odwoko kama: “An ka; ora.”​—Isa. 6:8.

9, 10. (a) Onego wati ne Nyasaye e yo mane? (b) Ang’o momiyo dwarore ni wati ne Jehova gi chunywa duto?

⁹ Dhano nigi thuolo mar yiero tiyo ne Nyasaye kata weyo timo kamano. Jehova dwaro ni watine ka wachiworene wawegi nikech wadwaro. (Som Joshua 24:15.) Nyasaye ok nyal yie gi jogo maok dwar miye lamogi; bende ok onyal yie gi lamo mar joma timo kamano mana mondo gimor dhano wetegi. (Kol. 3:22) Ka watiyo ne Nyasaye ka ‘wadeko’ kata digni kuom weyo yore mag pinyni odonjre gi lamowa, mano ok bi miyo Nyasaye oyie kodwa. (Wuok 22:29) Jehova ong’eyo ni ka watiyone gi chunywa duto to mano kelonwa ber mogundho. Musa nojiwo Jo-Israel mondo oyier ngima ‘kuom hero  Jehova Nyasachgi, winjo dwonde kendo padore kuome.’​—Rapar 30:19, 20.

¹⁰ Ruoth Daudi mar Israel machon ne owero ne Jehova kama: “Jogi chiworeni gi hera e ndalo mar tekoni: irwakori gi lep jodolo, pon mari ni gi ng’ich kaka lum ma timo tho, gokinyi mang’ich.” (Zab. 110:3) Ji mang’eny ndalogi dak ka giketo mokwongo e ngimagi weche mwandu koda manyo mor. Kata kamano, jogo mohero Jehova to keto tiyone kaka gimaduong’ mokwongo ne gik moko duto. Kinda ma gilandogo wach maber nyiso maler gino ma giketo mokwongo e ngimagi. Gin gadier chuth kuom nyalo mar Jehova mar chopo dwarogi mapile.​—Math. 6:33, 34.

Misengini ma Nyasaye Oyiego

11. En ber mane ma Jo-Israel ne geno yudo kuom chiwo misengini ne Jehova?

¹¹ E bwo singruok mar Chik, oganda Nyasaye ne chiwo misengini mowinjore mondo Nyasaye oyie kodgi. Tim Jo-Lawi 19:5 wacho kama: “Kuchiwo misango mar miseng kuwe ni Jehova, unuchiwe mondo oyieu.” E buk achielno mar Muma, wasomo kama: “Kuchiwo misango mar erokamano ni Jehova, unuchiwe mondo oyieu.” (Lawi 22:29) Kane Jo-Israel chiwo misango mowinjore e altar mar Jehova, iro ma ne wuok ka dhi malo ne chalo gima ‘ng’we ng’ar’ e nyim Nyasaye madier. (Lawi 1:9, 13) Jehova ne mor gi yo ma joge ne nyisego hera. (Chak. 8:21) Nitie puonj mwayudo e kindewagi kuom yore ma ne itimogo misengini kaluwore gi Chik. Jogo ma ne chiwo misango mowinjore, Jehova ne yie kodgi. Gin misango mage ma Jehova oyiego? Wane ane yore ariyo mag ngima: timbewa koda wechewa.

12. Gin timbe mage manyalo miyo Nyasaye osin gi ‘ringrewa mwachiwo obed misango’?

¹² Ei barupe ne Jo-Rumi, jaote Paulo nondiko kama: “Uchiw ringreu obed misango mangima, maler, malong’o ni Nyasaye; mano e tich lemou mowinjore.” (Rumi 12:1) Mondo omi Nyasaye oyie kodwa, dwarore ni ng’ato oket ringrene obed maler e nyim Nyasaye. Kapo ni onyalo chido ringrene gi ndawa, tiyo marach gi kong’o, koda yedhe mamero, misangone ok bi bedo gi ohala moro amora. (2 Kor. 7:1) E wi mano, nimar “ng’a ma terore oketho ringre owuon,” tim moro amora mar terruok miyo Jehova sin gi misangone. (1 Kor. 6:18) Mondo omi ng’ato omor Nyasaye, nyaka ‘obed, maler e timbene duto.’​—1 Pet. 1:14-16.

13. Ang’o momiyo owinjore wapak Jehova?

¹³ Misango machielo ma Jehova morgo en nyalo momiwa mar wuoyo. Kinde duto, jogo mohero Jehova osebedo kawuoyo kuome e yo maber, bed ni gin e lela kata kar  kendgi pacho. (Som Zaburi 34:1-3.) Som ane Zaburi 148-150, kendo ine kaka zaburi adekgo jiwowa nyading’eny mondo wapak Jehova. Kuom adier, “pak ber e dho jo mochung’ tir.” (Zab. 33:1) Kendo Yesu Kristo, ma e Jaketnwa ranyisi, nojiwo gimomiyo dwarore ahinya pako Nyasaye kuom lando wach maber.​—Luka 4:18, 43, 44.

14, 15. Hosea nojiwo Jo-Israel mondo ochiw misango mage, to Jehova ne otimo nade bang’ mano?

¹⁴ Ka walendo gi kinda, mano nyiso ni wahero Jehova kendo wagombo ni oyie kodwa. Kuom ranyisi, non ane kaka janabi Hosea ne ojiwo Jo-Israel ma koro ne lamo nyiseche manono, kendo koro Nyasaye ne ok oyie kodgi. (Hos. 13:1-3) Hosea ne owachonegi mondo gisa Jehova kama: “Gol oko tim mamono duto, kendo iyie gi maber: kamano mondo wachiwni mich mar pak moa e dhowa e kar ruedhi mag misango.”​—Hos. 14:1, 2.

¹⁵ Rwath e le ma nengone ne tek moloyo kuom le duto ma Ja-Israel ne nyalo chiwo ne Jehova. Omiyo, tiend ‘ruedhi mag misango moa e dhowa,’ gin weche mopar e yo maber mawuok ei chuny ng’ato kopakogo Nyasaye madier. Jehova ne otimo nade ne jogo ma ne chiwo misango kaka mago? Nowacho kama: “Anahergi gi chunya duto.” (Hos. 14:4) Kuom jogo duto ma ne chiwo misengini ma kamago mag pak, Jehova ne weyonegi richogi, yie kodgi, kendo bedo osiepgi.

16, 17. Sama yie ma ng’ato nigo kuom Nyasaye chwale mondo oland wach maber, Jehova kawo nade pak mar ng’atno?

¹⁶ Kinde duto pako Jehova e lela osebedo gi kare maduong’ e lamo madier. Jandik-zaburi nokawo pako Jehova kaka wach maduong’ ahinya mi ne osayo Nyasaye kama: “A Jehova, ahombi, yie mich ma thuolo mag dhoga.” (Zab. 119:108) To nade e kindewagi? Kowuoyo kuom oganda mang’ongo mar ji e kindewagi, Isaya nokoro kama: ‘Giniland weche ma gipakogo Jehova. Ginibedi gi misengini mabeyo mag kendo mar misango mar Nyasaye.’ (Isa. 60:6, 7) E chopo wechego, ji milion mang’eny sani chiwo ne Nyasaye “misango ma en pak ma wuok kaka olemo e dhok ma hulo nyinge.”​—Hib. 13:15.

¹⁷ To nade in iwuon? Be ichiwo ne Nyasaye misango moyiego? Ka ok en kamano, be ibiro timo lokruok madwarore mondo omi ichak pako Jehova e lela? Sama yie mari chwali mondo ichak lando wach maber, misango mari “nobed malong’o ni Nyasaye moloyo miye dhiang’.” (Som Zaburi 69:30, 31.) Bed gadier ni misango mari mar pak “mang’we ng’ar,” biro chopo ir Jehova kendo obiro yie kodi. (Eze. 20:41) Ibiro bedo gi mor maok nyal por gi machielo.

‘Jehova Owuon Nogwedh Ng’ato Ang’ata Makare’

18, 19. (a) En paro mane ma ji mang’eny nigo kuom tiyo ne Nyasaye? (b) Bedo joma Nyasaye ok oyiego kelo ang’o?

¹⁸ E kindegi, ji mang’eny oseng’ado mana kaka jomoko ne otimo e kinde Malaki, kane giwacho kama: “Tiyo ni Nyasaye obedo kayiem nono: kendo ohala ere ka warito chikne?” (Mal. 3:14) To nimar gombo mar mwandu ema chikogi, gineno dwaro mar Nyasaye kaka gima ok nyalre, kendo ni chikene  sani ok nyal tiyo. Gin joma neno ni lando wacho maber en ketho seche kendo chandogi.

¹⁹ Gimaduong’ mamiyo ji bedo gi paro kaka mago ne ochakore chon ahinya e puodho mar Eden. Satan ema nowuondo Hawa mondo ojwang’ ber madier mar ngima ma Jehova ne osemiye, kendo chayo winjruokne gi Jehova. Ndalogi, Satan miyo ji mang’eny paro ni onge ber moro amora mayudore kuom timo dwach Nyasaye. Kata kamano, Hawa kod chwore ne oduogo ofwenyo ni bedo joma Nyasaye ok oyiego, nokelonegi tho. Jogo masani luwo ranyisigi marachno, bende biro fwenyo kamano mapiyo.​—Chak. 3:1-7, 17-19.

20, 21. (a) En ang’o ma chi liel mar Zarefath ne otimo, to weche ne obedone nade bang’e? (b) Ang’o momiyo onego waluw ranyisi mar chi liel mar Zarefath, to wanyalo timo kamano e yo mane?

²⁰ Ne ane pogruok e kind lit ma ne oyudo Adam gi Hawa, kod kaka weche nobedo kuom sigand Elija gi chi liel mar Zarefath, ma ne osewuo kuome motelo. Bang’ winjo weche ma ne Elija ojiwego, dhakono nochako loso kuon kendo janabi ema ne okwongo miyo. Bang’ mano Jehova nochopo singo ma ne oyudo osechiwo kokalo kuom Elija. Ndikono wacho kama: “En owuon, kod Elija kod ode, ne gichiemo ndalo mang’eny. To mogo me dak ne ok orumo, kata mo me agulu ne ok orumo, kaka wach Jehova obet ma noluwo gi dho Elija.”​—1 Ruo. 17:15, 16.

²¹ Chi liel man Zarefath notimo gima ji matin ahinya ema oikore timo, kuom ji bilion mang’eny e kindewagi. Ne oketo genone chuth kuom Nyasach warruok, kendo ne okonye. Siganano kaachiel gi mamoko ei Muma nyiso maler ni owinjre wagen Jehova. (Som Joshua 21:43-45; 23:14.) Gik ma osetimore e ngima Joneno mag Jehova ma kindegi, medo nyiso ni Jehova ok bi jwang’o ngang’ jogo ma oyiego.​—Zab. 34:6, 7, 17-19. *

22. Ang’o momiyo dwarore ahinya maok odeko ni wabed joma Jehova oyiego?

²² Odiechieng’ Nyasaye mar ng’ado bura ne “ji duto modak e piny ngima” chiegni ahinya. (Luka 21:34, 35) Ochomo ji duto. Onge mwandu kata ber mikelo gi gik ringruok ma inyalo pim gi thuolo ma nobedie mar winjo dwond Jang’ad-Bura ma Nyasaye oseketo, kawacho kama: “Biuru, un jo moguedhi mag Wuora, chamuru gikeni mar pinyruodhno moiknu.” (Math. 25:34) Ee, ‘Jehova nogwedh ng’a matir, enobedne okumba, enogose.’ (Zab. 5:12) Donge onego watim matek mondo Nyasaye oyie kodwa?

[Weche moler piny]

Be Iparo?

• Ang’o momiyo Jehova owinjore yudo lamowa mwachiwo gi chunywa duto?

• Gin misango kaka mage ma Jehova oyiego e kindegi?

• ‘Ruedhi mag misango moa e dhowa’ gin ang’o, to ang’o momiyo onego wachiwgi ne Jehova?

• Ang’o momiyo onego wati matek mondo Nyasaye oyie kodwa?

[Penjo mag Puonjruok]

[Picha manie ite mar 13]

Janabi mar Nyasaye noketo miyo moro ma jachan e bwo wach mane maduong’?

[Picha manie ite mar 15]

En ber mane mwayudo kuom chiwo ne Jehova misango mar pak?

[Picha manie ite mar 17]

Ka igeno Jehova gadier, ok obi jwang’i ngang’