Siki gi “Ler mar Chuny” e Ndalo Matekgi

KANE owuoyo e wi weche terruok ma nyocha omako Kanisa e piny Italy, jandiko moro ma Ja-Katholik miluongo ni Vittorio Messori nowacho kama: “Onge ng’at manyalo kwer ni ler en gima chando Kanisa ndalogi. Kendo en chandruok maok ditiek mana kuom yie ne jo padri mondo odonj e kend, nimar pasent 80 gin chwo manindo gi chwo wetegi—gin timbe modwanyore ma jo padri timo ne chwo koda yawuowi.”—La Stampa.

Onge kiawa ni richo momedore mang’eny nyiso ni piny masani ni e “ndalo mag giko.” (2 Tim. 3:1-5) Mana kaka weche milando nyiso, timbe maricho ok keth mana ji ajia kende, to oketho koda jogo maluongore ni jo Nyasaye. Chuny ma gin-go marach kendo maok ler, miyo gitimo gik modwanyore. (Efe. 2:2) Omiyo Yesu nochiwo siem kare ni, ei “chuny ema paro maricho wuokie kod nek, terruok, wuowo, kuo, miriasia, ayany.” (Math. 15:19) Kata kamano, Jehova Nyasaye dwaro ni jotichne oher “ler mar chuny.” (Nge. 22:11) Omiyo, ere kaka Jakristo nyalo siko gi chuny maler e ndalo matekgi?

Tiend Bedo gi ‘Chuny Maler’ En Ang’o?

Ei Muma, kinde mang’eny itiyo gi “chuny” e yor ranyisi. Kaluwore gi buk moro, chuny miwuoyoe ei Muma ochung’ ne “ng’at ma iye chuth,” kendo “en e kama Nyasaye ng’iyo ahinya, en e kama winjruok mar ng’ato gi Nyasaye chakoree, chuny ema chiko timbe ng’ato.” Chuny ochung’ ne kaka wachalo gadier gi e iye. Mana kaka buk moa hul wechege kanyo nyiso, chuny ema Jehova nono kendo dewo ahinya kuom jotichne.—1 Pet. 3:4.

Ei Muma, “long’o” kod “ler” nyalo nyiso gimaler e yor ringruok. Kata kamano, wechego bende itiyogo kiwuoyo kuom gima ok olil—maok ochidi, maok okethi—kodok korka timbe ji koda e weche lamo. E Twak mar Got, Yesu noketo ayanga kama: “Mano mor manadi ni jo ma chunygi ler.” Ne owuoyo kuom jogo maler gi e iye. (Math. 5:8) Paro, gombo, koda kido ma gin-go ler. Gihero Jehova gi chunygi duto, gadier, maonge miganga, kendo gitiyone nikech chuny ma nigi hera. (Luka 10:27) Donge in bende diher bedo maler kamano?

Siko gi ‘Chuny Maler’ Ok Yot

Jatich Jehova nyaka bed ok mana “ng’a ma lwetene okiya richo” kende, to bende ng’a “ma chunye ler.” (Zab. 24:3, 4) Kata kamano, en gima medo bedo matek ne jotich Nyasaye mondo gisiki ka gin gi ‘chuny maler’ e ndalogi. Satan kod piny manie bwo lochne, kaachiel gi ringrewa monyuol e richo, kelonwa tembe ma korkgi tek manyalo pogowa gi Jehova. Mondo wakwed tembego, dwarore ahinya ni waher “ler mar chuny” kendo wamakre kode motegno. Mano biro ritowa kendo konyowa dhi nyime siko kaka osiepe Nyasaye. Ere kaka wanyalo siko ka wan gi chuny maler?

E Jo Hibrania 3:12, wayudo siem niya: “Nenuru, owetewa, mondo kik ng’ato kuomu obed gi chuny marach ma tamore yie, ma miyo oweyo Nyasaye mangima.” Ok wanyal siko gi ‘chuny maler’ ka wabedo gi chuny  “ma tamore yie.” Gin puonj mage ma Satan Jachien oselando kodwaro ni oketh yiewa kuom Nyasaye? Gin puonj kaka mar ni gik moko nosieko kendgi maok ochwegi, ni onge chike mowinjore chuth minyalo wach ni onego dhano oluw, koda keto kiawa kabe Ndiko Maler ne okudhi gi much Nyasaye. Ok onego wawe ngang’ puonj maricho ahinya kaka mago okethwa. (Kol. 2:8) Somo Muma pile kendo paro matut kuom wechege gin yore mwanyalo ritorego kuom gik ma kamago. Bedo gi ng’eyo makare chuth kuom Wach Nyasaye biro tego herawa kuom Jehova kendo konyowa ng’eyo kaka pile otimo ne ji. Hera koda ng’eyo ma kamano gin gik mochuno, kapo ni wadwaro kwedo paro koda puonj ma miriambo kendo wabed gi yie motegno kuom Jehova eka mondo wasiki ka wan gi chuny maler.—1 Tim. 1:3-5.

Sama Wakedo gi Gombo mag Ringruok

Gimachielo mwanyalo kedogo sama watemo rito “ler mar chuny” en gombo mag ringruok koda mag mwandu. (1 Joh. 2:15, 16) Hero pesa kata bedo gi gombo mar choko mwandu koda bedo gi gik ringruok mang’eny, nyalo ketho chuny Jakristo ka gimiyo otimo gik maok luwre gi dwaro mar Nyasaye. Nitie jo mosebedo jo miriambo kar tich, gisewuondo jomoko, kata mana kwalo pesa kata gik maok mekgi.—1 Tim. 6:9, 10.

Kata kamano, kuom luoro timo gik maok bi moro Jehova, hero bura makare, kendo ng’ado mar bedo gi chuny maber ma iye, wanyiso ni wahero “ler mar chuny.” Herano miyowa jing’o mar dhi nyime “wuotho makare e weche duto.” (Hib. 13:18) Sama watimo gik moko e yo matir, mano nyalo chiwo neno maber ne jomoko. Emilio, ma en Janeno e piny Italy to otiyo kaka dereba mar kambi matimo ohala mar ting’o ji, noyudo ofuko pesa moting’o dola 680 mag Amerka. Jotich wetene nowuoro ahinya kane otero ofukono ne jatendgi, mi jatendgi nodwoko ofukono ne jal ma noyudo olale. Moko kuom  joma ne tiyo gi Emilio ne mor ahinya gi tim ma ne otimono, mi nochopo kama ne gibedo gi gombo mar ng’eyo weche manie Muma kendo ne gichako puonjore. Nikech mano, ji abiriyo mowuok e udi ariyo norwako adiera. Ee, kuom adier timo gik moko e yo maratiro nikech chuny maler, nyalo miyo jomoko opak Nyasaye.—Tito 2:10.

Gimachielo manyalo ketho ler mar chuny Jakristo en bedo gi paro maok kare kendo morochore e wi wach nindruok. Bedo ni ji mang’eny neno ni nindruok e kind joma ok okendore, nindruok oko mar kend, koda nindruok e kind chwo gi chwo, gin mana gik mapile, mano nyalo ketho chuny Jakristo. Ng’at modonjo e tim terruok nyalo chako dak e kit ngima mar wuondruok, kopando richone. Kuom adier, mano ok bi nyiso “ler mar chuny.”

Ne obatis Gabriele kane en jahigini 15 kendo mapiyo bang’ mano nobedo japainia. Kata kamano, bang’e nochako bedo gi osiepe maricho kobedo kodgi kuonde miel motieno. (Zab. 26:4) Mano ne en chakruok mar dak e ngima monjawore kendo mar wuondruok, kendo nochuno ni ogole oko mar kanyakla mar Jokristo. Kum ma kamano moa kuom Jehova nomiyo obedo gi kinde mar paro matut. Gabriele paro kama: “Nachako timo gik moko duto ma chon ne ok akawo gi pek ngang’. Ne asomo Muma pile ka pile, katemo winjo gik ma Jehova wacho gadier, kendo ne apuonjora adimba buge malero Muma. Ne aneno kaka bedo gi puonjruok ma mara awuon ne konyo koda jing’o ma somo Muma kod lamo matut kelo.” Mano nokonyo Gabriele weyo kit ngimane monjawni, ma kendo ochako obedo gi winjruok maber gi Jehova.

Sani Gabriele en japainia kendo, kaachiel gi chiege. Gima ne otimorene nyiso gadier kaka puonjruok Muma koda buge mawuok kuom “jatichno mogen, kendo mariek” nyalo konyo ng’ato bedo gi chuny maler kendo kwedo timbe anjawo.—Math. 24:45; Zab. 143:10.

“Ler mar Chuny” Sama Wan e Bwo Tem

Joma kwedowa, chandruok mag yuto, tuoche ma korgi tek, osenyoso ahinya chuny jomoko ma gin jotich Nyasaye. Nitie kinde ma gin bende chunygi osechandore. Kata mana Ruoth Daudi nokalo e pek ma kamago mowacho niya: ‘Chunya ool; chunya otamore hore.’ (Zab. 143:4) Ang’o ma ne okonye loyo pek ma kamago? Daudi noparo kaka Jehova ne timo ne jotichne, koda kaka en owuon Jehova ne orese. Noparo matut kuom gigo ma Jehova nosetimo nikech nyinge maduong’. Daudi ne budho koparo kuom tije mag Nyasaye. (Zab. 143:5) E yo machalo kamano, paro matut kuom Jachwechwa koda kuom duto mosetimo gi mago modhi nyime timonwa, biro konyowa sama wan e bwo tem.

Sama ochwanywa, kata mwaparo ni ng’ato ochwanyowa, wanyalo bedo gi mirima. Siko kwaparo ahinya kaka mano notimore, biro miyo wabed gi paro maok kare kuom owetewa. Wanyalo weyo chokore gi jomoko, kwabedo kar kendwa, kendo kwanyiso ni ok wadewo jomoko ahinya. Kata kamano, be timo kamano biro miyo wabed gi “ler mar chuny”? Kuom adier, bedo gi chuny ma kamano luwore gi winjruok ma wan-go e kindwa gi owetewa ma Jokristo.

E piny ma timbe maricho dhi mana ka medore, wan kaka Jokristo madier wapogore nikech “ler mar chuny.” Kuwe mwabedogo e chunywa nikech timo dwaro mar Nyasaye, miyo ngimawa bedo maber. Moloyo duto, wan gi winjruok machiegni ahinya gi Jachwechwa, Jehova Nyasaye, mohero jogo ma “chunygi ler.” (Zab. 73:1) Ee, wanyalo bedo achiel kuom jogo mabiro bedo mamor nikech, mana kaka Yesu nosingo, “ginine Nyasaye,” sama ogwedho jogo mohero “ler mar chuny.”—Math. 5:8.