Kata obedo ni jaote Paulo notang’ ahinya gi weche mag miriambo mag Satan, ne nitie Jokristo moko ma ne ok otang’. Kuom ranyisi, ne nitie Jokristo moko e kanyakla ma Korintho ma ne ogenore mokalo tong’ ka giparo ni ne gichung’ motegno e adiera ma ok ginyal lwar. (1 Kor. 10:12) Mano e momiyo Paulo nochiwo siem kowacho niya: ‘Aluor ni samoro mana kaka thuol nowuondo Hawa gi riekone ma ling’ling’, un bende inyalo keth pachu mi uwe bedo gi chuny ma ratiro kendo maler mowinjore unyis Kristo.’​—2 Kor. 11:3.

Weche ma Paulo nowachogo nyiso ni ok onego wagenre mokalo tong’. Mondo miriambo mag Satan kik choch pachi, nyaka ing’e rach ma ginyalo keloni kae to itang’ kodgi.

Propaganda en ang’o? Propaganda en tiyo marach gi weche mag miriambo e chiko pach ji kod timbegi. Buk moro miluongo ni Propaganda and Persuasion wacho ni propaganda chalre achala gi ‘tiyo gi weche e yo marach, gwenyo weche, kendo medo weche mondo ichik pach jomoko.’

Propaganda rach ahinya nikech onyalo donjo e pachwa mos mos ma ok wafwenyo. Inyalo pime gi muya moting’o sum ma ok wanyal neno kata ng’weyo. Ng’at moro miluongo ni Vance Packard ma somo timbe dhano nowacho ni propaganda nyalo chiko kaka watimo giko moko “e okang’ ma kata wan wawegi ok wanyal fwenyo.” Ng’at machielo nowacho ni propaganda osemiyo ji  otimo gik maricho ahinya, to mano osemiyo ‘oneg ogendini moko motiek pep, osekelo lwenje, kendo osesand jomoko nikech ogendini ma giwuokie kata nikech dindegi.’​—Easily Led—​A History of Propaganda.

Ka propaganda mag dhano e ma nyalo kelo hinyruok ma kamano, iparo ni Satan to nyalo timo kamano e okang’ marom nade? Osebedo kosomo timbe dhano chakre ne Jehova chuegi. “Piny duto” sani ni e bwo tekone. Onyalo tiyo gi piny e yo moro amora mondo olandgo miriambo. (1 Joh. 5:19; Joh. 8:44) Yore ma Satan tiyogo ‘osedino pach ji’ mochopo e okang’ ma koro ‘owuondo piny mangima.’ (2 Kor. 4:4; Fwe. 12:9) Ere kaka inyalo kwedo miriambo mag Satan?

Yesu nomiyowa yo mayot mar kwedo miriambo mag Satan. Nowacho niya: ‘Ng’e adiera, mi adiera noketi thuolo.’ (Joh. 8:31, 32) Sama ji ni e lweny, jalweny nyaka ng’e kama onyalo yudee weche madier nikech jasike biro temo tiyo gi weche mag miriambo mondo owuondego. Omiyo, inyalo yudo weche mag adiera kanye? Jehova oketo wechego duto e Muma, ma en Wachne. Kanyo e ma inyalo yudee adiera ma biro konyi kwedo miriambo mag Satan.​—2 Tim. 3:16, 17.

Onge kiawa ni jamiriambo maduong’ ma en Satan ong’eyo wachno maler. Mano e momiyo otiyo gi pinyni mondo ogo chuny ji kik som Muma kata puonjore wechene. Kik iwe mondo Satan omaki gi rieknige mopondo! (Efe. 6:11) Bed gi nyalo mar ng’eyo adiera e yo malong’o chuth. (Efe. 3:18) Mano biro dwaro ni itim kinda ahinya. Par wach ma jandiko moro ma iluongo ni Noam Chomsky nowacho niya: “Onge ng’at ma biro soyoni adiera e pachi. In iwuon e ma nyaka imany adiera.” Omiyo, many adiera kuom bedo gi kinda mar nono “Ndiko adimba pile ka pile.”​—Tich 17:11.

Kik wiyi wil ni Satan ok dwar ni iti gi pachi e yo malong’o kendo ok odwar ni inon gik moko e yo matut. Nikech ang’o? Nikech ‘ji nyalo chako luwo weche mag miriambo ka onyos chunygi mondo kik ginon weche e  yo matut.’ (Media and Society in the Twentieth Century) Omiyo, kik iyie ayiea gi weche duto ma iwinjo. (Nge. 14:15) Ti gi pachi kod rieko ma Nyasaye nomiyi mondo inon-go weche ma gin adier.​—Nge. 2:10-15; Rumi 12:1, 2.

Jolweny nyalo tiyo gi miriambo mondo ginyosgo chuny joma gikedogo. Ginyalo siayo joma gikedogo mondo ochak gore kendgi giwegi kata ginyalo wuondo moko kuomgi mondo opogre gi jolweny wetegi. Wachore ni jatend jolweny moro mar piny Germany nowacho ni gimomiyo nologi e kinde Lweny Mokwongo mar Piny, en ni jolweny maggi noyie gi miriambo ma jolweny mag wasigu notiyogo. Satan tiyo gi riekni ma kamago mondo okel pogruok e kind Jokristo. Kuom ranyisi, onyalo kelo tungni e kind owete gi nyimine, kata onyalo miyo ng’ato owuog e riwruok mar oganda Jehova nikech oparo ni ochwanye.

Kik wuondi! We mondo Wach Nyasaye otayi. Kuom ranyisi, Muma jiwowa ni ‘wawere ketho e kindwa gi chuny man thuolo’ kendo wakaw okang’ mar loso chwanyruok moro amora mondo wadhi nyime bedo gi kuwe. (Kol. 3:13, 14; Mat. 5:23, 24) Muma bende miyowa siem ni kik wabed mabor gi kanyakla. (Nge. 18:1) Ikri maber mondo ikwed miriambo mag Satan. Penjri kama: ‘Ang’o ma ne otaya e kinde mokalo ka ne aromo gi wach ma kama? Ne en chuny mar pinyni, koso ne en roho mar Nyasaye?’​—Gal. 5:16-26; Efe. 2:2, 3.

Jalweny ma ok omakore ahinya gi jatende ok bi kedo kaka dwarore. Mano e momiyo jowasigu ma lando miriambo temoga mondo giketh osiep kod genruok manie kind jalweny kod jatende. Ginyalo tiyo gi miriambo kaka: “Jotendu gin joma ok nyal gen!” kata “Kik uwe jotendugo okelnu masira kayiem!” Mondo onere ka gima wechegigo gin adier, ginyalo wacho nyawo moko ma jotelogo nigo. Mano e gima Satan timo. Satan ok bi ol temo keto kiawa e chunyi mondo ine ni joma Jehova tiyogo e tayo joge ok tim kamano e yo maber.

 Ang’o ma nyalo konyi? Dhi nyime makori gi riwruok mar oganda Jehova kendo riw lwedo joma Jehova oketo mondo ota joge kata obedo ni gin gi nyawo moko. (1 The. 5:12, 13) Joma ong’anyo ne adiera kod jowuond mamoko nyalo temo wuoyo marach e wi riwruok mar oganda Jehova. Kata obedo ni gik ma giwachogo nyalo nenore ka gima gin adier, ‘kik iyie mondo pachi ma ni kare ochoch e yo mayot.’ (2 The. 2:2; Tito 1:10) Tim mana kaka ne onyis Timotheo. Makri gi adiera ma ne ipuonjori, kendo kik wiyi wil ni gin jomage ma ne opuonji adierago. (2 Tim. 3:14, 15) Onge kiawa ni nitie gik mang’eny ma nyiso ni wanyalo geno yo ma Jehova osebedo ka tayogo joge e yor adiera kuom higni ma dirom 100.​—Mat. 24:45-47; Hib. 13:7, 17.

Satan bende temo monjowa e yo ma achiel ka achiel. Seche moko Satan nyalo miyo wabed maluor ahinya, to mano en “achiel kuom yore ma osebedo ka otiyogo chakre chon mondo olandgo miriambo.” (Easily Led​—A History of Propaganda) Profesa moro miluongo ni Philip M. Taylor ma wuok Britain, nowacho ni Jo-Asuria ne loyo jowasikgi nikech ne “gitiyoga gi weche mag miriambo ma ne miyo jowasikgi bedo maluor ahinya.” Satan biro tiyo gi luoro mondo omi wadog chien ma wawe tiyo ne Jehova. Kuom ranyisi, onyalo miyo waluor dhano, sand, tho, kod gimoro amora ma nyalo bwogo ngimawa.​—Isa. 8:12; Yer. 42:11; Hib. 2:15.

Kik iwe Satan oti gi luoro mondo onyos chunyi ma iwe tiyo ne Jehova. Yesu nowacho niya: “Kik uluor joma nego ringruok to bang’ mano ok ginyal timo gimoro mokalo kanyo.” (Luka 12:4) Inyalo bedo gadier ni Jehova biro riti kendo obiro miyi “teko mokalo mapile,” mondo okonyi loyo luoro moro amora ma nyalo miyo iwe tiyone.—2 Kor. 4:7-9; 1 Pet. 3:14.

En adier ni seche moko wanyalo romo gi gik ma miyo wabedo ma luor. Kata kamano, kik wiyi wil gi weche ma Jehova ne ojiwogo Joshua kama: “Bedi gi teko kendo ma jachir: kik iluor kendo kik chunyi a: nikech Jehova Nyasachi ni kodi kwonde duto midhiyoe.” (Jos. 1:9) Kapo ni luoro omaki, nyis Jehova weche duto ma chandi ma ok idigni. Bed gadier ni ‘kuwe mar Nyasaye biro rito chunyi kod pachi’ mondo ibed gi teko mar kwedo miriambo duto mag Satan.—Fil. 4:6, 7, 13.

Be inyalo paro weche mag miriambo ma Rabshake Ja-Asuria nowacho mondo obwoggo jotich Nyasaye? Nowacho kama, ‘Onge gima nyalo resou e lwet Jo-Asuria. Kata mana Jehova Nyasachu ok nyal resou.’ Kae to nomedo wacho kama gi chir: ‘Jehova owuon e ma nonyisowa ni waketh pinyni.’ Jehova nowacho ang’o bang’ mano? Nowacho niya: “Kik iluor wechego misewinjo, ma jotich ruodh Assuria oseyanyago.” (2 Ru. 18:22-25; 19:6) Kae to nooro malaika ma nonego Jo-Asuria 185,000 e otieno achiel kende!​—2 Ru. 19:35.

Be isega neno e sinema kaka iwuondo ng’ato malit? Samoro kama ne ibetie ne iwacho e chunyi ni: ‘Kik iyie gi wachno. Jogo wuondi!’ Koro temie paro ni malaike bende nyisi weche machal gi mago ka giwacho niya: “Kik iwe Satan wuondi gi wechene mag miriambo!”

Kuom mano, kik ichik iti ne miriambo mag Satan. (Nge. 26:24, 25) Winj Jehova kendo gene e gik moko duto ma itimo. (Nge. 3:5-7) Tim mana kaka ojiwi niya: “Wuoda, bedi mariek, kendo mi chunya mor.” (Nge. 27:11) Onge kiawa ni ka itimo kamano, ibiro loyo lweny matekno!