APENDIXS
Kaka Inyalo Ng’eyo “Babulon Maduong’ ”
BUG Fweny oting’o weche moko ma ok onego okaw kaka ondikgi. (Fweny 1:1) Kuom ranyisi, bugni wuoyo kuom dhako ma nigi nying e lela wang’e, nying mawacho ni “Babulon maduong’ .” Dhakoni iwacho ni obet e wi “ji gi ogendini.” (Fweny 17:1, 5, 15) To nikech onge dhako manyalo timo mae kuom adier, Babulon Maduong’ nyaka bed mana ni ochung’ ne gima chielo. Kuom mano, jaterruokni en ranyisi mar ang’o?
E Fweny 17:18, iluongo dhakoni ni “dala maduong’no man gi loch kuom ruodhi mag piny.” “Dala” en wach manyiso riwruok mar ji. To nikech “dala maduong’no” nigi loch “kuom ruodhi mag piny,” dhako miluongo ni Babulon Maduong’ nyaka bed ni en riwruok ma nigi teko e wi piny mangima. Kuom adier, inyalo luonge ni riwruok manie wi piny mangima. Riwruok machalo nade? Riwruok mar dinde. Ne ane kaka weche moko mayudore e bug Fweny miyo wang’eyo ni mano en adier.
Riwruok nyalo bedo mar siasa, mar ohala, kata mar dinde. Dhako miluongo ni Babulon Maduong’ ok en riwruok mar siasa nikech Wach Nyasaye wacho ni, “ruodhi mag piny,” kata riwruok mag siasa mag pinyni, “oseterore kode.” Tiend terruok mare en ni, nitie tudruok mang’eny mosetimo gi ruodhi mag piny, kendo mani nyiso gimomiyo iluonge ni “jaterruok maduong’.”—Fweny 17:1, 2; Jakobo 4:4.
Babulon Maduong’ ok nyal bet ni en riwruok mar ohala nimar “jolok ohala mag piny,” ma en ranyisi mar riwruok mag jo ohala, biro yuage e kinde ma ibiro kethe. Kuom adier, iwacho ni ruodhi kaachiel gi jo ohala biro ng’iyo Babulon Maduong’ “gi ku mabor.” (Fweny 18:3, 9, 10, 15-17) Kuom mano, en gima kare ng’ado ni Babulon Maduong’ en riwruok mar din, to ok riwruok mar siasa kata mar ohala.
Nonro mar Babulon Maduong’ imedo lero gi weche manyiso ni dhakoni wuondo “ogendini duto gi jwogi.” (Fweny 18:23) To nikech timbe duto mag juogi itimo e yor lemo, kendo giwuok kuom jochiende, ok en gima kawowa gi wuoro ni Muma luongo Babulon Maduong’ ni “kar dak mar jochiende.” (Fweny 18:2; Rapar mar Chik 18:10-12) Riwruokni bende iwacho ni kwedo din mar adier, ka osando “jonabi” gi “jo maler.” (Fweny 18:24) Kuom adier, Babulon Maduong’ nigi sigu maduong’ ahinya kod din mar adier, kendo mani miyo osando marach, ka onego “joneno mag Yesu.” (Fweny 17:6) Kuom mano, dhako miluongo ni Babulon Maduong’ en ranyisi mar riwruok duto mag din mag miriambo e piny, moting’o dinde duto ma kwedo Jehova Nyasaye.