Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Padi diyisha dikale mudimu udi kauyi kupua muoyo

Padi diyisha dikale mudimu udi kauyi kupua muoyo

Padi diyisha dikale mudimu udi kauyi kupua muoyo

“Munya mmukenuke. Njila wa mu mikuna udi umueneka wenda anu ulunguluka kayi ushikila. Kunyima kua tuetu bamane kupita miaba ya bungi ivua ya ntatu mikole, ndekelu wa bionso tudi tueyeka muaba utuvua tuya, mu musoko udi mutantshi mule menemene. Dipungi didi diandamuka disanka patudi tukokola ku tshiibi tshia kumpala ne batuakidila bimpe. Ku ndekelu kua dituku, tudi babanye mikanda yonso ituvua baye nayi ne tudi batuadije kulonga Bible ne bantu bapite bungi. Bantu mbasue kulonga. Mpindieu tudi ne bua kubashiya, kadi tudi tubalaya bua kulua kubamona tshiakabidi.”

BAMUE bampanda-njila ba mu ditunga dia Mexique batu misangu mivule bamona malu a nunku. Bampanda-njila aba mbadisuike bua kuenza ne lukunukunu mudimu uvua Yezu mupeshe bayidi bende pakabambilaye ne: ‘Nenuikale bamanyi banyi [too] ne kumfudilu kua buloba.’ (Bienzedi 1:8) Mu Mexique, batu balongolole diyisha dia mushindu wa pa buadi ditubu babikila ne: miaba yakuyishila ya bampanda-njila, bua kuya kuyisha mu teritware idibu kabayi bapeshe tshisumbu kampanda, itu bamanyishi kabayi bayisha lumu luimpe lua Bukalenge bua Nzambi pa tshibidilu. Misangu mivule, teritware eyi itu mitantshi mile ne bitu bikole bua kufikamu. Batu bambuluisha kabidi bisumbu bia kule bidi ne teritware munene wa kuyisha.

Bua kumona mua kujadika bitupa bia ditunga bikala bampanda-njila ne bua kuya kuyisha, biro bia Bantemu ba Yehowa bitu bikonkonona majinga a mu teritware ayi. * Bobu bamane kuenza bualu ebu, badi batuma bisumbu bia bampanda-njila ba pa buabu bua kuyishabu mu teritware ayi. Badi babapesha mashinyi adi makumbanyine njila ya buloba ya binina-binina. Mu mashinyi au ke mutubu balamina kabidi mikanda ne balala padibi bikengedibua.

Badi bitaba ne lukasa luonso

Katshia ku ngondo wa dikumi 1996, batu bele lubila babikila bambi ba lumu luimpe bakuabu bua kuenzabu mudimu eu pamue ne bampanda-njila ba pa buabu. Bamanyishi ba Bukalenge ne bampanda-njila ba tshibidilu badi bitabe bua kuambuluisha muaba udi dijinga dinene badi benza pabu mudimu eu mu bitupa bishilangane. Badi batuma bamue mu bisumbu bia kumpenga kua njila munene bua kuyishabu miaba ayi ne bua kukolesha dijinga didi nadi bantu dia kumanya malu a bungi. Bamanyishi ba bungi ne bampanda-njila batshidi bansonga mbitabe lubila elu ne mbamone malu mimpe a bungi adi akankamija.

Tshilejilu, nsonga mukuabu muena Kristo diende Abimael uvua wenza mudimu wa mfranga ya bungi mu kumpanyi kampanda wa malu a telefone ya ku bianza wakapangadika bua kuenza mudimu wa buambi mu bitupa abi bia kule. Pakamanya bamfumu bende ba mudimu bua se: uvua usua kulekela mudimu au, bakamulaya bua kumubandisha muanzu ne kumubandishila kabidi difutu. Bena mudimu nende bakamuela mitoyi bamuambila ne: atshi tshivua diakalenga dia pa buadi dimupesha, ne bivua mua kuleja butshimbakane yeye mudidinge mubenge. Nansha nanku Abimael wakadisuika bua kuenza mudimu wa pa buawu eu wa kuyisha munkatshi mua ngondo isatu mijima. Kunyima kua yeye mumane kuenza mudimu eu, Abimael wakapangadika bua kushala kashidi mu tshisumbu kampanda tshivua mutantshi mule mudibu ne dijinga dikole dia bamanyishi ba Bukalenge. Mpindieu udi ne mudimu wa difutu diakanyine ne mmulonge mua kuvuija nsombelu wende mupepele wa kayi mukutakaja patupu ne bintu bipitepite bungi.

Tshilejilu tshikuabu ntshia Julissa. Uvua ne bua kuenza luendu lua mêba 22 ku bise bua kufika muaba uvuaye uya kuyisha. Mu tshitupa tshia ndekelu tshia luendu, wakapangila bise wa ndekelu wa dituku adi. Kadi kuvua mashinyi makuabu a kambela avua mambule bena mudimu. Julissa wakapeta dikima ne kubalombaye bua bamuambule. Uvua ne buôwa, bualu uvua anu nkayende muntu mukaji munkatshi mua bantu balume bapite bungi. Pakabangaye kuyisha nsongalume mukuabu, wakajingulula ne: uvua pende Ntemu wa Yehowa! Julissa udi wamba ne: “Kabidi, muendeshi wa mashinyi au uvua mukulu wa mu tshisumbu tshivuabu bantume!”

Bantu bakulakaje badi benza pabu mudimu eu

Kadi mudimu eu kawena anu wa bansonga to. Adela, muanetu wa bakaji mukulakaje uvua misangu yonso ujinga bua kuenza mêba a bungi mu buambi. Wakapeta mpunga wa kuyisha nunku pakamubikilabu bua kuenza mudimu wa diyisha dia pa buadi uvuabu balongolole eu. Udi wamba ne: “Mudimu wanyi wakansankisha bikole, meme kufika too ne ku dilomba bakulu ba mu tshisumbu atshi bua bandekele nshalamu kashidi. Ndi ne disanka bualu nansha munkadi mukulakaje, Yehowa utshidi anu mua kukuata nanyi mudimu.”

Bia muomumue, bua dianyisha divua nadi Martha (udi ne bidimu 60) kudi Yehowa ne bua dinanga diende kudi bantu nende, wakitaba bua kuenza mudimu wa pa buawu eu. Pakamonaye ne: bule bua mitantshi ivuabu baya ne bubi bua njila ya mu teritware au bivua bipangisha kasumbu kabu bua kuyisha bantu bonso, wakasumbila bampanda-njila mashinyi a buobu kuikala baya kuyisha nawu. Dipa dia muanetu wa bakaji eu diakambuluisha bua kuyisha tshitupa tshinene tshia teritware eu ne bua kuyisha bantu ba bungi bulelela bua mu Bible.

Badi bitaba mukenji bienza ne disanka

Tshipatshila tshia bonso badi benza mudimu wa diyisha wa pa buawu ntshia ‘kuvuija [bantu] bayidi.’ Mu muanda eu, mbapatule bipeta bilenga bia dikema. Bantu badi mitantshi mile aba mbateleje bulelela bua mu Bible budi bupandisha bantu. (Matayo 28:19, 20) Mbatuadije kulonga Bible ne bantu ba bungi. Bamanyishi anyi bayishi badi mu tshitupa atshi badi bashale basombele mu teritware au ke badi batungunuka ne kulombola malonga a Bible aa. Mu imue miaba mbenze tusumbu tua bamanyishi, ne mu minga mbenze bisumbu bikuabu bia bantu bakese.

Magdaleno ne balunda bende bakangata mashinyi bua kuya mu teritware uvuabu babatume mutantshi mule. Mu njila, buobu e kutuadija kuyisha muendeshi wa mashinyi au. Badi balonda ne: “Muntu eu wakatuambila ne: lumingu lushale, bamue Bantemu bavua baye kuende pavuaye kayi kumbelu. Pakapinganaye, bena mu dîku diende bakamuambuluila malu avuabu bumvue. Tuakamuambila ne: katuvua basombele pabuipi apu to, kadi tuvua bafumine mu provense mishilangane ya ditunga bua kuenza mudimu wa diyisha wa pa buawu eu, ne kabidi tuetu bonso tuvua badifutshile njila. Muendeshi wa mashinyi eu wakakema, kutuambilaye ne: uvua ne bua kutuadija kulonga Bible pamue ne dîku diende anu lumingu alu. Wakafila diende diambuluisha butuma mudimu eu kumpala pakabangaye kutuambula mu mashinyi tshianana katuyi tufuta makuta to.”

Magdaleno wakakema pende bikole bua mushindu uvua bantu ba mu mikuna ya Chiapas bateleja lumu luimpe. Udi ulonda ne: “Meme ne mukajanyi tuakayisha basongalume 26 bavua batendelela mu Ekeleziya wa bena Mishonyi mukenji wa Bukalenge. Buonso buabu bakateleja ne ntema munkatshi mua minite 30. Bakapatula Bible yabu, tuetu kubayisha malu a bungi adi atangila dijinga dia Yehowa. Bantu ba bungi badi ne Bible mu muakulu wa Tzeltal.” Tuakatuadija kulonga Bible ne bantu ba bungi badi benda batungunuka bimpe.

Buluishi budi buteketa

Kabavua bayishe mukenji wa mu Bible mu musoko kampanda wa mu Chiapas bidimu bipite pa bibidi bualu bamue bantu kabavua basue to. Teresa (muambi wa lumu luimpe wa ku dîba ne ku dîba) wakamona ne: bamue Bantemu bavua batshina bua kuyisha mu musoko au. Udi wamba ne: “Tshiakakemesha bonso ntshia se: bantu bavua basue kuteleja. Patuakajikija kuyisha, mvula mukole wakabanga kuloka. Patuvua tukeba muaba wa kubuela, tuakafika ku nzubu kua muntu mukuabu wakatuakidila bimpe, diende uvua Sebastián, e kutuambilaye bua kubuelela mu nzubu muende bua mvula. Patuakabuela, ngakamuebeja ni bakavua balue kumutangila kudi Bantemu. Pakambaye ne: tòo, ngakatuadija kumuyisha ne meme kubanga kulonga nende Bible mu mukanda wa Dimanya didi difikisha ku muoyo wa kashidi. * Patuakajikija, Sebastián wakatusengelela ne binsonji ku mêsu bua tualukile musangu udi ulonda bua kulonga nende.”

Bampanda-njila bakuabu bavua bayishe mu Chiapas badi balonda ne: “Tuakapatula bipeta bimpe bua diambuluisha dia Yehowa. Mu lumingu lua kumpala, tuakatuadija kulonga Bible ne bantu 27; mu luibidi, tuakabikila bantu bua kulua kumona bande wa video wa La Bible: une force dans votre vie. Bantu 60 bakatangila bande eu. Muntu yonso wakanyisha malu akamonaye mu bande eu bikole. Ku ndekelu, tuakabambila bua kubanga kulonga nabu Bible mu tshibungi. Bualu buakakemesha mbua se: tuakenza tusumbu tubidi mu musoko eu.

“Patuakajikija kuenza mudimu mu teritware ivuabu batupeshe, tuakapingana mu musoko au bua kukolesha bantu bavua basankidile mukenji ne bua kumona muvua tusumbu tua bantu bakavua balonga Bible tuenda. Tuakababikila mu tshisangilu tshia patoke ne mu Dilonga dia Tshibumba tshia Nsentedi. Kadi kakuvua muaba munene wa kuenzela bisangilu ebi to. Muntu uvua mufile nzubu wende bua kuenzelamu dilonga dia mu tshibungi wakatuleja kumfundu kua nzubu wende ne kutuambilaye ne: ‘Bisangilu bidi mua kuenzekela kumfundu eku.’”

Ku ndekelu kua lumingu alu, bampanda-njila bavua balue kuyisha ne bantu bavua basankidile bulelela bakaditua bonso ne disanka mu dilongolola muaba au wa kuikala kuenzela bisangilu. Mu tshisangilu tshia kumpala muvua bantu 103. Mpindieu badi balombola malonga a Bible 40 mu musoko au.

“Muanda wa disanka”

Pa kumbusha dipatula bipeta bimpe mu buambi, bantu badi benze mudimu eu wa diyisha lumu luimpe mbapete malu adi mabambuluishe bikole. María, nsongakaji ne mpanda-njila wakenza pende mudimu eu wa diyisha umue musangu udi umvuija disanka diende mushindu’eu: “Uvua muanda wa disanka bua malu abidi. Disanka dianyi mu mudimu wa buambi diakavula, ne malanda anyi ne Yehowa akalengela. Dimue dituku patuvua tubanda mukuna kampanda, tuakumvua dipungi dia bungi. Kunyima kua tuetu bamane kulomba Yehowa diambuluisha, tuakamona tshidi Yeshaya 40:29-31 wamba ne: ‘Badi bindila Yehowa nebasangaje bukole buabu.’ Nenku tuakafika kutuvua tuya ne tuetu kulonga ne bantu bakatuakidila bimpe menemene.”

Nsongakaji mukuabu mpanda-njila wa bidimu 17, diende Claudia, udi utuambila ne: “Mudimu eu mmungambuluishe bikole. Ndi mulonge mua kuyisha bimpe menemene, ne mudimu eu mmumpeshe disanka dipite bungi, ne etshi ke tshidi tshimfikishe ku didifundila bipatshila bia mu nyuma. Ndi kabidi mukole mu nyuma. Ku nzubu mamu uvua ungenzela bualu buonso. Mpindieu munkadi mumanye malu a bungi a mu nsombelu, ndi mulue kumanya mua kudienzela midimu bimpe meme nkayanyi. Tshilejilu, mvua ne tshibidilu tshia kusunguluja biakudia. Kadi mpindieu bu mundi ne bua kuibidilangana ne nsombelu mikuabu, tshiena kabidi ndiabakena bua biakudia to. Mudimu eu mmungambuluishe bua kupeta balunda bimpe. Tudi tuabanyangana tshintu tshionso tshitudi natshi ne kabidi tuambuluishangana.”

Dinowa dia disanka

Mudimu wa pa buawu eu mmupatule bipeta kayi? Ku ntuadijilu kua tshidimu tshia 2002, bampanda-njila batue ku 28 300 bavua benze mudimu wa diyisha dia pa buadi edi. Bavua balombole malonga a Bible mapite pa 140 000 ne benze mêba mapite pa miliyo ibidi mu mudimu wa diyisha. Bua kuambuluisha bantu bua balonge bulelela bua mu Bible, bavua babanye mikanda mifike ku 121 000 ne bibejibeji bitue ku 730 000. Pa tshibidilu bamue bampanda-njila batu balombola malonga a Bible 20 peshi mapite apa.

Bantu badibu benzele malu malenga aa badi ne dianyisha dia bungi bua muvua bawetu aba badienzeje bua kubatuadila mukenji wa mu Bible. Nansha mudi ba bungi bikale bapele, badi basengelela bamanyishi bua kuangatabu bintu bidibu babapesha. Mamu mukuabu mukengi wa bidimu 70 utu misangu yonso upesha bampanda-njila tshintu kampanda padibu baya kumushiya. Patubu babenga bua kutshiangata, utu udila muadi. Bena mu dîku kampanda badi kabayi ne dimona dia nsongo batu bambila bamanyishi ba lumu luimpe ba ku dîba ne ku dîba ne: nzolo mmuele ndambu wa mayi adibu babalamine anu buobu, ne batu misangu yonso babasengelela bua kuangata mayi au.

Tshidi ne mushinga wa bungi ntshia se: bantu badi basue bulelela aba badi banyisha malu a mu nyuma ne muoyo mujima. Tshilejilu, mamu mukuabu mutshikale nsonga utu wenda nkayende mêba asatu ne tshitupa bua kuya kubuela mu bisangilu bia bena Kristo, kayi upumbisha tshisangilu nansha tshimue to. Nansha muvua mamu mukuabu mukulakaje muikale usama binu, uvua wenda mêba abidi bua kuya kulonga malu a mu Bible mu dikumbula dia mutangidi muena ngendu. Bamue bavua kabayi bamanye mukanda bakajinga bua kulonga mua kubala ne kufunda bua kumonabu mua kulonga malu a bungi a mu Bible bimpe. Mbapete masanka a bungi bua didienzeja diabu.

Mu mukanda wa Bienzedi, Luka udi wakula bua tshikena-kumona tshiakapeta mupostolo Paulo ne: ‘Muntu wa ku Makedonia wakadi muimane, umutendekena ne: Lua biebe mu Makedonia, utukuatshishe.’ Paulo wakitaba dilomba adi ne muoyo umue. Lelu mu misoko ya ku butshika kua ditunga dia Mexique, bantu ba bungi mbaleje lungenyi lua muomumue elu: mbadifile bua kumanyisha lumu luimpe ‘[too] ne kumfudilu kua buloba.’​—Bienzedi 1:8; 16:9, 10.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 4 Mu tshidimu tshishale etshi, bisumbu bia Bantemu ba Yehowa kabivua biyisha pa tshibidilu mu bitupa 8 pa lukama bia teritware wa ditunga dijima dia Mexique to. Ebi bidi bileja ne: kudi bantu bapite pa 8 200 000 badi basombele mu bitupa bia kule bitu bamanyishi bayishamu anu mu mpukapuka.

^ tshik. 17 Mupatula kudi Bantemu ba Yehowa.

[Tshimfuanyi mu dibeji 9]

Bantemu ba bungi ba mu Mexique mbenze mudimu wa diyisha wa pa buawu