TSHIENA-BUALU TSHIA KULONGA 47
Mutudi mua kushala banangangane bikole
“Tutungunukayi ne kunangangana, bualu dinanga didi difumina kudi Nzambi.”—1 YONE 4:7.
MUSAMBU WA 109 Tubanange bikole mu muoyo wetu
KADIOSHA a
1-2. a) Bua tshinyi Paulo uvua muambe ne: Dinanga ‘ndipite’ ngikadilu mikuabu yonso? b) Nkonko kayi ituandamuna mu tshiena-bualu etshi?
PAVUA mupostolo Paulo wakula bua ditabuja, ditekemena, ne dinanga, wakamba ne: ‘Dinanga ke didi dipite ngikadilu yonso eyi.’ (1 Kol. 13:13) Mmuambe nanku bualu kumpala eku katuakuikala dijinga ne kuitabuja milayi ya Nzambi ya bulongolodi bupiabupia to. Bualu milayi ituvua batekemene munkatshi mua bidimu bia bungi ayi, neyikale ikadi mikumbane. Kadi kunanga Yehowa ne bantu netu kakuakuikala ne ndekelu to. Mu kuamba kuimpe, netutungunuke ne kubananga bikole bua kashidi.
2 Bu muikala dinanga kadiyi ne ndekelu, netuandamune nkonko isatu eyi: 1) Tudi ne bua kunangangana bua tshinyi? 2) Mmunyi mutudi tuleja ne: tudi banange bana betu? 3) Mmunyi mutudi mua kushala banangangane bikole?
TUDI NE BUA KUNANGANGANA BUA TSHINYI?
3. Tudi ne bua kunangangana bua tshinyi?
3 Dinanga ntshimanyinu tshia bena Kristo balelela. Yezu wakambila bapostolo bende ne: “Bua bualu ebu bantu bonso nebamanye ne: nudi bayidi banyi, binuikala ne dinanga munkatshi muenu.” (Yone 13:35) Kupita apu, tuetu banangangane netuikale mu buobumue. Paulo wakamba ne: “[Dinanga] didi tshisuikidi tshipuangane tshia buobumue.” (Kolos. 3:14) Kudi bualu bukuabu budi butusaka bua kunangangana. Mupostolo Yone wakafundila bena Kristo nende ne: “Muntu yonso udi munange Nzambi udi kabidi ne bua kunanga muanabu.” (1 Yone 4:21) Tuetu banange bena Kristo netu, tudi tuleja mutudi banange Nzambi.
4-5. Fila tshilejilu tshia mudi kunanga Nzambi ne kunanga bantu kupetangana.
4 Ndipetangana kayi didi pankatshi pa kunanga Nzambi ne bena Kristo netu? Bua kumvua bimpe, tumonayi mudi muoyo wetu upetangana ne bitupa bikuabu bia mubidi wetu. Patu munganga utukuata pa tshilungidi tshia tshianza ne diboko bua kumanya bikala luendu luetu lua mashi ni ndukole anyi lutekete, utu kabidi umanya bikala muoyo wetu ututa bimpe anyi bibi. Bualu ebu budi butulongesha tshinyi?
5 Anu mutu munganga umanya tshidi muoyo wetu padiye upima luendu lua mashi, tuetu petu tudi tumanya bituikala banange Nzambi bikole ku mushindu utudi banange bena Kristo netu. Tuetu bamone ne: katutshiena babanange bikole bu kumpala, bidi bileja ne: katutshiena banange Nzambi bikole to. Kadi tuetu anu babanange bikole, bidi bileja mutudi banange Nzambi bikole.
6. Leja njiwu idiku tuetu katutshiyi banange bena Kristo netu bikole. (1 Yone 4:7-9, 11)
6 Kudi njiwu ya bungi tuetu katutshiyi banange bena Kristo netu bikole to. Bualu bidi bileja ne: malanda etu ne Yehowa adi enda anyanguka. Mupostolo Yone mmuleje lungenyi alu patoke padiye muambe ne: ‘Muntu udi kayi munange muanabu udiye umone, kena mua kunanga Nzambi udiye kayi mumone to.’ (1 Yone 4:20) Dilongesha didi ne: netusankishe Yehowa anu tuetu ‘banangangane.’—Bala 1 Yone 4:7-9, 11.
MMUNYI MUTUDI TULEJA NE: TUDI BANANGANGANE?
7-8. Mmunyi mutudi mua kuleja mutudi banangangane?
7 Mvese ya bungi ya mu Bible idi itulomba bua ‘kunangangana.’ (Yone 15:12, 17; Lomo 13:8; 1 Tes. 4:9; 1 Pet. 1:22; 1 Yone 4:11) Kadi dinanga nngikadilu udi mu muoyo wetu udi muntu kayi mua kumona to. Nanku mmunyi mutudi tuleja ne: tudi banangangane? Tudi tuleja mutudi banangangane ku mêyi ne ku bienzedi.
8 Kudi mishindu ya bungi itudi mua kuleja ne: tudi banangangane. Monayi imue ya kudiyi: “Ambilanganayi bulelela.” (Zek. 8:16) “Sombayi ne ditalala munkatshi muenu.” (Mâko 9:50) “Nuikale ba kumpala mu dipeshangana bunême.” (Lomo 12:10) “Nuakidilangane bimpe.” (Lomo 15:7) “Nutungunuke. . . ne kufuilangana luse.” (Kolos. 3:13) “Nutungunuke ne kuambuishangana majitu.” (Gal. 6:2) “Tungunukayi ne kusambangana.” (1 Tes. 4:18) “Tungunukayi. . . ne kukoleshangana.” (1 Tes. 5:11) “Sambidilanganayi.”—Yak. 5:16.
9. Bua tshinyi kusamba bana betu mmushindu mutambe buimpe udi uleja mutudi babanange? (Tangila kabidi tshimfuanyi.)
9 Tukonkononayi mushindu umue tshianana udi uleja mutudi banangangane. Udi mu mêyi a Paulo a ne: “Tungunukayi ne kusambangana.” Bua tshinyi kusambangana mmushindu muimpe udi uleja ne: tudi banangangane? Mukanda mukuabu udi uleja mudi muaku “kusamba” udi Paulo mutele umvuija “kuikala ku luseke lua muntu udi mu lutatu bua kumukankamija.” Nanku patudi tusamba muanetu udi mu lutatu, udi upeta bukole bua kutungunuka ne kuenzela Yehowa mudimu ne lulamatu. Musangu wonso utudi tusamba muena Kristo netu tudi tuleja mutudi bamunange.—2 Kol. 7:6, 7, 13.
10. Leja mudi kumvuilangana luse ne kusambangana kupetangana.
10 Kumvuilangana luse ne kusambangana kutu kuenda pamue. Bidi nanku bualu muntu udi umvuila mukuabu udi mu lutatu luse, neajinge bua kumusamba ne kumuambuluisha. Nanku udi wanji umumvuila luse, pashishe umusamba. Paulo udi uleja ne: patu Yehowa umvuila bantu luse utu ubasamba. Mmubikile Yehowa ne: “Tatu wa luse lua bungi ne Nzambi wa busambi buonso.” (2 Kol. 1:3) Paulo mmutele “luse lua bungi” mu mvese eu bua kuleja luse lututu tumvuilangana. Mmubikile Nzambi ne: ‘Tatu anyi Mpokolo wa luse lua bungi’ bualu utu umvuilangana luse bikole. Yehowa ‘utu usamba badi mu ntatu’ ne ubapesha bukole anu mutu mâyi mimpe a mu mushimi ajikija nyota ne afila bukole. (2 Kol. 1:4) Mmunyi mutudi mua kuidikija Yehowa? Umue mushindu utudi tumuidikija ngua kuikala ne ngikadilu idi ituambuluisha bua kumvuilangana luse ne kusambangana. Bu mudi ngikadilu kayi?
11. Bilondeshile Kolosayi 3:12; ne 1 Petelo 3:8, nngikadilu kayi mikuabu yatuambuluisha bua kunanga bana betu ne kubasamba?
11 Tshia kuenza ntshinyi bua kunangangana ne ‘kutungunuka ne kusambangana’ dituku dionso? Tudi ne bua kuikala ne ngikadilu milenga bu mudi: kuditeka pa muaba wa bakuabu, kunangangana bikole bu bana ba muntu, ne bulenga. (Bala Kolosayi 3:12; 1 Petelo 3:8.) Ngikadilu eyi neyitusake bua kuenza tshinyi? Tuetu tumvuila bana betu luse ne tuditatshisha bikole bua bualu buabu, katuakuelakana bua kubasamba padibu mu ntatu to. Yezu uvua muambe ne: “Mukana mudi muamba anu malu adi mavulangane mu muoyo. Muntu muimpe udi upatula bintu bimpe mu tshibutshilu tshiende tshimpe.” (Mat. 12:34, 35) Mushindu mutambe buimpe wa kuleja mutudi banange bana betu nkubasamba padibu mu ntatu.
MMUNYI MUTUDI MUA KUSHALA BANANGANGANE BIKOLE?
12. a) Bua tshinyi mbimpe kutapa ntala kudimuka bua kushala banange bana betu bikole? b) Ndukonko kayi lutuandamuna?
12 Tudi ne bua ‘kutungunuka ne kunangangana.’ (1 Yone 4:7) Kadi mbimpe tuvuluke didimuija dia Yezu dia ne: “Dinanga dia ba bungi nedikepele.” (Mat. 24:12) Yezu kavua usua kuamba ne: bayidi ba bungi kabakunangana to, kadi tuatapa ntala tuadimuka bua tshikadilu tshia bena panu tshia budinangi katshilu kutuambulukila. Ne bualu abu mu mutu, tuandamunayi lukonko lua mushinga elu: Kudiku mushindu wa kumanya bituikala banange bana betu bikole anyi?
13. Mmunyi mutudi mua kumanya bituikala banange bana betu bikole?
13 Mushindu mukuabu wa kumanya bituikala banange bena Kristo netu bikole nkukonkonona tshitutu tuenza padi malu kampanda atufikila. (2 Kol. 8:8) Tshilejilu, mupostolo Petelo wakamba ne: “Kumpala kua malu onso, nunangangane bikole, bualu dinanga didi dibuikila mpekatu mipite bungi.” (1 Pet. 4:8) Nanku tshitudi tuenzela bana betu padibu batuenzela bilema, tshidi tshileja bituikala babanange bikole.
14. Bilondeshile 1 Petelo 4:8, tudi ne bua kunangangana mushindu kayi? Fila tshilejilu.
14 Tukonkononayi mêyi a Petelo aa. Tshitupa tshia kumpala tshia mvese wa 8 tshidi tshileja ‘dinanga dikole’ ditudi ne bua kuikala nadi. Muaku “bikole” udi Petelo mutele udi umvuija ku muaku ku muaku “kualabaja.” Tshitupa tshibidi tshia mvese eu tshidi tshileja ne: tuetu banange bana betu bikole, netubabuikidile mpekatu yabu. Bua kumvua bualu ebu bimpe, tudifuanyikijilabi mu lungenyi ne: tudi bakuate dinanga ne bianza bietu bibidi bienze anu bu badi bakuate tshilamba; tuenda tudialabaja bikole menemene too ne padidi dibuikila “mpekatu mipite bungi” ki nganu umue anyi ibidi to. ‘Kubuikila’ kudi kuleja kubuikidilangana bilema. Anu mutu tshilamba tshijika makeji, tuetu banange bana betu bikole netubabuikidile mpekatu mipite bungi.
15. Tuetu banange bena Kristo netu bikole, netubenzele tshinyi? (Kolosayi 3:13)
15 Tudi ne bua kunanga bana betu bikole bua tumone mua kubafuila luse nansha padibi bikole. (Bala Kolosayi 3:13.) Tuetu tufuilalangana luse, tudi tuleja mutudi banangangane bikole, ne tudi basue kusankisha Yehowa. Ntshinyi tshikuabu tshitudi ne bua kuenza bua kufuila bana betu luse, ne kubenga kubafiikila munda ne lukasa padibu batuenzela bilema?
16-17. Nntshinyi tshikuabu tshitudi ne bua kuenza bua kubuikidila bakuabu bilema biabu bikese? Fila tshilejilu. (Tangila kabidi tshimfuanyi.)
16 Imanyina pa malu mimpe adi bana betu benza; kuimanyinyi pa malu abu mabi to. Fuanyikijabi ne: Udi mu difesto ne bena Kristo nebe, padidi dijika, nudi nudikuata bonso foto umue, nulua nudikuata mikuabu ibidi bua nansha wa kumpala au mupatuke bibi nushale ne ibidi ayi. Kadi mu foto yonso isatu ayi, udi umona ne: mu umue mudi muanetu udi kayi mutue mimuemue to. Newenze tshinyi ne foto au? Neumukupule bualu mu mikuabu ibidi mudi bantu bonso batua mimuemue too ne muanetu au.
17 Tufuanyikijayi foto itutu tulama ne malu a bana betu atutu tuvuluka. Pa tshibidilu tutu tuvuluka bikondo bimpe bitutu bapitshishe ne bana betu. Kadi tuelabi meji ne: mu tshimue tshia ku bikondo abi kuvua muena Kristo netu mutuenzele tshilema. Tshia kuenza ntshinyi ne tshilema atshi? Mbimpe tuetu kutshilengulula anu bu mutuvua bakupule foto umue uvua kayi mupatuke bimpe au. (Nsu. 19:11; Ef. 4:32) Mbimpe tupue tshilema tshiende tshikese atshi muoyo bualu tudi tuvuluka bikondo bimpe bia bungi bitudi bapitshishe nende. Abi ke bikondo bimpe bitudi ne bua kushala kuvuluka.
BUA TSHINYI BIDI BIKENGELA TUNANGANGANE BIKOLE LELU?
18. Mmalongesha kayi manene atudi balonge adi atangila dinanga mu tshiena-bualu etshi?
18 Bua tshinyi tudi ne bua kutungunuka ne kunangangana bikole? Tudi bamone ne: tuetu banange bena Kristo netu, tudi tuleja mutudi banange Yehowa. Mmunyi mutudi tuleja ne: tudi banange bena Kristo netu? Umue mushindu utudi tuleja nanku mpatudi tubasamba. Tuetu tumvuilangana luse, ‘netutungunuke ne kusambangana.’ Mmunyi mutudi mua kushala banangangane bikole? Mpatudi tudienzeja bua kufuilangana luse.
19. Bua tshinyi bidi bikengela tunangangane bikole lelu?
19 Bua tshinyi bidi bikengela tunangangane bikole lelu? Mbua tshidi Petelo muambe etshi: “Nshikidilu wa malu onso ukadi musemene pabuipi. Nunku, . . . nunangangane bikole.” (1 Pet. 4:7, 8) Mudi nshikidilu wenda usemena pabuipi, mmalu kayi adi mua kutuenzekela? Yezu mmuleje lutatu lutuatuilangana nalu ne: “Bisamba bionso nebinukine bua dîna dianyi.” (Mat. 24:9) Tudi ne bua kushala mu buobumue bua kunanukila mu lutatu alu. Tuetu bashale mu buobumue, Diabolo neapange mua kutupandulula, bualu netuikale basuikakaja pamue kudi dinanga didi “tshisuikidi tshipuangane tshia buobumue.”—Kolos. 3:14; Filip. 2:1, 2.
MUSAMBU WA 130 Tuikale tubuikidilangana
a Edi ke dîba dia tuetu kunangangana. Bua tshinyi? Mmunyi mutudi mua kuleja mutudi banangangane bikole?