Yesu Kidishitu—Mishonele Mukatampe
Yesu Kidishitu—Mishonele Mukatampe
“Ntambile konka kwandi kadi wantuma.”—YOA. 7:29.
1, 2. Kishima mishonele kishintulula bika, ne i ani otubwanya kwita bu Mishonele mukatampe?
IBIKA byolanga poteleka kishima “mishonele”? Bamo balañanga bamishonele ba Bipwilo bya Kine Kidishitu, beelanga mu myanda ya politike ne mu byabupeta bya mu matanda mobengidila. Ino shi wi Kamoni wa Yehova, padi ulañanga bamishonele batumwanga na Kitango Kyendeji kukasapula myanda miyampe mu matanda meshileshile kujokoloka ntanda yonso. (Mat. 24:14) Bano bamishonele kebadipo na mwino wa kupāna kitatyi ne bukomo bwabo mu mwingilo mulēme wa kukwasha bantu bafwene kudi Yehova Leza ne kupwana nandi kipwano kya pa bula.—Yak. 4:8.
2 Bino bishima “mishonele” ne “bamishonele” kebisonekelwepo mu Mukanda Ukola. Inoko, mu Efisesa 4:11, kishima kya Kingidiki kyalamwinwe bu “basapudi” kibwanya ne kwalamunwa bu “bamishonele.” Yehova i Musapudi mukatampe wa myanda miyampe, ino kakokejapo kwitwa nansha dimo bu Mishonele mukatampe, ke-pantu katuminwe kashā na muntu mukwabo. Yesu wēsambīle pa Shandi wa mūlu amba: “Ntambile konka kwandi kadi wantuma.” (Yoa. 7:29) Yehova wātumine wandi Mwana wa bunka bu kilomboji kya buswe bukatampe bwaswele bantu. (Yoa. 3:16) Tukokeja kwita Yesu bu Mishonele Mukatampe, Mishonele utabukile bonso, mwanda bubinga bumo bwaātuminwe pa ntanda i ‘kusapula bubinebine.’ (Yoa. 18:37) Wāvuije biyampe mwingilo wandi wa kusapula myanda miyampe ya Bulopwe, kadi kufika ne dyalelo tukimwenanga byabuyabuya mu mwingilo waāingile. Kimfwa, bamishonele ne batwe bene kumo tukokeja kwiula manwa a Yesu a mwa kufundijija mu mwingilo wetu.
3. I bipangujo’ka byotusa kubandaula?
3 Mwingilo wa Yesu bu musapudi wa Bulopwe ulengeja bipangujo pamo bwa bino: Yesu wēmwenine ngikadilo’ka pano pa ntanda? Mwanda waka bufundiji bwandi bwādi bufike’po? Ne i bika byāmukweshe avuije biyampe mwingilo wandi?
Mushipiditu wa Kwituma mu Ngikadilo Impya
4-6. I bintu’ka bimobimo byāshintyile mu būmi bwa Yesu pa kutumwa’ye pano pa ntanda?
4 Bamishonele ba mu ano mafuku ne Bene Kidishitu bakwabo bavilukilanga kokwa kusakilwa basapudi bavule ba Bulopwe, balombwa kwibidila ngikadilo mishile na ya kobatamine. Ino ketubwanyapo kuyuka kwishila kwishidile ngikadilo yādi’mo Yesu pano pa ntanda na ya mūlu, mwaādi wikele na Shandi umbukata mwa bamwikeulu bengidila Yehova na kukanina kuyampe kwa mutyima. (Yoba 38:7) Bine, kino i kishile mpata na kwikala umbukata mwa bantu ba bubi mu ntanda myoneke! (Mako 7:20-23) Yesu wādi wa kulwa na kwitāka kwādi mu balondi bandi ba pabwipi. (Luka 20:46; 22:24) Bine, wānekenye byonso byamutene pano pa ntanda.
5 Yesu kāanjilepo kunena ludimi lwa bantu mu kingelengele, wēfundile’lo pa bwanuke. Bine, kuno i kwishila kukatampe mpata na kwendeja kwaādi wendeja bamwikeulu momwa mūlu! Pano pa ntanda Yesu wādi wisamba mu ‘ludimi lwa bantu.’ Lwādi lwishile kulampe na ‘ndimi ya ba mwikeulu.’ (1 Kod. 13:1) Ino mu mwanda utala kwingidija myanda miyampe, kekwaikelepo kashā muntu unena pamo bwa Yesu.—Luka 4:22.
6 Langa’po bidi mwāshintyile ngikadila kudi Mwanā Leza paāile pano panshi. Nansha byākapyenepo bubi bwa Adama, wāikele ke muntu monka mwikadile boba bāikele mwenda mafuku ke “bāna babo,” balondi bandi bashingwe-māni. (Tanga Bahebelu 2:17, 18.) Mu bufuku bwandi bwa mfulo pano pa ntanda, Yesu wāpelele kulomba Shandi wa mūlu atume “bamwikeulu bakukila kuvula mavita ne mavita dikumi ne abidi.” Langa’po bidi bamwikeulu baādi wendeja paādi bu Mikaele Mwikeulu mukatampe! (Mat. 26:53; Yude 9) Na bubine, Yesu wālongele bingelengele; ino, byawālongele pano pa ntanda byādi bityetye’tu shi twibidingakanye na byaādi ukokeja kulonga mūlu.
7. Bayuda bālongele bika pangala pa Mukanda wa Bijila?
7 Yesu wādi “kinenwa” kumeso kwa kwiya’ye pano panshi, bimweka’mba ye Musedi wa myanda wādi uludika Bene Isalela mu ntanda mutuputupu. (Yoa. 1:1; Div. 23:20-23) Inoko, “bapelwe ne Mukanda-wa-bijila kudi mwikeulu kadi ne kulama’opo mpika.” (Bil. 7:53; Bah. 2:2, 3) Ebiya bendeji ba bipwilo bya Bayuda bākomenwe kupotolola kitungo kine kya Mukanda wa Bijila. Kimfwa, kijila kitala Sabado. (Tanga Mako 3:4-6.) Basonekeji ne Bafadiseo, ‘ku byobya byakukila bulēme’ko bya mu Mukanda–wa bijila bebivulaminwa bya koloka mu kidye, ne bya kufwila’ko bantu lusa, ne bya lwitabijo.’ (Mat. 23:23) Nansha nabya, Yesu kālekelepo nansha dimo kunena bubinebine.
8. Mwanda waka Yesu ubwanya kwitukwasha?
8 Yesu wādi na mushipiditu wa kwituma. Mutyima wandi wādi ukunkwa na buswe bwaādi uswele bantu kadi wādi usaka kwibakwasha. Wādi nyeke na mushipiditu wa bu musapudi wa myanda miyampe. Ke-muntu wādi ukōkele Yehova pawādi pano pa ntanda, Yesu “wālamukile ke mwine wa lupandilo lwa nyeke lwa bonso bakumukōkela.” Pakwabo kadi, “ponka pa mwanda wāmwene aye mwine byamalwa mu kutompibwa e ponka pāyūkile biyampe mwakukwashisha boba batompibwa [motutompelwa batwe].”—Bah. 2:18; 5:8, 9.
Mufundiji Mufundijibwe Biyampe
9, 10. Yesu wātambwile bufundiji bwa muswelo’ka kumeso kwa kutumwa’ye pano pa ntanda?
9 Mu ino myaka, kumeso kwa Bene Kidishitu kutumwa bu bamishonele, Kitango Kyendeji i kitūle’ko mpangiko ya kwibafundija. Lelo Yesu Kidishitu nandi wāfundijibwe? Bine wāfundijibwe, ino kāfundilepo ku masomo a Balabi nansha amo kumeso kwa kushingwa māni bu Meshiasa; nansha kufundijibwa na bendeji bakatampe ba bipwilo. (Yoa. 7:15; dingakanya na Bilongwa 22:3.) Ino mwanda waka Yesu wādi mubwanye bisakibwa bu mufundiji?
10 Nansha byāfundijibwe Yesu bintu bimobimo na inandi Madia ne Yosefa, shandi wa bulelwa, wāfundijibwe bintu bya mvubu nakampata mu mwingilo na Yehova mwine. O mwanda mwine, Yesu wānene amba: “Nkidipo kyo nenenena ami mwine, ehe, poso’nka Tata wauntumine ye wandaīle mwanda’mba: E mōkasapwila nankyo, e mōkēsambila nenki’mu.” (Yoa. 12:49) Ubamone amba Mwana wāfundijibwe bintu bipotoloke byafwaninwe kufundija. Kumeso kwa kwiya pano panshi, na bubine, Yesu wāpityije kitatyi kilampe uteleka misoñanya ya Shandi. Mwene buno bo bufundiji butabukile kunengela bwaātambwile?
11. Yesu wēfundile bika pa kubandila byādi bilonga Shandi ku muzo wa muntu?
11 Tamba ku kupangibwa kwandi, Mwana wādi upwene kipwano kya mpwaninine na Shandi. Kumeso kwa kwiya’ye pano panshi, Yesu wājingulwile muswelo umwene Leza bantu na kubandila byādi bilonga Yehova ku muzo wa muntu. Mwana wālombwele buswe bwa Leza kudi bantu, kufika ne ku kunena, aye papo bu tunangu twelekejibwe bu muntu, amba: “Kuloelelwa kwami kwādi ne bāna ba bantu.”—Nk. 8:22, 31.
12, 13. (a) I muswelo’ka wēfundile Yesu na kutala byādi bilonga Shandi ku Bene Isalela? (b) Yesu wāingidije namani byaāfundile?
12 Mu bufundiji bwātambwile Mwana mubadilwa ne kutala kwaādi utala mwādi mulongela Shandi pa ngikadilo mibi. Kimfwa, muswelo wālongele Yehova na Bene Isalela batomboke. Tutanga mu Nehemia 9:28 amba: “Pa kupwa kumona kutalajibwa, balonga kibikibi monka ku meso obe [Yehova]; penepa webashia mu kuboko kwa balwana nabo, ko kulonga bebekadila bu-mfumwabo; ino nanshi pa kujoka, ne kwabija kodi webōmvwana abe mūlu; ino misungu mingi’tu webanyongolola mwendele byakanye byobe.” Pa kubandila ne kwingila pamo na Yehova, Yesu nandi wāikele na mutyima wa lusa lusa ku bantu ba mu mwaba wandi.—Yoa. 5:19.
13 Yesu wāingidije byaāfundile pawādi wikele na bana bandi ba bwanga na lusa. Bufuku bukya ke lufu lwa Yesu, batumibwa bonso baādi uswele bininge “bamushia ke banyema ne kunyema.” (Mat. 26:56; Yoa. 13:1) Mutumibwa Petelo ye mwine wātunine Kidishitu misunsa isatu mituntulu! Nansha nabya, Yesu kākankejepo batumibwa bandi bajokele kwadi. Wālombwele Petelo amba: “Ami nakulombelelapo’mba lwitabijo lobe kelukakupupo ebiya nobe pa kwalamuka pa mutyima kakomeje bamwanenu pa mutyima.” (Luka 22:32) Isalela wa ku mushipiditu wāshimikilwe pa kyalwilo kya “batumibwa ne bapolofeto,” kadi ne mabwe a kyalwilo kya nsakwa ya Yelusalema Umpya adi na majina a batumibwa 12 ba kikōkeji ba Yesu Kidishitu, Kana–ka Mukōko. Ne ditēma dino, Bene Kidishitu bashingwe māni pamo na bapwani nabo ba “mikōko mikwabo,” bendelelanga biyampe mu mwingilo wabo wa kusapula Bulopwe munshi mwa dikasa dikomo dya Leza ne mu buludiki bwa Mwanandi muswedibwe.—Ef. 2:20; Yoa. 10:16; Kus. 21:14.
Muswelo Wādi Ufundija Yesu
14, 15. Mufundijijo wa Yesu i mwishile namani na wa basonekeji ne Bafadiseo?
14 Yesu wāingidije muswelo’ka byaāfundile pa kufundija bana bandi ba bwanga? Shi tudingakanye mufundijijo wa Yesu ne wa bendeji ba bipwilo bya Bayuda, i kimweke patōka’mba Yesu wādi na mufundijijo wa peulu bininge. Basonekeji ne Bafadiseo ‘bājilwile kijila kya Leza pa mwanda wa bisela byabo.’ I beshile na Yesu, aye kādipo wisamba bya aye mwine; wādi ufundija nyeke kinenwa nansha musapu wa Leza. (Mat. 15:6; Yoa. 14:10) Ne batwe netu tufwaninwe kulongela monka.
15 Kudi kintu kikwabo kyāshiyañenye Yesu na bendeji ba bipwilo. Wēsambile pa mwanda wa basonekeji ne Bafadiseo amba: “Byobya byonso byo bemusapwila’mba: Jilai byobi, mulonge byobi; nenu mulongele monka, ino kemukalonda mo balongela’bo, ke-bantu banena’byo kadi ne kwibilonga mpika.” (Mat. 23:3) Yesu wādi ulonga byaādi ufundija. Tubandaulei kimfwa kimo kilombola’mba i bya bine.
16. Mwanda waka ukokeja kunena amba Yesu wādi na būmi bukwatañene na binenwa byandi bisonekelwe mu Mateo 6:19-21?
16 Yesu wāsoñenye bana bandi ba bwanga’mba: “Mukēbīkila lupeto lulēme momwa mūlu.” (Tanga Mateo 6:19-21.) Le Yesu mwine wādi ulonda ano madingi umbūmi bwandi? Bine wēalondele, ke-muntu wēsambile na bubine padi aye mwine amba: “Bamizeu badi ne mikembo, ne byoni bya mūlu bidi ne pakulāla, ino Mwanā muntu aye kadi ne pakusamina mutwe.” (Luka 9:58) Yesu wādi na būmi bupēla. Mwingilo wandi umbajinji wādi wa kusapula myanda miyampe ya Bulopwe, kadi wālombwele buluji bwa kwikadila kwambulwa kuzumbijazumbija mityima kutambanga ku kwibikila bupeta pano pa ntanda. Yesu wālombwele buya bwa kwibikila bupeta momwa mūlu, “mwampikwa mpemvu, nansha ndyabilonda mīne byakwiludya, nansha bangivi bakukola basabilamo kwiba’lo, mutupu.” Lelo ulondanga kidyumu kya Yesu kya kwibikila bupeta momwa mūlu?
Ngikadilo Yādi Ikokeka Bantu Kudi Yesu
17. I ngikadilo’ka ilombola amba Yesu wādi musapudi wa pa bula?
17 I ngikadilo’ka ilombola’mba Yesu wādi musapudi wa pa bula? Kintu kibajinji i mumweno waādi umona bantu baākweshe. Yesu wālombwele ngikadilo milumbuluke ya Yehova pamo bwa kwityepeja, buswe, ne lusa. Teja ino ngikadilo moyādi ikokela bantu kudi Yesu.
18. Mwanda waka tunena amba Yesu wādi mwityepeje?
18 Pa kwitabija kwiya pano pa ntanda, Yesu “wēbudija aye mwine, pa kwalamuka mu ludingo lwa bupika, ne kwa kifwa kya bu-bantu.” (Fid. 2:7) Kyādi kilongwa kya kwityepeja. Ne kadi, Yesu kādipo ufutulula bantu. Kādipo na mulangilo wa amba, ‘Ami ne mutambe mūlu, mufwaninwe kungivwana.’ I mwishile na boba bādi betēla abo bene bu bameshiasa, Yesu kādipo wenda wisāsula mwandapo’tu i Meshiasa wa bine. Kyaba kimo wādi upeleja bantu kubangila bakwabo bukatampe ne bilongwa byandi. (Mat. 12:15-21) Yesu wāsakile bantu batonge kumulonda kukwatañana na byobamona abo bene. Bana ba bwanga ba Yesu bāsangele mpata pa kumona amba Mfumwabo kādipo wibaningila bekale pamo bwa bamwikeulu babwaninine ba wādi nabo momwa mūlu!
19, 20. Buswe ne lusa byākunkile namani Yesu akwashe bantu?
19 Kadi Yesu Kidishitu wālombwele buswe, ngikadilo mikatampe ya Shandi wa mūlu. (1 Yoa. 4:8) Yesu wāfundije bantu mwanda wādi wibaswele. Kimfwa, fwatakanya byaāivwene pa mwanda wa yewa mulopwe nkasampe. (Tanga Mako 10:17-22.) Yesu “ne kuloelelwa wamuloelelwa” kadi wāsaka kumukwasha, ino mulopwe nkasampe kālekelepo bintu bivule byaādi nabyo mwanda wa kwikala mwana-bwanga wa Kidishitu.
20 Lusa i ngikadilo imo yākokēle bantu kudi Yesu. Enka na mwikadile bantu bonso bambulwa kubwaninina, boba bādi betaba ku bufundiji bwandi bādi balēmenenwe na makambakano. Byawādi uyukile’kyo, Yesu wēbafundije na lusa. Tulete kimfwa: Kitatyi kimo, Yesu ne batumibwa bandi bādi na bingi bya kulonga bakomenwa ne kitatyi kya kudya. Inoko, le Yesu wālongele namani pa kumona amba kibumbo kibaungwila? “Ne lusa lwamukwata mwanda badi bamweka’nka bwa mikōko yampikwa mukumbi. Waālula ponka kwibafundija bintu bivulevule.” (Mako 6:34, MB) Yesu wājingulwile ngikadilo ya bulanda yadi’mo bantu ba mu mwaba wandi, kadi wāingidije bukomo bwandi mwanda wa kwibafundija ne kwibalongela bingelengele. Bavule bākokelwe na ngikadilo yandi, bakunkwa ku mityima na binenwa byandi ne kwikala bāikala ke balondi bandi.
21. I bika byotukabandaula mu kishinte kilonda’ko?
21 Kudi bivule bine byotubwanya kwifunda ku mwingilo wa Yesu pano pa ntanda, enka mulombwela kishinte kilonda’ko. I mu bintu’ka bikwabo motubwanya kwiula Yesu Kidishitu, Mishonele Mukatampe?
Usa Kulondolola’po Namani?
• I bufundiji’ka bwātambwile Yesu kumeso kwa kwiya’ye pano panshi?
• Mufundijijo wa Yesu wādi wa peulu muswelo’ka kutabuka wa basonekeji ne Bafadiseo?
• Yesu wādi na ngikadilo’ka ikoka bantu?
[Bipangujo bya Kifundwa]
[Kifwatulo pa paje 18]
Yesu wāfundije bibumbo muswelo’ka?