Yehova Witulombolanga mwa Kubadila Mafuku Etu
Yehova Witulombolanga mwa Kubadila Mafuku Etu
“Witulombole ñeni ya kubala mafuku etu, amba twimwene bātwe bene mutyima wa [tunangu].”—MITŌTO 90:12.
1. Mwanda waka i kyendele’mo kulomba Yehova etulombole muswelo wa “kubala mafuku etu”?
YEHOVA LEZA ye Umpangi wetu kadi ye Mwine witupele būmi. (Mitōto 36:9; Kusokwelwa 4:11) I kutupu muntu ungi nansha umo ukokeja kwitulombola biyampe mwa kwingidijija myaka ya būmi bwetu na tunangu. O mwanda mulembi wa mitōto wādi na bubinga pa kulomba Leza amba: “Witulombole ñeni ya kubala mafuku etu, amba twimwene bātwe bene mutyima wa [tunangu].” (Mitōto 90:12) Nanshi tufwaninwe kubandaula byabinebine mutōto wa 90 utanwa’mo kuno kwabija. Ino dibajinji tubandaulei bidi mu kīpi myanda mine idi mu luno lwimbo lwa ku bukomo bwa mushipiditu.
2. (a) I ani utelelwe amba ye mwine wālupwile Mutōto wa 90, ne umweka bu wālembelwe kitatyi’ka? (b) Mutōto wa 90 ufwaninwe kwalamuna namani mumweno wetu otumona būmi?
2 Bilembwa bya pangala pa Mutōto wa 90 biutela bu “lulombelo lwa Mosesa muntu wa Leza.” Uno mutōto byowisambila bininge pa būmi bwa muntu mobwikadile bwa lupito, mobimwekela wālupwilwe kupwa kwa bene Isalela kunyongololwa mu bupika mu Edipito, mu lwendo lwabo lwa myaka 40 yobālēle mu ntanda mutuputupu, mwāfwile bantu tununu ne tununu enka ne byākubile lukongo lonso lwakubulwa lwitabijo. (Umbadilo 32:9-13) Eyo nansha shi lwālupwilwe kyaba’ka, ino kikatampe kya kuyuka i kino: Mutōto wa 90 ulombola amba būmi bwa bantu bakubulwa kubwaninina i bwīpi. O mwanda tufwaninwe kwingidija mafuku etu malēme na tunangu.
3. I myanda’ka mikatampe itanwa mu Mutōto wa 90?
3 Mu Mutōto wa 90, vese 1 kutūla ne ku wa 6, atela Yehova bu kīkalo kyetu kya nyeke. Makwabo nao, wa 7 kutūla ku wa 12, alombola bintu bitusakilwa tuyuke kwingidija myaka ya lupito ya būmi bwetu mu muswelo waitabije. Kadi twabilanga bininge kufwilwa lusa ne kweselwa dyese na Yehova, pamo na mokinenenwe mu vese wa 13 kutūla ku wa 17. Eyo, uno mutōto keulombwelepo myanda ikafikila umo ne umo wa motudi batwe bengidi ba Yehova. Inoko umo ne umo ufwaninwe kulama mu mutyima wandi milangwe ya lulombelo idi mu uno mutōto. Shi ke pano nanshi, tutalei byabinebine myanda inena uno Mutōto wa 90 pangala pa bantu bepēne kudi Leza.
Yehova—“Kīkalo Kyetu” Kyabinebine
4-6. Yehova i “kīkalo kyetu” kyabinebine muswelo’ka?
4 Mulembi wa mitōto ushilula na bino bishima’mba: “Abe Mfumwetu, abe wadi ke kīkalo kyetu [kyabinebine], mu nkongo yonsololo. Padi ne ngulu mīne keyapangilwepo [“keyabutwilwe,” NW]. Nansha nshi mīne ne panopantanda pene kupangwa kwine mpika [“kepalupwilwe pamo bwa na nkondo ya kaji,” NW], ku kala-ā ka kunyuma kutūla ne kala-ā ka ku meso abe wi Leza.”—Mitōto 90:1, 2.
5 Kotudi batwe, Yehova “Leza wa nyeke ne nyeke” i “kīkalo kyetu” kyabinebine—mpakala yetu ya ku mushipiditu. (Loma 16:26, MB) Tudi na mutyima-ntenke mwanda aye udi netu nyeke, witukwasha, ke-pantu i ‘Mwivwaniki wa milombelo.’ (Mitōto 65:2) Twelanga kuzumbijazumbija mityima kwetu padi Tata wetu wa mūlu kupityila kudi wandi Mwana muswedibwe, o mwanda ‘ndoe ya Leza ya kutabuka milangwe yonso i milame mityima yetu ne ñeni yetu.’—Fidipai 4:6, 7; Mateo 6:9; Yoano 14:6, 14.
6 Tudi na mutyima-ntenke wa ku mushipiditu, mwanda, mu muneneno wa kyelekejo, Yehova i “kīkalo kyetu” kyabinebine. Ye aye witupele ‘tundimbwa twa munda’—tubwanya kudingakanibwa na bipwilo bya bantu bandi—bifuko bya maloa a ku mushipiditu, mudi bakumbi ba buswe betulundila’ko mpata mutyima-ntenke. (Isaya 26:20; 32:1, 2; Bilongwa 20:28, 29) Ne kadi, bamo motudi muno badi mu bisaka ke bilāle myaka mivule mu mwingilo wa Leza, bine i bemwene patōkelela amba Yehova i ‘kīkalo kyabinebine mu nkongo ne nkongo.’
7. Ngulu ‘yābutwilwe’ ne ntanda nayo yālupulwa pamo bwa na ‘nkondo ya kaji’ mu buluji’ka?
7 Yehova wādi’ko kalā ne ngulu ‘keyabutwilwe,’ ne ntanda mine keyalupwilwe pamo bwa na ‘nkondo ya kaji.’ Mungya mumweno wa bantu, kupunga ino ntanda ne bipindi byayo, bintu bityangetyange, ne mingidilo midyambakane ya bipindi byayo bioba kwālombele bukomo bukatampe. Kunena kunene mulembi wa mitōto amba ngulu ‘yābutwilwe’ ne ntanda nayo yālupulwa pamo bwa na ‘nkondo ya kaji,’ kulombola amba wādi ukwete na bulēme bukatampe mwingilo mukomokomo wāingile Yehova pa kupanga bino bintu. Mwene netu tufwaninwe kwikala na bulēme ne mutyima wa kufwija’ko namino pangala pa mingilo yonso ingile Umpangi?
Yehova Udi Netu Nyeke
8. Musemwa unena’mba Yehova i Leza tamba “ku kala-ā ka kunyuma kutūla ne kala-ā ka ku meso” ushintulula namani?
8 “Ku kala-ā ka kunyuma kutūla ne ku kala-ā ka ku meso abe wi Leza,” ye mwāimbile mulembi wa mitōto. Kano ‘kalā’ kanenwa pano kakokeja kwingidijibwa ku bintu bidi na mfulo ino bīja mu bula bwa kitatyi kyakubulwa kupotoloka. (Divilu 31:16, 17; Bahebelu 9:15) Ino mu Mitōto 90:2 ne pa bifuko bikwabo mu Bisonekwa bya Kihebelu, kano ‘kalā’ kashintulula amba “nyeke.” (Musapudi 1:4) Lūku lwetu kelukokejapo shalo kwivwanija mobibwanikile’tu Leza ekale’ko nyeke ne nyeke. I bine, Yehova aye kadipo na ngalwilo kadi kakekalapo na mfulo. (Habakuka 1:12) Aye i mūmi nyeke, utengele’nka kwitukwasha.
9. Mulembi wa mitōto wādingakenye myaka kanunu ya kwikala’ko kwa bantu na bika?
9 Mulembi wa mitōto wāpelwe mushipiditu, wādingakanya myaka kanunu ya kwikala’ko kwa bantu na kakitatyi kēpi mu bintu bilonga Umpangi wa nyeke ne nyekeke. O mwanda pa kusapwila Leza, wāsonekele amba: “Ufulamuna muntu kadi monakane; kadi unena’mba: Alukai bānwe bāna ba bantu. Mwanda kanunu ka myaka mu kifuko kyobe, i pamo na dya kesha pa kupitapo, kadi i pamo bwa kīlo kya bufuku.”—Mitōto 90:3, 4.
10. Leza ufulamunanga muntu ke “monakane” mu buluji’ka?
10 Muntu ufwanga, penepo Leza wamufulamuna ke “monakane.” Ko kunena amba muntu ujokelanga ku “biloba,” pamo bwa nshi mipondakanye, mivingakanibwe. Kidi pamo bwa aye Yehova unena’mba: ‘Jokela ku biloba bya panshi kowālupwilwe.’ (Ngalwilo 2:7; 3:19) Kino kifikilanga bantu bonso—bakomo ne bazoze, bampeta ne balanda—mwanda i kutupu muntu wakubulwa kubwaninina ‘ukokeja kukūla mwanabo, nansha kupa Leza kinkūlwa kya kumunyongolola ekale’ko nyeke.’ (Mitōto 49:6-9) O mwanda tufwija’ko Leza bikatampe mpata pa ‘kupāna wandi Mwana wa bunka, amba muntu yense ulombola lwitabijo mudi aye akekale na būmi bwa nyeke’!—Yoano 3:16; Loma 6:23.
11. I kika kyotunenena amba kitatyi kilampe kwetu i kakitatyi kēpi mpata ku meso a Leza?
11 Metuzala wālēle myaka 969, ino ku meso a Leza, myaka yonso’ya keyābwenepo nansha difuku dimo dine. (Ngalwilo 5:27) Kudi Leza, myaka kanunu i pamo bwa kesha dyapityile’di—kakitatyi ka nsaa 24. Kadi mulembi wa mitōto unena amba kudi Leza myaka kanunu idi pamo bwa kilo kya nsaa iná kyādi kilāla kalama pa nkambi bufuku. (Batyibi 7:19) I bine, kitatyi kilampe kotudi i kakitatyi kēpi mpata ku meso a Yehova, Leza wa nyeke ne nyeke.
12. Lelo bantu ‘baselwanga’ na Leza mu buluji’ka?
12 Bine būmi bwa bantu ba dyalelo i bwīpi mpata shi twibundingakanye na kwikala’ko kwa nyeke ne nyeke kwa Leza. Mulembi wa mitōto unena’mba: “Wibasela pamo bwa dilobe; badi pamo bwa tulo; lubanga badi pamo na biyombo bimena. Lubanga bikidi bilumbuluke, byenda bitama; ino kyolwa byasebwa, byafumba ne kufumba.” (Mitōto 90:5, 6) Mosesa wāmwene bene Isalela tununu ne tununu bafwa mu ntanda mutuputupu, ‘baselwa’ na Leza pamo bwa abo bapitulwa na dilobe. Kino kipindi kya mitōto i kyalamunwe mu Bible mukwabo (New International Version) amba: “Wāpitwile bantu mu tulo twa lufu.” Ku mutamba mukwabo, myaka ilālanga bantu bakubulwa kubwaninina umbūmi idi pamo bwa “tulo” twa kakitatyi katyetye—shi twitundingakanye na tulo twa bufuku bonso butuntulu.
13. I kika kinenenwa amba tudi ‘pamo bwa biyombo’ bibishi, ne kino kifwaninwe kwalamuna mulangilo wetu namani?
13 Tudi ‘pamo bwa biyombo bibishi bitoya buluba mu lubanga,’ ino ke ku kyolwa byafumba na kyanga kya dyuba dinane. I bine, būmi bwetu i bwa lupito pamo bwa biyombo bifumba mu difuku dimo dyonka. Nanshi ketufwaninwepo kusupakanya kino kituntwa kya bulēme bukatampe. Ino tufwaninwe kukimba buludiki bwa Leza bwa kuyuka mwa kwingidijija myaka yetushadila’ko mu ino ngikadilo ya bintu.
Yehova Witulombolanga Mwa ‘Kubadila Mafuku Etu’
14, 15. Kisonekwa kya Mitōto 90:7-9 kyāfikidile muswelo’ka pa bene Isalela?
14 Mulembi wa mitōto ubweja’ko myanda itala padi Leza amba: “Bātwe tubalotejibwa mu bulobo bobe, kadi mu bukalabale bobe tudi ne tusua. Ubabīka bubi bwetu ku meso obe, mambo etu a pafīta mu mwinya wa mpala yobe. Ke-mantu mafuku etu onso apityile umbukalabale bobe; tufudija myaka yetu pamo bwa [muluji].”—Mitōto 90:7-9.
15 Bene Isalela bakubulwa lwitabijo ‘bālotejibwe mu bulobo bwa Leza.’ ‘Bukalabale bwandi bwēbaletele tusua,’ bine, ‘bukalabale bwandi bwēbazakeje.’ (BB) Bamo “bafwidile mu ntanda mutuputupu,” bātyibilwa nsambu na Leza. (1 Kodinda 10:5, MB) Yehova ‘wātūdile bubi bwabo ku meso andi.’ Wēbemukija kīmu pa mwanda wa bukondame bwabo bwa patōkelela, inoko ne ‘mambo abo a pafīta’ a bubi bufyame mene ādi mamweke ‘ku meso a mpala yandi yeñenya.’ (Nkindi 15:3) Bene Isalela bakubulwa kwisāsa bāfikilwe na bukalabale bwa Leza, ‘bāfudija myaka yabo pamo bwa muluji.’ Pa kino, ne būmi bwetu nabo i bwīpi, budi pamo bwa umpuya otupityija ku kanwa wavuma bu muluji.
16. Shi kudi bantu bamo balonga bubi mu bufyafya, lelo i bika byobafwaninwe kulonga?
16 Eyo, shi tulonga bubi mu bufyafya, tukokeja shetu kufya’bo ku meso a bantu mu bula bwa kitatyi kampanda. Ino bubi bwetu botufya bumwekanga ‘ku mpala ya Yehova yeñenya,’ kadi bilongwa byetu bikokeja konakanya kipwano kyotupwene nandi. Pa kuloeja dipya kipwano kyetu na Yehova, tufwaninwe kumulomba etulekele bubi bwetu, kwijiba kuponena mu bilubo’bya dikwabo, ne kwitabija na mutyima wa kufwija’ko bukwashi bwa ku mushipiditu bwitukwasha bakulumpe bene Kidishitu. (Nkindi 28:13; Yakoba 5:14, 15) ‘Kufudija myaka yetu pamo bwa muluji’ pampikwa kutūla lukulupilo lwetu lwa būmi bwa nyeke mu kyaka i kintu kineñene’po kasha!
17. Būmi bwa bantu bavule bukadikilanga pa myaka inga, ne myaka yetu i miyule bika?
17 Mulembi wa mitōto wisambila pa bula bwa būmi bwa bantu bakubulwa kubwaninina’mba: “Bwetu bumi bwizya myaka makumi asamba abidi, si i bukomo bwizya makumi mwanda. Kwabo kwituntula i enka makambakano ne byamalwa; myaka ipita bukidi, batwe [twapepuka].” (Mitōto 90:10, BB) Myaka 70 yo ivudile kukadikila’po bantu bavule, o mwanda Kalebu, paābwenye myaka 85, wādi kaitembe bukomo bwandi bwa kashā. Ino kudi bamo bāpityile’po, kifwa Alone (123), Mosesa (120), ne Yoshua (110). (Umbadilo 33:39; Kupituluka 34:7; Yoshua 14:6, 10, 11; 24:29) Ino ba mu lukongo lwakubulwa lwitabijo bātambile mu Edipito, bābadilwe, kushilwila pa ba myaka 20 ke kuya kumeso, bāfwile mu myaka 40 kete. (Umbadilo 14:29-34) Dyalelo, mu matanda mavule, myaka ya būmi ikadikilanga’po bantu i enka yoya yātelelwe na mulembi wa mitōto. Myaka yetu i ya “makambakano ne byamalwa” byonkabyonka. Ipita lubilo, ‘batwe twapepuka.’—Yoba 14:1, 2.
18, 19. (a) Lelo ‘kubala mafuku etu mu muswelo otukokeja kwikala na mutyima wa tunangu’ kushintulula bika? (b) Kwingidija tunangu kuketutonwena ku kulonga bika?
18 Mulembi wa mitōto wimba monka’mba: “Lelo i ani uyūkile bukomo bwa bulobo bobe, ne bukalabale bobe, monka mwendele kwakamwa kwa kufwaninwa? Ino witulombole ñeni ya kubala mafuku etu, amba twimwene bātwe bene mutyima wa [tunangu].” (Mitōto 90:11, 12) I kutupu muntu nansha umo motudi muno uyukile byabinebine mwikadile bukomo bwa bulobo bwa Leza nansha muvudile bukalabale bwandi. Kino kifwaninwe kwitupa mutyima wa kwakamwa Yehova na bulēme bukatampe mpata. Bine kifwaninwe kwitutonona tumulombe etulombole ‘mwa kubadila mafuku etu mu muswelo otukokeja kwikala na mutyima wa tunangu.’
19 Bino binenwa bya mulembi wa mitōto i lulombelo lwa kulomba Yehova afundije bantu bandi mwa kwikadila na tunangu twa kukwata na bulēme mafuku ebashadile’ko ne mwa kwingidijija’o mwasakila. Būmi bwa myaka 70 botukulupile kwija’mo bukadikilanga mu mafuku kubwipi kwa 25 500 kete. Ino nansha twikale na myaka inga, batwe bonso ‘ketuyukilepo mukekadila būmi bwetu mu dya kesha, mwanda twi lumundu lumweka kakitatyi katyutyu konka lwaketeka.’ (Yakoba 4:13-15) I kyabine, ketukokejapo kwitungila myaka yotukalāla umbūmi, mwanda ‘kitatyi ne myanda yampikwa kulaya bitufikilanga batwe bonso.’ O mwanda tufwaninwe kulomba tunangu twa kunekenya matompo, kwikala na bakwetu biyampe, ne kulonga buninge bwetu bonso bwa kwingila mingilo ya Yehova tamba’nka pano—dyalelo dino! (Musapudi 9:11; Yakoba 1:5-8) Yehova wituludikanga na Kinenwa kyandi, na mushipiditu wandi, ne na bulongolodi bwandi. (Mateo 24:45-47; 1 Kodinda 2:10; 2 Temote 3:16, 17) Kwingidija tunangu ko kwitutonwena ku ‘kukimba bidi Bulopwe bwa Leza’ ne kwingidija mafuku etu mu muswelo upeja Yehova ntumbo ne kusangaja mutyima wandi. (Mateo 6:25-33; Nkindi 27:11) Eyo, kumutōta na mutyima onso kekukokejapo shako kupwija makambakano etu onso, inoko na bubine kuletanga nsangaji mikatampe.
Dyese dya Yehova Dituletelanga Nsangaji
20. (a) Lelo Leza ‘wialakanyanga’ mu buluji’ka? (b) Lelo Yehova uketulonga bika shi twadi basāsuke bininge ino ku mfulo tubesāsa byabinebine?
20 Bine, buya’byo’po shi kwadi amba twadi na nsangaji mu būmi bwetu bonso bwitushadile’ko! Kino kyo kyātonwene Mosesa abije amba: “Aluka, abe Yehova; lelo ku mwaka ka? Kadi [wialakanye pangala pa] bapika bobe. Ē! witwikutyije lubanga ne lusa lobe [nansha “buswe bwa dikōkeji,” kkd mu NW]; amba tusepelele ne kusangala mafuku etu onso.” (Mitōto 90:13, 14) Leza kalubangapo. Inoko ‘wialakanyanga’ ne ‘kwaluka’ ku bulobo bwandi ne ku kupāna mfuto shi kidyumu kyandi kyaadi wa kupānina mfuto kibaalamuna mwikadilo ne mwiendelejo wa babipya-mambo besāsa. (Kupituluka 13:17) Nanshi, nansha shi twadi basāsuke bininge namani, ino wivwane twisāse byabinebine, Yehova ‘uketwikutyija lusa lwandi,’ twamona buluji bwa ‘kusepelela ne kusangala.’ (Mitōto 32:1-5) Kadi shi tudi nyeke na mwiendelejo moloke, ketukabulwepo kunañuna buswe bwa dikōkeji bwituswele Leza, kadi tukekala bantu ba “kusangala mafuku etu onso”—bine, mu būmi bwetu bonso bwitushadile’ko.
21. I bika byādi bisaka kulomba Mosesa mu binenwa bisonekelwe mu Mitōto 90:15, 16?
21 Mulembi wa mitōto wālombēle na mutyima umo amba: “Witusangaje monka mwikadile mafuku o wetumwesheshe malwa, ne myaka yo twamona bibi bibi. Mīngilo yobe ī mweke kudi bapika bobe, kadi ne ntumbo yobe pa babo bāna.” (Mitōto 90:15, 16) Pano bimweka amba Mosesa wādi ulomba Leza esele bene Isalela na kwibapa nsangaji idingakene nansha īja mafuku mavule pamo na mafuku obādi bamweshibwa malwa ne myaka yobādi bamona dyemo. Wālomba amba “mīngilo” ya Leza ya kwesela bene Isalela imweke patōka ku meso a bengidi Bandi ne amba ntumbo Yandi isokwelwe ku babo bana, ke lutundu lwabo kadi. Netu tufwaninwe kulombela mwanda wa madyese akapungulwilwe bantu bakikōkeji mu ntanda impya ilaile Leza.—2 Petelo 3:13.
22. Kukwatañana na Mitōto 90:17, i bika byotukokeja kulomba mu milombelo mokyendele?
22 Mutōto wa 90 uvuika na kuno kwabija amba: “Buya bwa Yehova Leza wetu bwikale padi bātwe; ne kukankamika ukankamike mīngilo ya makasa etu po tudi, eyo, i binebine mīngilo ya makasa etu ukankamike’yo.” (Mitōto 90:17) Bino binenwa bilombola amba tukokeja kulomba Leza mokyendele etwesele mu bukomo botulonga mu mingilo yandi. Twikale bene Kidishitu bashingwe-māni nansha bapwani nabo, “mikōko mikwabo,” batwe bonso tusangele mwanda “buya bwa Yehova” budi potudi. (Yoano 10:16) Bine tudi na nsangaji mpata pa kuyuka amba Leza ‘ukankamikanga mingilo ya makasa etu’ yotwingila bu basapudi ba Bulopwe ne mikwabokwabo!
Twendelelei na Kubala Mafuku Etu
23, 24. I byabuyabuya’ka byotukokeja kumwena mu kulanguluka pa Mutōto wa 90?
23 Kulanguluka pa Mutōto wa 90 kufwaninwe kuvudija kyaka kyetu kya kwiubija mudi Yehova, “kīkalo kyetu” kyabinebine. Kadi kulanga pa binenwa byao bisambila pa būmi bwetu bwa lupito kufwaninwe kwitukunka tuyuke byabinebine amba nanshi tusakilwa’nka kuludikwa na Leza mu kubala kotubala mafuku etu. Ne kadi shi twikale kwipāna nyeke mu kukimba tunangu twa kwa Leza ne kwingidija’to, bine ketukabulwepo kufwilwa lusa ne kweselwa madyese na Yehova.
24 Yehova ukendelela na kwitulombola mwa kubadila mafuku etu. Wivwane tulonde bufundiji bwandi, ketukatunyapo kwendelela na kubala mafuku etu nyeke ne nyekeke. (Yoano 17:3) Inoko shi tusaka kulama kitungo kya būmi bwa nyeke mu ñeni yetu, nankyo tufwaninwe kutūla Yehova bu mpakala yetu. (Yude 20, 21) Uno o mwanda ulombwelwe patōka mu binenwa bikankamika bitanwa mu Mutōto wa 91, pamo na motusa kwikimwena mu kishinte kilonda’ko.
Usa Kulondolola Namani?
• Yehova i “kīkalo kyetu” kyabinebine mu buluji’ka?
• I kika kyotunenena amba Yehova utengele nyeke kwitukwasha?
• Yehova witukwashanga namani tuyuke “kubala mafuku etu”?
• I kika kitupanga muswelo wa “kusangala mafuku etu onso”?
[Bipangujo bya Kifundwa]
[Kifwatulo pa paje 9]
Yehova wādi kala Leza ‘ne ngulu mine keyabutwilwe’
[Kifwatulo pa paje 10]
Ku meso a Yehova, myaka 969 yālēle Metuzala keyābwenepo nansha difuku dimo dine
[Bifwatulo pa paje 12]
Yehova ‘ukankamikanga mpata mingilo ya makasa etu’