Potwenda twifunda ngikadila ya muntu, po pene tukamuyuka biyampe, kupwa kipwano kyetu kyatyita. Mu muswelo umo onka, potwenda tuyuka ngikadila ya Yehova, tukayukidija mwaikadile, ebiya kipwano kyotupwene nandi kikatyita. Mu ngikadila yonso ya Leza ya kutendelwa, mudi iná mikatampe: bukomo bwandi, tunangu, boloke, ne buswe.

“A Mfumu Mwinē Lupusa Lonso Yehova! Tala! Abe walongele madiulu ne ntanda na bukomo bobe bukatampe.”​—YELEMIA 32:17.

Bukomo bwa Leza i bumweke mu bupangi. Kimfwa, Shi wimane’tu panja mu dyuba dya bushipo, le ukevwana bika pa lukoba? Ukevwana kyanga kya dyuba. Na bubine, ukevwana byobya bilupuka ku bukomo bwa Yehova bwa kupanga. Le dyuba didi na bukomo’ka? Adyo dine, didi na kyanga kya maseleshuse 15 000 000. Mu sekonde ne sekonde, dyuba ditumanga bukomo budi pamo bwa kuladika kwa tutwa na tutwa twa midiyo ya mabombe a nyukilia.

Inoko dyuba i dityetye shi twididingakanye na midiyala ne midiyala ya ñenyenye idi mu umbuo wa diulu. Befundi ba sianse bafwatakanyanga’mba luñenyenye lukatampe bininge, lwitwa bu Wi Skuti, i lukata kutabuka dyuba musunsa 1 700. Shi luñenyenye lwa Wi Skuti lwapingakena pa dyuba, lubwanya kupūta ntanda yonso kufika’nka ne ku dipoko dya umbuo wa Yupita. Padi kino kitukwasha twivwanije  senene binenwa bya Yelemia bya amba Yehova Leza wālongele madiulu ne ntanda, ko kunena’mba umbuo wa diulu ne ntanda na bukomo bwandi bukatampe.

Le tumwenanga namani mu bukomo bwa Leza? Būmi bwetu bukwashibwanga na bupangi bwa Leza bumweka na meso, kimfwa dyuba ne bintu byonso bya kutendelwa bidi pano pa ntanda. Kadi Leza wingidijanga bukomo bwandi mwanda wa muntu ne muntu amwene’mo. Muswelo’ka? Mu myaka katwa kabajinji, Leza wāpele Yesu bukomo bwa kulonga bingelengele. Tutanga’mba: “Bampofu pano kebamone, babilema kebanange, ba makopo abatōkejibwa, ba bitwi nabo kebevwana, ne bafwe nabo abasangulwa.” (Mateo 11:5) Le dyalelo nadyo? Bible unena’mba: “Upanga yewa mukōke bukomo ne kupa yewa wampikwa bukomo buninge buvule. Ino boba bakulupile mudi Yehova bakamona monka bukomo.” (Isaya 40:29, 31) Leza ubwanya kwitupa “bukomo butabukile bwikalanga na bantu” mwanda wa kwitukwasha tulwe ne kūminina makambakano ne matompo a mu būmi. (2 Kodinda 4:7) Lelo ubulwepo kufwena uno Leza mwine wingidija bukomo bwandi bukatampe na buswe pa mwanda wa kamweno ketu?

“A Yehova, mingilo yobe bungi’yo’po! Walongele yonso na tunangu.”​—ÑIMBO YA MITŌTO 104:24.

Potwenda twifunda bintu bilongele Leza, tutulumunwanga bininge na tunangu twandi. Na bubine, befundi bamo ba sianse befundanga bupangi bwa Yehova ne kwiula bintu bimo bya mu bupangi mwanda wa kulumbulula bintu byobapunga. Bantu baiwile kakintu katyetye bininge pa kupunga maamviyo.

Tunangu twa Leza i tumweke mu muswelo wa kutendelwa mu umbidi wa muntu. Kimfwa, langulukila pa muswelo uvungulukanga mwana munda. Byonso bishilulanga na kabale kalonda matabula onso a mwa kutamina. Kano kabale keabanyanga mu tuseke tuvule twiifwane. Ino pa kitatyi kifwaninwe, tuseke twashilula kwishila, kwaikala tuseke tutwa na tutwa twa miswelo mishileshile, kimfwa tuseke twa mashi, tuseke twa mijilo, ne tuseke twa mikupa. Na pano kala, bipindi bya ngitu byepunga ne kushilula kwingila. Mu myeji’tu kitema, kabale’ka kaalamuka ke mwana udi na tuseke midiyala ne midiyala. Tunangu tumweka mu muswelo uvunguluka mwana munda, tutononanga bantu bavule betabije byobya byānenene mulembi umo wa Bible amba: “Nakutendela mwanda ne mulongwe bya kutendelwa mu muswelo ulenga nzuba.”​—Ñimbo ya Mitōto 139:14.

Le tumwenanga namani mu tunangu twa Leza? Mupangi uyukile byobya byotusakilwa pa kwikala na nsangaji. Byadi na buyuki buvule ne kwivwanija, i mulete madingi a tunangu mu Bible, Kinenwa kyandi. Kimfwa, kitusoñanya’mba: “Endelelai . . . kwilekela na mutyima umo.” (Kolose 3:13) Le ano i madingi a tunangu? En-en. Bukimbi bulombola’mba kwikala na lulekelo kubwanya kulumbulula tulo twa muntu ne kulengeja mashi aleke kunanga lubilolubilo. Kadi kubwanya kutyepeja kyaka kya kunyoñama pa mutyima ne misongo mikwabokwabo. Leza udi pamo bwa mulunda wa tunangu kadi witutele  mutyima, mwine witupa nyeke madingi mayampe kadi a kamweno. (2 Temote 3:16, 17) Le kusakilepo kwikala na mulunda wa uno muswelo?

“Yehova usenswe boloke.”​—ÑIMBO YA MITŌTO 37:28.

Leza uloñanga nyeke byoloke. Na bubine, “kebibwanikapo Leza wa bine kulonga bintu na nshikani, nansha Mwinē Bukomo Bonso kulonga bibi!” (Yoba 34:10) Butyibi bwandi i boloke swā, enka na mobānenene Yehova kudi mulembi wa mitōto amba: “Abe ukatyibilanga bantu mambo na boloke.” (Ñimbo ya Mitōto 67:4) Yehova ‘byamonanga mu mutyima,’ kabwanyapo kudimbwa na buzazangi, ino ubwanya nyeke kumona bubine ne kutyiba mambo moolokele. (1 Samwele 16:7) Ne kadi, Leza uyukile senene kilongwa kyo-kyonso kya bukondame ne koneka kwa ino ntanda, kadi i mulaye amba panopano ponka ‘babi, . . . bakatyibwa’ko pa ntanda.’​—Nkindi 2:22.

Inoko, Leza ke mutyibipo wa mutyima mūmu utengele’nka kupa bantu mfuto. Ufwilanga bantu lusa ponso pobibwanika. Bible unena’mba: “Yehova i wa lusa ne kanye,” enka ne ku babi shi abesāsa bya binebine. Mwene buno bo boloke bwa binebine?​—Ñimbo ya Mitōto 103:8; 2 Petelo 3:9.

Le tumwenanga namani mu boloke bwa Leza? Mutumibwa Petelo wānenene amba: “Leza kadipo na mboloji, ino mu mizo yonso yewa muntu umutyina ne ulonga byoloke ye witabijibwa nandi.” (Bilongwa 10:34, 35) Tumwenanga mu boloke bwa Leza mwanda kadipo na mboloji nansha ntondo. Ubwanya kwitwitabija kadi tubwanya kwikala batōtyi bandi pampikwa kubanga lukoba lwetu, muzo, masomo otufundile, nansha kitenta.

Leza byasaka twivwanije boloke bwandi ne kumwena’mo, i mwitupe mutyima wa mundamunda. Bisonekwa bishintulula mutyima wa mundamunda bu kijila ‘kilembwe mu mityima yetu,’ kine ‘kisapula bukamoni’ shi mwiendelejo wetu i muyampe nansha mubi. (Loma 2:15) Le tumwenanga’mo namani? Shi  mutyima wetu wa mundamunda i mufundijibwe biyampe, ubwanya kwitutonona tuleke bilongwa bibi nansha bya bukondame. Kadi shi tubalonga kilubo, ao ubwanya kwitutonona twisāse ne kushinta mwikadila wetu. Na bubine, kwivwanija mwikadile boloke bwa Leza kwitukwashanga ne kwitukokela kwadi!

“Leza i buswe.”​—1 YOANO 4:8.

Nansha Leza byalombolanga bukomo, tunangu, ne boloke, ino Bible kanenenepo amba Leza i bukomo, tunangu nansha boloke. Inoko unena’mba Leza i buswe. Mwanda waka? Mwanda kunena na bubine bukomo bwa Leza bumukwashanga alonge kintu, boloke ne tunangu twandi, nabyo biludikanga muswelo walonga bintu. Ino buswe bwa Yehova bo bumutononanga alonge kintu. Uloñanga kintu kyo-kyonso na buswe.

Nansha Yehova byakabudilwepo kintu nansha kimo, buswe bwandi bwāmutonwene apange bipangwa bya ñeni bya mūlu ne bya pano panshi, bine bibwanya kumwena ne kusangela mu buswe ne kilelo kyandi. Wāteakenye ntanda pampikwa kwisakila ikale kīkalo kiyampe kya muntu waāpangile. Kadi ukyendelela kulombola bantu bonso buswe mwanda “utambijanga dyuba dyandi ku babi ne ku bayampe kadi unokejanga mvula ku boloke ne ku bakondame bene.”​—Mateo 5:45.

Ne kadi, “Yehova i muyule kisanso kya ku mutyima kadi i wa lusa.” (Yakoba 5:11) Ulombolanga kisanso ku boba balonga bukomo bwa kumuyuka ne kumufwena. Leza umonanga bano bantu umo ne umo. Na bubine, “aye wimutele mutyima.”​—1 Petelo 5:7.

Le tumwenanga namani mu buswe bwa Leza? Tusangelanga buya bwa kupona kwa dyuba. Tuloelelwanga pa kwivwana mwana mutyetye usepa. Tusangelanga kusanshibwa na muntu wa mu kisaka. Padi bino bintu kebibwanyapo kumweka bu bya kamweno, ino bilumbululanga būmi bwetu mu muswelo wa kutendelwa.

Kadi tumwenanga mu kilomboji kikwabo kya buswe bwa Leza: ke milombelo kadi. Bible witusoñanya’mba: “Kemwakizumbijai mityima pa kintu nansha kimo, inoko mu byonso, yukijai Leza byomulomba mu milombelo ne kuzenza pamo ne kufwija’ko.” Pamo bwa shabana wa buswe, aye usakanga tumulombe etukwashe mu makambakano onso otulwa nao. Kupwa Yehova, na buswe bwandi bwampikwa kwisakila, i mulaye kwitupa “ndoe ya Leza itabukile ñeni yonso.”​—Fidipai 4:6, 7.

Le bino bityetye botwesambila pa ngikadila mikatampe ya Leza​—kimfwa bukomo bwandi, tunangu, boloke, ne buswe​—bibakukwasha uyuke senene mwikadile Leza? Pa kufwija’ko Leza bininge, tukulomba wifunde byobya byalongele ne byasa kulonga mwanda wa kamweno kobe.