BUKWASHI KU BISAKA | BUSONGI
Pityija Bitatyi Biyampe Pamo na Mwinē Pobe
Balume ne bakaji bavule bakomenwanga kwisambila pamo, nansha shi badi mu kifuko kimo. Mwanda waka?
Pamo, milangwe’ko kungi—mwanda waka?
Kukōka bininge
“Kitatyi kyotusakilwanga kwisamba, bikalanga’tu padi i wami mulume mukōke bininge, padi i ami mukōke bininge. Shi ne mukōke bininge, nkijengapo kukalabala pa kakintu’tu katyetye. O mwanda monanga bu i biyampe’tu kutala Televijo.”—Anna.
Bya busendwe
“Marezo a mīsambo ne kwipwija mukose pa Entelenete bibwanya kukudīla kitatyi kyonso. Ubwanya kupityija’po kitatyi kivule, wakomenwa kwisamba ne na mwinē pobe. Ubwanya’nka ne kwimona na abe kadipo nandi mu kyumba kimo.”—Katherine.
Kusangela bintu bishile
“Shi wami mulume wajoka ku kaji, divule dine upityijanga kitatyi kivule ku bintu byasenswe. Wingilanga bininge, o mwanda usakilwa kitatyi kya kwikala bunka. Inoko nsakanga tupityija kitatyi kivule pamo.”—Jane.
Kaji
“Byotudi na bya busendwe, tubwanya kwingila ne mu kitatyi kyotudi ku njibo na kyetu kisaka. Kyaba kivule nondololanga ku misapu ya ku kaji ne misapu mikwabo mu kitatyi kyomfwaninwe kupityija na wami mukaji.”—Mark.
Byobwanya kulonga
Yuka’mba ufwaninwe kupityija kitatyi pamo na mwinē pobe, ke enkapo kitatyi kyokudipo na bya kulonga.
Musoñanya wa mu Bible: “Mujingulule bintu bya mvubu mikatampe.”—Bene Fidipai 1:10.
Languluka’po: Le bilongwa byobe bilombola’mba umwene busongi bobe bu bwa mvubu kutabuka kobe kaji ne bintu byosenswe? Nansha utanga’tu mwinē pobe mutyima mu kitatyi kityetye?
Madingi: Kokaleka bintu mu kavutakanya. Tūla’ko kyaba ne kyaba kitatyi kya kupityija pamo na mwinē pobe pampikwa kulabikwa.
“Nsangalanga shi wami mulume uteakanya’ko bintu bya kulonga’nka batwe bubidi. Binkulupijanga mwanda monanga’mba usakanga kupityija kitatyi pamo nami. Kino kinengejanga musanswe bininge.”—Anna.
Wifunde kupela kwingidija bingidilwa byobe bya busendwe.
Musoñanya wa mu Bible: “Bintu byonso bidi na kitatyi kitungwe.”—Musapudi 3:1.
Languluka’po: Lelo divule misapu ikufikilanga nansha telefone kudila, wakomenwa kuta mwinē pobe mutyima?
Madingi: Tompai bidi kudīla bya kudya pamo, koku mushile matelefone enu mu kyumba kikwabo. Kitatyi kyomudya mudi na mukenga muyampe wa kwisambila pa byalongekanga mu bula bwa difuku.
Shi bibwanika, kapotei bintu pamo nansha kwingila mingilo ya njibo pamo.
Musoñanya wa mu Bible: “Bantu babidi bapityile buya muntu umo mwanda badi na kamweno kakatampe ku mwingilo wabo mukomo.”—Musapudi 4:9, kunshi kwa dyani.
Languluka’po: Le divule dine, abe ne mwinē pobe mukapotanga bintu wa dyandi wa dyandi?
Madingi: Ikalai bubidi, longelai bintu pamo, nansha ke mingilo keilombepo bantu babidi.
“Pa kyaba kya kumona kwenda kukapota bintu, kukenda masāni, kupūpa bisandi, kudima kabudimi ka maluba bu mingilo mikomo, twibimonanga bu mikenga ya kupityija kitatyi pamo.”—Nina.
Ikala na mutyima unekena
Musoñanya wa mu Bible: “Mutyima wenu unekena uyukane.”—Bene Fidipai 4:5.
Languluka’po: Le ukalombola namani mutyima unekena mu byobya byosaka mwinē pobe alonge?
Madingi: Mwisambilei pamo muyuke byobya byomusakilwa banwe bonso. Mwiivwanei muswelo wa kwingidija kitatyi kyenu mwanda wa kwisangaja banwe bene na bene.
“Wami mulume udi na bukomo bungi, ino ami ne kabole wa belabela. Divule dine munenanga ende akasasakate, ne amba tusa kupityija nandi kitatyi pamo shi wajoka. Nshalanga ku njibo nkōkolokwa aye papo mwende kukeolola. Batwe bonso twiivwananga biyampe, mwanda tuloñanga byobya byotusakilwa kulonga.—Daniela.
Mwa kushilwila kwisamba
Dibajinji, muntu ne muntu ubwanya kulangulukila aye mwine pa bipangujo bilonda’ko’bi. Kupwa mwisambile pamo pa malondololo enu.
Ulanga’mba abe ne mwinē pobe, pano mupityijanga kitatyi kivule pamo?
Le i bukomo’ka bulonga mwinē pobe mu uno mwanda bofwaninwe kumufwijija’ko?
Le usaka mwinē pobe elumbulule mu bika?
Lelo divule dine kingidilwa kya busendwe kikukambakanyanga wakomenwa kuta mutyima ku binena mwinē pobe?
Le banwe bonso mukalombola namani mutyima unekena mu byomusakila mwinē penu?
Le banwe bonso mukokeja kushinta namani mwanda wa mubwanye kupityija kitatyi pamo pampikwa kulabikwa?