Dijiba dya mudilo i kyelekejo kya bonakani bwa lonso. I bimo na Ngehena, inoko bishile na kalunganyembo, kibundu kine mwendanga bantu bonso.

Ke dijibapo dyotumonanga’di

 Bisonekwa bya mu Bible bitelele “dijiba dya mudilo,” bilombola’mba i dijiba dya kyelekejo, ke dinopo dyotumonanga’di. (Kusokwelwa 19:20; 20:10, 14, 15; 21:8) Bintu byelelwe mu dijiba dya mudilo i bino:

•   Dyabola. (Kusokwelwa 20:10) Byadi kipangwa kya ku mushipiditu, Dyabola kabwanyapo kusōkwa na mudilo.—Divilu 3:2; Batyibi 13:20.

•   Lufu. (Kusokwelwa 20:14) Lufu ke kintupo kyotubwanya kumona ne kutenga, ino i ngikadilo ya kubulwa kwingila, kubulwa’ko kwa būmi. (Musapudi 9:10) Lufu kelubwanyapo kutēma twilumwene.

•   “Kinyema kya ntanda” ne “mupolofeto wa bubela.” (Kusokwelwa 19:20) Bino byonso byobidi byelekejo, nanshi i byendele’mo kufula ku kunena’mba dijiba mobelelwe i dya kyelekejo.—Kusokwelwa 13:11, 12; 16:13.

Kyelekejo kya bonakani bwa lonso

 Bible unena’mba dijiba dya mudilo “dyelekeja lufu lwa bubidi.” (Kusokwelwa 20:14; 21:8) Lufu lubajinji lutelelwe mu Bible i lolwa lwālupukile ku bubi bwa Adama. Luno lufu lubwanya kupwa kupityila ku lusangukilo, kadi Leza ukelutalula’ko mwenda mafuku.—1 Bene Kodinda 15:21, 22, 26.

 Dijiba dya mudilo dyelekeja lufu lwa bubidi, lwishile na lubajinji. Nansha byolwelekeja ne ngikadilo ya kubulwa kwingila, i lwishile na lubajinji mwanda Bible kanenenepo kintu pa lusangukilo lwa boba bafwa lufu lwa bubidi. Kimfwa Bible unena’mba Yesu udi na “mfungulo ya ku lufu, ne ya kalunganyembo,” kintu kilombola’mba udi na lupusa lwa kulupula bantu mu lufu lwēbaletēle bubi bwa Adama. (Kusokwelwa 1:18; 20:13, Mukanda Ukola) Inoko, i kutupu muntu nansha umo, nansha ke Yesu mwine udi na lufungulo lwa ku dijiba dya mudilo. Dino dijiba dya kyelekejo difunkila pa mfuto ya lonso mu buluji bwa konakanibwa lonso.—2 Bene Tesalonika 1:9.

I Dimo na Ngehena, Musanza wa Hinome

 Kishima Ngehena (geenna mu Kingidiki) kitanwa mu Bible misunsa 12. Pamo bwa dijiba dya mudilo, i kyelekejo kya bonakani bwa lonso. Nansha malamuni amo a Bible byoalamwine kino kishima bu “kalunganyembo,” Ngehena i mishile na kalunganyembo (sheole mu Kihebelu, hadese mu Kingidiki).

 Kishima “Ngehena” kishintulula kishima pa kishima “Musanza wa Hinome,” musanza wādi panja pa Yelusalema. Mu bitatyi byāsonekelwe Bible, bekadi ba kibundi bādi bakela bityakuku ku uno musanza. Bādi basōka’ko mudilo kitatyi kyonso mwanda wa kusōka butyafu, kadi mvinyu nayo yādi idya byobya byādi bishala shi mudilo ubabule.

 Yesu wātelele Ngehena mwanda wa kwelekeja bonakani bwa lonso. (Mateo 23:33) Wānenene amba mu Ngehena “kemufwangapo bivinyu ne mudilo kubula mpika.” (Mako 9:47, 48) Mu uno muswelo, wāshintulwile mwine mwikadile mu musanza wa Hinome ne bupolofeto bwa Isaya 66:24, bwine bunena’mba: “Bakatamba kutala imbidi mifwe ya bantu bauntombokēle; mwanda byolo bibabumbile kebikafupo, kadi mudilo wabo keukabulepo.” Kyelekejo kya Yesu kīsambila pa konakanibwa fututu, ke pa kususulwapo. Byolo ne mudilo bidyanga nansha kusōka imbidi mifwe, ke bantupo bōmi.

 Bible kalombwelepo amba bibwanika kutamba mu Ngehena. “Dijiba dya mudilo” ne “Ngehena ya mudilo,” i bonakani bwa lonso, bwa nyeke ne nyeke.—Kusokwelwa 20:14, 15; 21:8; Mateo 18:9.

Le “bakamweshibwa malwa dyuba ne bufuku nyeke ne nyekeke” namani?

 Shi dijiba dya mudilo dyelekeja bonakani, mwanda waka Bible unena’mba, ba Dyabola, kinyema kya ntanda, ne mupolofeto wa bubela “[bakamweshibwa’mo] malwa dyuba ne bufuku nyeke ne nyekeke”? (Kusokwelwa 20:10) Tala kine kyotunenena’mba kuno kumweshibwa malwa ke kususulwapo ku ngitu:

1.   Dyabola pa kususulwa nyeke ne nyeke, bafwaninwe kumuleka wikele mūmi. Ino, aye Bible unena’mba ukonanibwa, nansha kuleka kwikala’ko.—Bahebelu 2:​14.

2.   Būmi bwa nyeke i kyabuntu kitamba kudi Leza, ke mfutopo.—Bene Loma 6:​23.

3.   Kinyema kya ntanda ne mupolofeto wa bubela i byelekejo kadi kebibwanyapo kususulwa ku ngitu.

4.   Myanda ya mu Bible ilombola’mba kumweshibwa malwa kwa Dyabola i kukutwa nansha konakanibwa.

 Kishima kingidijibwe mu Bible bu ‘kumweshibwa malwa’ kibwanya ne kushintulula ‘kukutwa.’ Kimfwa, kishima kya Kingidiki kingidijibwe bu “bakumumwesha malwa” mu Mateo 18:34 i kyalamunwe bu “balami ba kifungo” mu Mabible mavule, kintu kilombola kukwatañana kukwatañene kishima ‘kumweshibwa malwa’ na ‘kukutwa.’ Mu muswelo umo onka, nsekununi iifwene nayo idi mu Mateo 8:29 ne mu Luka 8:30, 31, ikwatañanya kishima ‘kumweshibwa malwa’ na kishima “lupongo,” kifuko kya kyelekejo kyelekeja kubulwa kwingila nansha lufu. (Bene Loma 10:7; Kusokwelwa 20:1, 3) Na bubine, divule mukanda wa Kusokwelwa wingidije kishima ‘kumweshibwa malwa’ mu buluji bwa kyelekejo.—Kusokwelwa 9:5; 11:10; 18:7, 10.