Bana shi abatama, bekalanga na kiselwa kikatampe kya kuvuija bisakibwa bya bambutwile banunu. Bible unena’mba bana batame bafwaninwe “bidi kulombola bwine Leza ku ba mu njibo yabo ne kulubwila bambutwile . . . , mwanda kino i kitabijibwe ku meso a Leza.” (1 Temote 5:4) Bana batame balonga bukomo bwa kulela bambutwile babo banunu, balondanga musoñanya wa mu Bible wa kulēmeka bambutwile.—Bene Efisesa 6:2, 3.

 Mu Bible kemudipo bulombodi bupotoloke bwa mwa kulelela bambutwile banunu. Inoko, mudi bimfwa bya bana-balume ne bana-bakaji ba lwitabijo bālelele bambutwile banunu. Kadi mudi madingi mayampe abwanya kukwasha boba balelele bambutwile.

•  Le bantu bamo ba mu bitatyi byāsonekelwe Bible bālelele bambutwile banunu namani?

•  Le mu Bible mudi madingi’ka mayampe abwanya kukwasha boba balelele bambutwile banunu?

•  Le Bible unena’mba bambutwile banunu bafwaninwe kulelelwa ku njibo?

 Bādi bebalela mu miswelo mishileshile mungya ngikadilo yobādi’mo.

•   Yosefa wādi ushikete kulampe na shandi mununu, Yakoba. Yosefa paāmwene mukenga, wāselēle shandi Yakoba kwadi. Wamupa mwa kwikala, bya kudya, ne kumukinga.—Ngalwilo 45:9-11; 47:11, 12.

•   Luta wāvilukīle ku ntanda ya inandi muko, wāingila bininge mwanda wa kumulela.—Luta 1:16; 2:2, 17, 18, 23.

•   Yesu, kitatyi kityetye kumeso kwa kufwa, wātongele wa kulela inandi Madia, mwine wādi padi wa kishala mu kine kitatyi’kya.—Yoano 19:26, 27. a

 Mu Bible mudi misoñanya ibwanya kukwasha boba balelele bambutwile banunu, bōminine bikoleja bimobimo bya ku ngitu ne mu ñeni kitatyi kyobebalelele.

•   Lēmeka bambutwile.

   Binena Bible: “Lēmeka shobe ne inobe.”—Divilu 20:12.

   I muswelo’ka wa kwingidija uno musoñanya? Lēmeka bambutwile na kwibaleka balonge bintu na bwanapabo mungya bukomo bwabo. Shi bibwanika, wibaleke bekwatyile butyibi abo bene bwa mwa kwibalelela. Inoko, wibalēmeke na kwibakwasha mungya bukomo bobe.

•   Wibevwane ne kwibalekela.

   Binena Bible: “Bujinguludi bwa muntu bine butalajanga bulobo bwandi, kadi kusūla kilubo i buya kwadi.”—Nkindi 19:11.

   I muswelo’ka wa kwingidija uno musoñanya? Shi mbutwile mununu wanena bintu bibi, nansha shi umweka bu kasangedilepo muswelo omulelele, wiipangule amba, ‘Shi wadi amba i ami, nadi wa kwiivwana namani?’ Shi ulonge bukomo bwa kumwivwana ne kumulekela, bintu kebikabipila’kopo.

•   Nena bakwenu bakukwashe.

   Binena Bible: “Mpango ikankalwanga shi kekudipo kwisambila pamo, ino pa badingidi bavule kudi kufikidila.”—Nkindi 15:22.

   I muswelo’ka wa kwingidija uno musoñanya? Langulukila pa mwa kundapijija bambutwile bobe banunu. Kimba bukwashi budi’ko mu kyenu kibundi bwa mwa kulelela banunu. Wisambe na bantu bakwabo balelele bambutwile banunu. Shi udi na banabenu, nabya mwisambilei mu kisaka pa bisakibwa bya bambutwile, pa mwa kwibalelela, ne mwa kwiangwila.

•   Ikala na butūkanye.

   Binena Bible: “Tunangu tudi na boba batūkanye.”—Nkindi 11:2.

   Mwa kwingidijija uno musoñanya: Yuka bintu byokubwanyapo kulonga. Kimfwa, bantu kebadipo na kitatyi ne bukomo mu muswelo umo. Pa mwanda wa kubulwa bukomo ne kitatyi, ubwanya kukomenwa kulongela bambutwile bobe byosaka kwibalongela. Shi ubalēmenenwa na bintu bya kulongela bambutwile bobe, nabya nena bantu bakwabo mu kisaka nansha badingidi bakukwashe.

•   Wite mutyima.

   Binena Bible: “I kutupu muntu ushikilwe umbidi wandi aye mwine, ino wiudishanga ne kwiulela na buswe.”—Bene Efisesa 5:29.

   I muswelo’ka wa kwingidija uno musoñanya? Nansha shi udi na kiselwa kya kuvuija bisakibwa bya bambutwile bobe, ufwaninwe ne kuvuija bisakibwa byobe ne bya kyobe kisaka shi udi na mwinē pobe. Ufwaninwe kudya biyampe. Ufwaninwe kwitūja ne kulāla biyampe. (Musapudi 4:6) Kadi shi bibwanika, kōkolokwa’ko. Nabya, ukeivwana biyampe mu malango, mu ñeni ne ku ngitu mwa kulelela bambutwile bobe.

 Mu Bible kemudipo bulombodi bupotoloke bulombola’mba bana batame bafwaninwe kulelela bambutwile ku njibo. Bisaka bimo, bilelelanga bambutwile banunu ku mobo mu kitatyi kilampe. Inoko kyaba kimo, babwanya padi kukebatūla ku mobo a bilelelo. Pa kuyuka muswelo muyampe wa kwibalela, kisaka kifwaninwe kwisambila pamo.—Bene Ngalatea 6:4, 5.