Kwandaa taba yebulezwi mwa Bibele kwa liñolo la Likezo 2:5-11, muñoli wa Mujuda yabizwa Philo, naañozi ka za batu bane batile mwa Jerusalema fa Pentekota ya 33 C.E.

Philo, naañozi ka za batu bane bayanga kwa Jerusalema kuli: “Batu babazwa mwa mileneñi yemiñata, nebayanga kwa mukiti ni mukiti one uezwa kwa Jerusalama, babañwi nebazamayanga ka mahutu, babañwi nebazamayanga ka lisepe, kuzwa kwa upa ni kwa wiko, hamohocwalo ni kwa mutulo ni kwa mboela.” Hape naamile kwa liñolo lanaalumile Agripa I, muikulu wa Heroda Yomutuna, ku Caligula Mubusi wa Roma. Mwa liñolo leo, Agripa naabulezi kuli: “Muleneñi Okenile . . . wa Jerusalema haki muleneñi omutuna wa Judea feela kono ki muleneñi omutuna wa linaha zeñwi kaufela bakeñisa kuli naha ya Judea neibusa linaha zeñwi zeneili mabapa ni yona.”

Agripa naakolohanyize linaha zenebusiwa ki Majuda, zekopanyeleza ni libaka zakwahule zecwale ka Mesopotamia, North Africa, Asia Minor, Greece, ni lioli za kwa liwate la Mediteranea. Caziba yomuñwi yabizwa Joachim Jeremias, ubulela kuli: “Nihaike kuli mukoloko wo, haubuleli luli ka za kuya kwa Jerusalema, kubonahala kuli Majuda kaufela nebatokwa kuyanga kwa Jerusalema.”—Deuteronoma 16:16.

Silimo ni silimo mwa Jerusalema nekuezwanga mikiti yemilaalu, ili mukiti wa Paseka, mukiti wa Pentekota, ni Mukiti wa Minganda. Mwa linako za baa­positola, batu babañata ba mwa Isilaele ni bane bapila mwa libaka zeñwi, nebayanga kwa Jerusalema kuyo eza mikiti yeo. (Luka 2:41, 42; Likezo 2:1, 5-11) Batu bao kaufela nebatokwa kufumana libaka za kufitela teñi.

Babañwi nebayo fitelanga kwa balikani babona, babañwi nebayo fitelanga kwa lihotela kamba kwa mandu a baenyi. Buñata bwa batu nebatomanga litende mwa lapa la muleneñi kamba kwa matuko alona. Jesu hanaaile kwa Jerusalema lwa mafelelezo, naaizo fitela mwa tolopo ya Betania yeneli bukaufi.—Mateu 21:17.

Miyaho mone kunani matapelo amañata, neifumanwi bukaufi ni tempele. Kubonahala kuli batu nebafitelanga mwa miyaho yeo, ni kuikeniseza teñi pili basika yo kena kale mwa tempele. Ku omuñwi wa miyaho yeo nekunani manzwi anaañozwi fa limota, anaabonisa kuli Theodotus yanaali muprisita ni mueteleli wa sinagoge ya mwa muleneñi wo, “naayahile sinagoge yeo kuli kubalelwange mwateñi Torah, kamba Mulao wa Mushe. . . kwandaa zeo, naayahile mandu ni mizuzu yemiñwi ya baenyi, ni kubeya mwateñi lipompi za mezi kuli kufitelange teñi baenyi bane basina hande kwa kufitela.”