1. Lupila mwa linako zecwañi?

LUPILA mwa “linako ze taata, ze ziyeza.” Kuzwa feela ka silimo sa 1914, “mazazi a maungulelo” hanaa kalile, miinelo ya mwa lifasi ibile yemaswe hahulu ni kufita. (2 Tim. 3:1-5) Mi lunani buikolwiso bwakuli lifasi likazwelapila kuba lelimaswe ni kufita, kakuli bupolofita bwa Bibele bubonisa kuli “batu ba ba maswe ni baipumisi ba ka totobela mwa bumaswe bwa bona.”—2 Tim. 3:13.

2. Ki mufuta mañi wa lika zakuitabisa ka zona obatabela batu babañata? (Mubone siswaniso sesi fa halimu.)

² Batu babañata kacenu baitabisanga ka kubuha kamba kueza lika zeibulela Bibele kuli ki lika za mifilifili, za buhule, za mabibo, ni za madimona. Ka mutala, fa Intaneti, fa TV, mwa libuka, ni mwa limagazini, mifilifili ni lika za buhule seliboniswanga inge kuli lilukile. Mi likezo zene ingiwa kuli zaswabisa hahulu, selingiwa kuli lilukile mi seli lumelezwa ki mulao mwa libaka zeñwi. Kono taba yeo haitalusi kuli Jehova walumeleza likezo zecwalo.—Mubale Maroma 1:28-32.

3. Batu babañata banga cwañi batu babapila ka likuka za Mulimu?

 ³ Mwa linako za baa­positola, batu neba buhanga lika za mifilifili ni za buhule ka mulelo wa kuitabisa. Kono balateleli ba Jesu bona nebasa ezi lika zecwalo, kakuli nebapila ka kulatelela likuka za Mulimu. Taba yeo ‘neikomokisize’ batu bane bapila ni bona. Ki lika mañi zenezwile mwateñi? Batu nebasheunuzi Bakreste bao ni kubanyandisa. (1 Pit. 4:4) Ni kacenu, batu babañata banahana kuli batu babapila ka likuka za Mulimu bakomokisa. Mane Bibele ilulemusa kuli “batu kaufela ba ba lakaza ku pila ka busepahali ku Mulimu ka swalisano ni Kreste Jesu ni bona ba ka nyandiswa.”—2 Tim. 3:12.

4. Ki kabakalañi halusa swaneli kulata lifasi le?

⁴ Haiba lubata kueza tato ya Mulimu haluswaneli ku “lata lifasi kamba lika ze mwa lifasi.” (Mubale 1 Joani 2:15, 16.) Satani, yena “mulimu wa lifasi le,” ki yena ya zamaisa lifasi. Uitusisa bulapeli, miuso, likopano za lipisinisi, ni mitai ya makande kuli ayembulule batu. (2 Makor. 4:4; 1 Joa. 5:19) Halulati ku kukuezwa ki lifasi, kacwalo luswanela kuambuka liango zemaswe. Bibele ilueleza ka kuutwahala kuli: “Mu si ke mwa ipuma. Liango ze maswe li sinya mikwa ye minde.”—1 Makor. 15:33.

5, 6. Ki bomañi belusa swaneli kuswalisana ni bona, mi ki kabakalañi?

⁵ Kuli lubukeleze silikani saluna ni Jehova, haluswaneli kueza siango ni mutu ufi kamba ufi yaeza lika zemaswe. Mi batu bao, bakopanyeleza ni batu bababulela kuli balapela Jehova kono habalateleli milao yahae. Haiba batu babacwalo baeza sibi sesituna mi hababaki, luswanela kutuhela kuswalisana ni bona.—Maro. 16:17, 18.

⁶ Batu hañata babatanga kutabisa balikani babona ni kuli batabelwe ki bona. Kacwalo, haiba lueza siango ni batu babasa lati kumamela milao ya Mulimu, lukana lwakenelwa ki muliko wa kueza lika zebaeza. Ka mutala, haiba lueza siango ni batu babali mahule, mwendi ni luna lwakona kuba mahule. Nto yeo iezahalile kwa mizwale ni likaizeli baluna babañwi. Mi bane basika bonisa kubaka, neba zwisizwe mwa puteho. (1 Makor. 5:11-13) Haiba basabaki, muinelo wabona wakona kuswana ni wanaa bulezi Pitrosi.—Mubale 2 Pitrosi 2:20-22.

7. Ki batu babacwañi babaswanela kuba balikani baluna babatuna?

⁷ Nihaike kuli lubata kuba ni musa kwa batu kaufela, haluswaneli kuba balikani babatuna ba batu babasa lapeli Mulimu. Neikaba mafosisa kuli Paki ya Jehova yali likwasha akene mwa libato ni mutu yasika ineela ili yasa sepahali ku Mulimu. Ki kwabutokwa hahulu kutabelwa ki Mulimu kufita kutabelwa ki batu babasa ­mulapeli. Luswanela feela kueza silikani ni batu babaeza tato ya Mulimu. Jesu naabulezi kuli: “Mutu ufi kamba ufi ya eza tato ya Mulimu, yena yo ki yena munyanaa ka ni kaizelaa ka ni me.”—Mare. 3:35.

8. Liango zemaswe neliamile cwañi Isilaele wa kwaikale?

⁸ Kunani matata azwanga mwa kueza liango zemaswe. Ka mutala, halunyakisiseñi zeneezahezi kwa Maisilaele. Pili basika kena kale mwa Naha ya Sepiso, Jehova naabalemusize ka za batu bane bapila mwa naha yeo. Naa ize: “U si ke wa kubamela milimu ya bona, mi u si ke wa i sebeleza, nihaili ku ya ka ze ba eza; kono u ka ba yundiseleza, u lobake maswaniso a bona. Mu ka sebeleza Muñaa Bupilo Mulimu wa mina.” (Ex. 23:24, 25) Kono buñata bwa Maisilaele nebasika utwa litaelo za Mulimu mi nebasika sepahala kuyena. (Samu 106:35-39) Ki lika mañi zenezwile mwateñi? Jehova naahanile sicaba sa Isilaele seo mi saaketa puteho ya Sikreste kuli ibe sicaba sahae.—Mat. 23:38; Lik. 2:1-4.

9. Ki kabakalañi litaba zeboniswanga fa TV, fa mawebusaiti, ni mwa libuka halikona kuba ze lubeta?

⁹ Buñata bwa litaba zeboniswanga fa TV, fa mawebusaiti, ni mwa libuka, zakona kusinya silikani saluna ni Jehova. Litaba zecwalo halisika lukisezwa kutusa Bakreste kubani tumelo ku Jehova ni mwa lisepiso zahae. Kono lisusueza batu kusepa lifasi lelimaswe la Satani. Kacwalo, luswanela kutokomela hahulu kuli haluketi kubuha, kubala, kamba kuteeleza kwa nto ifi kamba ifi yekona kulutahiseza “litakazo za lifasi.”—Tite 2:12.

10. Ki lika mañi zekaezahala kwa lika zemaswe zebakona kubala ni kubuha batu?

¹⁰ Hona cwale-cwale fa, lifasi la Satani ni litaba zemaswe zebakona kubuha ni kubala batu halina kubateñi. Bibele ibulela kuli: “Lifasi la fela ni takazo ya lona, kono yena ya eza tato ya Mulimu u ina ku ya ku ile.” (1 Joa. 2:17) Kakuswana, walisamu naaopezi kuli: “Ba ba maswe ba ka yundiswa.” Mi naaekelize kuli: “Kono ba ba ishuwa ba ka luwa naha, ba ka ikola kozo ye tuna.” Kuisa lili? “Ba ba na ni niti ba ka yola sanda sa naha, ni ku yaha mwateñi ku ya ku ile.”—Samu 37:9, 11, 29.

11. Mulimu ulutusa cwañi kuli luzwelepili kusepahala kuyena?

¹¹ Ka kushutana ni lifasi la Satani, kopano ya Jehova ilutusa kupila ka nzila yeka lukonisa kufumana bupilo bobusa feli. Jesu naalapezi ku Jehova kuli: “Kuli ba fumane bupilo bo bu sa feli, ba tokwa ku zwelapili ku ku ziba, wena Mulimu a nosi wa niti, ni yo lumile, yena Jesu Kreste.” (Joa. 17:3) Jehova uitusisa kopano yahae kuli alufe lika kaufela zelutokwa kuli lufite fa kumuziba. Ka mutala, lunani Webusaiti, limagazini zeñata, libroshuwa, libuka, ni mavidio zelutusa kuzwelapili kusebeleza Mulimu. Kopano yahae hape ilukisanga kuli kubange ni mikopano mwa liputeho zefitelela 110,000 mwa lifasi kaufela. Zeluituta mwa Bibele haluli kwa mikopano yeo ni kwa mikopano yemituna, litiisanga tumelo yaluna ku Jehova ni mwa lisepiso zahae.—Maheb. 10:24, 25.

12. Mutaluse kelezo ya mwa Bibele yebulela za kunyalela kamba kunyalelwa feela “ku Mulena.”

¹² Bakreste bababata kukena mwa linyalo baswanela kutokomela hahulu batu babaketa kueza siango ni bona. Linzwi la Mulimu lilulemusa kuli: “Mu si ke mwa lwala coko i liñwi ni ba ba sa lumeli—ki coko ye sa likaneleli. Kakuli swalisano ki ifi mwahalaa ku luka ni ku tula mulao? Kamba liseli ni lififi li ka kopana cwañi?” (2 Makor. 6:14) Bibele ibulelela batanga ba Mulimu kuli banyalele kamba kunyalelwa feela “ku Mulena,” fo kikuli baswanela feela kunyalana ni mutu ya ineezi ni kukolobezwa ili yapila ka likuka za Jehova. (1 Makor. 7:39) Haiba munyalana ni mutu yacwalo, ya lata Jehova, mukaba ni mulikani yomunde yaka mitusa kuzwelapili kusepahala ku Mulimu.

13. Mulimu naafile Maisilaele taelo ifi ka za manyalo?

¹³ Jehova waziba lika zeli zabutokwa kuluna, mi taelo yahae ya kunyalela kamba kunyalelwa feela “ku Mulena” haki yenca. Ka mutala, halunyakisiseñi zeo Jehova naabulelezi Maisilaele ka za batu bane basa mulapeli. Kakuitusisa Mushe, naabalaezi kuli: “U si ke wa nyalela ku bona; u si ke wa nyalisa mwanaa hao wa musizana ku mwanaa bona wa mushimani, mi u si ke wa ngela mwanaa hao wa mushimani, mwanaa musizana wa ku bona; Kakuli mwanaa hao wa mushimani u ka keluswa ki bona, a ni tuhele kuli a yo sebeleza milimu i sili; mi fo, buhali bwa Muñaa Bupilo bu ka mi tukela, a mi felise kapili-­pili.”—Deut. 7:3, 4.

14, 15. Ki lika mañi zeneezahezi ku Salumoni bakeñisa kuli naasika latelela taelo ya Jehova?

¹⁴ Nakonyana feela kuzwa fa bela mulena wa Isilaele, Salumoni naalapezi ku Jehova kukupa butali, mi Jehova naaalabile tapelo yahae. Kacwalo, Salumoni azibahala hahulu sina mulena ya butali hahulu yanaabusa naha yezwezipili. Mulena wa musali, wa kwa Sheba, naamakalisizwe hahulu ki butali bwa Salumoni, mi amubulelela kuli: “Butali bwa hao ni bufumu bwa hao li fitela kwahule libubo le ni utwile.” (1 Mal. 10:7) Kono mutala wa Salumoni hape ululuta zekona kuezahala haiba mutu ahana kuutwa taelo ya Mulimu ka kunyalana ni mutu yasa sebelezi Jehova.—Muek. 4:13.

¹⁵ Nihaike kuli Jehova naamufuyauzi, Salumoni naasika latelela taelo yende ya Mulimu. Salumoni “a lata basali ba bañata ba macaba a sili” bane basasebelezi Jehova mi kwa mafelelezo aba ni basali ba 700 ni liendi ze 300. Ki lika mañi zenezwile mwateñi? Salumoni hasaa supezi, basali bahae “ba keluseza pilu ya hae kwa milimu i sili, . . . Salumoni a eza bumaswe luli mwa meeto a Muñaa Bupilo.” (1 Mal. 11:1-6) Liango zemaswe neli mukukuelize kutuhela kusebeleza Jehova. Haiba neliezahezi ku Salumoni, zakona kuezahala ku mañi ni mañi waluna. Ki lona libaka halusa nahanangi za kunyalana ni mutu yasa sebelezi Jehova!

16. Bibele ifa kelezo mañi ku mutu ya nyalani ni mutu yasi mulumeli?

¹⁶ Kono kucwañi haiba mutu akala kusebeleza Jehova inze anyalani ni mutu yasi mulumeli? Bibele ibulela kuli: “Mina basali, mu ipeye kwatasaa baana ba mina, ilikuli haiba ba bañwi ku bona ha ba mameli linzwi, ite ba kolwiswe ku si na linzwi le li bulelwa kabakala muzamao wa basali ba bona.” (1 Pit. 3:1) Kono taba yeo hape iama ni ku muuna yanyezi musali yasa sebelezi Jehova. Linzwi la Mulimu libulela ka kuutwahala kuli: Mube baana kamba basali babande mwa linyalo, ka kulatelela likuka za Mulimu ka za linyalo. Mi mutu yemunyalani ni yena haakalemuha kuli semunani mikwa yeminde, mwendi ni yena ukatabela kusebeleza Jehova. Sekuezahezi cwalo mwa manyalo amañata.

17, 18. Ki lika mañi zenetusize Nuwe kupunyuha muunda, mi ki lika mañi zenetusize Bakreste ba mwa linako za baa­positola kupunyuha ka nako yeneisinyiwa Jerusalema?

¹⁷ Liango zemaswe zakona kumikukueza kusa utwa Jehova, kono liango zende zakona kumitusa kusepahala kuyena. Nuwe naalutomezi mutala omunde. Naapilile mwa nako yeo ‘bumaswe bwa batu ne li bo butuna mwa lifasi,’ mi ‘mihupulo kamukana ya lipilu za bona ne li ye maswe fela, ka mazazi kamukana.’ (Gen. 6:5) Batu neeli babamaswe hahulu kuli mane Jehova aatula kusinya lifasi lelimaswe leo. Kono Nuwe naashutana ni batu bao. Bibele ibulela kuli: “Nuwe ne li mutu ya lukile,” mi “naa zamaya ni Mulimu” wa niti.—Gen. 6:7-9.

¹⁸ Nuwe naasika eza siango ni batu bane basalati Jehova. Yena ni lubasi lwahae neba patehile kuyaha aleka mi hape naali “mukutazi wa ku luka.” (2 Pit. 2:5) Nuwe, musalaa hae, ni bana bahae babashimani babalaalu ni basali babona, nebanani swalisano mwahalaa bona. Nebapatehile kueza lika zenetabisa Mulimu, mi kabakaleo, nebapunyuhile muunda. Kaufelaa luna kacenu lusimuluha kubona, kacwalo luswanela kuitebuha kuli Nuwe ni lubasi lwahae nebautwile Jehova mi nebaambukile liango zemaswe. Bakreste ba mwa linako za baa­positola, ni bona nebasa ezangi siango ni batu bane basalati Jehova. Nebautwile temuso ya Jehova mi neba punyuhile ka nako yeneisinyizwe Jerusalema ka silimo sa 70 C.E.—Luka 21:20-22.

19. Ki lika mañi ze ka lutusa kuzwelapili kusepahala ku Jehova?

¹⁹ Kakuba Bakreste, luswanela kulikanyisa Nuwe ni lubasi lwahae, ni Bakreste ba mwa linako ze baa­positola bane basika eza siango ni batu bane basalati Jehova. Kunani mizwale ni likaizeli babañata belukona kuketa kuba balikani baluna. Baka lutusa kutiya “mwa tumelo” mwa linako zetaata hahulu ze. (1 Makor. 16:13; Liprov. 13:20) Munahane feela momuka ikutwela hamuka punyuha ni kukena mwa lifasi lelinca la Jehova! Ki kwabutokwa hahulu kuli luambuke liango zemaswe ka nako yacwale!