1, 2. Jesu ubonisize cwañi kuli ulata hahulu batu?

MWANAA Mulimu wa mweli ki yena mutala omutuna ka kufitisisa obonisa butali bobutuna hahulu bwa Jehova, mi neeli yena yanaa “mu sebeleza.” Munahane feela tabo yanaanani yona Jesu, Ndatahe hanaa “lukisa mahalimu” ni ku “likanya mitomo ya lifasi.” Kono kwa lika kaufela zanaabupile Ndatahe, Jesu naa ‘wabelelwa hahulu bana ba batu.’ (Liprov. 8:22-31) Ka niti, naalatile batu kuzwa feela kwa makalelo.

² Hasamulaho, Jesu naabonisize kuli walata Ndatahe mi wasepahala kuyena, ni kuli walata batu kaufela hanaaitatezi kuzwa kwa lihalimu ni kutoba mutu fa lifasi. Jesu naaezize cwalo bakeñisa lilato ilikuli “a liulule ba bañata.” (Mat. 20:28; Mafil. 2:5-8) Jesu hanaali fa lifasi, Mulimu naamufile maata akueza limakazo. Limakazo zeo, libonisa kuli Jesu ulata hahulu batu, mi hape libonisa lika zende zakaezeza batu hona cwale-cwale fa.

3. Lukanyakisisañi mwa taba ye?

³ Jesu hanaali fa lifasi, naakutazanga “taba ye nde ya Mubuso wa Mulimu.” (Luka 4:43) Naaziba kuli Mubuso wo, neuka  kenisa libizo la Ndatahe, ni kufelisa matata a batu. Jesu hanaanze akutaza, naaezize ni limakazo zeñata. Limakazo zeo, nelibonisize kuli naaiyakatwa hahulu batu kaufela. Ki kabakalañi taba yeo haili yabutokwa kuluna? Ki yabutokwa kakuli zanaaezize, lilufa sepo ni buikolwiso bwa lika zekaezahala kwapili. Kacwalo, halunyakisiseñi limakazo zeene zanaaezize Jesu.

4. Nekuezaheziñi Jesu hanaakopani ni muuna yanaakula mbingwa?

⁴ Ka nako ya bukombwa bwahae, Jesu naaile kwa sibaka sesibizwa Galilea. Hanaali mwa muleneñi omuñwi wa mwa sibaka seo, naakopani ni muuna yanaakula butuku bobumaswe hahulu bwa mbingwa. (Mare. 1:39, 40) Muuna yo naakula hahulu kuli mane Luka yanaali mualafi naamutalusize kuli “naa tezi mbingwa.” (Luka 5:12) Bibele ibulela kuli muuna yo yanaakula haabona Jesu, “a wa ka pata ya hae mi a mu kupa, a li: ‘Mulena, ha u lata, wa kona ku ni kenisa.’” Muuna yo naaziba kuli Jesu naanani maata akumufolisa kono naabata kuziba haiba Jesu naalata kumufolisa. Kabakalañi? Kakuli muuna yo naaziba mukwa wa Bafalisi bane banyenya batu bane bakula mbingwa. Kono ki lika mañi zanaanahana Jesu? Jesu naakaeza cwañi muuna yo yanaabonahala kuli naasaziyelizwe hahulu ki mbingwa? Kambe ki mina nemukaeza cwañi?

5. Ki kabakalañi Jesu hanaabata kufolisa muuna yanaakula mbingwa?

⁵ Kubonahala kuli muuna yaanaakula yo naasika huleweza kuli: “Masila! Masila!” sina feela mone kutokwahalela kulikana ni Mulao wa Mushe. (Liv. 13:43-46) Kono Jesu naasika nyemiswa ki taba yeo. Mwa sibaka sakueza cwalo, yena mane naaiyakatwa muuna yo mi naabata kumutusa. Haluzibi luli zanaanahana Jesu, kono lwaziba mwanaaikutwezi. Naautwezi hahulu muuna yo makeke kuli mane aeza makazo. Naasweli muuna yo, ili nto yenebasike baeza batu babañwi. Jesu kiha bulela ka buikolwiso ni ka mufelañeke kuli: “Na lata. U kene,” mi “mbingwa ya fela fa mubili wa” muuna yo. (Luka 5:13) Kwa iponahalela hande kuli Jehova naafile Jesu maata akueza makazo yetuna yeo, ilikuli abonise kuli naalata hahulu batu.—Luka 5:17.

6. Ki nto mañi yetabisa ka za limakazo zanaaezize Jesu, mi luitutañi kwa limakazo zeo?

⁶ Ka kuitusisa maata a Mulimu, Jesu naakonile kueza limakazo zeñata zekomokisa. Kwandaa kufolisa batu bane bakula mbingwa, naafolisize batu bane bakula matuku ashutana-shutana. Bibele ilubulelela kuli batu neba komokile hahulu “ku bona limumu ha li bulela ni lihole ha li zamaya ni libofu ha li bona.” (Mat. 15:31) Jesu hanaafolisanga bakuli, naasatokwangi kuunga kalulo yeñwi fa mubili wa mutu yaiketile kuli ituse kwa kualafisa mukuli. Kakuli Jesu naanani maata akufolisa kalulo ya mubili wa mutu yene kula. Mi naafolisanga batu honafo feela, mane ka linako zeñwi, naafolisanga ni batu bane bali kwahule ni yena. (Joa. 4:46-54) Luitutañi kwa limakazo zekomokisa zeo? Luituta kuli Mulenaa luna Jesu Kreste unani maata, mi walata kufelisa matuku kaufela kuya kuile. Haluituta ka mo Jesu naaezelize batu, lukaba ni buikolwiso bwa kuli mwa lifasi lelinca, uka “utwela butuku” baba “shebile” ni “ba ba nyandile.” (Samu 72:13) Ka nako yeo, Jesu uka folisa  batu kaufela babakula bakeñisa kuli walata kueza cwalo.

7, 8. Jesu naaezizeñi haanaali mwa musipili wa kuzwa kwa Galilea kuya kwa Judea?

⁷ Likwelinyana hamulaho wa kufolisa muuna yanaakula mbingwa, Jesu azwa kwa Galilea ni kuliba kwa Judea ili ko naazwezipili kukutaza taba yende ya Mubuso wa Mulimu. Kubonahala kuli nekunani batu babañata-ñata bane bautwile lushango lwa Jesu ili bane basusuelizwe ki lilato lanaa babonisize. Jesu sanaabata hahulu ki kuomba-omba babotana ni batu bane banyandiswa, mane ni kubafa sepo.—Isa. 61:1, 2; Luka 4:18-21.

⁸ Mwa kweli ya Nisani, Jesu naaile kwa Jerusalema kuli ayo fumaneha kwa mukiti wa Paseka. Mwa tolopo nekunani maefe-efe batu hane basweli kutaha kwa mukiti oipitezi wo. Kwa mutulo wa tempele, nekunani kasa kanekabizwa Betesda, teñi ko Jesu naakopani ni muuna yanaasa koni kuzamaya.

9, 10. (a) Ki kabakalañi Jesu hanaaile kwa kasa ka Betesda? (b) Ki nto mañi yanaaezize Jesu kwa kasa kao, mi taba yeo ilulutañi? (Mubone siswaniso sesi fa likepe 8.)

⁹ Batu babañata-ñata bane bakula nebasweli kuya kwa kasa ka Betesda. Kabakalañi? Kakuli nebanahana kuli mutu yakula naakona kufola ka makazo haiba naakakena mwa kasa mezi inze asweli kunyanganya. Munahane feela butata bone buli teñi ka nako yeo batu babañata-ñata bane baziyelehile, bane baikalezwi ili bane bafelezwi ki sepo hane basweli kutaha ka nako yeswana kuli batofoliswa! Jesu naali yapetehile mi naasatokwi kufoliswa, cwale ki kabakalañi hanaali kwa sibaka seo? Naaile kwa sibaka seo kakuli naalata batu. Mi ki kona kwa naaizo fumana muuna yanaakulile ka lilimo zeñata kufita lilimo zanaapilile Jesu fa lifasi.—Mubale Joani 5:5-9.

¹⁰ Jesu naabuzize muuna yo ka za haiba naabata kufola. Munahane masitapilu anaaikutwile muuna yo hanaataluseza Jesu kuli naabata kufola kono naapalelwa, bakeñisa kuli nekusina yanaa mutusa kukena mwa kasa. Cwale Jesu ataluseza muuna yo kueza nto yesakonahali. Naamutaluselize kuunga bulobalo bwahae ni kuli azamaye. Kacwalo, muuna yo anga bulobalo bwahae mi akala kuzamaya! Makazo yeo, ki bupaki bobunde hahulu bobubonisa zakaeza Jesu mwa lifasi lelinca. Hape ibonisa kuli Jesu ulata hahulu batu. Naabatile batu bane batokwa tuso. Mutala wa Jesu uswanela kulususueza kuzwelapili kubata batu mwa kalulo yaluna ya simu babaziyelizwe ki lika zemaswe zesweli kuezahala mwa lifasi le.

11. Liñolo la Mareka 5:25-34 libonisa cwañi kuli Jesu naalata batu bane bakula?

¹¹ Mubale Mareka 5:25-34. Musali yomuñwi naatandile lilimo ze 12, inze akula butuku bobumaswe hahulu. Butuku bwanaakula nebuamile bupilo bwahae kaufela kukopanyeleza cwalo ni bulapeli bwahae. Naaile kwa baalafi babañata mi naaitusisize masheleñi ahae kaufela kuli afumane kalafo, kono muinelo wahae neuzwezipili kuba omaswe ni kufita. Zazi leliñwi musali yo, aba ni muhupulo usili wa kubata kualafiwa kaona. Nihaike kuli Mulao neuhanisa mutu yanaakula butuku bobucwalo kuswala mutu yomuñwi, musali yo naafitile mwahalaa batu babañata-ñata ni kuyo  swala kwa liapalo za Jesu. (Liv. 15:19, 25) Jesu hanaalemuhile kuli maata hae amañwi naazwile kuyena, saabuza kuli azibe yanaa musweli. Musali yo “a saba ni ku ngangama” kacwalo a “wela fapilaa Jesu mi a mu bulelela niti kaufela.” Jesu naazibile kuli neli Ndatahe, Jehova yanaafolisize musali yo, kacwalo abulelela musali yo ka musa kuli: “Mwanaka, tumelo ya hao i ku folisize. U ye ka kozo, mi haike butuku bo butuna bo, bu si ke bwa ku kutela hape.”

12. (a) Kulikana ni litaba zeluitutile, mukona kutalusa kuli Jesu naali mutu ya cwañi? (b) Jesu naalutomezi mutala mañi?

¹² Kwasusueza hahulu kubona mo Jesu naaboniselize lilato kwa batu, sihulu bane bakula. Muezezo wo washutana ni mwaezeza Satani, kakuli yena ubata kulukolwisa kuli haluna tuso mi hakuna yakona kululata. Kono limakazo za Jesu nelibonisize kuli waiyakatwa luna luli, mi ubata kulutusa haluli mwa butata. Luitumela hahulu kuba ni Mulena yalilato cwalo ili yali Muprisita ya Pahami. (Maheb. 4:15) Kukona kulubela taata kuutwisisa mwaikutwela mutu yakulile ka nako yetelele, sihulu haiba luna halukuli. Kono muhanane ka za Jesu. Naanani mufeleñeke kwa batu bane bakula nihaike kuli yena naasakulangi. Haike lumulikanyise ka kuikataza kubonisa lilato kwa batu babakula.—1 Pit. 3:8.

13. Zuho ya Lazaro ilutusa kuzibañi ka za Jesu?

¹³ Jesu naaikutwanga hahulu bumaswe batu babañwi hane batahelwanga ki matata. Ka mutala, Jesu hanaaboni mone baikutwela babañwi bakeñisa lifu la mulikanaa hae Lazaro, naa ‘tomohile pilu ni ku ziyeleha.’ (Mubale Joani 11:33-36.) Jesu naalilile, nihaike kuli naaziba kuli  naakazusa Lazaro kwa bafu. Jesu naalata hahulu Lazaro ni lubasi lwahae, kuli mane naaitusisise maata a Mulimu kukutiseza Lazaro kwa bupilo!—Joa. 11:43, 44.

14, 15. (a) Ki nto mañi yebonisa kuli Jehova ukafelisa manyando a batu? (b) Luitutañi kwa manzwi akuli “mabita a kupulo”?

¹⁴ Bibele ibonisa kuli Jesu uswana hahulu ni Ndatahe, yena Jehova. (Maheb. 1:3) Kacwalo, limakazo za Jesu libonisa kuli Jehova ni yena ubata kufelisa matuku, masitapilu, ni lifu. Hona cwale-cwale fa, Jehova ni Jesu bakakutiseza batu babañata-ñata kwa bupilo. Jesu naabulezi kuli “nako ya taha muta bote ba ba li mwa mabita a kupulo” baka zusiwa.—Joa. 5:28, 29.

¹⁵ Jesu naaitusisize manzwi akuli “mabita a kupulo,” ili kutalusa kuli Mulimu uka hupula batu babashwile. Mulimu ya Maata kaufela, yena Mubupi wa pupo yote, wakona kuhupula mone bainezi balatiwa baluna babashwile, kukopanyeleza cwalo ni tulemeno twabona. (Isa. 40:26) Jehova unani buikoneli bwa kuhupula balatiwa baluna babashwile, mi hape walata kubahupula. Zuho ya Lazaro ni lizuho zeñwi zebulezwi mwa Bibele, ki mitala yende hahulu yelutusa kuziba zekaezahala mwa lifasi lelinca.

16. Batanga ba Mulimu babañata bakaba ni tohonolo mañi?

¹⁶ Haiba luzwelapili kusepahala, lwakona kuba ni tohonolo yakuiponela yeñwi ya limakazo zetuna kakufitisa, yona ya kupunyuha ñalelwa yetuna! Nakonyana hamulaho wa Armagedoni, lukaiponela limakazo zeñwi zeñata. Ka nako yeo, mañi ni mañi ukaba ni buiketo bwa kwa mubili. (Isa. 33:24; 35:5, 6; Sin. 21:4) Munahane mokukabela, kuiponela batu haba yumba mangilasi abona a kwa meeto, milamu yabona yakuzamaela, lipula za mawili, ni lika zenebaitusisanga kuli bautwe hande. Jehova waziba kuli batu kaufela babakapunyuha Armagedoni batokwa kuba babatiile ili babanani mibili yeiketile, kakuli bakaba ni musebezi omutuna wakueza. Ki bona babakaeza musebezi wakufetula lifasi laluna le, kuba paradaisi.—Samu 115:16.

17, 18. (a) Ki kabakalañi Jesu hanaaezize limakazo? (b) Ki kabakalañi hamuswanela kueza momukonela kaufela kuli mutofumanaha mwa lifasi lelinca la ka tahisa Mulimu?

¹⁷ Ba “buñata bo butuna” kacenu basusuezwanga hababala ka mo Jesu naafoliselize bakuli. (Sin. 7:9) Limakazo zeo litiisa tumelo yaluna ya kuli kwapili lukatofoliswa ka kutala. Hape libonisa kuli Mwanaa Mulimu wa mweli ulata hahulu batu. (Joa. 10:11; 15:12, 13) Mufelañeke omutuna wa Jesu ubonisa kuli Jehova ulata hahulu mañi ni mañi wa batanga bahae.—Joa. 5:19.

¹⁸ Mwa lifasi kacenu, kutezi masitapilu, manyando, ni mafu. (Maro. 8:22) Ki lona libaka halutokwa lifasi lelinca la ka tahisa Mulimu. Mwa lifasi leo, batu kaufela bakaba ni buiketo bobunde bwa kwa mubili, sina feela mwa sepiselize Mulimu. Kwa liñolo la Malaki 4:2, lusepisizwe kuli luka ‘takisa, sina manamani ha zwa mwa sakana,’ ili kuba ni tabo ni nyakalalo bakeñisa kuli lukafoliswa ni kulukululwa kwa butanga bwa kusapetahala. Haike buitumelo bwaluna ku Jehova ni tumelo yaluna mwa lisepiso zahae li lususueze kueza molukonela kaufela kuli lutofumaneha mwa lifasi lelinca. Kwa susueza hahulu kuziba kuli limakazo zanaaezize Jesu ki mitala yebonisa kimululo ya kamita yebatuha baikola batu mwa puso yahae!