Ze mu Bulela —‘Eni ni ku fetuha kuli Awa’?
Mu nyakisise muinelo wo: Muuna-muhulu ya mwa Katengo ka Kutwano ni ba Sipatela u lumelelani ku beleka ni muzwale wa mutangana mwa sebelezo ya mwa simu la Sunda kakusasana. Kono, la Sunda kakusasana, muuna-muhulu yo u lizezwa luwaile ka sipundumukela ki muzwale ya na ni musali ya bile mwa kozi ya fa mukwakwa mi musalaa hae yo u matiselizwe kwa sipatela. Muzwale yo u kupa muuna-muhulu yo kuli a mu tuse ku fumana dokota ya ka alafa musalaa hae ku si na ku itusisa mali. Kuli a bonise kuli wa lata lubasi lo lu mwa kozi ye tahile ka sipundumukela yeo ni kuli a bonise kuli u bata ku lu tusa, muzwale yo u cinca mulelo wa naa na ni ona wa ku sebeza ni muzwale wa mutangana mwa sebelezo ya mwa simu.
Ha lu nyakisiseñi muinelo o muñwi hape: Me wa likwasha ya na ni bana ba babeli u memiwa ki muzwale ni musalaa hae ba mwa puteho ya bona kuli a yo ba potela manzibwana. Me yo ha bulelela bana ba hae ka za memo yeo, bana ba hae ba tabela hahulu. Ba nyolelwa hahulu kuli nako yeo i fite. Nihakulicwalo, ha ne ku siyezi lizazi li li liñwi feela kuli ba yo pota, muzwale ni kaizeli ba ne ba memile me wa likwasha yo ba mu bulelela kuli ku na ni nto ya ka sipundumukela ye ezahalile mi ha ku sa konahala kuli a yo ba potela. Hasamulaho, me wa likwasha a ziba libaka le ne li tahisize kuli ba si ke ba yo pota ko ne ba memilwe. Hamulaho wa ku mema me wa likwasha yo, muzwale ni kaizeli ba ne ba mu memile bao ne ba memilwe ki balikani ba bona ba bañwi kuli ba yo ba potela mi ne ba lumezi ku yo ba potela.
Ka ku ba Bakreste, lu swanela ku talelezanga lisepiso za luna. Ha lu swaneli ku bulela kuli, “‘eni’ ni ku fetuha kuli ‘awa,’” ili ku talusa kuli, ha lu swaneli ku lumela kuli lu ka eza nto ye ñwi ni ku cinca munahano wa luna hasamulaho ku si na libaka le li utwahala. (2 Makor. 1:18) Nihakulicwalo, sina mo i boniseza mitala ye mibeli ye lu nyakisisize mwa taba ye, miinelo ya shutana. Fokuñwi ku banga ni miinelo ye kona ku tahisa kuli lu palelwe ku peta ze ne lu sepisize. Muapositola Paulusi ni yena a kile a ipumana mwa muinelo o cwalo.
PAULUSI NAA TAMELELIZWE KULI NAA SA SEPAHALI
Ka silimo sa 55 C.E., Paulusi ha naa li mwa Efese ili fa musipili wa hae wa bulaalu wa bulumiwa, naa bata ku sila Liwate la Aegea kuli a libe kwa Korinte mi ha naa ka zwa ko naa ka ya kwa Masedonia. Ha naa kutile, ili ku liba kwa Jerusalema, a lela ku yo potela puteho ya Korinte lwa bubeli, ili ka mulelo wa ku yo nga mpo ya sishemo ya mizwale ba kwa Jerusalema. (1 Makor. 16:3) Taba yeo ki ya niti bakeñisa kuli kwa 2 Makorinte 1:15, 16, lu bala kuli: “Cwale ka ku ikolwisa cwalo, ne ni lelile ku taha ku mina sapili, kuli mu kone ku ba ni tabo hape lwa bubeli, mi ha se ni yemi hanyinyani ku mi bona ha ni ya kwa Masedonia, ni ku kutela ku mina ha ni zwa kwa Masedonia, kihona cwale mu ka ni sindeketa sibakanyana ha ni ya kwa Judea.”
Ku bonahala kuli Paulusi mwa liñolo la naa ñozi pili, naa bulelezi mizwale ba kwa Korinte ka za mulelo wa hae wa ku ba potela. (1 Makor. 5:9) Nakonyana ku zwa fa naa ñolezi liñolo leo, Paulusi naa bihezwi ki ba ndu ya Kloe kuli ne ku na ni mifilifili ye mituna mwa puteho. (1 Makor. 1:10, 11) Paulusi naa cincize mulelo wa hae wa pili, naa atuzi ku sa potela puteho ya Korinte ka nako yeo, mi naa ñozi liñolo le lu biza cwale kuli 1 Makorinte. Mwa liñolo leo, Paulusi naa file kelezo ye lilato mi naa hakuluzi mubonelo wa bona. Paulusi hape naa ñozi kuli naa cincize mulelo wa hae wa ku ya kwa Korinte, mi naa ba taluselize kuli naa ka ya kwa Masedonia pili mi kihona ha naa ka ya kwa Korinte.—1 Makor. 16:5, 6. *
Ku bonahala kuli mizwale ba bañwi ba mwa Korinte ha ne ba amuhezi liñolo la Paulusi, ba bañwi kwa ‘baapositola ba ba twi ki ba batuna’ ba mwa puteho yeo ne ba tamelelize Paulusi kuli naa sa sepahali bakeñisa ku sa taleleza lisepiso za hae. Kuli a taluse libaka ha naa si ka eza ka mwa naa sepiselize, Paulusi naa buzize kuli: “Cwale ha ne ni lela cwalo, kikuli ne ni nyaziseza taba yeo nji? Kamba kikuli ni lelanga lika ka nzila ya butu, kuli ha ni bulela kuli ‘Eni, Eni’ hape ni li ‘Awa, Awa’?”—2 Makor. 1:17; 11:5.
Lu kana lwa buza kuli, Mwa miinelo yeo, kana muapositola Paulusi naa ‘nyaziseza’ taba yeo? Kutokwa! Linzwi le li tolokilwe kuli ku “nyaziseza” li talusa ku sa sepahala mi la kona ku itusiswa kwa ku talusa mutu ya sa talelezi lisepiso za hae. Puzo ya naa buzize Paulusi ya kuli, “kikuli ni lelanga lika ka nzila ya butu?” ne i swanela ku tusa Bakreste ba mwa Korinte ku lemuha kuli Paulusi ha naa cincize milelo ya hae, ne ku sa talusi kuli naa sa sepahali.
Paulusi naa hanile ka ku tiya za naa tamelelizwe ka ku ñola kuli: “Kono sina Mulimu ha li ya sepahala, se lu bulela ku mina haki ‘eni’ ni ku fetuha kuli ‘awa.’” (2 Makor. 1:18) Paulusi naa cincize milelo ya hae bakeñisa kuli naa bata kuli mizwale ni likaizeli ba mwa Korinte ba fumane tuso. Kwa 2 Makorinte 1:23, Paulusi naa ñozi kuli: “Se ni si ka tahela kale kwa Korinte ki ku bata kuli ni si ke na mi utwisa bumaswe.” Ka ku cinca milelo ya hae, Paulusi naa file mizwale ni likaizeli bao kolo ya kuli ba sebelise kelezo ya naa ba file pili a si ka ba potela kale. Mi luli ne ba sebelisize kelezo yeo. Paulusi ha naa li mwa Masedonia, naa taluselizwe ki Tite kuli liñolo la naa ñozi ne li tusize batu ba mwa Korinte ku utwisisa kuli lika ze ne ba eza ne li fosahalile mi ne ba bakezi libi za bona. Taba yeo ne i tabisize hahulu Paulusi—2 Makor. 6:11; 7:5-7.
JESU KI YENA “AMEN”
‘Baapositola ba ba twi ki ba batuna’ ha ne ba tamelelize Paulusi kuli naa sa talelezangi lisepiso za hae, mwendi hape ne ba talusa kuli Paulusi naa sa koni ku sepiwa mwa musebezi wa hae wa ku kutaza. Nihakulicwalo, Paulusi naa hupulisize Bakreste ba mwa Korinte kuli naa kutalize lushango lwa Jesu Kreste ku bona. “Mwanaa Mulimu, Kreste Jesu, ya naa kutalizwe mwahalaa mina ka luna, fo kikuli ka na, ni Silvano, ni Timotea, naa si ka ba ‘eni’ hape ni ku ba ‘awa,’ kono ‘eni’ i bile ‘eni’ ku yena.” (2 Makor. 1:19) Kana Jesu Kreste naa sa sepahali ka nzila ye ñwi? Kutokwa! Mwa bupilo ni mwa bukombwa bwa hae kaufela, Jesu naa bulelanga niti. (Joa. 14:6; 18:37) Haiba za naa kutalize Jesu ne li za niti mi ne li sepeha mi ki zona za naa kutalize ni Paulusi, u zibe musebezi wa Paulusi ne li o sepeha ni ona.
Jehova ki “Mulimu wa niti.” (Samu 31:5) Lwa lumela taba yeo bakeñisa za naa ñozi Paulusi hasamulaho. Naa ize: “Lisepiso za Mulimu li be buñata li mane, li bile ‘eni’ ka yena,” ili ku talusa ka Jesu Kreste. Bakeñisa kuli Jesu naa zwezipili ku sepahala ha naa li fa lifasi, lwa kona ku sepa kuli Jehova u ka taleleza lisepiso za hae. Paulusi u ekeza kuli: “Hape ki ka yena [Jesu] lu bulela ‘Amen’ ku Mulimu, kuli lu tahiseze Mulimu kanya.” (2 Makor. 1:20) Taba ya kuli Jesu ki yena “Amen” i talusañi? I talusa kuli Jesu u bonisize kuli Jehova u ka taleleza lisepiso za hae kaufela!
Sina feela Jehova ni Jesu ha ne ba bulelanga niti ka nako kaufela, Paulusi ni yena naa bulelanga niti. (2 Makor. 1:19) Paulusi naa itingwa, naa sa ‘lelangi lika ka nzila ya butu.’ (2 Makor. 1:17) Kono naa etelelwanga ki moya wa Mulimu. (Magal. 5:16) Lika kaufela za naa ezize li bonisa kuli naa bata ku tusa mizwale ni likaizeli ba hae kakuli naa ba lata. Eni ya hae ne i banga eni luli!
KANA ENI YA MINA I BANGA ENI LULI?
Kacenu, batu ba bañata ba sepisanga lika ni ku sa li taleleza bakeñisa butata bo buñwi feela kamba mwendi ba bata feela ku eza nto i sili. Mwa lipisinisi, batu ba bañata ha ba talelezangi buitamo bwa bona ku si na taba kuli ne ba nyatezi mapampili a bonisa kuli ne ba ka taleleza buitamo bo. Batu ba bañata ha ba sa kuteka buitamo bwa mwa linyalo bwa kuli ba ka pila ni bakubona mwa bupilo bwa bona kaufela ku si na taba ni matata e ba ka kopana ni ona. Palo ya batu ba ba kauhani i zwelapili ku ekezeha hahulu, mi taba yeo i bonisa kuli batu ba bañata ha ba sa nga buitamo bwa mwa linyalo ku ba bwa butokwa ni kuli ba kona ku sa taleleza buitamo bo ka bunolo.—2 Tim. 3:1, 2.
Mina bo? Kana mwa talelezanga ze mu sepisanga? Sina mo lu bonezi kwa makalelo a taba ye, fokuñwi mwa kona ku sa eza lika ze ne mu sepisize, isi ka libaka la kuli ha mu sepahali, kono ka libaka la miinelo ye mu kona ku ipumana ku yona ili ye mu sa koni ku cinca. Kono ha mu sepisa ku eza nto ye ñwi, mu swanela ku lika mo mu konela kaufela ku taleleza sepiso yeo. (Samu 15:4; Mat. 5:37) Ha mu eza cwalo, mu ka zibahala ku ba batu ba ba sepahala, ili ba ba bulelanga niti kamita. (Maef. 4:15, 25; Jak. 5:12) Batu ha ba lemuha kuli mwa sepahala mwa lika ze mu ezanga ka zazi ni zazi, ba kona ku tabela ku teeleza ku mina ha mu ba taluseza lushango lwa Mubuso wa Mulimu. Kacwalo, haike lu bone teñi kuli Eni ya luna ya ba Eni!
^ par. 7 Nakonyana ku zwa fa naa ñolezi liñolo la pili la Makorinte, Paulusi a funduka mi a fita mwa muleneñi wa Troasi ni ku liba kwa Masedonia ili kwa naa ñolezi liñolo la bubeli la Makorinte. (2 Makor. 2:12; 7:5) Hamulaho, Paulusi naa potezi Korinte.