Bashemi—Mu Lute Bana ba Mina ku Zwa Kwa Bumbututu Bwa Bona
Bashemi—Mu Lute Bana ba Mina ku Zwa Kwa Bumbututu Bwa Bona
BIBELE i bulela kuli: “A mu bone, bana ki saanda se si zwa ku Muñaa Bupilo; mi se si pepwa ki mba, ki mupuzo wa fa mutu.” (Samu 127:3) Bashemi ba tabanga hahulu mbututu ha i pepwa.
Kwandaa ku ba ni tabo, bashemi ha ba ba ni mbututu, ba banga ni buikalabelo bo buñwi bwa butokwa. Kuli mwanana a hule hande ku yo fita fa ku ba mutu yo muhulu, bashemi ba tokwa ku mu fanga lico ze nde zazi ni zazi. Kono kuli mwana a be ni bulikani bo bu tiile ni Jehova, u tokwa ku lutiwa ni ku etelelwa ki bashemi ba hae. Bashemi ba tokwa ku mu luta likuka za mwa Linzwi la Mulimu. (Liprov. 1:8) Bashemi ba swanela ku kalisa lili ku luta mwanaa bona mi ki lika mañi ze ba swanela ku mu luta?
BASHEMI BA TOKWA TUSO YE ZWA KU MULIMU
Bibele i lu bulelela za muuna ya bizwa Manoa, ya naa pila mwa tolopo ya Zora ye ne fumaneha mwa Isilaele ya kwaikale. Manoa ni musalaa hae ne ba si na bana, kono lingeloi la Jehova ne li bulelezi musalaa Manoa ya naa li mumba kuli naa tuha a ba ni mwana wa mushimani. (Baat. 13:2, 3) Nihaike kuli Manoa ni musalaa hae ne ba tabile hahulu ku utwa kuli ne ba ka ba ni mwana, ne ba sweli ku nahana mo ne ba ka huliseza hande mwanaa bona. Manoa ki ha lapela ku Jehova a li: “Wena Mulenaa ka, na kupa kuli muuna wa Mulimu yo lumile ku luna, a lu kutele, mi a lu lute se lu swanezi ku ezeza mwana ya ka pepwa.” (Baat. 13:8) Manoa ni musalaa hae ne ba lutile mwanaa bona, Samisoni, mulao wa Mulimu, mi ku bonahala kuli Samisoni naa sebelisize za naa lutilwe. Bibele i lu bulelela kuli moya o kenile wa Jehova ne u tusize Samisoni ku eza lika ze komokisa ka ku ba yo muñwi wa baatuli ba Isilaele.—Baat. 13:25; 14:5, 6; 15:14, 15.
Bashemi ba swanela ku kalisa lili ku luta bana ba bona? ‘Ku zwa kwa bumbututu bwa hae,’ Timotea naa lutilwe “mañolo a kenile” ki bo mahe bo Eunise, ni bo kukwaa hae bo Loisi. (2 Tim. 1:5; 3:15) Ne ba kalile ku luta Timotea ha naa sa li mwanana.
Ki kwa butokwa kuli bashemi ba Sikreste ba kupe ketelelo ku Mulimu ni ku itukiseleza cimo ilikuli ba kalise ku luta bana ba bona “ku zwa kwa bumbututu.” Liproverbia 21:5 i bulela kuli: “Milelo ya mutu ya sebeza ka taata i mu atiseza lika.” Pili mbututu i si ka pepwa kale, bashemi ba ka itukiseza hande. Mwendi mane ba ka ñola mukoloko wa lika za ka tokwa mbututu. Kono hape ki kwa butokwa kuli bashemi ba itukiseze cimo mo ba ka lutela mwanaa bona ka za Jehova. Mulelo wa bashemi u swanela ku ba wa ku kalisa ku luta mbututu a sa pepwa feela.
Buka ye talusa mo ba hulelanga banana ku fita fa ku ba batu ba bahulu, i bulela kuli booko bwa mbututu bu kona ku ituta lika ze ñata mwa nako ye kuswani isali mwa likweli za kwa makalelo ku zwa fo i pepelwa. Kamukwaocwalo, bashemi ba swanela ku itusisanga nako ya bona kwa ku luta mwanaa bona ka za Jehova ni likuka za hae!
Me yo muñwi ya li paina wa kamita naa bulezi cwana ka za mwana hae wa musizana: ‘Ne ni kalile ku yanga ni yena mwa bukombwa inze a sa na ni feela kweli i liñwi. Nihaike kuli mwanaka naa sa zibi ze ne ezahala, ni sepa kuli naa tusehile hahulu ka ku yanga ni na mwa bukombwa. Mwanaka ha to kwanisa lilimo ze peli, naa sa kalile ku fanga matrakiti kwa batu ba ne lu fumananga mwa simu.’
Bashemi ha ba luta bana ba bona ku zwa kwa bumbututu, ze kona ku zwa mwateñi ki ze nde luli. Nihakulicwalo, bashemi ba ziba kuli ku hulisa bana haki nto ye bunolo.
‘MU ITUSISE HANDE NAKO’
Bakeñisa kuli banana ba kona ku yauluka ka bunolo, ku kona ku ba taata kwa bashemi ku luta bana ba bona. Banana ba nyolelwanga hahulu ku ziba lika, mi seo si tahisanga kuli ba bate ku ziba ze ezahala mwa lifasi. Bashemi ba kona ku tusa cwañi mwana bona kuli a ise mamelelo ku ze ba mu luta?
Ha mu nahanisise za naa bulezi Mushe. Liñolo la Deuteronoma 6:6, 7 li bulela kuli: “Manzwi ao, e ni ku laela kacenu, a ine mwa pilu ya hao; mi u na ni ku a luta bana ba hao ka tokomelo, u be ni ngambolo ka ona, niha u inzi mwa ndu ya hao, niha u zamaya mwa nzila, niha u yo lobala, niha u zuha.” Bibele i talusañi ha i bulela kuli bashemi ba swanela ku “luta” mwanaa bona likuka za Mulimu? I talusa kuli bashemi ba swanela ku kuta-kutela ku luta mwanaa bona litaba zeo. Mwanana yo munyinyani u swana sina kota ye sa li ye nyinyani ye tokwa ku selaelwanga tumezi to tu likani kamita. Sina feela batu ba bahulu ha ba itutanga lika ze ñata ze bulezwi ka ku kuta-kutelwa, banana ni bona ba kona ku ituta lika kapili haiba li bulelwa ka ku kuta-kutelwa.
Kuli bashemi ba lute bana ba bona niti ya za Mulimu, ba tokwa ku tandanga nako ye ñata ni bana ba bona. Kono ku eza cwalo ku kona ku ba bela taata bakeñisa kuli bashemi ba patehanga hahulu. Muapositola Paulusi u susueza Bakreste kuli ba ‘itusise hande nako’ ya bona kwa lika za butokwa. (Maef. 5:15, 16) Bashemi ba kona ku eza cwañi cwalo? Muzwale yo muñwi ya li muuna-muhulu ili yo musalaa hae u patehile ku eza bupaina bwa kamita, naa nahanisisize hande mwa naa ka kona ku fumanela hande nako ya ku luta mwanaa bona ni mwa naa ka fumanela nako ya ku tusa mwa misebezi ya puteho, ni mwa naa ka petela musebezi wa ipilisa ka ona. Muzwale yo ni musalaa hae ne ba konile cwañi ku luta mwanaa bona wa musizana yo? Muzwale yo ka ku ba ndate lubasi u li: ‘Kakusasana ni kakusasana pili ni si ka ya kale kwa musebezi, na ni musalaa ka lu balelanga mwanaa luna litaba ze mwa Buka ya ka ya Makande a Bibele kamba ze mwa bukanyana ya Ku Tatuba Mañolo ka Zazi ni Zazi. Manzibwana, lu bonanga teñi kuli lwa mu balela likande le liñwi ku ye ñwi ya libuka zeo pili a si ka ya kale kwa ku lobala, mi hape lwa yanga ni yena mwa bukombwa. Lu bata ku itusisa nako ye kwa ku mu luta ha sa li mwanana.’
‘BANA BA SWANA SINA MASHO’
Lu bata kuli bana ba luna ba be batu ba ngana ha ba ka hula, kono sa butokwa hahulu se lu lutela bana ba luna kikuli ba be ni lilato la ku lata Mulimu mwa lipilu za bona.—Mare. 12:28-30.
Liñolo la Samu 127:4 li bulela kuli: “Sina masho a mwa lizoho la ndume, ni bana ba bunca bwa mutu ba cwalo.” Bibele i bulela kuli bana ba swana sina masho ili a swanela ku nongiswa hande fa nto ye kunupiwa. Mukunupi u swalanga lisho ka nakonyana feela mi ha saa li kunupile, kipeto ha saa kona ku li kutiseza mwa buta hape. Ka nzila ye swana, bashemi ba pilanga ni bana ba bona ka nako ye kuswani pili bana ba bona ba si ka ba kale ba bahulu. Kona libaka bashemi ha ba swanela ku itusisa nako ya bona kwa ku luta bana ba bona ku utwa ni ku lata milao ya Mulimu.
Muapositola Joani naa ñozi za batu ba naa tusize ku ba balapeli ba Jehova. Naa ñozi kuli: “Ha ni na libaka le li liñwi la ku fitiseza buitumelo ku fita le, ha ni utwa kuli bana ba ka ba zwelapili ku zamaya mwa niti.” (3 Joa. 4) Bashemi ba Sikreste ni bona ba swanela ku itumela ha ba bona bana ba bona inze “ba zwelapili ku zamaya mwa niti.”
[Siswaniso se si fa likepe 17]
Manoa naa lapezi ku Jehova kuli a mu tuse ku hulisa hande mwana hae ya naa ka pepwa